Medikal Akademi

Nikotinik asidin yarattığı advers etkilere çözüm

Kategori: Kardiyoloji Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

49 Paylaşım

Yeni keşfedilen ‘kızarıklık inhibitörü’ nikotinik asit kullanımını arttırabilir

Kolesterol kalp ve damar sağlığını etkiler. Konvansiyonel tedaviler ile kan plazmasındaki ‘kötü’ kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol düşürülür. Aksi bir yaklaşımda, ‘iyi’ kolesterol olarak bilinen HDL kolesterol düzeylerini artırmak için nikotinik asit kullanılır. Bu yaklaşım bugüne kadar sıkça uygulanan bir yöntem olmamıştır; zira nikotinik asitin zararsız fakat istenmeyen birtakım yan etkileri mevcuttur. Örneğin, nikotinik asit kullanan hastaların yüzlerinde kızarıklıkların oluşması gibi. Bad Nauheim Max Planck Kalp ve Akciğer Araştırma Enstitüsünde çalışan bilim adamları, ciltte kızarıklık etkisinin arkasındaki mekanizmayı keşfetti. Bu sayede kızarıklıklar için inhibitörler geliştirilebilecek ve kardiyovasküler hastalıklara karşı daha etkin bir tedavi sağlanabilecek. Çalışma Journal of Clinical Investigation’da yayımlandı.

Sağlıklı bir yaşam tarzının yanı sıra, lipid metabolik bozuklukların tedavisi, kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde önemli unsurlardan birisidir. Kolesterol, başlıca rol oynayan molekül ve LDL kolesterol, bu tartışmalara konu olan başlıca kolesterol çeşidi. LDL kolesterol, kardiyovasküler hastalıkların ortaya çıkmasında en önemli risk faktörlerinden biridir. Kan-plazma konsantrasyonun yüksek olması, kişinin kardiyak arrest, inme ve periferik vasküler hastalık riskini de artırır. HDL kolesterol için bunun tam tersi geçerli; kişinin HDL kolesterol düzeyinin yüksek olması, bu tür hastalıklara yakalanma riskini de azaltıyor. Bu nedenle, HDL plazma konsantrasyonunun ilaç ile artırılması, son zamanlarda daha yaygın hale geldi. Kullanılan ilaç ise nikotinik asittir.

Nikotinik asit tedavisinin yol açtığı en önemli sorunun, ciltte kızarıklık olduğunu belirten Max Planck Kalp ve Akciğer Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Stefan Offermanns, “Nikotinik asit kullanan hastaların cildinde ve yüzünde ve üst gövdesinde kısa bir süre sonra şiddetli kızarıklık görülüyor ve bu yaklaşık 1-1,5 saat sürüyor. Buna, ciltteki kan damarlarının dilatasyonu neden oluyor. Yanma ve ateş hissiyle birlikte seyreden kızarıklık, neredeyse güneş yanığı kadar etkili, fakat zararsız. Ancak hastalar bu tür yan etkilerden dolayı nikotinik asit kullanmayı reddediyor. Kızarıklık etkisi, istenen ve istenmeyen etkilerin aynı anda görüldüğü, ilaca bağlı tipik bir sorundur’ diye konuştu.

Prof. Dr. Offermanns ve meslektaşları, nikotinik asitin istenen etkisine sahip spesifik bir reseptör bulmayı başardı. Reseptör için geni inaktive edilen farelerde yapılan testler, reseptörün nikotik asidin tetiklediği kızarıklık reaksiyonundan sorumlu olduğunu gösterdi. Prof. Dr. Offermanns, reseptörün keratinosit denilen cildin üst tabakasındaki hücrelerde veya ve epidermiste Langerhans immün hücrelerinde mevcut olduğunu belirtti. Genetiği değiştirilmiş fare modeli üzerinde Langerhans hücreleri ve keratinositlerdeki reseptörün bloke edildiği bu çalışmada, araştırmacılar, ilk fazda kızarıklığın Langerhans hücrelerinin aktivasyonu ile meydana geldiğini buldu. Buna karşın, ikinci ve sonraki fazlarda kızarıklığın keratinositlerin aktivasyonundan kaynaklandığı saptandı. Her iki fazda da, nikotinik asit reseptörünün aktive olması ile farklı prostaglandinler oluştu. Araştırmacılar, kızarıklığın, nikotinik asidin lipid metabolizması üzerindeki istenen etkisini korurken, prostaglandin oluşumunu baskılayarak veya ciltteki prostaglandin reseptörünü bloke ederek giderilebileceğini ifade etti.

Prof. Dr. Offermanns, bu bulguların nikotinik asitin neden olduğu istenmeyen kızarıklık etkilerini baskılayacak yenilikçi yöntemlerin geliştirilmesi için bir zemin hazırladığı görüşünde. Hatta, bazı ilaç şirketleri yeni bir “kızarıklık inhibitörü” geliştirmek için yola koyuldu bile. İleride nikotinik asit ile birlikte kullanılabilecek bu inhibitörler sayesinde, düşük HDL düzeyi olan hastalarda istenmeyen etkiler de ortadan kaldırılabilecek.

KAYNAK: Max-Planck-Gesellschaft (2010, July 27). Julien Hanson, Andreas Gille, Sabrina Zwykiel, Martina Lukasova, Björn E. Clausen, Kashan Ahmed, Sorin Tunaru, Angela Wirth, and Stefan Offermanns. Nicotinic acid- and mono-Methyl fumarate-induced flushing involves GPR109A expressed by keratinocytes and COX-2-dependent prostanoid formation in mice. Journal of Clinical Investigation, 2010; DOI: 10.1172/JCI42273