Bebeklerde uykusuzluk ve çocukları uyumayan anneler için öneriler

3 Ocak 2014   |    25 Temmuz 2019    |   Kategori: Bebek Sağlığı, Uyku Sorunları Print

bebeklerde uyku pozisyonuBebeklerin ilk 4-5 aylık dönemlerinde, beslenme ihtiyaçları sebebiyle geceleri sık sık uyanmaları çok doğal. 5’inci aydan itibarense geceleri en az 7 saat kesintisiz uyumaları gerekiyor. Ancak bazı bebekler sık uyanma alışkanlıklarını devam ettiriyor ve hem kendilerini, hem de ailelerini uyutmuyor. Öyle ki, bebeklerin yüzde 25–30’unda uyku sorunları gözleniyor. En çok karşılaşılan uyku bozukluğu sorunlarıysa; uykuya dalma güçlüğü ve sık uyanma. Kabus görme, gece ağlama nöbetleri ve uyku apnesi sendromu ise daha nadir görülmekle birlikte yine de bebeklerin sağlığını ve ailelerin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyor.

Bebekler neden uyumaz?

Yenidoğan ve küçük bebekler genellikle geceleri açlıktan uyanırlar. Bunun çözümü tabii ki onları beslemektir. Ancak bazen bebeklerin uyanmasının ve tekrar uyuyamamasının farklı sebepleri olabilir:

Bebeklerde gündüz uyku saatleri

Eğer bebeğiniz gündüz yeterince uyumuyorsa bu durum gece uykularını da olumsuz etkileyecektir. Gece yatırdığınızda aşırı yorgun olacak ve bu da gece sık uyanmasına neden olacaktır. Unutmayın bebeklerde gündüz uykusu isteğe bağlı değil, zorunluluktur. Öte yandan gün içinde çok uyumak ya da çok erken yatmak da çocuklarda uyku kesintilerine neden olmaktadır. Her bebeğin uyku ihtiyacı birbirinden farklı olabilir. Ancak bebeklerin ihtiyaç duydukları ortalama gündüz uykularını şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Yenidoğan: Yenidoğan bebeğinizin büyümek ve gelişmek için çok uykuya ihtiyacı olacaktır. Bir yenidoğan ortalama 5-8 arası değişen gündüz uykusu uyur
  • 1-4 ay: Günde 4-5 civarında gündüz uykusu
  • 5-8 ay: Günde 3 gündüz uykusu
  • 9-18 ay: Günde 2 gündüz uykusu
  • 18 aydan 4 yaşa kadar: Günde 1 gündüz uykusu

Gündüz uykusunu tamamen bırakma yaşı 2 ila 5 yaş arasında değişiklik gösterebilir. Ancak ortalaması 3-4 yaştır. Ortalama 1 saat süren gündüz uykusu sağlıklıdır. Ancak 2. veya 3. uykuda bu süre 30-45 dk.ya düşebilir.

Gelişimsel sıçrama

Bebeğiniz büyüdükçe öğrenme oranı ve hızı olağanüstü düzeyde artar. Bebeğiniz emeklemeyi, yürümeyi, konuşmayı öğrenir. Bu gelişimsel dönüm noktalarının her biri onun uykusunu etkiler. Bebeklerin çoğunda önemli bir beceriyi öğrendikleri zaman uyku gerilemesi olur. Bu süreçte bebek ortada hiçbir neden yokken, aniden uyanır. Bu gelişimsel sıçramalar uzun vadede gerçekleştiği için bebeğinizin uykusu normale dönecektir.

Hastalıklar

Bazen, bebeğinizin geceleri sık uyanması, daha ciddi bir sorunun belirtisi olabilir. Örneğin solunum sorunlarına neden olan burun tıkanıklığı, sinüzit, saman nezlesi, astım, bronşit veya zatürre gibi hastalıklar bebeğinizde uyku sorunlarına neden olabilir. Ayrıca soğuk algınlığı nedeniyle oluşan öksürük ya da hapşırık krizleri, enfeksiyonun neden olduğu ağrı ya da yüksek ateş de uykusuzluğa neden olur. Bu hastalıklar tedavi edildiğinde bebeğinizin uyku düzeni de normale dönecektir.

Bebeklerde uyku bozukluğu

Bebeklerin gece sık uyanması çok yaygın görülmese de uyku bozukluğuna işaret edebilir. Uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu ve Duyu Bütünleme Bozukluğu (SPD) gibi rahatsızlıklar bebeklerde uyku bozukluğuna neden olabilir. Eğer bebeğinizde veya çocuğunuzda uyku bozukluğundan şüpheleniyorsanız, teşhis için bir sağlık uzmanınıza başvurmalısınız.

Diş çıkarma

Bebekler ve küçük çocuklar 6 aylıktan itibaren diş çıkarmaya başlarlar ve bu süreç 2 yaşına kadar devam eder. Bebeğiniz diş çıkarırken, diş etleri üzerindeki baskı, ağrı ve şişkinlik onu rahatsız edebilir ve gece daha sık uyanmasına neden olur. Eğer doktorunuz bebeğiniz için ağrı kesici ilaç önerdiyse, uykusuzluğa engel olmak için ilacı yatmadan yaklaşık 15 dakika önce verin.

Gıda alerjisi ve intoleransı

Gıda alerjisi ve intoleransı pekçok fiziksel probleme neden olabilir. Uyku bozukluğu da bunlardan biridir. Bebeklerde gaz ve şişkinlik gibi sindirim sorunlarının yanında ciltte döküntüler ve kabarıklıklar oluşabilir. Tüm bu semptomlar uyku problemini tetikler.

Gıda alerjisi her yaşta gelişebilir, ancak bebeğiniz katı gıdalara başladığında daha sık görülür. Ayrıca bebeklerde inek sütü alerjisi de sık karşılaşılan bir durumdur. Bebeğin alerjik ya da hassas olduğu besinler hayatından çıktığında uykusu da normale dönecektir.

Kolik

Kolik bebekleri gece saatlerce uyanık tutabilir. Bebeğiniz gece boyunca uzun süre dayanılmaz bir şekilde ağlarsa, mutlaka kolik tedavisi ile ilgili çocuk doktorunuzla konuşun.

Kısa süreli uyanmaya müdahale edilmemeli

Uyku bozukluğu sorunlarına 1 yaş altı bebeklerde daha sık rastlanır. Uykuya dalma güçlüğü, 1 yaşından küçük bebeklerin  yüzde 50’sinde, 1-2 yaş arasındakilerin de yüzde 10-15’inde ortaya çıkıyor. Geceleri sık uyanma sorunu ise 1 yaş altında yüzde 25–50 oranındayken, 1-2  yaş arasında yüzde 15-20 sıklığında oluyor.

Bebeklerde uyku bozukluğu ve en etkili bebek uyutma teknikleri

Kabus görme, yatağını ıslatma, uyku apnesi gibi sorunlarsa 2 yaşından sonra kendini gösteren sorunlar arasında. Bebekler ve çocuklar, yetişkinlere göre daha sık uyanıyor ve daha hareketli yatıyor. Çocukların uyku döngüsü 90-110 dakika kadarken, bebeklerin uyku döngüsü 50-60 dakika arasında gözleniyor. Uyku döngülerinin sonunda, bir evreden diğer evreye geçerken gecede 4-6 kez kısa süreli uyanıklık olabiliyor.

Bebekler 3 aylık olduklarında normalde hafif uyanıklıktan tekrar uykuya kendi kendilerine geçirebiliyor ve uyku alışkanlıkları düzene girmeye başlıyor. Eğer bu dönemde  bebeğin uykuları arasındaki kısa uyanmal emzirme, sallama gibi ‘uyku araçları’ ile müdahale edilirse, bebek bunu devamlı ister ve kendi kendine uyumayı öğrenemez. Bunun sonucunda da uyku sorunları ortaya çıkıyor.

Aileler uykuyu düzenleyen yöntemleri öğrenmeli

Özellikle  ailenin bebeği olduğundan daha kırılgan ve kolay incinebilir görmesi, uyku sorunlarının oluşmasına zemin hazırlayabilir. Bu durum daha önce bebeğini yitirmiş ailelerde daha sık görülüyor. Bu tip aileler bebeklerinin ağlamasına dayanamıyor ve hemen emzirme, kucağa alma, gibi aracı yöntemler kullanarak müdahalede bulunuyor.

Ayrıca sık sık kontrol etme amaçlı bebeğin yanına gitmek de uykusunun bölünmesine sebep olabiliyor. Ailelerin uyku düzeninin oluşmasını sağlayan yöntemleri bilmemeleri ya da bildikleri halde uygulayamamaları sonucu uyku bozuklukları görülüyor. Bu durumda aileler gerekli yöntemleri öğrenmeli ve kararlı bir şekilde uygulayabilmeli.

Bebeklerde doğru uyku pozisyonları

Bebeğinizin kolay uyuması için öneriler

  • Doğduğu günden itibaren yatağa uyur-uyanık halde bırakın ve böylece kendi kendine uyumayı öğrenmesini sağlayın
  • Uykusunun gece boyunca derinleştiği ve hafiflediği zamanlar var. Dolayısıyla her hareketini uyanıklık olarak değerlendirmeyin ve müdahale etmeyin
  • Bebeğiniz uykulu gibi görünüyorsa hemen beşiğine koyun. Eğer çok huzursuzsa sakinleşinceye kadar sallayın, ancak bunu uykuya geçmeden durdurun. Çünkü bebeğiniz sallama, kucağa alma, emme gibi yöntemler olmadan uyumayı öğrenmeli
  • Kendini güvende hissetmesi için yatağında uyku arkadaşı gibi sevdiği bir nesne (oyuncak ayıcık, bebek, tülbent, battaniye vs) ile uyumasına izin verin
  • Uyku saatlerini bebeğinizin ihtiyacına göre siz belirleyin ve bu saatten ödün vermeyin
  • Gece uykuya gidilen saatler erken olmalı ve  bebeğiniz gün içinde daha çok uyanık kalmalı. Dolayısıyla gün içerisinde 2’den fazla ve uzun süre uyumasını engelleyin. Eğer 2 saatten fazla uyursa, uykudan kaldırın
  • Uyku saatleri konusunda kararlı olun
  • Uykudan önce sakin etkinlikler (masal, ninni söyleme, ılık bir banyo) düzenleyin
  • Uykudan önce  bebeğinizin uykusunu kaçırabilecek aşırı hareketli  oyunlardan kaçının
  • Karnını tok tutun. Uyarıcı özelliği olan (kahve, çay, çikolata) gibi besin veya içecekler tüketmeyin.  Kahve, çay ve çikolatada kafein var. Kafein de anne sütüyle bebeğe geçiyor ve uykusuzluğa yol açıyor
  • Gece kalkıp ağlıyorsa, onu sık sık ziyaret edin. Ancak ziyaret aralıklarını giderek açın
  • Odasında 1 dakikadan fazla kalmayın. Işıkları açmayın, fısıltılı bir şekilde ‘şşşşt, herkes uyuyor’ gibi şeyler söyleyin. Bu arada kızmayın ya da cezalandırmayın
  • Kucağınıza almayın, aksi halde yatağa dönmek istemeyecektir. Ancak 10 dakikadan fazla ağlıyorsa kucağınıza alıp, sakinleştirin
  • Yatağı odanızdaysa sizi görmeyecek şekilde yatak yanını bir çarşafla kaplayın.
  • Odasının çok karanlık olmamasına dikkat edin Ortamın nem ile ısısı da yeterli olmalı ve oda havalandırılmış olmalı.

0-3 yaş döneminde bebeklerde uyku ve beyin gelişimi

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla