EKG ya da diğer adıyla elektrokardiyografi, kalp hücreleri tarafından üretilen ve kalbin çalışmasını sağlayan elektriksel aktivitenin kaydedilip analiz edilmesi işlemine denir. Basit, kısa süren, ağrısız bir testtir ve kalp sağlığı için önemli bilgiler verir. Kalp krizi, kalp ritim bozuklukları, elektrolit bozuklukları gibi birçok kalp hastalığının tanısının koyulmasında faydalı bir tetkiktir. EKG, göğüs ön duvarı, her iki el ve ayak bileğine iletken elektrotlar yapıştırılarak Elektrokardiyografi cihazı ile çekilir. Oluşan elektrokardiyografi kaydını doktor yorumlar. Elektrokardiyografi acil servislere sık başvuru sebebi olan göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma gibi şikayetlerle kendini belli eden acil kalp hastalıklarının tanısının koyulmasında önemli yer tutar.
İçindekiler
EKG nedir?
Kalp kendi kendine elektriksel uyarı üretebilir ve bu ileti tüm kalp hücrelerine yayılır. Bu sayede kalp atımları oluşur. Elektrokardiyografi; kalp hücreleri tarafından üretilen elektriksel aktivitenin elektrokardiyografi cihazı aracılığıyla kaydedilmesidir. Kısaca EKG olarak adlandırılır.
Elektrokardiyografi, her kalp hastalığına tanı koymak için kullanılabilecek kesin bir tanı yöntemi değildir. Ancak hastanın anlattığı şikayetler, fiziki muayene sonucu saptanan belirtiler ve laboratuvar sonuçlarıyla birlikte tanı koyulmasına yardımcı olur.
Kalp krizi belirtileriyle başvuran hastalarda tanı koyulması için
Kalp pilinin çalışıp çalışmadığının kontrolünde
Potasyum, kalsiyum gibi elektrolitlerin eksiklik ve fazlalığının kalpte oluşturduğu etkiyi tespit etmek için
Hipertrofik kardiyomiyopati (kalp kasının kalınlaşması ile seyreden bir hastalık)
Potasyum, kalsiyum eksiklik ve fazlalığı
Kalp durması
Felç: Felce neden olan pıhtı atriyal fibrilasyon adı verilen kalp ritim bozukluğuna bağlı oluşabilir.
EKG türleri
Rutin EKG: Rutin olarak kullanılan elektrokardiyografi türüdür. Kliniklerde, polikliniklerde, acil servislerde yaygın olarak kullanılır.
Holter EKG (Ambulatuar EKG): Rutin EKG çekimi kısa sürer. Normalde var olan bir ritim bozukluğu rutin EKG çekimi sürecinde ortaya çıkmayabilir. Bu tarz durumlarda ritim bozukluğu şüphesi fazlaysa 24-48 saat süreyle kalp ritmi kesintisiz olarak kaydedilir. Holter cihazı cep telefonu boyutunda küçük bir cihazdır. Cihaz boyna geçirilerek veya belde kemere takılarak kullanılır. Cihaz taşınırken MR çektirilmesi uygun değildir. Cep telefonu ve kumanda gibi aletler hastanın yakınında bulundurulmamalıdır. Hasta cihazı taşırken banyo yapmamalıdır.
Efor Testi (Eforlu EKG, Stres testi): Koşu bandı veya ergobisiklet üzerinde hasta fiziksel olarak aktif iken elektrokardiyografi kaydı yapılır. Bu şekilde eforun kalpte oluşturduğu etkiler incelenebilir.
Elektrokardiyografi çekilmesi doktor tarafından planlanırken tıbbi öykü, şikayetler, belirtiler, fiziki muayene ve laboratuvar testleri de aynı zamanda incelenir. Kardiyolog tüm bu tıbbi incelemeler sonucunda gerekli gördüğü durumlarda elektrokardiyografi ister. Elektrokardiyografi bazen kalp krizi belirtileriyle başvuran hastalarda olduğu gibi acilen çekilmelidir. Bu gibi durumlarda yapılması gereken bir ön hazırlık yoktur.
Yapılmadan önce bir dizi hazırlığın doğru yapılması gerekir
EKG’den önce neler yapılmalı?
Elektrokardiyografi çekilirken göğüs ön duvarına, el ve ayak bileklerine iletken elektrot takılacağından bu bölgelerdeki kıyafetlerin çıkarılması gerekir. Kolay çıkarılabilecek rahat kıyafetler giyilmelidir.
Elektrokardiyografi çekilmeden önce aşırı egzersizden kaçınılmalıdır. Egzersiz veya aşırı fiziksel aktivite ile bağlantılı olarak kalp atımı hızlanır ve bu da yanlış sonuçlar çıkmasına neden olabilir.
Çekimden önce sigara içilmemelidir.
Elektrotların takılacağı yerlerde ter varsa kurulanmalıdır.
Bazen erkeklerin göğüs bölgesinde aşırı kıl olması nedeniyle elektrotların yapışması zorlaşır ve elektrokardiyografi çekilirken sorun oluşturabilir. Böyle bir durum varsa göğüs tıraşı olunması faydalı olacaktır.
Eforlu EKG testinden önce kullanılan ilaçlar, kalp ve diğer organlarla ilgili hastalıklar testi isteyen doktora özellikle iletilmelidir.
Göğüs ön duvarı, el ve ayak bilekleri açık olacak şekilde sırtüstü uzanılır. Kas kasılmasına neden olmamak için rahat yatılmalıdır.
Derideki elektrik akımını kolaylaştırmak için elektrot yerleştirilecek vücut bölgelerine ince tabaka halinde jel sürülür.
Sağ ve sol el ve ayak bileklerine elektrotlar yerleştirilir. Göğüs ön duvarındaki belirli bölgelere de 6 tane elektrot yerleştirilir.
Elektrokardiyografi kaydı başlatılır.
Hasta elektrokardiyografi çekimi sırasında hareket etmemelidir. Konuşmamalıdır.
Çekimden sonra önce göğüs ön duvarındaki daha sonra da kol ve bacaklardaki elektrotlar çıkarılır. Sürülen jel havlu ile silinir.
EKG ne kadar sürer?
Elektrotların takılması, EKG çekimi ve elektrotların çıkarılması yaklaşık 10 dakikalık bir süreçtir. Hastanın hareket etmesi, konuşması, cihaz bağlantılarında sorun olması gibi durumlarda çekimi tekrarlamak gerekirse bu süre uzayabilir.
Rutin EKG testi EKG cihazı aracılığıyla kağıda basılır ve bu şekilde doktora iletilir. Elektrokardiyografiyi isteyen doktor sonucu hemen yorumlar.
Holter EKG testi bittikten sonra kardiyolog tarafından raporlanması gerekir ve bu süre rutin EKG’ye göre daha uzundur.
Eforlu EKG testi sonladıktan sonra kardiyolog tarafından yapılan egzersize bağlı elektrokardiyografi değişikliği olup olmadığı kontrol edilir, sonuç testi doktora iletilir.
Elektrokardiyografi testleri sonucunda gerekli tedavi planlanır. İlaç tedavisi, anjiyo, kalp pili takılması gibi tedaviler gerekli olabilir.
EKG testini bir uzmanın yorumlaması gerekir
EKG sonuçları nasıl okunur?
Elektrokardiyografi testi sırasında oluşan kayıt kağıda basıldıktan sonra kardiyolog tarafından değerlendirilir. Bu şekilde okunmuş olur. Rutin EKG testi; acil servis, yoğun bakım gibi bölümlerde çekildiğinde branşı kardiyoloji olmayan doktorlar tarafından da değerlendirilebilen bir testtir.
EKG terimleri
Miyokard infarktüsü: Hastanın kalp dokusunun oksijensiz kalması nedeniyle kalp krizi geçirdiği anlamına gelir. Özellikle acil servise başvuran hastada göğüs ağrısı, baygınlık gibi şikayetler varsa hemen elektrokardiyografi çekilir. Çekilen elektrokardiyografide anjina, kalp krizi gibi hastalıklara ait belirtiler görülürse acil müdahale edilmesi gerekir.
Kalp ritim bozukluğu: Hastanın kalbinde olmaması gereken ekstra, düzensiz atımlar olduğu anlamına gelir. Ciddi ritim bozukluklarına elektrokardiyografide rastlandığında anında müdahale edilmesi gerekir.
Kalp hızı değişiklikleri (Taşikardi, bradikardi): Kalp hızının dakikada 60-100 olması gerekirken daha fazla veya daha az olduğu anlamına gelir.
Elektrolit dengesizliği: Potasyum, kalsiyum gibi maddeler kalp kasının kasılması ve kalpteki elektrik akımının iletilmesinde önemli rol oynar. Eksiklikleri ve fazlalıklarında kalbin çalışması etkilenir ve bu sebeple elektrokardiyografide değişiklik olur.
İlaç yan etkileri: Beta blokörler, kalsiyum kanal blokörleri, digoksin gibi ilaçlar kalp ritmini etkileyerek elektrokardiyografi değişikliği oluşturabilir.
EKG’nin riskleri ve komplikasyonları var mı?
Rutin EKG basit, acısız, ağrısız bir testtir. Cihazdan hastaya herhangi bir şekilde elektrik akımı geçmez. Bu açıdan da güvenlidir. Rutin EKG sırasında kullanılan jele karşı hastanın alerjisi varsa cilt reaksiyonu gelişebilir ancak bu genellikle geçici bir durumdur. Eforlu EKG sırasında hastada göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi, baygınlık gibi şikayetler gelişebilir. Ancak bu şikayetler elektrokardiyografi testinden dolayı değil yapılan egzersizin kalpte var olan hasarı tetiklemesiyle ilgilidir.
Hangi durumlarda EKG yapılamaz?
Rutin EKG yapılmasına engel olan bir durum yoktur. Eforlu EKG hastanın işlemin hemen öncesinde olan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetleri varsa yapılmamalıdır. Ayrıca kalp yetmezliği, ciddi aort kapak darlığı, çok yüksek tansiyon, ciddi ritim bozukluğu gibi hastalıkları olanlarda eforlu EKG yapılmamalıdır.
EKG sonrası şikayetler nelerdir?
Rutin EKG ya da Holter EKG çekimi sonrası hastada herhangi bir şikayet oluşmaz. Ağrısız, acısız, kişinin günlük hayatını etkilemeyen testlerdir. Eforlu EKG testi yapılırken veya sonrasında kişide göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı gibi şikayetler gelişebilir. Eğer bu şikayetler test sırasında başladıysa hemen testi yapan kişiye bilgi verilmelidir. Gerekirse test sonlandırılacaktır.
Kalple ilgili şikayetleriniz için kardiyoloğa başvurduğunuzda veya başka bir branştan doktor kardiyoloğa yönlendirdiğinde daha önce çekilmiş elektrokardiyografi testiniz varsa mutlaka yanınızda götürün ve doktorunuza gösterin. Bazı elektrokardiyografi değişikliklerinin daha önceden olup olmadığı tanı koymada önemlidir.
Eforlu EKG testinden önce kullandığınız ilaçları, diğer hastalıklarınızı mutlaka doktorunuza bildirin.
Eforlu EKG testi sırasında veya test sonrasında göğüs ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı gibi şikayetleriniz olursa doktorunuza bildirin.
Holter EKG cihazının kayıt yapabilmesi için gerekli elektrotlar 24 saatlik süre boyunca bazen yerinden çıkabilir ve bu da kayıt yapılmasını engeller. Zaman zaman elektrotların yerinde olup olmadığını kontrol edip gerekli müdahaleyi yapabilirsiniz.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı tıp eğitimini 2015’te tamamlayan Dr. Muhammet Kaplan ilk olarak Yozgat Çekerek Toplum Sağlığı Merkezi’nde görev yaptı. Ardından Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi oldu; halen bu görevi sürdürmektedir. Ayrıca mezoterapi, hirudoterapi, kupa terapi ve işyeri hekimliği sertifikaları bulunmaktadır.
Size daha iyi hizmet verebilmemiz için sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Giriş yaptığınız andan itibaren çerez kullanımını kabul etmiş sayılacaksınız.TamamDetaylı bilgi için tıklayın
YORUMUNUZ VAR MI?
Gerçekten çok açık ve net bir anlatımla aktarmışsınız. Elinize ,emeğinize sağlık.