Dermatoloji (cildiye), deri, saç, (tırnak vb.) hastalıkları ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıp dalıdır. Ayrıca cildin güzel ve sağlıklı görünmesiyle de ilgilenir. Dermatolog; cilt, saç ve tırnak ile ilgili hastalıklara tanı koyar, tedavisini ve takibini yapar. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve uyuz gibi diğer birçok bulaşıcı hastalığın tanı ve tedavisinin yanında koruyucu yöntemlerini anlatır. Cilt, saç ve tırnak mantarı, sedef hastalığı, egzama, deri enfeksiyonları, Behçet hastalığı birçok önemli hastalık da dermatolojinin ilgi alanına girer.
İçindekiler
Dermatoloji (cildiye) nedir?
Vücudumuzdaki en büyük organ deridir. Vücudu dış etken ve enfeksiyonlardan korumak, ısı kaybını önlemek gibi birçok görevi vardır. Dermatoloji (Deri ve Zührevi Hastalıkları); deri ve ilişkili hastalıkları ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tanı ve tedavisini yapar. Halk arasında cildiye olarak da bilinmektedir. Dermatoloji alanına giren hastalıklardan sorumlu uzman doktor dematolog ya da cilt hastalıkları uzmanı olarak adlandırılır.
Aslında tüm cilt hastalıkları tedavi edilmediğinde çok hızlı ilerleyebildikleri ve hastanın günlük yaşamını ciddi oranda etkileyebildikleri için önemlidir. Tedavi edilmediklerinde dermatolojik hastalıkların yaratabileceği sorunlar:
Mantar, parazit ve bakteriyel hastalıklar toplumda çok yaygın görülür ve bulaşıcı oldukları için acil tedavi edilmeleri gerekir.
Sedef hastalığı, vitiligo, liken planus gibi birkaç hastalık bazı durumlarda sistemik hastalıkların bulgusu olabilir. Takibinin iyi yapılması gerekir. Ayrıca hasta için kozmetik olarak problem teşkil edebilirler.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar eğer önlem alınmaz ve korunma yolları bilinmezse hızla yayılabilir.
Anafilaksi, herhangi bir alerjen ile temas sonrasında ani gelişen hava yolu tıkanmasıdır. Dermatolojinin alanına giren anafilaksi ölüme sebep olabilecek acil bir durumdur.
Ayrıca enfeksiyon ve bazı sistemik tutulumu olan cilt hastalıkları varsa eklem ağrısı, lenf düğümlerinde şişlikler, ateş, halsizlik gibi tüm vücudu ilgilendiren belirtiler meydana gelebilir.
Dermatoloji testleri
Dermatologlar genellikle iyi bir tıbbi öykü ve fiziki muayene ile hastalıkların büyük çoğunluğuna tanı koyabilmektedir. Bazı hastalıkların kesin tanısı ve ayırıcı tanısında farklı testlere ihtiyaç olabilir.
Kan testleri: Enfeksiyon durumunda enfeksiyon değerlerini gösteren CRP, tam kan sayımı gibi testler yapılır. Alerjide ise yükselen spesifik IgE’nin ölçümü kanda yapılabilmektedir.
Alerji testleri: Birçok alerjik hastalığın tanısı iyi bir fiziki muayene ve tıbbi öykü ile konulabilmektedir. Fakat yapılan alerji testleri ile hem konulan hastalık doğrulanır, hem de alerjinin sebebi bulunabilmektedir. Bu da tedaviye katkı sağlar. Deri prick testi (cilt yüzeyine) intradermal test (cilt içine) ve yama testleri bu amaçla dermatologlar tarafından yapılan testlerdir.
Deri biyopsisi: Bazı hastalıkların kesin tanısını koyabilmek için patoloji bölümüne gönderilmek üzere gerekli durumlarda hastalıklı olduğu düşünülen bölgeden parça alma işlemidir.
Paterji testi: Behçet hastalığı tanısı koyabilmek için kullanılan bir testtir. Kalın uçlu steril bir iğne önkolun yüzeysel bölgesine batırılır. 24-48 saat sonrasında gelişen lezyonlara göre testin sonucu değerlendirilir.
Mikroskopik incelemeler: Mantar enfeksiyonları gibi bazı hastalıklara mikroskop altında inceleme yapılarak tanı koyulması gerekebilir.
Otolog serum testi: Kronik ürtikerli hastalarda otoantikor veya histamin salan faktörlerin varlığını göstermek amacıyla yapılan testtir.
WOOD ışığı: Normalde çıplak gözle görülmeyen bazı görüntülerin floresan verme özelliğinden yararlanılarak görünür hale getirilmesidir. En sık enfeksiyon hastalıkları ve pigmentasyon bozukluklarında kullanılır.
6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı’na (TUS) girerek dermatoloji branşını seçen hekimler 4 yıllık eğitimi başarıyla tamamlaması halinde dermatolog olur. Dermatologlar deri, kıl ve tırnakla ilgili her tür hastalığı, zührevi yani cinsel temasla bulaşan hastalıkları, ağız içi ve dil hastalıklarının tanısını koyar, tedavi ederler.
Nasıl dermatolog olunur?
Tıpta Uzmanlık Sınavı’nı kazanarak uzmanlık eğitimini tamamlayan hekimler cildiye uzmanı (dermatolog) olarak görev yapar.
Dermatolog olmak için kaç yıl okumak gerekir?
6 yıllık tıp fakültesi eğitiminin ardından 4 yıllık uzmanlık eğitimi tamamlayan hekimler dermatolog olmaktadır.
Dermatoloji uzmanları ne kadar maaş alır?
Çalışılan hastanenin devlet veya özel hastane olması durumuna, bakılan hasta sayısına, tutulan nöbet sayısına, yapılan işlem sayısına göre alınan maaş değişmektedir.
Cilt hastalıkları tedavi yöntemleri
İlaçla tedavi: Cilt üzerine sürülen pomad (merhem) veya kremler birçok hastalık için kullanılır. Bazı durumlarda antifungal (mantar öldüren ilaçlar), antibiyotik (bakteri öldüren ilaçlar), antiparazitik (parazit öldüren ilaçlar) ve steroid gibi ilaçlar ağız yoluyla kullanılarak uygulanır. Bazen de ilaçlar enjeksiyon yöntemiyle lezyon içine uygulanabilmektedir.
Kriyoterapi: Uygun ekipmanlar aracılığıyla uygulanan sıvı azot gibi maddelerin dokuda soğuk hasarı oluşturma yoluyla olan etkisinden faydalanılır. İyi huylu ve kötü huylu lezyonların tedavisinde kullanılır. Ödem, zonklayıcı ağrı, kanama, enfeksiyon gibi yan etkileri olabilir.
Fototerapi: Ultraviyole B ışınlarının kullanıldığı bir tedavi yöntemidir. Sedef ve vitiligo gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Uygulama sonrası kızarıklık, yanık, bulantı, kaşıntı gibi yan etkiler görülebilir.
Elektrocerrahi: Elektrik enerjisi uygun cihazlarla dokuya aktarılır, dokuda ısı hasarı oluşması yoluyla etki eder. Elektrocerrahi başlığı altında yapılabilen birçok farklı işlem vardır. Kanama, soluk renkli iz oluşumu, yanık oluşumu, enfeksiyon gibi yan etkileri olabilir.
Ne zaman dermatoloğa gitmek gerekir?
Deri, saç, tırnak ve ağız içinde meydana gelen yara, iz veya rahatsızlık veren görüntü oluşması durumunda
Cinsel bölge veya kasıklarda siğil, yara, kızarıklık ve sertlik oluşması durumunda
Saç dökülmesi, incelmesi veya seyrelmesi halinde
Behçet hastalığı ve bazı sistemik hastalıkların deri tutulumunu gösteren belirtiler olduğunda
Lazer epilasyon, botoks ve dolgu gibi birçok kozmetik işleme ihtiyaç duyulduğunda
Dermatoloji ve cilt güzelliği
Dermatoloji sadece cilt hastalıkları ile ilgilenmez. Aynı zamanda cildin sağlıklı ve güzel görünmesi için de uygulanması gereken yöntemler konusunda bilgilendirir, uygulamalarda bulunur.
Cilt sağlığı ve güzelliği için nelere dikkat etmeli?
Cilt uygun yöntemle düzenli olarak temizlenmelidir. Su ve sabunla uzun süreli temas derinin doğal koruyucu tabakasının kaybına, kuruluğa neden olabileceği için cildin Ph değerine uygun, kokusuz, renksiz temizleyiciler kullanılmalıdır.
Ellerin soğuk veya sıcak su yerine ılık su ile yıkanması gerekir.
Cilt sık sık nemlendirilmelidir. Bu amaçla nemlendirici krem veya pomadlar kullanılmalıdır.
Güneşin cildi yıpratıcı ve yaşlandırıcı etkisinden korunmak için koruyucu kremler kullanılmalıdır.
Dermatoloji cilt hastalıklarıyla ilgilendiği kadar cilt sağlığını, güzelliğini korumak, geliştirmek için tıbben gerekli kozmetik işlemlerle de ilgilenir. Kozmetik cerrahiyi de içeren pek çok işlem açık ameliyat yöntemleri yerine girişimsel medikal tedavi şeklinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu nedenle dermatoloji ve kozmetik cerrahi arasındaki ilişki de artarak devam etmektedir.
Kozmetik cerrahi alanları
PRP ve mezoterapi uygulamaları: Saç dökülmeleri ve restorasyonu
Lazer uygulamaları: Cilt gençleştirme ve kırışıklık önleme, akne, falçata, ameliyat izlerinin azaltılması, yüz kızarıklıklarının giderilmesi, bölgesel zayıflama işlemleri, dövme silinmesi, doğuştan olan vücut renk bozukluklarının giderilmesi
Botox uygulamaları: Kırışıklık tedavisi ve aşırı terleme tedavisi
Dolgu uygulamaları: Burun estetiği gibi estetik uygulamalar
Ani başlayan ve acil müdahale edilmesi gereken alerjik reaksiyonlar ve anafilaktik şok, hızlı bir şekilde müdahale edilmezse ölüme sebep olabilir. Bunun dışında erken tanı koyulamayan ya da tedavi edilmeyen cilt kanserleri de ölümcüldür. Diğer dermatolojik hastalıklarda uygun tedavi planı ile ölüm oranı çok düşüktür.
Dermatolojik hastalıklardan korunmak için öneriler
Mantar gibi bulaşıcı hastalıklardan korunmak için özel eşyaları başkalarıyla ortak kullanmayın. Vücuttaki kıvrımlı bölgeleri yıkandıktan sonra mutlaka kurutun.
Ortak kullanılan havuzları sık sık dezenfekte edin.
Cilt kanserlerinden korunmak için özellikle öğle saatlerinde güneşin altında bulunmayın.
En az 30 koruma faktörlü güneş koruyucu kremler kullanmaya dikkat edin.
Alerji yaptığını bildiğiniz maddelerden uzak durun.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunabilmek için kondom kullanmak önemlidir. Fakat bu yöntemin de yüzde yüz koruyuculuğu olmadığı bilinmelidir.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı tıp eğitimini 2015’te tamamlayan Dr. Muhammet Kaplan ilk olarak Yozgat Çekerek Toplum Sağlığı Merkezi’nde görev yaptı. Ardından Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi oldu; halen bu görevi sürdürmektedir. Ayrıca mezoterapi, hirudoterapi, kupa terapi ve işyeri hekimliği sertifikaları bulunmaktadır.
Size daha iyi hizmet verebilmemiz için sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Giriş yaptığınız andan itibaren çerez kullanımını kabul etmiş sayılacaksınız.TamamDetaylı bilgi için tıklayın
YORUMUNUZ VAR MI?