Ani oluşan dayanılmaz uyku ataklarına dikkat! Hastalık habercisi olabilir
Gündüz yemekte, toplantıda ya da direksiyon başındayken size de aniden dayanılmaz uyku atağı geliyor mu? Bu ve benzeri ataklar, hastalık habercisi olabilir. Uzmanlar durumu ‘Narkolepsi’ olarak tanımlıyor. Beyinde “hypocretin” maddesinin eksikliğinden kaynaklanan hastalık, olası kazaların ötesinde kişide konsantrasyon güçlüğü ve bellek sorunlarına da yol açıyor. Nöroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Önder Kuzu, narkolepsinin kadın ve erkek cinslerde eşit olarak sıklıkla 20’li yaşlarda ortaya çıkan ve ilk olarak gündüz artmış uykululuk ve dayanılmaz uyku atakları ile kendini gösteren bir hastalık olduğunu söyledi.
Gece uykuları da bozuluyor
Narkolepsi nedir?
Hastalığın başlamasından aylar veya yıllar sonra halk arasında “karabasan” denilen uyku paralizisi (uykuya dalarken veya uyanırken hareket edememe veya konuşamama), uykuya dalarken veya uykudan uyanırken ortaya çıkabilen halüsinasyonlar (hipnagojik halüsinasyonlar) ve “katapleksi” denilen ani kas kontrolü kaybı sonucu düşme ataklarının tabloya eklenebildiğine dikkat çeken Yrd. Doç. Dr. Kuzu, şöyle konuştu: “Hastaların çoğunda bozulmuş gece uykusu da vardır. Narkolepsinin ortaya çıkmasında genetiğin rolü çok fazladır. Bu hastalıkta hypocretin denen bir maddenin beynimizde eksik olduğu saptanmıştır. Beynimizde bulunan dopamin temel olarak uyanıklığın ortaya çıkmasını ve bunun sürdürülmesini sağlar.”
Gündüz saatlerindeki uyku ataklarına dikkat!
Narkolepsi belirtileri
Hastalıkta temel belirtilerin gündüzleri genellikle bir saatten kısa süren uyku atakları olduğunu belirten Önder Kuzu, “Geçici bir tazelenme ve zindelik hissedilir. Bu uyku atakları yemekte, konuşurken veya araç kullanma gibi en uygunsuz koşullarda ortaya çıkabilir. Uyanıklığın yeterli olmaması nedeniyle konsantrasyon güçlüğü ve bellek sorunları oluşur. Narkolepside uykuya dalma ve sürdürme bozukluğuna da sık rastlanmaktadır” şeklinde konuştu.
İlaç tedavisi uygulanıyor
Narkolepsi testi ve tedavisi
Narkolepsi teşhisinde klinik belirtilerle beraber laboratuvar desteğinden yararlanıldığını belirten Yrd. Doç. Dr. Kuzu, “Polisomnografide sık uyanmalar ve kısalmış REM latansı dikkat çeker. Uyku laboratuvarında gündüz yapılan MSLT Testi narkolepsi tanısında çok değerlidir. Bu testte hastaların uykuya 8 dakikadan önce dalmaları ve iki kez 15 dakika içinde REM evresine geçmeleri narkolepsi tanısını destekler. Hastalığın tedavisinde ilaç tedavisi, eğitim, davranışsal ve destekleyici tedaviler uygulanmaktadır” diyor.
Narkolepsi hakkında sık sorulan sorular
Kısa Bilgiler
Narkolepsi hastalığı tehlikeli midir?
Narkolepsi mesela araba kullanırken uyuya kalma gibi bazı durumlarda tehlikeli olabilir. Ya da katapleksi atağı sırasında ani kas kontrolü kaybı düşmelere ve yaralanmalara neden olabilir. Ayrıca uyku felci ve hipnagojik halüsinasyonlar kaygı ve depresyona neden olabilir.
Narkolepsi psikolojik midir?
Hayır, narkolepsi psikolojik değil, nörolojik bir rahatsızlıktır. Beynin uyanıklığı ve uykuyu düzenleyen bir kimyasal olan hipokretin üretimindeki eksiklikten kaynaklanır. Bu eksikliğin bir otoimmün yanıttan veya genetik faktörlerden kaynaklandığına inanılmaktadır. Ayrıca nadir de olsa narkolepsi beyin yaralanmaları, enfeksiyonlar veya tümörler tarafından da tetiklenebilir.
Narkolepsi geçici midir?
Narkolepsi geçici değil kronik bir durumdur, yani yaşam boyunca sürer. Semptomları tedavi ile yönetilebilse de kesin bir tedavisi yoktur. Ancak uygun teşhis ve tedavi ile narkolepsili birçok kişi semptomlarını etkili bir şekilde yönetebilir ve normal bir yaşam sürdürebilir. Nadir de olsa bazı durumlarda semptomlar kendi kendine iyileşebilir veya hafifleyebilir.
Narkolepsi nasıl başlar?
Narkolepsi her yaşta görülebilse de genellikle ergenlikte veya genç erişkinlikte başlar. Başlangıcı kişiden kişiye değişebilse de çoğu vakada zamanla kademeli olarak gelişir ve durum ilerledikçe semptomlar daha belirgin ve şiddetli hale gelir. Çoğu narkolepsi hastası bir araba kazası veya ciddi bir hastalık gibi travmatik bir olayın ardından belirtiler yaşadıklarını bildirirler.
YAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Uykuya dalamama “kaygı”, erken uyanma “depresyon” habercisi olabilir
Doç. Dr. Salepçi: Çocuklara 3 yaşından önce doğru uyku alışkanlığı kazandırın
Uyku Apnesi ve gündüz uykululuk hali, hayati sorunlara neden olabiliyor!
Uyku bozuklukları tedavisi
Sağlıklı bir uykunun sırrı ne? Uykusuzluğa karşı pratik çözümler ve öneriler
YORUMUNUZ VAR MI?