Bel fıtığı ameliyatsız tedavi olabilir mi? Uzmanlar ne öneriyor?

Kategori: Bel fıtığı, Cerrahi, Fizik Tedavi Print

43 Paylaşım

Bel fıtığı nedir? Omurga, omur adı verilen birbirine bağlı bir dizi kemik yapıdan oluşmuştur. Disk, omurları birbirine bağlayan ve omurlar arası yastık gibi işlev gören sağlam bir bağ dokudur. Kişi yaşlandıkça ortadaki jel yapı su içeriğini kaybederek yastık görevin daha az yerine getirmeye başlar. Bu durum, disk merkezinin dış tabakadaki bir çatlak yoluyla yer değiştirerek disk fıtıklaşması (bel fıtığı) denilen durumu oluşturmasına neden olur. Fıtıkların çoğu bel omurlarının tam bel bölgesinde ve belin hemen altında bulunan son iki diskinde oluşmaktadır. Fıtıklaşmış bir disk, bel ağrısı oluşturabildiği gibi, omurgadan çıkan sinirlere baskı oluşturabilir ve siyatik olarak adlandırılan bacaklarda ağrı, uyuşma ve ayakta güçsüzlüğe neden olabilir. Bel ve bacak ağrısının bel fıtığının dışında birçok başka sebebi de bulunmaktadır. Bu nedenle ayırıcı tanının dikkatli yapılması gereklidir.

Bel fıtığı belirtileri

Tipik olarak bel fıtığı olan hastalarda bel ağrısı ve çok yüksek oranda buna eşlik eden bacak ağrısı bulunmalıdır. Bacak ağrısı bel fıtığı için o kadar önemli bir bulgudur ki bacak ağrısı olmadan sadece bel ağrısı ile prezente olan bel fıtığı oranı %1′ dir. Bacakta ve ayakta uyuşma ve/veya kuvvetsizlik nadiren büyük orta hat fıtıklarında aniden gelişen heriki bacakta güçsüzlük, idrar- gaita sorunları ve seksüel disfonksiyon (nadir görülür ve acil cerrahi girişim gerektirir- İlk 24 saat içerisinde-) Biz Beyin Cerrahları için asıl önemli olan sıkışan sinir düzeyine göre uyluk ve/veya ayakta gelişen güçsüzlüktür.

Bel fıtığı neden olur? Belirtileri, tedavi seçenekleri ve ameliyatı

Bel fıtığında tedavi yöntemleri nelerdir?

Ani gelişen bel fıtığı olan hastaların yaklaşık %80-90’ı, cerrahi müdahale olmadan iyileşebilmektedir. Doktorunuz genellikle cerrahi dışı yöntemler ile tedaviye başlayacaktır. Şayet ağrınız nedeniyle hâlâ günlük yaşam aktivitelerinizi yerine gevremiyorsanız, ciddi güç kaybı veya idrar tutamama gibi sorunlar varsa, hekiminiz size ameliyaı önerebilir.

Cerrahi tedavi her ne kadar bacağınızın eski gücünü tam olarak geri getiremese de daha da güçsüzleşmesini önler ve bacak ağrınızı geçmesine yardımcı olur. Cerrahi genellikle sizi bacak ağrısından kurtarmak için önerilir ve bu konuda %90’ın üzerinde başarıya sahiptir, fakat bel ağrını geçirmekte daha az oranda etkilidir.

Bel fıtığında cerrahi dışı tedavi yöntemleri

Hekiminiz size cerrahi dışı tedaviler olarak kısa süreli istirahat, şişliği azaltmak için antienflamatuar tedavi, ağrıyı kontrol altına almak için ağrı kesiciler, fizik tedavi, egzersizler veya epidural steroid enjeksiyonu tedavisi önerebilir. Şayet size istirahat önerildi ise önerilen süre kadar yatak istirahatı yapmaya özen gösteriniz. Çok uzun süreli yatak istirahatı, eklemlerde sertliğe ve kaslarınızda güçsüzlüğe neden olarak ağrıyı azaltacak hareketleri yapmanıza engel olur.Tedaviniz sırasında doktorunuza tekrar çalışmaya ne zaman başlayabileceğinizi sorunuz.

Hekiminiz tedaviye başladıktan sonra, belinizi zorlamadan günlük yaşam aktivitelerinizi nasıl yapacağınıza dair eğitim verebilir. Cerrahi dışı tedavinin amacı sinir ve disk zedelenmesini azaltmak ve omurgayı korumak için fizik kondüsyonu geliştirmek ve genel vücut işlevselliğini arttırmaktır. Bu, bel fıtığı hastalarının çoğunda ancak birden fazla tedavi yönteminin bir arada uygulandığı organize bir program ile gerçekleştirilebilir.

Hekiminiz sizi egzersiz programına hazırlayabilmek için ağrınızı azaltmak ve kas spazmını çözmek için bazen öncelikle ultrason, elektrik uyarımı, sıcak-soğuk uygulamalar ve yüzeyel yöntemleri önerebilir. Traksiyon (germe) da bazı hastalarda sınırlı ağrı kontrolü sağlayabilir. Bazen de doktorunuz fıtığınızı iyileştiremeyecek olmasına rağmen, ağrınızı azaltmak için çelik çubukları bulunan veya esnek bel korseleri kullanmazı önerebilir. Manüplasyon (bel çekme), spesifik olmayan bel ağrılarında kısa süreli bir iyileşme sağlayabilirse de bel fıtığı vakalarında çoğunlukla önerilmemektedir.

Bel veya bacak ağrılarınızı azaltmak için öncelikle hafif germe egzersizleri ve postür değişiklikleri önerilmelidir. Ağrınız azaldıktan sonra esneklik kuvvet ve dayanıklılığınızı geliştirecek ve normal günlük yaşantınıza dönmenize yardımcı olacak daha etkin egzersizler yapılabilir. Egzersizlere başlandıktan sonra iyileşme durumuna göre egzersiz tipi şekillendirilmelidir. Ev egzersizleri ve germe programlarını öğrenmek ve devam ettirmek tedavinin önemli parçalarıdır.

Bel fıtığında cerrahi tedavi

Cerrahinin amacı ağrı ve bacakta güçsüzlüğe neden olan fıtıklaşmış diskin sinire baskısını ortadan kaldırmaktır. En sık kullanılan yöntem diskektomi veya sadece fıtıklaşan disk parçasının temizlendiği parsiyel (kısmi) diskektomidir. Diski net olarak görebilmek için bazen, diskin arka tarafında bulunan lamina denen kemiğin bir kısmını çıkarmak gerekir. Alınan kemik çok az bir parça (hemilaminatomi) veya daha geniş bir kısım (hemilaminektomi) olabilir. Bazı cerrahlar bazı vakalarda endoskop veya mikroskop kullanabilirler.

Diskektomi lokal, spinal veya genel anestezi altında yapılabilir. Hasta ameliyat masasına yüzüstü, genellikle de dizüstü pozisyonda yatar. Fıtıklaşan diskin üzerinde cilde küçük bir kesi yapılır ve omurganın üzerindeki kaslar kemikten sıyrılır. Cerrahın sıkışmış siniri görebilmesi için küçük bir parça kemik çıkarılabilir. Fıtıklaşmış disk ve kopan parçaları çıkarılarak sinir sıkışıklığı giderilir. Osteofit denilen kemik çıkıntılar da sinire baskı oluşturabilecek herhangi bir şey kalmaması için temizlenir. Genellikle kanama çok az olur.

Bel fıtığında ameliyat ne zaman gereklidir?

1) Sosyal, iş ve aile yaşantısının zora sokan ağrılı dönemler, hasta bu durumdan çok şikayetçi. İlaç tedavisi ve istirahate cevap vermiyor.
2) Ayakta ortaya çıkan kuvvetsizlik, duyu kaybı, idrar ve dışkılama problemleri. Çekilen MR da, şikayetleri net olarak açıklayan bel fıtığı.
3) Yerleşmiş bel ağrısı, genellikle yaşlı hasta, yürüdüğü zaman ayaklarında ortaya çıkan kesiklik, ağrı ve duyu kusurları. MR’da birden fazla seviyede geçirilmiş bel fıtıklarına bağlı, omurilik kanalının daralması.
4) Lomber MR da belirgin derecede fıtık izlendiği halde şikayetleri olmayan hastaya ameliyat önermiyoruz.
5) Hastanın ağrıları geçmiş, ancak kalıcı kuvvetsizlik ve idrar problemleri mevcut ise hastaya ameliyat önermiyoruz. Ancak bu problemler birkaç saat önce başlamış ise ilk 12-24 saat arasında acil cerrahi tedavi uygulanır.

Bel fıtığı ameliyat sonrası neler umabilirim?

Şayet bel ağrısından ziyade bacak ağrısından rahatsız iseniz, cerrahiden iyi sonuç alabilirsiniz. Ameliyat öncesi doktorunuz fıtığınızın siniri sıkıştırdığından ve ağrınıza neden olduğundan emin olmak için birtakım testler yapacaktır. Fizik muayenede; siyatik ağrısını gösteren düz bacak germe testi, muhtemelen kas güçsüzlüğü, hissizlik ve refleks değişiklikleri bulunabilir. Bunlara ek olarak sinir sıkışıklığını kesin olarak görmek için MR, bilgisayarlı tomografi (BT) gibi bir görüntüleme yöntemi kullanılır.

Eğer bu testlerin hepsi pozitif çıkar ve doktorunuz sinir sıkışıklığınız olduğundan emin ise cerrahi sonrası bacak ağrısından kurtulma şansınız yaklaşık olarak %90’dır. Diskektomi sonrası hastaların çoğunda herhangi bir komplikasyon meydana gelmez. Fakat bir miktar kanamanız olabilir, enfeksiyon oluşabilir, siniri koruyan zarın (dura mater) yırtılması veya sinir zedelenmesi meydana gelebilir. Diskin tekrar yırtılması ve şikayetlere yol açması da mümkündür. Bu durum hastaların yaklaşık %5’inde görülmektedir.

Ameliyat sonrası hareket kısıtlamalarını doktorunuzdan öğreniniz. Anesteziden uyandıktan sonra yataktan kalkıp yürüyüş yapmak önerilebilir. Hastaların çoğu ameliyattan sonra 24 saat içinde ve sıklıkla da aynı gün içinde ilerleyen saatlerde taburcu olmaktadırlar. Eve gittikten sonra ilk dört hafta içinde araba kullanmaktan, uzun süreli oturmaktan, ağır yük kaldırmaktan ve öne eğilmekten sakınmalısınız. Bazı hastalar, ameliyat sonrası bir rehabilitasyon programından fayda görebilirler. Tekrar oluşmasını önlemek için belinizi kuvvetlendirici egzersiz yapmanızın uygun olup olmadığını doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.

Bel fıtığında acil ameliyat gerekebilir mi?

Bazen fıtık bacağa giden sinir köküne bası yaparak bacakta belirgin güç kaybına neden olabilir, bel fıtığı nedeniyle acil ameliyat gerekebilir. Böyle bir şey olursa hemen doktorunuza ulaşmanız gereklidir. Çok nadir olarak büyük bir fıtık mesane ve bağırsak kontrolünü sağlayan sinirlere baskı yaparak bu kontrolün ortadan kalkmasına neden olabilir. Bu durum genellikle kasık veya cinsel bölgede hissizlik ile birliktedir ve bel fıtığı nedeniyle acil cerrahi gerektiren nadir birkaç durumdan biridir. Böyle bir şey olursa hemen doktorunuza ulaşmanız gereklidir.

Vücut uyarıldığında, sistem kendini yeniliyor ve hasarlı alan tamir ediliyor.

Çağımızın en yaygın rahatsızlıklarından birisi olan bel fıtığını vücudumuz nasıl kendisi yarattıysa, aynı şekilde kendisi yok edebiliyor. Nasıl mı? Sorunlu bölgeye yalancı mikroplar verilerek vücudumuzun o bölgeyi onarması sağlanarak. Proloterapi adı verilen bu yöntemle bel ağrısına neden olan hasarlı doku eski sağlığına kavuşturularak sorun kalıcı olarak ortadan kaldırılıyor.

Yanlış duruş, egzersizden yoksun bir yaşam tarzı ve aşırı stres bir olup omurgamızın üzerindeki yükün giderek artmasına yol açıyor. Ve bir gün o ağrılar kronikleşiyor. Ortaya çıkan bu ağrıların fıtığın habercisidir. Günümüzdeki önemli tedavi yöntemlerinden olan Proloterapi ile şiddetli bel ağrısına neden olan hasarlı dokunun ameliyata gerek kalmadan eski sağlığına kavuşturularak sorunun tamamen ortadan kaldırılabilir.

Proloterapi yönteminde hasarlı dokuya enjekte edilen özel bir solüsyonla doku yenilenmesi oluşturuyoruz. Bu yenilenme uyuyan tamir hücrelerinin uyandırılmasıyla tetikleniyor. Böylelikle, gerek kıkırdak dokuda, gerekse kollajen bağların oluşmasında ve tamirinde yeni bir süreç başlıyor. Hasarlı dokular da hızla onarılmaya ve yenilenme başlıyor. Bu yöntem ile yıllar içinde yıpranmış olan bağlar tekrar eski sağlıklı günlerine kavuşmakta, omurga üzerindeki bası kalkmaktadır.

Ameliyat Riski Taşıyan Hastalar İçin Risksiz Tedavi İmkanı

Doğal bir tedavi yöntemi olan Proloterapi’nin hemen hemen hiçbir yan etkisi yoktur. Ameliyat olması riskli olan kalp, tansiyon ve şeker hastalarının yanı sıra aşırı kilo sorunu olanlarda da fıtığın kaynağına inilerek birkaç seansta hasta fıtıktan kurtularak ağrısız sağlıklı günlerine kavuşuyor. Vücuda unuttuğu görevi tekrar hatırlatıyoruz.

Proloterapi; yenilenme, eski haline getirme anlamına geliyor. Ağrının kaynağı olan hasarlı bölgeye onarıcı hücrelerin gelmesini tetikleyerek dokuların hızla kendisini yenilemesini sağlamak ve böylece eklem, tendon ve kas ağrılarını gidermektir. Hasarlı bölgeye içine özel bir solüsyon enjekte ediyoruz. Böylece eklemlerde, tendonların kaslarla birleşme noktalarında ve kasların kemiğe yapışma yerlerinde bağışıklık sistemini harekete geçiren bir uyarı oluşuyor. Oluşturulan bu yapı da vücudun tamir mekanizmasını tetikliyor. Böylece gerek kıkırdak dokusunda gerekse kollajen fibrillerin oluşmasında ve tamirinde yeni bir süreç başlıyor.

Bel fıtığında ilaç tedavisi ve ağrı kontrolü

Ağrıyı kontrol altına almak için kullanılan ilaçlara analjezik ilaçlar (ağrı kesiciler) denir. Çok sık olmamakla birlikte bazen kas gevşeticiler önerilebilir. Şayet şiddetli ağrınız varsa doktorunuz kısa bir süre için narkotik ağrı kesicileri kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçları sadece ihtiyacınız dahilinde kullanınız. Aksi taktirde uzun süre ve yüksek dozda kullanmanız daha hızlı iyileşmenize neden olmayacağı gibi kabızlık ve uyku hali gibi istenmeyen yan etkilere neden olabilir ve bu ilaçlara bağımlı hale gelebilirsiniz.

