Geç yatıp, erken kalkmak genetik yapıyla mı alakalı?

Biyolojik saat, güneş ışığında meydana gelen günlük, aylık ve mevsimlik değişimlerin metabolizmaya olan etkisidir. Güneş ışığının süresiyle alakalı bu ritmik değişimler vücutta hormonal değişimlere, hormonal değişimler de metabolik değişimlere sebep olur. Biyolojik saat, bir anlamda içsel saattir ve bu içsel saat bizim ne zaman yorulacağımızı, metabolik süreçlerin ne zaman hızlanıp ne zaman yavaşlayacağını, ne zaman yatıp ne zaman uyanacağımızı belirler. Bazı kişiler sabahları yataktan çok zor kalkarken, bazılarının çok zinde kalkması, bazılarının ilk akşamdan yatağa uzanıp uyurken, bazılarının gece geç saate kadar ayakta kalkması Biyolojik saatin her insanda farklı çalışmasından kaynaklanmaktadır.

Uzun zamandır insandan insana değişen biyolojik saatteki bu farklılığın genetik olduğuna dair bilgiler bulunmaktaydı ama yatma ve kalkma konusunda kişiden kişiye farklılığın genetik nedenleri ilk olarak keşfedildi.

15 gen farklı

Amerikanın Mountain View sehrinde bulunan 23andMe adlı Biyoteknoloji firması tarafından 89.283 kişi ile yapılan ve nature communications dergisinde yayınlanan bir araştırma, bu farklılığın 9 farklı kromozomda 15 farklı genin çeşitli noktalarında bulunan varyasyondan kaynaklandığını gösteriyor.

Konu ile ilgili yapılan açıklamada sabah erken kalkanlarıngenlerinin belirli bölgelerinde aynı dizilimlerin sıklıkla tekrerlandığı belirtiliyor. Ortaya çıkan sonuçlarda ilginç bir ayrıntı daha var o da erken kalkma geninin kadınlarda daha yaygın olarak görüldüğü.

Biyolojik saatle bağlantılı

• Yapılan bu araştırmayla 15 genden 7 sinin biyolojik saati kontrol eden genlerin yakınında olduğu tespit edildi. Bu genlerin, uyku süresi, uyku evresi(mesela REM evresini) ve biyolojik saatin gün ışığına karşı hassasiyetini ayarlayan genler olduğu tespit edildi. [Bu genlerde meydana gelen değişiklikler narkolepsi(istemsiz uyku hali) tetikleyebilmektedir.]
• Ayrıca 15 Gen den 4 Genin tansiyon, nabız, vücut ısısı gibi metabolik faaliyetleri gün içerisinde zamana göre ayarlardığı da keşfedildi.
• 15 günde arta kalan 4 genin fonksiyonları şimdilik tam olarak belirlenemedi.

Araştırmadan ortaya çıkan bazı sonuçlar:

1. Sabah erken kalkanları daha çok kadınlar oluşturuyor.
2. Sabah erken kalkanlarda „Uykusuzluk ve uyku apnesi“ olasılığı daha az.
3. Sabah erken kalkanlarda geç kalkanlara göre üçte bir oranında daha az depresyon görülüyor.
4. Sabah erken kalkanlarda „Vücut kitle indeksi“ ortalamadan biraz daha düşük.
5. Sabah erken kalkanlarda „Huzursuz bacak sendromu“ daha az.

Mehmet Saltürk

Kaynak: GWAS of 89,283 individuals identifies genetic variants associated with self-reporting of being a morning person. Nature Communications  doi:10.1038/ncomms10448  Published 02 February 2016

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör