Vitiligo (ala hastalığı) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Vitiligo, cildin pigmentini kaybetmesi sonucunda deride beyaz lekeler şeklinde ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır. Hastalığa, deriye rengini veren pigmentleri üreten melonisit hücrelerinin hasar görmesi neden olur. Bağışıklık sisteminin pigment hücrelerine saldırması sonucu gelişen Vitiligo, ciltte yama şeklinde beyaz lekelere sebep olur. Bu lekeler; cildin neredeyse %50’sini kaplayacak kadar geniş bir alana yayılabilir ya da sınırlı bir alanda oluşabilir. Bulaşıcı olmayan Vitiligo genellikle cildin güneş ışınlarına yoğun olarak maruz kalan bölgelerinde görülür. Halk arasında ala hastalığı olarak ta bilinir. Vitiligo tedavisinde topikal kremler, lokal ultraviyole ışın tedavisi (UVB) tercih edilir. Hastalık tam olarak iyileşmeyebilir.

Vitiligo hastalığı nedir?

Vitiligo kimlerde görülür?

Irk, etnik köken ya da cinsiyet fark etmeksizin, kadın ve erkeklerde eşit bir şekilde görülen Vitiligo’nun neden olduğu beyaz lekeler; koyu renkli kişilerde daha belirgin ve rahatsız edicidir. Hastaların yarısına yakınında hastalık belirtileri 20’li yaşlardan önce de fark edebilir.  Vitiligo görülme oranı, %0,5 ile %1 arasında seyreder. Tıbbi açıdan herhangi bir tehlike arz etmeyen Vitiligo; ağrıya sebep olmaz.

Vitiligo neden olur?

Kesin nedeni tam olarak bilinmeyen Vitiligo hastalığının otoimmün bir bozukluk olduğu sanılmaktadır. Hastaların kendi bağışıklık sistemi; kendi vücut hücrelerine saldırmaya başlar ve pigment hücrelerine hasar verir. Beyaz kan hücreleri; cilde rengini veren pigmentleri üreten melonisitleri yok etme başlar. Pigmentasyon kaybına bağlı olarak; daha çok el, ayak ve yüzde görülmeye başlayan beyaz lekeler; zamanla çok ilerleyebilir. (2)

Çiller, cilt lekeleri, cilt rengi sorunları ve tedavi yöntemleri

Vitiligo hastalığının belirtileri nelerdir?

En belirgin Vitiligo belirtisi ciltte pigmentasyon yoksunluğu nedeniyle görülen yaygın beyaz lekelerdir. Üç farklı şekilde ciltte renk yitimi olabilir; bunlar; odaksal, bölümlü ve genelleşmiş depigmenstasyon modeli olarak isimlendirilir. (3)

Odaksal yani merkezi tipte renk yitimi yalnızca birkaç ufak alanda ortaya çıkar. Bölümlü, parçalı olan ikinci modelde, renk yitimi genellikle vücudun belli bir bölümünde gerçekleşir. Genelleşmiş renk yitimi ise; Vitiligo’nun en yaygın görülen çeşididir.

Anti aging nedir, nasıl yapılır? Cilt sağlığına ve yaşlanmaya etkileri

Vitiligo, ciltte ve ellerde ciddi bir renk değişimine neden olur

Beyaz, yama şeklindeki lekeler çok hızlı bir şekilde yayılabileceği gibi bazı hastalarda bu süre birkaç yılı bulabilir. Bazı hastalarda ise lekeler yayılmadan ayını bölgelerde kalır. Bazı hastalarda ciltte oluşan güneş hasarının da Ala hastalığı tetiklediği bilinmektedir.

Kimi hastalarda, beyaz lekeler, ruhsal sıkıntı, stres ve bronzlaşma sonrasında ortaya çıkabilmektedir. Ancak hastaların bu şikayetlerinin Vitiligo’ya neden olup olamayacağı konusunda kesin bir bilimsel bilgi yoktur.

Vitiligo hastalığına nasıl teşhisi konur?

Beyaz lekeler sadece Vitiligo hastalarında olmaz, kimi başka cilt hastalıklarında da bu tür lekeler olabilir. Hastalığın ayırıcı tanısı için dermatoloji uzmanı öncelikle hasta hikayesini dinler ve belirtileri inceler, ayrıca bazı testler yapması gerekebilir.

Kesin tanı için gerekirse deri biyopsisi alınabilir ama çoğu zaman klinik olarak beyaz alanların görünümü ile tanı konulabilir. Vitiligo teşhisi için doktorunuz aile geçmişiniz; vücudunuzda güneş yanıklarının bulunup bulunmadığı, cildinizde kabarmanın olup olmadığına bakar. Vitiligo teşhisi sırasında cilt biyopsisi yapılarak; pigment yoksunluğu teşhis edilerek, hastalık doğrulanabilir. (4)

Aynı zamanda doktorunuz kan testi yaparak, B12 değerlerinizi ve tiroid fonksiyonlarınızı da kontrol edebilir. Tiroidin gereğinden fazla aktif çalışması, B12 vitamini eksikliği genellikle Vitiligo hastalığı ile yakından ilişkilidir. Tüm bu testlerden sonra doktorunuz; erken tedaviye başlayabileceği gibi hastalığınızla ilgili bağlantılı durumları da araştırabilir. Kimi hastalarda göz testi yapılması da gerekebilmektedir.

B12 vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Teşhis aşamasında doktorunuz doğru teşhisi koymak için şu soruları sorabilir:

• Ailenizde bir diğer Vitiligo hastasının olup olmadığı,
• Sizde veya bir diğer aile üyenizde herhangi bir bağışıklık sistemi hastalığının bulunup bulunmadığı,
• Cildinizdeki beyaz lekeleri fark etmeden önce kızarıklık, güneş yanığı vb. cilt problemlerine sahip olup olmadığınız,
• Saçlarınızın 35 yaşınızdan önce grileşip grileşmediği,
• Güneşe karşı duyarlılık gösterip göstermediğiniz,
• Daha önce fiziksel bir hastalığa ya da stresli bir olaya maruz kalıp kalmadığınız,

Vitiligo tedavisi

İnsan sağlığına doğrudan zararı olmayan vitiligo, kişinin dışlanmasına ve depresyona girmesine neden olabilir

Uzun yıllar sürebilen tedavi; bazı hastalarda ise hiçbir işe yaramaz. Vitiligo tedavisinde;

• İlaçlar ya da ilaçlı cilt kremleri
• Ultraviyole ışık tedavisi ile birlikte ilaçlar
• Cildin sorunlu bölgelerine dövme ile renk verme
• Işık tedavisinin ve topikal kremlerin işe yaramadığı durumlarda cerrahi müdahale
  yöntemlerinden biri ya da birkaçı tercih edebilir.

Vitiligo tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir

• Streoidler (Topikal ilaçlar) ile ala hastalığı tedavisi

Topikal ilaçlar; beyaz lekelerin tekrar pigmente olmasında etkili olabilir. Çocuklar ve yetişkinler tarafından kullanılabilen topikal ilaçların en az 3 ay boyunca her gün beyaz lekelere sürülmesi gerekir. Özellikle topikal kremler; bazı durumlarda derinin incelmesi, deri renginde düzensiz çizgilerin belirmesi gibi yan etkileri de beraberinde getirebilir.

• Immünomodülatörler (bağışıklık ilaçları) 

Vitiligo tedaviside immünomodülatör grubu ilaçlardan da faydalanılabilir. Etken maddesi ‘tacrolimus’ ya da ‘pimekrolimus’ olan bu merhemler; Vitiligo’nun iyileşmesine katkıda bulunabilir. Özellikle yüz ve boyun bölgesinde beyaz lekelerin bulunduğu, küçük alanlarda pigmentasyon kaybının söz konusu olduğu durumlarda bu merhemler; iyi sonuç verebilir.

Ultraviyole ışık tedavisi

Cilde rengini veren pigmentlerin geri yüklenmesi aşamasında Ultraviyole ışık tedavisinden yararlanılabilir. Özellikle ilaçlı tedavi ile birlikte eş zamanlı olarak gerçekleşen ışık tedavisinden başarılı bir sonuç almak oldukça mümkündür. (6)

Psoralen isimli, topikal merhem ya da oral tablet şeklinde formları olan bu ilaç; cildinizdeki beyaz lekelerin Ultraviyole ışıklarına karşı daha hassas bir hale gelmesine ve açık alanların daha kolay bir şekilde koyulaşmasına da katkıda bulunur.

Cilt lekeleri neden olur? Benlerin ve lekelerin en etkili tedavisi yöntemleri

Psoralen isimli bu ilacı kullanırken; güneş ışınlarına karşı hassasiyetiniz de artacağından, güneş kremi kullanmadan kesinlikle dışarıya çıkmamanız da gerekir. İlaç ve ışık tedavisinin birleşimi anlamına gelen ‘PUVA’ tedavisini; haftada birkaç kez alabilirsiniz.

Depigmentasyon (Renksizleştirme) tedavisi

Bu yöntemde daha çok ‘Monobenzon’ isimli ve cilt pigmentlerinin rengini açan bir topikal krem kullanılır. Ancak bu merhem; merhem ile temas eden kişilerin de cilt rengini açabileceğinden tedavi sonrası en az 2 saatlik süre boyunca hastanın başka hiç kimse ile cilt temasında bulunmaması gerekir. Bu tedavi esnasında da kişinin güneş koruyucu krem kullanması oldukça önem arz eder.

Cerrahi (ameliyat) tedavisi

Rahatsızlığın şiddetli olduğu durumlarda, özellikle yıllardır Ala hastalığı tedavisine yanıt vermeyen hastalar; ameliyat yaptırmayı tercih edebilir. Ameliyat esnasında ciltteki sağlıklı deri çekilir ve beyaz lekelerden etkilenen deriye yerleştirir. Ancak oldukça pahalı olan bu ameliyat; hastanın cildinde yara izi oluşumuna neden olabilir. (7)

Şifalı Bitkiler ile Vitiligo tedavisi

Papaya ile Ala hastalığı tedavisi

Mükemmel bir antioksidan kaynağı olan papaya; aynı zamanda bol miktarda C vitamini ve B vitamini içerir. Tedavi esnasında papaya suyu içebileceğiniz gibi beyaz lekelere bir dilim papayayı kestikten ve iyice ezdikten sonra topikal şekilde de uygulayabilirsiniz. Papaya suyunu hazırlamak için öncelikle bir miktar papayayı yıkayın, soyun ve küp dilimler şeklinde kesin. Tohumlarını da çıkardıktan sonra blenderdan geçirin. Hazırladığınız meyve suyunu her gün düzenli olarak 2 hafta boyunca için.

B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Zencefil ile Vitiligo tedavisi

Taze zencefil suyu ve kırmızı kil kullanarak hazırlayacağınız bir macunu topikal olarak beyaz lekelere uygulayarak da vücudunuzda kan dolaşımının hızlanmasını sağlayabilir; beyaz lekelerin eski rengine kavuşması yolunda aşama kat edebilirsiniz. Macun hazırlamak için 2 adet zencefili yıkadıktan ve soyduktan sonra rendeleyin.

Bir miktar suda kaynatın ve kaynadıktan sonra 10 dakika bekleyin. Eşit miktar kırmızı kil ile karıştırın ve hazırladığınız macunu beyaz lekelerin olduğu yerlere sürün.

Fesleğen ve Limonlu su ile Ala hastalığı tedavisi

Bir avuç taze fesleğen yaprağını iyice yıkayın. Yaprakları macun kıvamına gelene dek ezin. Ardından üzerine birkaç damla limon suyu damlatın. Hazırladığınız bu macunu her gün düzenli olarak, 6 ay boyunca beyaz lekelere sürün.

Vitiligo hastaları için öneriler

• Hastalığınızın tedavisi için sağlık uzmanlarından yardım alabileceğiniz gibi kendiniz de hastalığınızın ilerlemesini önleyen birtakım metotlardan yararlanabilirsiniz. Bunun için öncelikle hastalığınızla ilgili bilgi edinin
• Özellikle koruyucu güneş kremi kullanmanız; cildinizin uzun dönemli hasarlar almasının önüne geçebilir.
• Bronzlaştırıcı losyon ve boyalar kullanarak; beyaz lekelerin görünümünü hafifletebilirsiniz.
• Hastalığınız süresince moralinizin bozulduğu ve kendinizi bunalmış hissettiğiniz durumlarda uzmanlardan danışma ve destek alabilir, bir psikoloğa gidebilirsiniz.
• Tedavi için muhakkak Vitiligo hastalığının tedavisi konusunda başarılı, aynı zamanda size duygusal destek verebilecek, iyi bir dinleyici olan uzman doktordan yardım almalısınız.
• Vitiligo hastası olan diğer kişiler ile görüşerek ve arkadaşlık kurarak; kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör