Akne vulgaris tanı ve tedavisi

Kronik inflamatuar bir deri hastalığıdır. Pilosebase ünitesinin hastalığıdır. 10-25 yaş aralığında çok görülür. Kadınların %3 ünde, erkeklerin %12 sinde görülmektedir. Primer faktörler olarak sebum üretimindeki artış ve yapısındaki farklılık, duktal diskeratinizasyon, mikrobiyal floranın etkisi, enflamasyon suçlanmaktadır. Il-1 alfa duktus içerisine verildiğinde akne vulgarisdekine benzer diskeratinizasyon meydana getirilebilmiştir ayrıca sebumda linoleik asidin eksik salgılandığı gösterilebilmiştir. Akneli deride 5 alfa redüktaz aktivitesi normal deriye göre 30 kat fazladır Sekonder faktörler olarak psikolojik durum,immünoloji, ilaçlar, uygun olmayan kozmetikler, hormonal faktörler, iklim suçlanabilmektedir.

Akne vulgariste patoloji:

Sebase follikül içinde bol keratinöz materyel birikimi vardır ve püstül içeriğinde polimorfonükleer lökosit ve lenfosit bulunur. Saçlı deri hariç birinci derecede seboreik bölgeler, kalçalar predileksiyon yerleridir. İlk meydana gelen elemanter lezyon komedon olup mikro, kapalı ve açık komedon olmak üzere üç tipi vardır.Kapalı komedon deriyi gerdirmek suretiyle görünür hale getirilebilinir ve sarımsı beyaz renklidir yani genellikle spontan olarak görülmez ancak açık komedon siyah renkli olup spontan olarak görülür siyah rengini melaninden alır.

Akne nedir? Sivilcenin nedenleri, çözümü ve pratik öneriler

Derin inflamasyon olursa papül yüzeyel olursa püstül olur, nodül ve kist derin yerleşimli lezyonlardır. Dermise geçen materyel inflamatuar hücrelerle sınırlandırılırsa abse, kese ile çevrilirse kist oluşur. İnflamatuar lezyonların % 30 unda skatris gelişir ve zımba ile delinmiş gibi görünebilir. Hiperpigmentasyon sekonder elamenter lezyon olarak gelişebilir. Derin akne tiplerinde; nodulokistik akne vulgaris, akne konglobata, akne fulminans, piyoderma fasiale sayılabilir. akne ekskoriye, kozmetik aknesi, infantil aknesi, oil akne aknenin diğer tipleri arasındadır.

Akne vulgaris ayırıcı tanı:

Komedonsuz akne vulgaris olmaz diğer hastalık ve durumlardan komedon ile ayırt edilir. Akne rozase, akne sifilitika, follikülit, ilaçlara bağlı (halojenler, kortikosteroidler, tüberküloz tedavisine kullanılan ilaçların çoğu) akneiform erüpsiyon, behçet hastalığı, milia, perioral dermatit, lupus miliaris disseminata fasiei, tuberoz skleroz ayırıcı tanıda düşünülmesi gerekenlerdendir.

Akne vulgaris prognoz:

Genellikle 25 yaşına kadar devam edebilirse de bazen 40 yaşınakadar da devam edebilir. Prognozu iyi olan bir hastalıktır. Uygun tedavi ile çukurcuklu skatrisin oluşmasına engel olunmaya çalışılır. Akne vulgaris psikososyal problemlere neden olabilir.

Akne vulgaris tedavisi

Tedavide kullanılacak ilaçlar kadar önemli olanı artırıcı faktörlerden stres yani psikolojik durum, yanlış kozmetik kullanımı, hormonal düzensizlik, aşırı yağ salgısı, immünoloji, ilaçlar, iklimin hastalık üzerine olabilecek olumsuz etkileri engellenmelidir. Yani stres veya psikiyatriyi ilgilendiren bir bulgu varsa psikiyatrik yardım yapılmalı, hormonal düzensizlik varsa tedavi edilmelidir. Deri pH sını alkali temizlik ürünleri olumsuz etkilemekte bunun sonucu negatif feedback mekanizması ile ve/veya sık yıkama sebum yapımını artırmaktadır. Bu yanlış uygulamadan hasta vazgeçmelidir. Hastaya komedolitik başlanmalıdır. Komedolitiklerden en çok tercih edilenlerden biri topikal retinoik asit ve deriveleridir. Hastada 1-2 taneden fazla papül veya püstül varsa hem komedolitik hem de antibakteriyel etkili ilaç reçeteye eklenebilir. Nodül varsa veya topikal teviye cevap alınamıyorsa sistemik antibiyotik eklenir. Antibiyotiklerden ucuz ve etkili oluşu nedeniyle en çok tercih edileni tetrasiklinlerdir.Bu bahsedilen tedavi tarzı komedon, papül, püstül bazen de nodülü olan hastalaradır. Nodül hariç diğer lezyonu olan hastalara azelaik asid, benzoyl peroxid, tetrasiklin, eritromisin, sülfonamid ve bazı kombinasyonlar topikal olarak kullanılabilir veya bunların birkaçı hastanın durumuna göre aynı reçeteye yazılabilir. Burada dikkat edilecek özellik bir birinin irritan etkisini artırmayacak şekilde tedavinin düzenlenmesidir.

Tedavide genel prensipler:

Çok komedonlu akne: a. İlk adım komedolitik, b. İkinci adım; yetmeyenlere sistemik isotretinoin.
Papülopüstüler akne: a. Komedolitik ve antibakteriyel etkili topikaller tek başına veya kombinasyonlar şeklinde verilir b. Yetmeyene antibiyotik eklenir c. Bu tedaviye antibiyotik tedavisine 3 ay topikal tedaviye 6 ayda cevap yoksa sistemik retinoid verilir. Nodülokistik akne: a. Üç ay tetrasiklin ve deriveleri verilir düzelme olmazsa b. 6 ay kadar isotretinoin tedavisi uygulanır. d. Akne sekellerinin tedavisinde (çukurcuklu skatris,hiperpigmantasyon) kimyasal peeling, dermabrozyon tedavi seçeneklerindendir. Hafif veya orta şiddette akne skarlarına Nd – YAG laser, derin olanlarına erbium – YAG laser uygulanabilir.

Enes Başak

https://www.facebook.com/tipnotlari
https://www.facebook.com/groups/tipnotlari

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör