Boğulma nasıl olur? Boğulan birine ilk yardım nasıl yapılmalıdır?

Yazan Öğr.Gör.Ramazan Dağ

Kategori: Halk Sağlığı, Üye Yazıları Print

Paylaş

Tweetle

Paylaş

Boğulma, nefes alamama neticesinde vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi ve dokularda bozulma meydana gelmesidir. Buna anoksemi de denir. Soluk yolunun tıkanması ise asfiksi olarak tanımlanır. Boğulma olaylarının çoğunda akciğerlere önemli miktarda su gitmektedir. Suda boğulanlarda özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır.

Boğulma nedenleri nelerdir?

Bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması
Nefes borusuna sıvı dolması
Nefes borusuna yabancı cisim kaçması
Asılma
Akciğerlerin zedelenmesi
Gazla zehirlenme
Suda boğulma (**)

(**) Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütünün Küresel Boğulma Raporu’na göre her yıl 400 bine yakın kisi boğularak yaşamını kaybediyor.

^**Suda boğulmalarda, boğulma sırasında nefes borusu girişinin kasılmasına bağlı olarak çok az miktarda su akciğerlere girer. Suda boğulanlarda özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ve kalp mesajına başlanmalıdır. Suda boğulmalarda, ağızdan ağıza ya da ağızdan buruna solunumun suda yaptırılması mümkündür ve bu uygulamaya su içerisinde iken başlanmalıdır.

Bu uygulama derin sularda mümkün olmayabilir, bu nedenle hasta / yaralının hızla sığ suya doğru çekilmesi gerekir. Suya atlama sonucu, boğulma riskinin yanısıra genel vücut travması ya da omurga kırıkları da akla gelmelidir. Bu nedenle suda, başın çok fazla arkaya itilmemesi gereklidir.

Boğulmalarda genel belirtiler nelerdir?

Nefes almada güçlük
Gürültülü, hızlı ve derin solunum
Ağızda balgam toplanması ve köpüklenme
Yüzde, dudaklarda ve tırnaklarda morarma
Genel sıkıntı hali, cevaplarda isabetsizlik ve kararsızlık
Bayılma
Bilinç kaybı

Boğulmalarda ilk yardım!

Boğulmalar zehirli gazların solunması, soluk yolunun mekanik olarak herhangi bir cisimle tıkanması, soluk yoluna dışarıdan basınç ve solunuma yardımcı kasların felci gibi nedenlerle meydana gelir. Suda can çekişen ya da boğulan bir kişiyi karaya çıkarmak için İlkyardımcı çok temkinli olmalıdır. Boğulan ki,i kendisine gelen kisinin yardım amaçlı geldiğini anlayamayacağı için kendisine gelen kişiye rastgele vurabilir, ona sarılabilir. Bu nedenle boğulan kişiyle karsı karsıya gelinmemelidir. En güvenli yaklaşım arkadan yaklaşma tekniğidir.

Boğulmalarda kişiye ilkyardım işlemleri ne olmalıdır?

Boğulma nedeni ortadan kaldırılır,
Bilinç kontrolü yapılır,
Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilir (ABC),
Temel yaşam desteği sağlanır,
Derhal tıbbi yardım istenir (112),
Yaşam bulguları izlenir.

Suda Boğulmada İlk Yardım

Boğulma sırasında az miktarda da olsa suyun solunum yollarına girmesi soluk borusu girişinin kasılmasına neden olur. Bu kasılmada, akciğerler daha fazla su girişini önleye çalışır ve solunum yolunu tıkayarak akciğerlere hava girişi de engellemiş olur. Yeterli oksijenlenme sağlanamayınca kişi bilincini kaybeder.

İlkyardımcı, yüzme bilse dahi kesinlikle suda çırpınan kişiye yüzerek gitmemelidir.
Sudan kurtarmak için kişiye can simidi, ip, uzun bir tahta parçası vb. malzeme atarak tutunması söylenir. Mümkünse kayık, tekne gibi bir araçla kişiye yaklaşılır.
Boğulan kişinin arkasından yaklaşılarak suyun yüzeyinde sırtüstü pozisyona getirilir. Böylece kişinin ağız ve burnu suyun yüzeyine çıkarılmış olur.
Kişi hızla sudan çıkarılır. Suya atlama sonucunda omurga yaralanması da meydana gelebilir. Bu nedenle suda başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Baş ve gövde düz bir çizgide kıvrılmadan mümkünse iki kişi ile dikkatlice çıkarılmalıdır.
Yaşamsal bulgular değerlendirilir.
Gerekirse temel yaşam desteği sağlanır. Mümkünse suni solunum uygulamasına su içerisinde başlanmalıdır. Yalnız derin sularda bu mümkün olmayabilir.
Hemen tıbbi yardım istenir.
Yaşam bulguları izlenir.

** ‘Şifasız hastalık yoktur; irade eksikliğinden başka. Değersiz bitki yoktur; tanınmamasından başka. / İbn-i Sina’

Öğr. Gör. Ramazan DAĞ
Ataşehir Adıgüzel Meslek Sağlık Kurumları İşletmeciliği Program Başkanı