Behçet Hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Behçet hastalığı, kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan nadir bir kronik hastalıktır. Kesin nedeni henüz bilinmemektedir ancak vücudun savunma sisteminde oluşan aksaklıklar (otoimmün bozukluklar) nedeniyle geliştiği sanılmaktadır. Belirtileri arasında ağız yaraları, göz iltihabı, cilt ya da genital yaralar bulunur. Hastalığın etkisi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kesin bir teşhis yöntemi yoktur. Bu nedenle belirtiler hastalığın tanısı için önemlidir. Tedavisi için genellikle hastalığın belirtilerini azaltmaya ve körlük gibi ciddi komplikasyonları önlemeye yönelik ilaçlar kullanılır. Behçet hastalığı bulaşıcı bir hastalık değildir.

Behçet hastalığı nedir?

Behçet hastalığı neden olur?

Behçet hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir ancak otoimmün (bağışıklık) sorunlardan kaynaklandığı sanılmaktadır. Hastalığın bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücuttaki sağlıklı hücrelere saldırması sonucu geliştiği düşünülmektedir. Behçet hastalığı’nda bağışıklık sisteminin kan damarlarına saldırır. Bağışıklık sisteminde oluşan bu sorunu neyin tetiklediği tam bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı sanılmaktadır. Yapılan bazı araştırmalar, Behçet hastalığına karşı duyarlı bazı genleri olan insanlarda bir virüs ya da bakterinin hastalığı tetikleyebileceğini göstermektedir.

Romatizma nedir? Neden olur? Romatizmanın belirtileri ve tedavisi

Behçet hastalığı risk faktörleri

• Yaş: Behçet hastalığı, genellikle 20’li ve 30’lu yaşlardaki erkek ve kadınları etkileyebilir ancak çocuklar ve yaşlı yetişkinlerde de bu hastalık gelişebilir.
• Risk faktörü yüksek ülkeler: Türkiye, İran, Japonya, Çin ve Orta Doğu ülkelerindeki insanların Behçet hastalığına yakalanma riski daha yüksektir.
• Cinsiyet: Behçet hastalığı hem erkeklerde hem de kadınlarda görülürken hastalık genellikle erkeklerde daha şiddetlidir.
• Genler: Belli genlere sahip olmak, Behçet hastalığını geliştirme riskini arttırabilir.

Behçet hastalığı belirtileri

• Dil, dudak, diş etleri ve yanakların iç kısımlarında görülen ağrılı ağız ülserleri. Genellikle birkaç haftada yara izi bırakmadan iyileşirler ancak çoğu kez geri dönerler.
• Erkeklerde genellikle skrotumda (testis torbası), kadınlarda ise serviks (rahim ağzı), vulva veya vajinada görülen genital ülserler. Ağrılıdır ve yara izi bırakabilirler.
• Vücudun herhangi bir bölgesinde oluşabilen sivilce benzeri cilt yaraları.
• Ani olarak gelişen, ağrılı kızarıklık ve bulanık görüşe neden olan göz iltihabı (üveit).
• Daha çok dizler, ayak bilekleri, el bilekleri ve ellerde görülen eklem şişmesi ve ağrı
• Mide ve bağırsak iltihabının neden olabileceği karın ağrısı, ishal, hazımsızlık, kusma, iştah kaybı hatta kanama gibi sindirim sistemi sorunları
• Baş ağrısı, çift görme, ateş, oryantasyon ve denge bozukluğu gibi belirtilere veya felce yol açabilen beyin ve sinir sisteminde iltihap
• Kan damarlarının iltihaplanması bazen kan pıhtılarının oluşmasına neden olabilir. Bu durum bacaklarda görüldüğünde; bacaklarda ağrı, şişme, hassasiyet, ciltte sıcaklık ve kızarıklığa neden olur. Bu durum sıklıkla acil tıbbi tedavi gerektirir.
• Eğer kan pıhtıları beyindeki kan damarlarının içinde oluşursa şiddetli baş ağrısı, işitme kaybı, çift görme, kas zayıflığı veya felç gibi belirtilerle karşılaşılabilir.
• Kan damarlarının iltihaplanma sonucu zayıflayıp dışarı doğru çıkmasına anevrizma denir. İlgili uzuvda ağrı, ani acı veren baş ağrısı, baş dönmesi, kan tükürme ve bilinç kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir.

Anevrizma nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Behçet hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişir. Kendi kendine kaybolabilir ve tekrarlayabilir. Zamanla daha az şiddetli olabilir. Belirtileri vücudun hangi bölümünü etkilendiğine bağlıdır.

Behçet hastalığının teşhisi

Behçet hastalığını kesin olarak belirleyebilecek bir kan testi ya da görüntüleme yöntemi yoktur. Bu nedenle doktorlar Behçet hastalığını teşhis etmek için öncelikle belirtileri dikkate alır. Ayrıca diğer olasılıkları elemek için kan testleri veya başka laboratuvar testleri yapılır. Behçet hastalığının tanısı için kriterler oluşturulmuştur ancak bunlar hastalığın teşhisi için her zaman gerekli değildir. Teşhis için doktorlar başka faktörler kullanabilir. Sınıflandırma kriterleri şunlardır:

Ağız yaraları

Tanı için; 12 ayda en az üç kez tekrarlayan ağız yaraları baş kriterdir. Çünkü Behçet hastası olan hemen herkeste ağız yaraları görülür. İlaveten, Behçet hastalığı teşhisi için en az iki ek belirtiye daha sahip olunması gerekir. Bunlar genital yaralar, gözde ağrılı kızarıklık, bulanık görme veya cilt yaraları olabilir.

Pozitif paterji testi

Behçet hastalığı ihtimali güçlendiğinde doktorlar bazen hastaya pozitif paterji testi uygulayabilir. Derinin aşırı duyarlılığını ortaya çıkaran bir testtir ve pozitif olması Behçet hastalığında tanı kriteri olarak kabul edilir. Paterji testinde doktor hastanın ön koluna steril bir iğne takar ve daha sonra bölgeyi bir ila iki gün sonra inceler. Paterji testi pozitif ise iğnenin yerleştirildiği derinin altında küçük bir kırmızı yumru oluşur. Bu durum bağışıklık sisteminin küçük bir yaralanmaya aşırı tepki verdiğini gösterir.

Behçet hastalığı tedavisi

Behçet hastalığının kesin bir tedavisi yoktur ancak bazı tedaviler belirtileri hafifletmeye ve ciddi komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Behçet hastalığının tanısı doğrulandıktan sonra hasta genellikle bu durumu tedavi etme tecrübesine sahip birkaç farklı uzmana yönlendirilebilir. Genellikle romatologlar hastalığı yönetirler. Hastalık her insanda farklı gelişebileceğinden hastanın durumuna göre bir tedavi uygulanır. Tedavi genellikle farklı ilaçların bir arada kullanılmasını içerir.

Belirtilerin tipine ve şiddetine bağlı olarak, sadece bir alevlenme olduğunda ilaç almak gerekebilir. Ancak görme kaybı gibi gelişmekte olan ciddi komplikasyonları durdurmak için uzun süre ilaç kullanmak gerekebilir.

Romatoloji nedir? Romatolog ne iş yapar? En önemli romatolojik hastalıklar

Behçet hastalığında genital bölge yaralarının tedavisi

Genital lezyonları ve cilt yaralarını tedavi etmek için topikal kremler kullanılır. Ayrıca kortikosteroid kremler, anti-enflamatuar ilaçlar veya ağrıyı hafifletmek için anestezik kremler kullanılabilir. Betametazon merhem genital ülser tedavisinde sık kullanılır.

Behçet hastalığı ağız yaraları tedavisi

Ağız ağrılarını azaltmak için kortikosteroidler ve diğer ajanları içeren özel gargaralar rahatsızlıkları hafifletebilir. Behçet hastalığına bağlı fakat çok ağır durumda olmayan ağız yaralarının tedavisinde, genellikle topikal (yüzeysel olarak sürülen) kremler tercih edilebilir. Orta ve ağır şiddetli yaralarda ise kolşisin ve azatioprin ilk akla gelen ve tercih edilen ilaçlardır. Kötü ağız hijyeni, Behçet hastalarının hastalık arttıracaktır. Bu yüzden hastaların ağız hijyenlerine dikkat etmeleri son derece önemlidir.

Behçet hastalığında göz tutulumu tedavisi

Behçet hastalığı kaynaklı üveit tedavisinde kortizon, tnf inhibitörleri ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılır. Anterior üveit ve retinal vaskülit için betametazon damlası kullanılabilir. Ayrıca retinal vaskülit tedavisinde Deksametazon damla da kullanılır. Behçet hastalığı, üveit dışında da göz tutulumlarına neden olabilir. Özellikle kortizona bağlı glokom (göz tansiyonu), katarakt, göz kapağının içinde yaralar ya da göz kuruluğu oluşabilir. Tedavi bu semptomların türü ve şiddetine göre şekillenir.

Behçet hastalığı ilaçları

İltihaplanmayı kontrol etmek için kortikosteroidler

Prednizon gibi kortikosteroidler, Behçet hastalığının neden olduğu iltihaplanmayı azaltabilir. Kortikosteroidler tek başına kullanıldığında Behçet hastalığının belirti ve bulguları tekrarlama eğilimindedir, bu nedenle genellikle bağışıklık sisteminin aktivitesini bastırmak için başka bir ilaçla reçete edilirler. Kortikosteroidlerin yan etkileri arasında kilo alımı, kalıcı mide ekşimesi, yüksek tansiyon ve kemik incelmesi (osteoporoz) sayılabilir.

Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar

Bu ilaçlar, bağışıklık sisteminin sağlıklı dokulara saldırmasını engelleyerek iltihabı azaltır. Ancak bağışıklık sisteminin hareketlerini bastırdıklarından enfeksiyon riskini artırabilirler. Diğer olası yan etkiler arasında karaciğer ve böbrek problemleri, düşük kan sayımı ve yüksek tansiyon sayılabilir.

Bağışıklık sisteminin tepkisini değiştiren ilaçlar

İntron A, iltihaplanmayı kontrol altına almak için bağışıklık sisteminin aktivitesini düzenler. Behçet hastalığı olan kişilerde cilt yaralarını, eklem ağrılarını ve göz iltihaplanmasını kontrol etmeye yardımcı olmak için tek başlarına veya başka ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Yan etkiler, kas ağrısı ve grip benzeri belirtileri içerir. Anevrizma söz konusu olduğunda cerrahi müdahale gerekebilir. Operasyonda yırtılan damar stent adı verilen küçük tüpler kullanılarak onarılır. Bu, genellikle tekrarlama riskini azaltmak veya önlemek için tıbbi tedavi ile birleştirilir.

Behçet hastalarında hamilelik

Behçet hastalığı genellikle kadınlarda doğurganlığı etkilemez ancak eğer mümkünse hamileliğin planlanması ve doktor kontrolünde hamile kalınması önemlidir. Bunun nedeni, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların birçoğunun doğum kusurlarına neden olabilmesidir. Hastaya çocuk doğurmaya karar verene kadar en az bir güvenilir doğum kontrol yöntemi kullanması önerilir. Doktor hastalığın seyrine ve uygulanan tedaviye göre hamile kalmak isteyen hastaya doğru zamanı verecektir.

Öte yandan Behçet hastalığı olan erkeklerin doğurganlığı etkilenebilir. Bu, hastalığın kendisinin veya tedavide kullanılan ilaçların bazılarının yan etkisinin sonucu olabilir.

Behçet hastalığı ölümcül müdür?

Genelde Behçet hastalığı ölümcül değildir ancak merkezi sinir sistemi, omurilik ve beyin gibi bölgelerde gelişirse hayati tehlike riski oluşabilir.

Behçet hastalarına öneriler

• Behçet hastalığının yatışma dönemlerinde kendinize zaman ayırın ve dinlenin.
• Stresten kaçının, çünkü stres belirtilerin şiddetini arttırabilir.
• Yürüme veya yüzme gibi hafif egzersizler hastalığın alevlenme dönemlerinde kendinizi iyi hissetmenizi sağlar. Ayrıca egzersiz vücudu güçlendirir, eklemlerin esnek kalmasına yardımcı olur ve ruh halinizi iyileştirir.
• Hastalıkla ilgili göz belirtileri olmasa bile altı ayda bir göz doktoruna kontrole gidin.
• Alkol ve sigara kullanmayın.
• Sağlıklı beslenin. Fast food gibi yağ miktarı yüksek gıdalardan kaçının, çünkü bu tarz gıdalar damarları olumsuz yönde etkileyebilir.
• Kortikosteroid kullanıyorsanız kemiklerinizi korumak için kalsiyum yönünden zengin besinler tercih edin ve kilo almamak için düşük kalorili gıdalar tüketin.
• Behçet hastalığı kronik bir hastalık olduğundan bir yaşam biçimi olarak kabul edin ve gerekirse psikolojik destek almaktan kaçınmayın.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

1 Yorum

En Yeniler

Eskiler Beğenilenler

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör

Sefer Yusufoğlu

2 yıl önce

Behçet hatasiyim bana yardımcı ulun ne yapacağımı bilmiyurum

0

Yanıtla