Verem (BCG) aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri

Verem; akciğerde meydana gelen ve tüberküloz bakterisinin neden olduğu ciddi bir enfeksiyondur. Tedavi edilmediği takdirde akciğer zarını, iç organları, kemikleri ve beyin zarlarını etkileyerek ölüme yol açabilir. BCG aşısı ise, tüberküloza karşı en etkili korunma yöntemidir. 1920’li yıllarda, Fransız araştırmacılar olan Albert Calmette ve Camille Guérin tarafından bulunduktan sonra dünya genelinde kullanılmaya başlanmıştır. Bebeklik çağında, bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek için sol omuz deltoid kasına tek doz uygulanır. Aşı sonrası enjeksiyon yerinde ağrı, ateş, bulantı ve yorgunluk gibi hafif yan etkiler görülebilir.

Verem (BCG) aşısı nedir?

Verem aşısı korur mu?

Dünya genelinden toplanan verilere göre, BCG aşısı akciğer veremi için %100 koruma sağlamaz.  Ancak, tüberküloz menenjiti ve miliyer tüberküloza karşı koruyuculuğu %80 oranındadır. Türkiye’de ise bu oranlar daha yüksektir. Yetişkinlerde %72,7 olan korunma etkinliği 0-6 yaş grubunda ise %85’dir. (2)

Verem nedir, neden olur? Tüberküloz belirtileri, tedavisi ve aşısı

Verem (BCG) aşısı ne zaman bulundu?

Verem aşısı; 1920’li yıllarda, Fransız araştırmacılar olan Albert Calmette ve Camille Guérin tarafından bulundu. Çalışmalar, toplamda 13 yıl sürdü. Aşının bileşeni olan basil bakterisi ve de aşıyı bulan araştırmacıların soy isimlerine ithafen bu aşıya, “Bacillus Calmette Guerin” (BCG) ismi verildi. (3)

Verem aşısı neden yapılır?

BCG aşısı, vereme neden olan Mycobacterium Tuberculosis adlı basilin yayılmasını engeller. Bu sayede, küçük yaştaki çocuklar için ölümle sonuçlanabilen menenjit tüberküloz ve miliyer tüberkülozdan korunmayı sağlar. Özellikle, bağışıklık sistemi henüz yeterince gelişmemiş küçük çocuklar için bu aşı çok önemlidir.

Verem (BCG) aşısı kimlere yapılır?

Verem tedavisi, dünya genelinde toplum sağlığı için çok önemlidir. Bu nedenle, tüm ülkelerde özellikle bebekleri ve çocukları korumak için aşılama programı uygulanır. Ülkemizde, Sağlık Bakanlığı’nın geliştirdiği “Genişletilmiş Bağışıklama Programı” kapsamında doğumdan sonraki 3. ayda BCG aşısı yapılması önerilir. Şayet bebek 3. ayını bitirmişse ya da daha büyükse, BCG aşısı yapılmadan önce Tüberkülin Deri Testi yapılarak sonuç değerlendirilmelidir. Aşılanmamış 6 yaş üzeri için ise aşı önerilmez. (4)

BCG aşısı başka kimlere yapılır?

• Verem oranlarının yüksek olduğu bölgelerde doğanlar,
• Verem oranlarının yüksek olduğu bir ülkede doğmuş ebeveynleri bulunanlar,
• Bulaşıcı verem enfeksiyonu taşıyan biriyle yaşayan veya yakınlaşan kişiler,
• 16 yaş ve altı tüm çocuklar,
• 16-35 yaş arasındaki sağlık çalışanları, veterinerler, mezbaha çalışanları, göçmenlerle çalışanlar da yüksek risk taşıdıkları için önlem amaçlı aşılanır.

Balgam nedir, neden olur? Balgamın belirtileri, türleri ve tedavisi

BCG aşısı yapılmazsa ne olur?

Akciğer veremi tedavi edilmediği takdirde, akciğer zarını, iç organları, kemikleri ve beyin zarlarını etkileyerek menenjite neden olur. Menenjit sonucunda da ölüm riski çok yüksektir. BCG aşısı, küçük yaşta aşılanan çocuklarda etkin koruma sağlar ve verem mikrobu ile karşılaşılması halinde hastalığın vücutta hasar yaratmasının önüne geçer.

Verem aşısı nasıl yapılır?

BCG aşısı, sol kolda deltoid kas içine uygulanır. Aşının deri içine enjekte edilmesi çok önemlidir. Deri altına yapıldığı takdirde doku zararı gelişebilir. Bu nedenle, mutlaka deneyimli bir sağlık personeli tarafından yapılması gerekir.

Verem aşısı kimlere yapılmaz?

Aşağıdaki kişilere BCG aşısı önerilmez:

• Daha önce BCG aşısı olmuş veya verem hastalığı geçirmiş kişiler,
• Tüberkülin cilt testi pozitif olanlar,
• Aşıda kullanılan maddelerden herhangi birine karşı alerjisi olanlar,
• Veremli biriyle birlikte yaşayan 2 yaş altındaki çocuklar (sadece testler TB olmadığını gösterirse aşı olabilirler),
• Aşının yapılacağı bölgede septik cilt rahatsızlığı olan kişiler,
• Gebelik sürecinde, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanan bir anneden doğan bebekler,
• Şiddetli kombine immün yetmezliği olan veya olma riski bulunan bebekler,
• HIV hastalığı, kemoterapi tedavisi veya steroid tabletler nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış ve zayıflamış kişiler,
• Lösemi, lenfoma, kemik iliği veya lenf düğümleri kanseri olanlar.

Ayrıca; yetişkinlerde aşının ne kadar etkili olduğuna dair sınırlı kanıt olduğundan, genellikle 16 yaşın üzerindeki kişilere önerilmez.

Menenjit nedir? Belirtileri, nedenleri, tedavisi ve aşısı

Verem aşısı ne zaman yapılmalı?

Türkiye’de, doğumdan itibaren aşı yapılabilir ancak bağışıklığın daha çok güçlenmesi için bebek 2. ayını doldurduğunda yapılması önerilir. Aşı 3. aydan sonra yapılacaksa TB cilt testi (Mantoux testi) yapılması gerekir. Bu testin sonucu pozitifse ve çocuğa verem bulaşmışsa BCG aşısı yapılmaz. Test negatifse, aşıyı uygulamakta sakınca yoktur.

Verem (BCG) aşısı kaç doz yapılır?

BCG aşısı 0-12 aylık bebeklere 1/2 dizyem uygulanırken daha yüksek yaş gruplarına 1 dizyem (0,1 ml.) uygulanır. Tüm yaş grupları için tek doz aşılama yapılır.

Tüberküloz aşısı nerede yapılır?

Ülkemizde BCG aşısı, verem savaş dispanserlerinde, aile sağlığı merkezlerinde ve devlet hastanelerinde ücretsiz olarak uygulanır.

Verem aşısı kaç yıl korur?

BCG aşısı ömür boyu korur mu?

BCG aşısı, tüberküloz bakterisiyle enfekte olmamış kişilerde tüberküloz riskini azaltabilir ancak hastalığı her zaman önlemez. Miliyer tüberküloz ve verem menenjitine karşı %50 ila %80 oranında koruma sağlar. 6 yaşından küçük çocuklarda etkisi çok daha yüksektir. Araştırmacılar; çevresel etkiler, suşlardaki farklılıklar, uygulama yöntemlerindeki değişiklikler gibi nedenlerin aşının koruyuculuğunu etkileyebileceğini belirtiyorlar. Bu konuda farklı görüşler olsa da ortalama etkinin 10 ile 20 yıl arasında sürdüğü düşünülüyor.

Menenjit aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?

Verem aşısı tutmazsa tekrar yapılır mı?

Sağlık Bakanlığı’nca geliştirilen “Genişletilmiş Bağışıklama Programı” kapsamında, yaşam boyu sadece bir kez BCG aşılanması öngörülmüştür. Tek doz aşı yapılmış çocuklarda aşı izi gelişmese dahi tekrar BCG yapılmaz.

Verem aşısı takvimi

Dünyada birçok ülkenin kendi yönetmeliğine uygun aşı takvimi vardır. Bu takvim sayesinde doğumdan itibaren hangi aşıların, kaç doz yapıldığı takip edilir. Ülkemizde BCG aşısı, 2. ayını dolduran bebeklere, tek doz şeklinde uygulanır.

Bebek ve çocuklar için Detaylı Aşı Takvimi ve aşıların yan etkileri

Verem aşısının yan etkileri

• Aşı yapılan yerde ağrı veya akıntı,
• Ateş,
• Baş ağrısı,
• Enjeksiyonun yapıldığı kolun koltuk altı bezelerinde şişme.
• Apse,
• Kemik iltihabı,
• Yaygın tüberküloz

Yukarıdaki etkilerden biriyle karşılaşırsanız mutlaka bir doktora görünmeniz gerekir.

Verem aşısı sonrası ne olur?

Tüm aşılarda olduğu gibi, BCG aşısında da aşılamanın ardından bazı hafif yan etkiler meydana gelebilir. Aşının yapıldığı bölgede kızarıklık, ağrı ya da şişkinlik oluşabilir. Bazı durumlarda koltuk altı ve boyundaki lenf bezleri şişebilir. Yan etkilerde kendiliğinden düzelme görülmezse hekime başvurmak gerekir.

Verem aşısı izi

BCG aşısı uygulandıktan yaklaşık 15 gün sonra, sivilce benzeri bir yara oluşur. Bu yara önce sulanır, sonra ise kabuklanır. Sonrasında iz bırakarak iyileşir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör