Alerji testi nedir, nasıl yapılır? Alerji testinin yan etkileri nelerdir?

Alerji testi, vücudun bilinen bir maddeye alerjik reaksiyonu olup olmadığını belirlemek için yapılır. Ev tozu akarları, küf mantarları, polenler, evcil hayvan tüyleri, böcek sokmaları, besin ve ilaç alerjileri için uygulanan çeşitli testler vardır. Alerji testleri kan, deri testi veya eliminasyon diyeti şeklinde olabilir. Her yaştan yetişkinlere ve çocuklara uygulanabilir. En yaygın kullanılan deri alerji testi, kişiyi az miktarda alerjene maruz bırakarak oluşan reaksiyonu saptar. En sık görülen yan etkiler deride kaşıntı, kızarıklık ve şişliktir. Nadir durumlarda, acil müdahale gerektiren ciddi bir reaksiyon (anaflaktik şok) gelişebilir. Bu nedenle alerji testleri, bir alerji uzmanı tarafından donanımlı bir klinikte yapılmalıdır. Deri testinin uygulanamadığı durumlarda diğer seçenek kan testidir. Gıda alerjiniz olabileceği düşünülürse, ek testlere veya prosedürlere ihtiyaç olabilir.

Alerji testi nedir?

Alerji nedir, kimlerde görülür? Belirtileri, testi ve tedavisi

Alerji testi neden yapılır?

Alerji testinde nelere bakılır?

Alerjik bir reaksiyon, bağışıklık sistemimiz zararsız maddeleri tehdit olarak görüp savaşmak için tepki verdiğinde oluşur. Belirtileri hapşırık, nefes darlığı, döküntü, gözlerde kaşıntı ve burun tıkanıklığından hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar değişebilen alerjik reaksiyonlardır. Dokunduğunuz, soluduğunuz veya yediğiniz herhangi bir madde (alerjen) tarafından tetiklenebilir. Bu alerjenler küf mantarları, toz akarları, polenler, yiyecekler, evcil hayvan tüyleri, böcek, arı zehri gibi maddeler ve penisilin gibi ilaçlar olabilir.

Alerji testi, hangi alerjenlerin reaksiyona yol açtığını belirlemeye yarar ve alerjik astım, egzama (dermatit), kurdeşen, alerjik rinit (saman nezlesi), göz nezlesi, gıda ve ilaç alerjileri gibi rahatsızlıkların teşhisine yardımcı olur.

Alerji testi çeşitleri

Deri alerji testi

Cilt testleri, havayla taşınan ve gıda veya temas yoluyla etkileyen çok sayıda potansiyel alerjeni tanımlayabilir. Testler sırasında cildiniz alerjiye neden olduğundan şüphelenilen maddelere maruz bırakılarak alerjik reaksiyon belirtileri açısından gözlenir. Deri testi, çizik, intradermal ve yama testi olmak üzere üç şekilde yapılabilir. (2) Ön kol üzerinde veya üst sırtta uygulanabilen deri testleri genellikle güvenlidir. Ancak aşağıdaki durumlarda önerilmez:

• Daha önce ciddi bir alerjik reaksiyon geçirdiyseniz (anafilaksi)
• Test sonuçlarını etkileyebilecek antihistaminikler, antidepresanlar veya bazı mide ilaçları kullanıyorsanız
• Kol veya sırtınızda geniş bölgeleri etkileyen şiddetli egzama veya sedef hastalığı varsa

Alerji aşısı nedir? Kimlere yapılabilir? Faydaları ve yan etkileri

Deri prick testi (çizik testi)

En çok uygulanan yöntemdir, aynı anda 50 farklı maddeye karşı alerjik reaksiyon olup olmadığını belirleyebilir. Test bölgesi alkolle temizlendikten sonra kalemle çizilerek bölümlere ayrılır ve her alana alerjen içeren bir damla solüsyon damlatılır. Daha sonra her damlanın olduğu nokta özel bir iğne ile (lanset) hafifçe delinerek, alerjenlerin deri yüzeyinin altına nüfuz etmesi sağlanır. Herhangi bir alerjiniz varsa, yaklaşık 15-20 dakika içinde çizilen alanlarda küçük kırmızı bir kabartı oluşur. (3)

İntradermal alerji testi (deri içi test)

Çoğunlukla deri çizik testi negatif olduğunda veya böcek zehri ve penisilin alerjisinden şüphelenildiğinde yapılır. Test sırasında cilt yüzeyinin hemen altındaki dermis tabakasına az miktarda alerjen enjekte edilerek 15-20 dakika beklenir ve cildinizin tepkisi izlenir. (4)

Yama (patch) testi

Genellikle cildi tahriş edebilen koruyucular, kokular, lateks, saç boyası gibi kimyasalların neden olduğu kontakt dermatit (alerjik deri iltihabı) gibi gelişmesi birkaç gün sürebilen alerjik reaksiyonları tespitinde kullanılır. Yaklaşık 20-30 civarında spesifik alerjen içeren bantlar cildinize yerleştirilir ve 48 saat boyunca vücudunuzda kalır. Bu sürede banyo yapmaktan ve terlemeye neden olacak aktivitelerden kaçınmalısınız. Yama çıkarıldıktan sonra belirli zamanlarda (72 ila 96 saat) cildiniz reaksiyonlar açısından kontrol edilir. (5)

Kandan alerji testi

Moleküler alerji testi nedir?

Deri testinin uygulanamayacağı durumlarda kan alerji testi önerilir (alerjene özgü immünoglobulin E/ radyoallergosorbent / ImmunoCAP). Hastadan alınan kan örneği belirli alerjenlerle savaşan antikorların varlığı açısından bir laboratuvarda test edilir bu nedenle sonuçların alınması günler sürebilir. Bu testler farklı IgE antikorlarının seviyelerini ölçerek vücudun neye tepki verdiğini belirleyebilir. Normalde IgE antikorları kanda az miktarda bulunurken, vücut alerjenlere aşırı tepki verdiğinde kandaki miktarı artar. (6)

Ürtiker (kurdeşen) nedir? Neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Alerji testi nasıl yapılır?

Gıda alerji testi nasıl yapılır?

Süt, yumurta, yer fıstığı, ağaç yemişleri, balık, kabuklu deniz ürünleri, soya ve buğday gibi gıda alerjilerini cilt veya kan testi ile belirlemek mümkündür. Bununla birlikte bu testlere olumlu tepki vermek tek başına gıda alerjisini doğrulamak için yeterli olmayabilir. Gıda alerjileri karmaşık olabilir, bu nedenle ek testlere veya prosedürlere ihtiyaç duyulabilir. (7)

• Deri alerji testi: Test edilecek her gıda için küçük bir damla sıvı gıda özütü cilde damlatılarak deri hafifçe delinir veya deri altına az miktarda alerjen enjekte edilir. Eğer o yiyeceğe alerjiniz varsa 15-20 dakika içinde test bölgesinde etrafında kızarıklık olan bir kabarıklık oluşur.
• Kan testi: Alerji ile ilgili antikor (IgE) ölçülerek bağışıklık sisteminin belirli yiyeceklere tepkisi ölçülür.
• Oral gıda ölçümü/gıda yükleme testi: Doktor gözetiminde yapılan bu test sırasında, semptomlara neden olduğu düşünülen yiyecek veya içecek belirli aralıklarla, küçük porsiyonlarla ama artan miktarlarda verilir. Kişinin gösterdiği reaksiyona göre yiyecek diyetinden çıkarılır veya dahil edilir. Geçmişte bir yiyeceğe şiddetli tepki verdiyseniz bu test güvenli olmayabilir, çünkü gıda alerjilerinin anafilaktik şoka neden olma olasılığı yüksektir.

Alerjik astım nedir? Neden olur? Tedavisi ve hastalara öneriler

• Eliminasyon diyeti: Bir veya iki hafta boyunca şüpheli yiyecekler denetimli olarak diyetinizden çıkarılır. Bir süre sonra kontrollü olarak tekrar eklemeniz istenir. Bu süreç, semptomların belirli yiyeceklerle ilişkilendirilmesine ve hangi yiyeceklerin alerjik reaksiyona neden olduğunun belirlenmesine yardımcı olur. Ayrıca bir yiyecek günlüğü tutmanız ve gün içinde yediğiniz tüm yiyecekleri, aldığınız ilaçları ve semptomlarınızı listelemeniz istenebilir.

Bebeklerde ve çocuklarda alerji testi nasıl yapılır?

Çocuklarda bir haftadan uzun süren ve her yıl aynı zamanlarda ortaya çıkan soğuk algınlığına benzer belirtiler veya belirli yiyeceklere ters reaksiyonlar alerjiye işaret edebilir. Alerji testi, bu semptomların bir alerjiden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemeye yardımcı olur. Bir çocuk alerji uzmanı, tanı koymak için deri, kan, eliminasyon ve gıda yükleme testlerinden birini veya bu yöntemlerin bir kombinasyonunu kullanabilir. (8)

• Deri alerji testi: Deri çizik testi her yaştan çocuklar için güvenlidir, ancak nadiren 6 aylıktan küçük bebeklere yapılır. Testten önce çocuğun cildini uyuşturmak için bir krem uygulanabilir. Çocuğunuz herhangi bir ilaç kullanıyorsa, test gününden 3-14 gün önce bırakması gerekebilir. Eğer kızarıklık veya kurdeşen varsa yama testi önerilir.
• Kan testi: Çocuğunuzun kanındaki farklı alerjenlere özgü antikorları ölçer. Bebeklerde kan alımı çoğunlukla topuktan delerek yapılır.
• Gıda yükleme testi: Çocuklarda gıda alerjisinin teşhisinde kullanılan deri ve kan testleri pozitifse gıda alerjisi varsayılır. Sonuçlar kesin değilse gıda yükleme testi yapılabilir. Çocuğunuz testten önceki gece yarısından sonra yemek yememelidir, yalnızca berrak sıvıları içebilir. Testin yapıldığı gün, söz konusu gıda küçük porsiyonlar halinde ancak giderek artan miktarlarda verilir (her doz arasında belirli bir süre olacak şekilde, toplamda 5 ila 8 doz). Son gıda dozu verildikten sonra, herhangi bir reaksiyon açısından birkaç saat izleme yapılacaktır. Bir seferde yalnızca bir gıda test edilebilir.
• Eliminasyon diyetleri: Alerjik reaksiyona neden olduğundan şüphelenilen yiyecek 2-3 hafta boyunca çocuğun diyetinden çıkarılır. Bu süre sonunda belirtilerdeki değişiklikler izlenerek söz konusu gıda yeniden başlatılabilir.

Alerjik rinit (saman nezlesi) nedir? Belirtileri ve tedavisi

Alerji testine aç mı gidilir?

Alerji testinde aç veya tok olmak önemli değildir, ancak yine de en doğrusu doktorunuza danışmaktır.

Evde alerji testi nasıl yapılır?

Evde yapılan alerji testleri bir uzmanla görüşmenin yerini tutmamakla birlikte, alerjinizi doğru şekilde yönetmenin ilk adımı olabilir. Vücudunuzdaki bir reaksiyonu neyin tetiklediğini anlama konusunda faydalı olabilecek bilgiler sağlayabilir.

• Evde alerji testlerinin çoğunda kan örneği kullanılır ve uygulamak oldukça basittir. Test kitleri, numuneyi almak ve göndermek için ihtiyacınız olan tüm tıbbi malzemeleri ve ayrıntılı talimatları içerir. Parmağınızı kitin içinden çıkan iğneyle delip numune tüpüne 1-2 damla kan damlatarak bir laboratuvara gönderirsiniz. Sonuçlarınız yaklaşık 1 hafta içinde size mail veya posta yoluyla bildirilir.
• Bazı kitlerde kan yerine saç örnekleri kullanılır. Bunlar daha ucuz olmakla birlikte güvenli değildirler çünkü saçta IgE antikorları yoktur.
• Gıda alerjisi için kan testleri IgE’yi ölçerken, birçok ev tipi gıda alerji testi immünoglobulin G (IgG) antikorlarını ölçer. Bu antikorlar belirli yiyeceklere tepki olarak gelişir, ancak bir alerjinin varlığını göstermez, bu nedenle yanıltıcı olabilir.

Alerji testi nerede yapılmalı?

Alerji cilt testleri nadiren ani, şiddetli bir alerjik reaksiyon olan anaflaktik şoka neden olabilir, bu nedenle anafilaksiyi tedavi etmek için epinefrin dahil olmak üzere uygun acil durum ekipmanı, yeterli ilaç ve donanıma sahip bir klinikte yapılmalıdır.

Alerji testi hangi bölümde yapılır?

Çok çeşitli alerji türü olduğu için hastanelerin birçok bölümü alerji hastalıklarına bakabilir. Alerji testi yaptırmak için semptomlarınıza bağlı olarak dahiliye (iç hastalıkları), dermatoloji (cildiye), göğüs hastalıkları, KBB veya alerji ve immünoloji polikliniklerine başvurabilirsiniz. Çocuklarla da çocuk immünolojisi ve alerji hastalıkları bölümü ilgilenir.

Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları

Alerji testi yaptırmak için hangi doktora gidilir?

Tıbbi geçmişiniz ve semptomlarınız alerjiniz olduğunu gösteriyorsa, başvurduğunuz doktor sizi test için bir alerji ve immünoloji uzmanına yönlendirir.

Alerji testini bozan ilaçlar

Alerji testinden 10 gün öncesine kadar bazı ilaçları almayı bırakmanız gerekebilir. Alerjik reaksiyonları baskılayarak cilt testinin doğru sonuçlar vermesini engelleyebilir veya test sırasında ciddi bir alerjik reaksiyon geliştirme riskinizi artırabilir.

• Hidroksizin gibi reçeteli veya klorfeniramin gibi reçetesiz antihistaminikler
• Famotidin gibi bazı mide ekşimesi ilaçları
• Astım tedavisinde kullanılan omalizumab
• Diazepam veya lorazepam gibi benzodiazepinler
• Nortriptilin, desipramin gibi trisiklik antidepresanlar

Alerjik astım belirtileri nelerdir? Astım ve alerji nasıl tedavi edilir?

Alerji testinin yan etkileri

Alerji testlerinin riskleri çok azdır; en sık görülen yan etkiler test bölgesindeki ciltte hafif kaşıntı, kızarıklık ve şişliktir. Bu semptomlar genellikle saatler içinde geçer ancak birkaç gün de sürebilir. Çok nadir durumlarda, alerji cilt testi boğazda şişme, nefes almada güçlük, hızlı kalp atışı gibi belirtileri olan anaflaktik şoka neden olabilir.

Alerji testi fiyatı

Alerji testi fiyatları, yaptırdığınız kuruma göre farklılık gösterebilir. Devlet hastanelerinde sosyal güvencenize bağlı olarak ücretsiz yapılmaktadır. Özel hastanelerde veya tıp merkezlerinde, ne tür alerji testinin yapılacağına ve kapsamına bağlı olarak yaklaşık 150 TL ile 2500 TL arasında değişebilmektedir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör