Grip ve zatürre için aşılanma zamanı: Hangi risk grupları aşılanmalı?

1 Ekim 2014 | 16 Mart 2020 | Kategori: Enfeksiyonlar, Grip, Zatürre / Pnömoni Print

729 Paylaşım

Özellikle bulaşıcılığı yüksek olan grip ve zatürreden korunmanın en iyi yolun bu hastalıklara karşı aşı ile korunmaktır. Örneğin kanser hastaları gibi bağışıklık yetmezliği olan hastalar, doğuştan bağışıklık sistemi yetersiz olanlar, kullandığı kortizon ilaçları sebebiyle bağışıklığı düşenlerde en önemli ölüm nedenleri zatürre ve grip gibi bulaşıcı hastalıklardır. Kanserden ölüm nedeni şu kadardır dendiğinde altta yatan kanser ama ölüm nedeni zatürre ve griptir. Bunların dışında grip ve zatürrenin ciddi problemler yarattığı bazı daha küçük risk grupları da vardır.

Örneğin menenjit geçirenler. Türkiye’de oldukça yaygın metabolik bir hastalık olan Kistikfibroz hastaları gibi. Bu yazıda; grip ve zatürre aşısını kimler yaptırmalı, grip aşısı ne zaman yapılmalı, yan etkileri nelerdir, kimler aşı olmamalı gibi konularda merak edilenler hakkında kapsamlı bilgi bulabilirsiniz.

Sonbahar mevsiminde gribin yanı sıra alt solunum yolu enfeksiyonlarının (özellikle zatürre) ortaya çıkmaya başlaması nedeniyle zatürre aşısı da önem kazanmaktadır. Gripten sonra vücut direncinin düşmesiyle zatürre gelişebilmekte, ciddi klinik tablolara ve hatta ölümlere neden olabilmektedir. Bu nedenle özellikle 65 yaş ve üstü kişilerde ve risk grubundaki kişilerde zatürre daha ciddi seyretmesi nedeniyle grip aşısı ile birlikte zatürre (pnömokok) aşısının da yapılması önerilmektedir.

Zatürre (pnömoni) nedir? Kimlerde görülür? Belirtileri ve tedavisi

Kimler zatürre aşısı yaptırmalıdır?

65 yaş ve üstü kişiler,
Kronik akciğer hastalığı olanlar (KOAH, kistik fibrozis),
Akut ve kronik kalp yetmezliği olanlar,
Şeker hastalığı olanlar,
Kronik böbrek yetmezliği olanlar,
Dalağı çıkarılmış kişiler,
Bağışık sistemi baskılanmış kişiler (kanser hastaları, kemoterapi alanlar, AIDS, organ nakil hastaları, vb.),
Tekrarlayan pnömokok enfeksiyonu geçiren kişiler

Zatürre aşısı kimlere yapılmamalıdır?

Aşı içeriğindeki maddelere alerjisi olanlar,
Orta ya da şiddetli derecede akut hastalığı olanlarda ise aşının ertelenmesi önerilmektedir.

Zatürre aşısının etki süresi ne kadardır?

Pnömokok aşıları polisakkarit ya da konjüge yapıda olup, inaktif aşılardır. 13 valanlı konjüge aşı hayat boyu sadece bir kez yapılmasına karşın, 23 valanlı polisakkarid yapıdaki aşı 2-64 yaş arasında 5 yıl arayla ömür boyu maksimum iki doz, 65 yaş ve üstü bir kez yapılması önerilmektedir.

Zatürre aşısının yan etkileri nelerdir?

Aşı uygulanan yerde kas ağrısı, hafif kızarıklık ve sertlik gibi lokal bulgular ve hafif ateş olabilir ancak bu belirtiler birkaç günde ortadan kaybolmaktadır. Gribe yakalanan kişilerde iş gücü kaybı, üretim kaybı, aktivite kaybı ile birlikte, doktora başvuruda, hastanede yatış süresinde ve tedavi maliyetlerinde artışa neden olmaktadır.

Grip nedir, nasıl geçer? Belirtileri, tedavisi ve gribe iyi gelen besinler

Aynı zamanda bu hastalık çeşitli komplikasyonlara yol açabilmekte ve ne yazık ki 250 -500 bin kişi gripten yaşamını kaybetmektedir. Bulaştırıcı özelliği çok olan ve salgınlara yol açabilen bu hastalıktan korunmanın en iyi yolu ise grip aşısı yaptırmaktır. Bu nedenle her sene sonbaharda (Ekim, Kasım) tek doz aşı yapılarak gripten korunmak mümkün olabilmektedir. Aşının koruyuculuğu %100 olmamakla birlikte, hastalığı önlemede en iyi yol aşılanmak olarak görünmektedir.

Grip Aşısı Kimlere Yapılmalıdır?

Kronik hastalığı olanlar (akciğer hastaları, kalp hastaları, böbrek hastaları, diabetes mellitus, vs.) ve bu kişilerin evdeki bakıcıları,
50 yaş ve üzeri kişiler (özellikle 65 yaş ve üzeri kişiler),
Sağlık çalışanları,
Huzurevi ve bakımevinde kalan kişiler ve orada çalışanlar,
Hamileler (gebeliğin 14. haftasından itibaren yapılması önerilir),
Bağışık sistemi baskılanmış kişiler (kanser hastaları, kemoterapi alanlar, AIDS, organ nakil hastaları, vb.),
6 ay- 18 yaş arası uzun süreli asetil salisilik asit (aspirin) kullanması gereken çocuk ve gençler.

Grip aşısı kimlere yapılmamalıdır?

Yumurta ve aşı içeriğindeki maddelere alerjisi olanlar,
Daha önce grip aşısına karşı alerjisi olanlar,
Daha önce aşılanma sonrası (6 hafta içinde) Gullian Barre sendromu geçirenler,
Orta ya da şiddetli derecede akut hastalığı olanlarda ise aşının ertelenmesi önerilmektedir.

Grip aşısının etki süresi ne kadardır?

Grip aşısı; toplumda son bir yıl içinde görülen grip virüslerine karşı oluşturulmuş suşları içermekte olup, virüsün antijenik değişiminden dolayı her yıl yeniden hazırlanmaktadır. Bu nedenle her yıl grip aşısı yinelenmelidir. Grip aşısı sonrası antikor gelişimi yani bağışıklık yaklaşık 14 gün içinde ortaya çıkabilmektedir. Bu süre içinde gribe yakalanmak mümkün olabileceğinden dikkatli olmak ve hastalığa karşı gerekli önlemleri almak gerekir.

Çocuklarda zatürreden korunma yöntemleri ve hastalık belirtileri

Grip aşısının yan etkileri nelerdir?

Ülkemizde bulunan grip aşıları inaktif virüs aşıları olup, aşının gribe yol açması söz konusu değildir. Aşı uygulanan yerde kas ağrısı, hafif kızarıklık ve sertlik gibi lokal bulgular ve hafif ateş olabilir ancak bu belirtiler birkaç günde ortadan kaybolmaktadır.