İlaçların tamamı sadece önerildiği şekilde kullanılmalıdır. Doktorunuza kullanmakta olduğunuz ilaçları tam olarak bildiriniz ve verilen tedaviden fayda görüp görmediğinizi belirtiniz. Nonsteroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAÜ) da ağrı kesicilerdir ve ayrıca bel fıtığının bir sonucu olarak ortaya çıkan şişlik ve enflamasyonu azaltmak için kullanılırlar. Şayet doktorunuz size ağrı kesici veya antienflamatuar ilaçlar önerdiyse mide ağrısı veya kanaması gibi yan etkileri yönünden dikkatli olmalısınız. Ağrı kesici veya antienflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımlarında ortaya çıkabilecek problemler açısından doktorunuzun kontrolünde olmalısınız.

Şayet şiddetli bacak ağrınız varsa epidural enjeksiyonlar veya ‘bloklar’önerilebilir. Bunlar epidural mesafeye (spinal sinirlerin etrafındaki boşluk) bu teknik üzerine özel olarak eğitim almış bir doktor tarafından yapılan kortikosteroid enjeksiyonlarıdır. İlk enjeksiyondan sonra birkaç kez daha aynı işlem tekrarlanabilir. Bu tedaviler genellikle kapsamlı bir fizik tedavi programının bir parçası olarak uygulanmaktadır. Bu enjeksiyonların amacı sinir ve diskin enflamasyonunu azaltmaktır.

Tetik nokta enjeksiyonları doğrudan belde ya da kalçada ağrıyan yumuşak doku veya kas içine bazen kortikosteroid ile birlikte yapılan lokal anestezik madde enjeksiyonlarıdır. Ağrını kontrol altına alınmasında sıklıkla yararlı olmasına rağmen tetik nokta enjeksiyonlarının bel fıtığı üzerine iyileştirici bir etkisi yoktur.

Bel ağrılarından korunmak için alınabilecek önlemler

Bel ağrısından korunmak için alınması gereken önemler:

Bilgisayar kullanırken dik oturmalı, zaman zaman çalışmaya ara vermeli ve çalışma sonrasında egzersiz yapmalısınız.
Kötü duruşun sırttaki kamburluğu, beldeki içe çöküklüğü artırdığı unutulmamalı.
Sık sık pozisyon değiştirmeli, özellikle belinizin normal eğimini korumaya özen göstermelisiniz. Uzun yol yolculuklarında bel çukurunu destekleyen yastık kullanılmalı.
Taşıyacağınız yükleri eşit olarak bölmelisiniz.
Fazla kilolarınızı vermelisiniz.
Yerden bir şey alırken dizlerinizi büküp çömelmelisiniz.
Yükü, belinizle değil, bacaklarınızla kaldırmaya özen göstermelisiniz.
Ağırlığı mümkün olduğu kadar belinizden yukarıda tutmalısınız.
Dönmeniz gerekiyorsa belinizle değil, vücudunuzla dönmelisiniz.
Ağır cisimleri çekmemeli, itmemeli ve yukarı kaldırmamalısınız.
Otururken sırtınızı mutlaka bir yere yaslamalısınız.
İşyerinde sürekli oturarak çalışıyorsanız, bu durumun beliniz için sakıncalı olduğunu unutmamalı ve mutlaka ara sıra kısa da olsa yürüyüş yapmalısınız. Araştırmalar, günlük mesaisinin büyük bir kısmını oturarak geçirenlerde bel fıtığına yakalanma riskinin, ayaktakilere oranla daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Otururken belinizi yastıkla desteklemenizde fayda var.

Bel fıtığı egzersizleri

Bel fıtığı olan hastaların yapması gereken bel fıtığı egzersizleri pdf dosyasını indirerek okuyabilirsiniz ayrıca bel fıtığı egzersizleri hakkındaki aşağıdaki videoyu da izleyebilirsiniz.