Hangi ilde kaç aile hekimi açığı var; en yoğun iş yükü nerede?

Kategori: Aile Hekimliği Print

doktor-aile-hekimiSağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü’nün İş Yüküne Dayalı Personel İhtiyacını Belirleme Yöntemi ile 81 ilde aile hekimi ve sağlık elemanı açıklarını belirledi. Hekim ve sağlık elemanlarının aktif çalışma süreleri ve bir önceki yıla ait iş yükü verileri ile yapılan değerlendirme sonucuna göre, 3 bin aile hekimi ve 6 bin 393 aile sağlığı elemanına ihtiyaç var. En fazla aile hekimi ihtiyacı 654’le İstanbul ve 418 açıkla İzmir’de. İş yükü oranlarına göre aile hekimi fazla olan illerde ilk sırada 117 hekimle Şanlıurfa, 77 hekimle Ağrı ve 76 hekim fazlasıyla Erzurum geliyor. Aile sağlığı elemanı ihtiyacında bin 329’la eksikle İstanbul yine ilk sırada.

Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, ‘Dünya Sağlık Örgütü İşyüküne Dayalı Personel İhtiyacı Belirleme Yöntemi Birinci Basamak Sağlık Kurumları Uygulaması’ başlıklı önemli bir çalışma yaptı. İşyüküne Dayalı Personel İhtiyacı Belirleme Yöntemi Dünya Sağlık Örgütü tarafından kurumların personel ihtiyaçlarının işyüküne bağlı olarak belirlenmesini sağlayan bir yöntem.

Çalışmada, Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen İşyüküne Dayalı Personel İhtiyacı Belirleme Yöntemi’nin Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Toplum Sağlığı Merkezleri’nde (TSM) uygulaması yapıldı. ASM’lerde çalışan Aile Hekimi (AH) ve Aile Sağlığı Elemanlarının (ASE) iş yükleri ve ihtiyaç duyulan personel hesaplamaları gerçekleştirildi. Çalışma aile hekimliği hizmetlerinin kullanımı açısından iller arasında farklılıkların nedenlerinin araştırılmasına, uygun çözümler geliştirilmesine, sağlık insan gücünün etkin ve verimli kullanımına ve bu düzeyde sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılmasına katkıda bulunması amaçlandı. ASM ve TSM’ler de çalışan personelin katılımı ile ikişer günlük iki çalıştay düzenlendi. Çalışmanın birinci bölümünde İşyüküne Dayalı Personel İhtiyacı Belirleme Yönteminin uygulama sonuçları, ikinci bölüm ise hem çalıştaylarda hem de ASM’lere yapılan ziyaretlerde gerçekleştirilen yüz yüze görüşmelerde elde edilen bilgiler değerlendirildi. Türkiye geneli ve il düzeyinde AH’ler ve ASE’ler için işyüküne dayalı ihtiyaçlar hesaplandı.

AİLE HEKİMLERİNİN YÜZDE 94.5’İ PRATİSYEN HEKİM
Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde 6 bin 768 Aile Sağlığı Merkezi ve 971 Toplum Sağlığı Merkezi’nde toplam 20 bin 127 aile hekimi görev yapıyor. Uygulamaya göre 3 bin nüfusa 1 aile hekimi bulunması gerekiyor. Çalışmaya göre mevcut aile hekimliği programlarının sayısı ve alınan öğrenci sayıları ihtiyacı karşılamaya yetmediği vurgulandı. Bugün aile hekimliği uzmanlık eğitimi veren toplam 65 üniversite ve eğitim ve araştırma hastanesinde sadece 848 asistan aile hekimi bulunduğu vurgulanan raporda, “2011-2012 yılında uzmanlık eğitimini tamamlayan aile hekimi sayısı 91’dir. Bu yüzden gereken aile hekimi ihtiyacının karşılanması için aile hekimliği sistemi uygulamasına geçildiğinde pratisyen hekimlerin ve diğer uzmanların uyum eğitimleri verildikten sonra aile hekimi olarak hizmet vermeleri sağlanmıştır. Halihazırda aile sağlığı merkezlerinde görevli aile hekimlerinin yüzde 5,2’si aile hekimi uzmanlarından yüzde 0,3’ü diğer uzmanlıklardan ve kalan yüzde 94,5’i de pratisyen hekimlerden oluşmakta.” ifadeleri yer aldı.

Bakanlık verilerine göre 2013 yılı itibariyle 19 bin 527 aile sağlığı elemanının görev yaptığı ifade edilen raporda, “Aile sağlığı elemanları; aile hekimi ile birlikte hizmet veren, sözleşmeli çalıştırılan veya Bakanlıkça görevlendirilen hemşirelik, ebelik, toplum sağlığı teknisyenliği veya acil tıbbi teknisyenliği eğitimi almış kişilerden oluşmakta.” denildi.

Aktif çalışma süresi ve bir önceki yıla ait işyükü verileri ile Dünya Sağlık Örgütü İşyüküne Dayalı Personel İhtiyacı Belirleme Yazılımı kullanılarak il bazında ve ülke genelinde ihtiyaç duyulan aile hekimi ve aile sağlığı elemanı sayısı hesaplandı. Çalışma sonucunda işyüküne dayalı olarak hesaplanan aile hekimi ihtiyacı 23 bin 83 olarak belirlendi ve ülkemizde 3 bin AH açığı bulunduğu saptandı. Türkiye genelindeki hesaplamalarda mevcut ASE sayısının 19 bin 527, işyüküne dayalı ihtiyacın 25 bin 920 olduğu belirlendi. Rapora göre ülkemizde ASE açığı 6 bin 393. ASE ihtiyaçlarının AH ihtiyaçlarından yaklaşık yüzde 12 daha fazla olması gerektiği vurgulandı. İşyükü oranları incelendiğinde 0,6’lık işyükü oranı ile Yalova en fazla işyüküne maruz kalan il, Hakkari ise 3,9’luk işyükü oranı ile en az işyüküne maruz kalan il oldu.İş yüküne dayalı hesaplamalara göre Yalova için gereken AH sayısı 85 iken mevcutta 54 AH görev yapıyor. Hakkari’de ise iş yüküne dayalı olarak 13 AH’ye ihtiyaç duyulurken bu ilde 50 hekim görev yapıyor.

RAPORA GÖRE İLLERE GÖRE AİLE HEKİMLERİ İHTİYACI

İller                        Mevcut İhtiyaç                Fark

ADANA                      595 896                        -301

ADIYAMAN                166 148                           18

AFYON                     193 235                           -42

AĞRI                         142 65                             77

AKSARAY                 108 127                           -19

AMASYA                    94 113                             19

ANKARA                   1260 1441                       -181

ANTALYA                   552 747                          -195

ARDAHAN                  30 19                               11

ARTVİN                      50 35                                15

AYDIN                       283 336                            -53

BALIKESİR                321 404                            -83

BARTIN                       59 76                             -17

BATMAN                   136 99                               37

BAYBURT                  24 18                                6

BİLECİK                    59 56                                 3

BİNGÖL                     65 37                               28

BİTLİS                       79 49                                30

BOLU                        79 84                                 -5

BURDUR                  78 94                                -16

BURSA                  720 922                              -202

ÇANAKKALE          131 198                                -67

ÇANKIRI                  50 49                                   1

ÇORUM                  164 154                               10

DENİZLİ                   269 417                             -148

DİYARBAKIR           405 384                               21

DÜZCE                    91 116                                -25

EDİRNE                  104 148                               -44

ELAZIĞ                   163 121                                42

ERZİNCAN                68 56                                 12

ERZURUM              232 156                                76

ESKİŞEHİR            216 237                                -21

GAZİANTEP           452 575                               -123

GİRESUN               119 137                                -18

GÜMÜŞHANE           41 35                                   6

HAKKARİ                 50 13                                  37

HATAY                  391 542                                -151

IĞDIR                      52 44                                      8

ISPARTA                126 138                                  -12

İSTANBUL            3447 4092                               -645

İZMİR                   1130 1548                               -418

K.MARAŞ               288 278                                  10

KARABÜK                66 79                                    -13

KARAMAN                73 76                                    -3

KARS                       75 54                                   21

KASTAMONU           99 99                                      0

KAYSERİ                 359 370                                 -11

KİLİS                          34 47                                   -13

KIRIKKALE                 83 94                                   -11

KIRKLARELİ              94 130                                  -36

KIRŞEHİR                  65 54                                     11

KOCAELİ                  422 567                                 -145

KONYA                    561 663                                  -102

KÜTAHYA                 168 214                                   -46

MALATYA                  203 179                                   24

MANİSA                    385 408                                  -23

MARDİN                   192 153                                    39

MERSİN                   447 655                                   -208

MUĞLA                    235 351                                   -116

MUŞ                        104 52                                      52

NEVŞEHİR                85 111                                     -26

NİĞDE                      99 116                                      -17

ORDU                     184 222                                      -38

OSMANİYE             140 152                                       -12

RİZE                          92 111                                       -19

SAKARYA                244 264                                       -20

SAMSUN                 354 419                                       -65

SİİRT                           75 46                                        29

SİNOP                         58 72                                       -14

SİVAS                      168 181                                       -13

ŞANLIURFA              452 335                                       117

ŞIRNAK                     105 57                                         48

TEKİRDAĞ                 222 311                                      -89

TOKAT                      166 165                                         1

TRABZON                 218 276                                        -58

TUNCELİ                      24 11                                         13

UŞAK                       104 119                                         -15

VAN                          236 131                                       105

YALOVA                       54 85                                         -31

YOZGAT                   128 107                                           21

ZONGULDAK            172 107                                          65

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla