Ağız Mikrobiyotası Eşlerde Ortak Kaygı ve Depresyonu Tetikleyebiliyor

Yazan Tuba Günvar

28 Mayıs 2025 | 30 Mayıs 2025 | Kategori: Güncel / Literatür Print

Yeni bir çalışma, ağız mikrobiyotasının (ağızda bulunan bakterilerin) eşler arasında aktarılabileceğini ve bu aktarımın depresyon ve kaygı semptomlarını etkileyebileceğini gösterdi. Araştırmaya göre, depresyon ve uykusuzluk yaşayan bireylerin eşlerinde altı ay içinde benzer psikolojik belirtiler ve ağız bakterisi profilleri gelişti. Sağlıklı eşlerde salya kortizol seviyeleri yükselirken, uyku kalitesi azaldı ve depresyon ile anksiyete puanları belirgin şekilde arttı. Aynı zamanda bu bireylerin ağız mikrobiyotasının bileşimi, depresyon ve anksiyete yaşayan eşlerine benzemeye başladı. Araştırma, duygusal durumların yalnızca psikolojik değil mikrobiyolojik yollarla da çiftler arasında geçebileceğini düşündürüyor.

Eşlerin Mikrobiyotasi Altı Ayda Benzeşti

İran’ın Tahran kentinde iki özel uyku kliniğinden 1.740 çift çalışmaya davet edildi. Altı aydır evli ve aynı evde yaşayan 268 sağlıklı birey ile depresyon, kaygı ve uykusuzluk (DA fenotipi) yaşayan 268 eş içeren çalışma, bu bireylerin ruhsal ve biyolojik verilerini karşılaştırdı. Altı ay sonunda sağlıklı bireylerin uyku kaliteleri, depresyon ve kaygı düzeyleri anlamlı ölçüde bozuldu.

Mikrobiyata nedir? Sağlığa ve bağışıklık sistemine etkileri nelerdir?

Ağız Bakterileri Çiftler Arasında Paylaşılıyor

Sağlıklı eşlerin ağız mikrobiyotasi, DA fenotipi olan partnerlerin mikrobiyotasına benzer hale geldi. Clostridia, Veillonella, Bacillus ve Lachnospiraceae gibi bakteriler DA fenotipine sahip bireylerde daha yoğun bulundu. Bu bakterilerin sağlıklı partnerlerde de artması, mikrobiyal aktarımın ruhsal durumlar üzerindeki etkisini gündeme getirdi.

Kortizol Seviyeleri ve Ruhsal Durum İlişkisi

Ağız mikrobiyotasındaki değişimler, artan tükürük kortizol seviyeleriyle ve daha yüksek depresyon/kaygı skorlarıyla paralel seyretti. Özellikle kadın eşlerde bu etkiler daha belirgindi. Bu durum, psikolojik stresin biyolojik yanıtlarla senkronize ilerlediğini gösteriyor.

Mikrobiyotadan Kaygıya Giden Yol?

Çalışmanın bulguları, yakın temasta bulunan bireyler arasında mikrobiyal aktarım yoluyla ruhsal durum senkronizasyonunun mümkün olduğunu gösteriyor. Hayvan deneylerinden elde edilen bulgular da benzer yönde: depresyonluların bağırsak mikrobiyotasi, aktardığı hayvanlarda depresyon benzeri davranışları tetikliyor.

Mikrobiyota Ruh Halimizi Belirliyor! Probiyotikler Ruhsal Sağlık için Kritik Önemde

Gelecekte Neler Mümkün?

Araştırmacılar, bulguların nedensel olup olmadığını belirlemek için ileri düzey çalışmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Ancak bu bulgular, tanılayıcı, önleyici ve kişiselleştirilmiş tıpta mikrobiyota-temelli yaklaşımlara yeni kapılar açabilir.

Araştırmanın Özeti

Yeni Evli Çiftlerde Ağız Mikrobiyotası Aktarımı Depresyon ve Anksiyeteyi Kısmen Etkiliyor

Arka Plan ve Amaç: Ağız mikrobiyotasındaki dengesizlikler ve değişen tükürük kortizol düzeylerinin depresyon ve anksiyete ile bağlantılı olduğu bilinmektedir. Eşler arasında bakteriyel geçişin mümkün olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu çalışma yeni evli çiftler arasında ağız mikrobiyotasının aktarımının depresyon ve anksiyete semptomlarını etkileyip etkilemediğini araştırmayı amaçlamıştır.

Yöntemler: Altı aydır evli olan 1.740 çifte Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Beck Depresyon Envanteri-II ve Beck Anksiyete Envanteri’nin doğrulanmış Farsça versiyonları uygulanmıştır. Araştırmacılar, kesitsel bir çalışmada 268 sağlıklı kontrol eşi ile 268 etkilenen vaka eşini karşılaştırmıştır. Veriler uygun istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir.

Bulgular: Altı ayın sonunda, depresyon-anksiyete (DA) fenotipine sahip uykusuz bireylerle evli sağlıklı eşlerin uyku kalitesi, depresyon ve anksiyete puanları, başlangıç düzeylerine kıyasla anlamlı derecede artmıştır. Bu durum, sağlıklı eşlerin psikolojik profillerinin zamanla etkilenen eşlerine benzemeye başladığını göstermektedir. Ayrıca, bu bireylerin ağız mikrobiyotasının bileşimi de belirgin şekilde değişmiş ve eşlerinin mikrobiyotasına benzer hale gelmiştir. Özellikle DA fenotipine sahip bireylerin eşlerinde Clostridia, Veillonella, Bacillus ve Lachnospiraceae gibi bakterilerin oranı sağlıklı kontrollere kıyasla anlamlı düzeyde artmıştır (p < 0.001). Bu mikrobiyal değişiklikler, tükürük kortizol seviyeleri ile depresyon ve anksiyete skorlarındaki artışlarla da ilişkilendirilmiştir.

Sonuçlar: Yakın temasta bulunan bireyler arasında ağız mikrobiyotasının aktarımı, depresyon ve anksiyete semptomlarının kısmen oluşmasında aracılık etmektedir.