Uzm. Dr. Buğra Buyrukçu: Yüksek Doz C vitamini Covid-19 tedavisinde etkili olabilir

Damar yolu ile verilen C vitamininin Covid-19’dan korunmada ve tedavide etkili olabileceğini söyleyen Uzm. Dr. Buğra Buyrukçu, ölümcül seyreden COVID-19’un tedavisinde yüksek doz C vitamininin önemine dikkati çekti. Antioksidan etki oluşturan ve vücudun savunma sistemini güçlendiren C vitamininin yüksek dozda damar yoluyla alınması halinde üst solunum yolu enfeksiyonları ve Covid-19 ile savaşmada da etkili olabileceğini belirten Uzm. Dr. Buyrukçu, “C-Vitamini ÜSYE’larında, septomatik tedavi (dekonjestan, analjezik vs.) alanlara göre daha hızlı iyileşme (%85) sağlar” dedi.

Koronavirüse yakalanma riskini azaltmada ve bağışıklığı güçlendirmede vitaminlerin rolü nedir?

Uzm. Dr. Buyrukçu: C-Vitamini ÜSYE’larında, septomatik tedavi (dekonjestan, analjezik vs.) alanlara göre daha hızlı iyileşme (%85) sağlar.⁽¹⁾ Vit-C Farmakokinetiği için Dr. Steve HICKEY, dinamik akış; maksimal kan konsantrasyonuna ulaşmak için spesifik oral doz şeması sunmuştur.⁽²⁾

• Fizyolojik konsantrasyonlarda (0.1 mM) Vit-C, serbest oksijen radikalleri (ROS) ni inaktive eden ANTİOKSİDAN gibi çalışır.⁽³⁾
• Yüksek farmakolojik konsantrasyonlarda (20 mM’ye kadar), kanser hücreleri için ölümcül olan H2O2 gibi oksidatif stres üreten PRO-OKSİDAN etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.⁽⁴⁾

C Vitamini hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Yüksek doz C vitamini, D vitamini ve Çinko alımının koronavirüs enfeksiyonu üzerindeki etkileri hakkında bilgi verir misiniz? B1 ve B6 vitaminlerinin virüsten korunmada yeri nedir?

Uzm. Dr. Buyrukçu: I.V. Yüksek Doz C Vitamini (0.5 gr/kg’dan fazla) ile yapılmış randomize kontrollü klinik çalışma yayınlanmamıştır. (Faz I klinik çalışması, tedavinin toksik olmayan niteliğini teyit eder ve yaşam kalitesinde düzelme belirtilerini gösterir).

• Faz I doz bulma çalışmaları 1.5gr/kg Ġ.V. C vitaminin haftada 3 kez kullanılmasını önermekte ve önce düşük dozda tedaviye başlanıp, yan etki görülmez ise ardından kademeli olarak dozun arttırılması önerilmiştir. 1.5gr/kg doz güvenli bulunmuş ve normal renal fonksiyonları olan hastada birkaç saatte 10mM’den daha fazla bir plazma AA konsantrasyonuna ulaşmak için yeterli görülmektedir.^(5,6,7)

Covid-19’lu bir hastada vitamin C yetersizliği varsa, immün sistem bundan nasıl etkilenmektedir?

Uzm. Dr. Buyrukçu: Vit-C (Askorbik Asit, Askorbat C6, H12, O6) moleküler ağırlığı 176,13 g/ml olan birçok hayvan tarafından glukozdan sentezlenen 6 karbonlu bir ketakolondur. Vit-C, bazı memelilerde karaciğer, kuş ve sürüngenlerde ise böbreklerde sentezlenmektedir. Bununla birlikte insan ve insan dışı primatlar, kobay fareleri ve Hindistan meyve yarasasının da dahil olduğu bazı türler, AA’in biyosentetik yolağındaki terminal enzim olan LGlunolaktan oksidaz enziminden yoksun olduklarından C vitamini sentezleyememektedirler.⁽⁸⁾

• Vit-C Szent-Györgyi tarafından 1928 yılında izole edilmiştir.⁽⁹⁾
• Vit-C, insanlar için elzem bir vitamindir.⁽¹⁰⁾
• Vit-C, kollajen ve L-Karnitin biyosentezi, kolesterol metabolizması, sitokrom P-450 aktivitesi ve nörotransmitter sentezini de içeren birçok biyolojik fonksiyonda anahtar rol oynamaktadır.
• Vit-C, immün sistemin effektif fonksiyon gösterebilmesi için de elzemdir. Dahası, metabolik solunum sonucu ortaya çıkan ve potansiyel zararlı SR’lerin etkisizleştirmesindeki “SUDA ÇÖZÜNEN” temel antioksidandır.
• Vit-C’nin akut eksikliği, konnektif doku hasarı ve kan damarlarında frajiliteyle belirgin ve ölümle sonuçlanan skorbüt hastalığına yol açmaktadır.⁽¹¹⁾

Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?

Uzm. Dr. Buyrukçu: Vit-C;

• Lizinden karnitin sentezi ⁽¹²⁾
• Nörotransmitter sentezi ⁽¹³⁾
• Sitokrom P-450 aktivitesi, kolesterol metabolizması ve eksojen bileşiklerin detoksifikasyonu ve antioksidan sistem için gereklidir.⁽¹⁴⁾
• Vit-C, peroksil radikallerini lipitten zengin membranlara ulaşmadan ve lipit peroksidasyonunu başlatmadan önce sulu fazla yakalayarak, biyomembranları primer peroksidatif hasara karşı vit-E ile sinerjik antioksidan etkisiyle koruyabilir. Yağda çözünen temel antioksidanlardan tokoferolün aktivitesin arttırabilir ya da yeniden düzenleyebilir.⁽¹⁵⁾
• Vit-C, düşük konsantrasyonda ANTİOKSİDAN, yüksek konsantrasyonda SİTOTOKSİK etki gösterir.⁽¹⁶⁾
• Çalışmalar sitotoksik etkinin PRO-OKSİDAN aktivite ile ilişkili olduğunu bildirmiştir.⁽¹⁷⁾
• Askorbik Asit (AA) normal plazma seviyelerinde ANTİOKSİDAN iken, 1 mM’dan daha yüksek konsantrasyonda PRO-OKSİDAN olarak etkilidir. Pro-oksidan dozdaki AA, HİDROJEN PEROKSİT (H2O2 ) için bir PREKÜRSÖR maddedir. Farmakolojik C vitamininin pro-oksidan dozuna ulaşabilmek için sadece İNTRAVENÖZ UYGULAMA gerekir.⁽¹⁸⁾
• Dr. Lewis Cantley ve ark. nın çalışmasında yüksek doz Vit-C’nin özellikle KRAS ve BRAF mutant hücrelerde artmış GLUT1 taşıyıcı reseptörü sayesinde Vit-C, yani Dihidroksiaskorbat (DHA)’ın hücre içine girerek H2O2 yani OKSİDATİF STRESİ ARTTIRDIĞI ve hücre için glutatyonun azalarak sitotoksik etki gösterdiği saptanmıştır. Mutant olmayan hücrelerde çok daha yüksek konsantrasyonlar gerekirken, mutant hücrelerde daha düşük konsantrasyonlar yeterli olmaktadır.⁽¹⁹⁾

Sağlıklı gönüllülerde, her 4 saatte bir maksimum tolere edilebilen 3 gr dozun oral uygulanması 0,22mM en yüksek plazma konsantrasyonlarıyla sonuçlanırken, 50gr I.V. C vitamin dozu, 13.4 mM maksimum plazma konsantrasyonu sağlamıştır.⁽²⁰⁾

Uzm. Dr. Buyrukçu: Glutatyonun Covid-19’a karşı bağışıklığı destekleyici etkisi olabilir

C vitamini hakkında çelişkili çalışmalar da vardır: İlk çalışmayı Nobel ödüllü Dr. Linus PAULING ve Dr. Evan CAMERON, soğuk algınlığında ve ileri evre kanser hastalarında yüksek doz vit-C uygulamasıyla sağ kalıma katkı sağladığını göstermişlerdir.⁽²¹⁾ İkinci çalışma; Moertel ve Creagan tarafından yapılan iki Mayo Klinik çalışmasında yüksek doz vit-C tedavisinin PLASEBO’dan farklı olmadığı, hatta sağ kalım üzerine olumsuz etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. ⁽²²⁾

• Bu çelişkinin nedeni; Pauling ve Cameron vit-C’yi İNTRAVENÖZ YÜKSEK DOZDA, Moertel ve Creagan ise sadece ORAL uygulamış olmalarıdır.
• İkiyüzden fazla çalışmanın HERMAN HARDIN JONES (HHJ) istatistik kriterleriyle COHORT analizi yapılmış, çalışmaların Moertelin çalışması hariç, neredeyse hepsi, HHJ kriterlerini sağlamışlardır.⁽²³⁾
• Oral AA in GIS den doyurulabilir absorbsiyonu ve renal atılımı nedeniyle plazma seviyeleri çok düşüktür ve I.V. uygulamayla elde edilen plazma konsantrasyon seviyeleriyle mukayese edilemez.⁽²⁴⁾

Akciğer hasarı oluşmuş yoğun bakım hastalarının tedavisine vitamin C eklenmesi ölüm riskini azaltır mı?

Uzm. Dr. Buyrukçu: Pnömoni ve bronşit nedeniyle hospitalize edilen yaşlılarda C-vitamini uygulaması sonrasında hızlı iyileşme görülmüştür.⁽²⁵⁾

Kaynaklar ve Referanslar: 

1) -  (Gorton HC, Jarvis K. The effectiveness of vitamin C in preventing and relieving the symptoms of virus-induced respiratory infections. J Manipulative Physiol Ther. 1999;22(8):530–3.) 2) -  (Hickey DS, Roberts HJ, Cathcart RF. Dynamic flow: A new model for ascorbate. JOM 2005;20:237–40). 3 ) -  (Carr A, Frei B. Does vitamin C act as a pro-oxidant under physiological conditions? FASEB J.1999;13:1007–24.) 4 ) -  (Chen Q, Espey MG, Krishna MC, Mitchell JB, Corpe CP, Buettner GR, Shacter E, Levine M. Pharmacologic ascorbic acid concentrations selectively kill cancer cells: action as a pro-drug to deliver hydrogen peroxide to tissues. Proc Natl Acad Sci USA. 2005;102(38):13604–9. Frei B, Lawson S. Vitamin C and cancer revisited. Proc Natl Acad Sci USA. 2008;105 (32):11037–8)  5 ) -  Hoffer LJ, Levine M, Assouline S, Melnychuk D, Padayatty SJ, Rosadiuk K, Rousseau C, Robitaille L, Miller WH Jr. Phase I clinical trial of iv ascorbic acid in advanced malignancy.Ann Oncol. 2008; 19(11):1969–74. 6 ) -  Riordan HD, Hunninghake RB, Riordan NH, Jackson JJ, Meng X, Taylor P, Casciari JJ, GonzálezMJ, Miranda-Massari JR, Mora EM, Rosario N, Rivera A. Intravenous ascorbic acid: protocol for its application and use. P R Health Sci J. 2003;22(3):287–90. 7 ) -  Stephenson CM, Levin RD, Spector T, Li CG. Phase I clinical trial to evaluate the safety, tolerability, and pharmacokinetics of high-dose intravenous ascorbic acid in patients withadvanced cancer. Cancer Chemother Pharmacol. 2013;72:139–46. 8 ) -  (Shils M. In: Shils M, Olson J and Shike M, editors. Modern nutrition in health and disease. 8th ed. Lea and Febiger; 1994. pp. 444–445.) 9 ) -  (Szent Gyorgyi A. Introduction to submolecular biology. J Biol Chem, 1960; 90:385.) 10 ) -  (Food and Nutrition Board, National Research Council. Recommended dietary allowances.10th ed. Washington, DC: Natl Acad Press; 1989.)  11 ) -  (Guthrie H. Introductory nutrition. 7th ed. Missouri: Mosby College Publishing; 1989. pp. 381–382.)  12 ) -  (Leibovitz B, Mueller J. Carnitine. J Optimal Nutr. 1993;2:90–109.)  13 ) -  (Levine M. New concepts in the biology and biochemistry of ascorbic acid. New Engl J Med.1986;314:892–902.) 14 ) -  (Shils M. In: Shils M, Olson J and Shike M, editors. Modern nutrition in health and disease. 8th ed. Lea and Febiger; 1994. pp. 444–445.) (Sies H, Stahl W, Sundquist A. Antioxidants functions of vitamins. Ann NY Acad Sci.1992;669:7–20.) (Block G. Vitamin C and cancer prevention: the epidemiologic evidence. Am J Clin Nutr. 1991;53:270s–82s.)  15 ) -  (Niki E. Action of ascorbic acid as a scavenger of active and stable oxygen radicals. Am J Clin Nutr. 1991;54:1119s–24s.)  16 ) -  (González MJ, Mora E, Riordan NH, Riordan HD, Mojica P. Rethinking vitamin C and cancer: an update on nutritional oncology. Cancer Prev Intl. 1998;3:215–24.)  (Yamamoto K, Takahashi M, Niki E. Role of iron and ascorbic acid in the oxidation of methyl linoleate micelles. Chem Lett. 1987;1:49–52.) (Rowly DA, Halliwell B. Superoxide-dependents and ascorbate-dependent formation of hydroxy radicals in the presence of copper salts: a physiologically significant reaction? Arch Biochem Biophys. 1983;225:279–84.)  17 ) -  (González MJ, Mora E, Riordan NH, Riordan HD, Mojica P. Rethinking vitamin C and cancer: an update on nutritional oncology. Cancer Prev Intl. 1998;3:215–24.)  (Tsao CS, Dunhan WB, Leung PY. In vivo antineoplastic activity of ascorbic acid for human mammary tumor. In vivo. 1988;2:147–50.)  (Tsao CS, Dunhan WB, Leung PY. Effect of ascorbic acid and its derivatives on the growth of human mammary tumor xenografts in mice. Cancer J. 1989;5:53–9.) (Poydock ME. Effect of combined ascorbic acid and B12 on survival of mice implanted with Erlich carcinoma and L1210 leukemia. Am Clin Nutr. 1982;54:1261s–5s.) (Edgar JA. Dehydroascorbic acid and cell division. Nature. 1970;227:24–6.)  (Bram S, Froussard P, Guichard M, Jasmine C, Augery Y, Sinoussi-barre F, Wray W. Vitamin C preferential toxicity for malignant melanoma cells. Nature. 1980;284:629–31.) (Riordan NH, Riordan HD, Meng XL, Li Y, Jackson JA. Intravenous ascorbate as a tumor cytotoxic chemotherapeutic agent. Med Hypotheses. 1995;44:207–13.) ( Sakagami H, Satoh K. Pro-oxidant action of two antioxidants: ascorbic acid and gallic acid.Anticancer Res. 1997;17:221–4.) 18 ) - (Anticancer Res. 2009 mar,29(3):809-15.)  19 ) -  (Science 2015- 11;350:1391-1396) 20 ) -  Padayatty SJ, Sun H, Wang Y, Riordan HD, Hewitt SM, Katz A, Wesley RA, Levine M. Vitamin C pharmacokinetics: implications for oral and intravenous use. Ann Intern Med.2004;140(7):533–7. 21 ) -  (Cameron E, Pauling L, Leibovitz B. Ascorbic acid and cancer: a review. Cancer Res.1979;39:663–81. Cameron E, Pauling L. Ascorbic acid and the glycosaminoglycan: an orthomolecular approach to cancer and other diseases. Oncology. 1973;27:181–92.)  22 ) -  (Creagan ET, Moertel CG, O’Fallon JR, Schutt AJ, O’Connell MJ, Rubin J, Frytak S. N Engl J Med (1979) Failure of high-dose vitamin C (ascorbic acid) therapy to benefit patients with advanced cancer; A controlled trial. N Eng J Med. 1979;301(13):687–90.)  23 ) -  (Proc. Nati. Acad. Sci. USA, C.86,s.6835-6837, Eylül 1989 İstatistikleri.)  24 ) -  (Blanchard J, Tozer TN, Rowland M. Pharmacokinetic perspective on megadosis of ascorbic acid. Am J Clin Nutr. 1997;66:1165–71.)  25) -  Riordan NH, Riordan HD, Meng XL, Li Y, Jackson JA. Intravenous ascorbate as a tumor cytotoxic chemotherapeutic agent. Med Hypotheses. 1995;44:207–13. Int J Tuberc Lung Dis.1999;3(9):756– 61.)

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör