Medikal Akademi

Yumurtalık kanserinde yeni bir tanı yöntemi

Kategori: Jinekoloji Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

0 Paylaşım

Ultrason takibinde ayırt edici tanı yöntemleri önemli avantajlar sağlıyor

İyi huylu ve kötü huylu yumurtalık kistlerini ve tümörlerini hızlı ve güvenilir bir şekilde ayırt etmek çok önemlidir. Bu sayede cerrahi müdahale ve hastalığın seyri iyileşir. Gasthuisberg Kampüsü Üniversite Hastanesi Jinekoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Dirk Timmerman tarafından yapılan araştırma, ultrason takibinde birkaç püf nokta ile iyi ve kötü huylu tümörlerin birbirinden ayırt edilebileceğini öngörüyor.

Yumurtalıklarda kötü huylu bir tümörün gelişmesiyle meydana gelen yumurtalık kanseri, kadınlarda en ölümcül hastalıklardan biridir; çünkü bu hastalığın belirtileri çok azdır. Bu nedenle, hastaya tanı konduğunda, genellikle hastalık çok ilerlemiş durumda olur. Laparotomi ve kemoterapi ile hastalık tedavi edilmeye çalışılır. Laparotomi, büyük bir kesinin yapıldığı ve tümörlü dokunun çıkarıldığı, invaziv açık bir ameliyattır. Yumurtalık kistlerinin birçoğu iyi huyludur ve kendiliğinden iyileşir. Ameliyat gerekli olursa, laparoskopi yapılabilir. Laparoskopi sırasında küçük bir kesi yapılır ve yalnızca kistler çıkarılır.

Dr. Timmerman, ultrasonik ses dalgalarıyla yapılan ultrason muayenesinin çok önemli olduğunu ve yumurtalık tümörlerini fark etmek her zaman kolay olmasa da, ameliyat öncesi tanı koymanın önemli olduğunu belirtiyor: “Kötü huylu bir tümörü çıkarmak için hastayı ameliyat ederken, kistin dağılmaması gerekir; çünkü kanserin abdomene sıçraması hastanın yaşam süresini de epey kısaltır. Söz konusu iyi huylu tümörlerse, özellikle çocuk doğurmak isteyen genç kadınlarda, gereksiz cerrahi işlemlerden kaçınmak gerekir; çünkü bu doğurganlığı azaltabilir ve karın bölgesinde her zaman taşıyacağı büyük bir iz bırakabilir”.

Dr. Timmerman, birçok ülkedeki ultrason merkezlerini kapsayan uluslararası bir işbirliği kuruluşu olan Uluslararası Yumurtalık Tümörü Analiz Grubu (IOTA) koordinatörü. Dr. Lieveke Ameye ve Prof. Dr. Sabine Van Huffel ile birlikte, Dr. Timmerman ultrason muayenesi sırasında iyi ve kötü huylu tümörleri ayırt etmek için birtakım kriterler oluşturdu. Dr. Timmerman bu gelişmeleri şu şekilde anlattı: “Basit ve güvenilir bir yönteme ihtiyacımız vardı. Mevcut testler ya çok pahalı ve zaman alan ya da güvenilir olmayan testlerdi. Tümörleri birbirinden ayırmak için kullanabileceğiniz bazı matematiksel yöntemler vardır; fakat ultrason muayenesinde her zaman bilgisayarlardan yararlanmanız olası değil. Özellikle de gelişmemiş ülkelerde. Ayrıca birçok ülkede ultrason muayeneleri halen uzman hekimler tarafından yapılmıyor”.

Dr. Timmerman’ın geliştirdiği ultrason kriterleri başında tümörün dış görünüşü geliyor. Asimetrik şekil, katılık, çap, kistin iç duvarı, kan akışı ve kalsifikasyonlar. Eğer iyi huylu bir kist bu kriterlerden birini taşıyorsa veya kötü huylu bir tümör bu kriterlerden birini taşıyorsa, iki alt kategoride ele alınır. Bu işlem ameliyat olan 2000 kadın üzerinde incelendi. Hastaların %77’inde bu kriterlerin uygulanabilir olduğu görüldü. Araştırmacılar, bu kriterler haricinde başka bir durum söz konusuysa veya tümör hem iyi hem de kötü huylu olma özelliklerini taşıyorsa, uzman bir hekim tarafından kapsamlı bir ultrason işlemi yapılmasını önerdi.

Dünyada her yıl yüzbinlerce yumurtalık kanseri vakası görülüyor. Yumurtalık kanserinin spesifik belirtileri olmadığı için, karında şişlik, iştah kaybı, karın ağrısı veya kanama gibi şikayetlerin değerlendirilmesi önem taşıyor.

KAYNAK: D. Timmerman, L. Ameye, D. Fischerova, E. Epstein, G. B. Melis, L. Savelli, R. Fruscio, A. A. Lissoni, A. C. Testa, J. Veldman, I. Vergote, S. Van Huffel, T. Bourne, L. Valentin. Simple ultrasound rules to distinguish between benign and malignant adnexal masses before surgery: prospective validation by IOTA group. 2010; 341 (dec14 1): c6839 DOI: 10.1136/bmj.c6839