Çocuklarda bilişsel gelişim problemleri ve dijital oyunlar
Dijital oyunlar, yararlı oldukları kadar pek çok zarara da neden olabilmektedir. Oyun dünyasındaki geleneksel oyunlar günümüzde yerini sanal ve elektronik oyunlara terk etmiştir. Çocuklar özellikle okul öncesi 0-5 yaş arası dönemde elektro dijital dünya ile karşılaşmaktadır. Uzmanların bu konuda yaptığı en önemi uyarı 0-3 yaş arası bebeklik ve erken çocukluk döneminde televizyon, tablet, telefon ve tüm dijital aletlerin çocuklar ile etkileşime girmesine kesin şekilde engellenmesi şeklindedir.
Yapılan Araştırmada Bulunan Sonuçlar Şu Şekildedir;
İstanbul ile Bahçelievler, Bakırköy, Güngören, Bağcılar da yapılan üçlü likert tipi Çoktan seçmeli sorulara verilen cevaplar ve bu cevapların istatistiksel sonuçları araştırmaya olduğu gibi aktarılmıştır. Anketler anne ve babaya yapılmıştır. 0-6 yaş arası çocuğu olan 250 ebeveyne sorulmuştur.
- Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun günde kaç saat televizyon izlemektedir?
a) 1-2 saat b) 2-3 saat c) 3-5 saat
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 173 kişi 3-5 saat arası çocuklarına çizgi film izlettiklerini %69.2 55 ebeveyn 2-3 saat ile %22 22 ebeveyn ise 1-2 saat izlettiklerini % 8.8 bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ebeveynlerin çocuklarına çok fazla tv izlettikleri ortaya çıkmış olup bu ebeveynlerin bilinçsiz ve bilgisizce hareket ettiklerini göstermektedir.
- Çocuğunuzun çizgi film izlerken bunun faydalı olduğunu düşünüyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden çizgi filmlerin çocuklarına faydalı olduğunu düşünen kişi sayısı 121 Evet ile % 48.4 , Hayır faydasız buluyorum ebeveyn sayısı 25 ile %10 ve Kısmen faydalı bulan ebeveyn sayısı 104 kişi ise % 41.6 bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ebeveynlerin çizgi filmleri kısmen faydalı buldukları sonucu ortaya çıkıyor. Bu durum ebeveynlerin eğitimsiz ve çocukları ile pek fazla ilgili olmadıkları, araştırma yapmadıkları sonucunu ortaya koyuyor.
- Tablet, Telefon ve bilgisayarlarınızı çocuğunuza veriyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden Tablet, telefon ve bilgisayarlarını çocuklarına verdiklerini ifade eden kişi sayısı Evet diyen 202 ile %80.8 Hayır diyen kişi sayısı 48 ile %19.2 bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ebeveynlerin çocuklarına tablet, telefon ve bilgisayar verdikleri bilgi görülmektedir. Ebeveynlerin çocuklarına karşı umursamaz ve ilgisiz olduğu görülmektedir.
- Dijital aletlerin çocuğunuzun bilişsel zekâsına zarar verdiğini biliyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden dijital oyunların ve aletlerin bilişsel zekaya zarar verdiği hakkında ebeveynler 100 kişisi evet cevabı vermiştir. % 40 Hayır cevabı veren 120 ile %48 Kısmen zekâyı etkiler diyen ebeveyn sayısı 30 kişi %12 olarak bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin, eğitim anlamında eksiklerinin olmasının yanında çocukları dijital tehlikelere karşı koruyamadıkları, yetersiz ve bilgisiz oldukları ortaya çıkmıştır.
- 0-6 yaşarası çocuğunuzun bilgisayar oyunları ile sanal dijital aletlere maruz kalkması sonucu davranışsal bozukluklara neden olacağı düşünülmektedir. Ebeveyn olarak kendi isteğiniz ile çocuklarınızı bu dijital aletlere maruz bırakıyor musumunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 172 Evet cevabı vermiştir %68.8 Hayır cevabı veren ebeveyin sayısı 78 ve oranı %31.2 olarak bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin sanal ve dijital aletlerin çocuklarına zarar verdiklerini bilmedikleri yada bir şey olmaz oynasın saatlerce gibi düşünüp çocuğun zarar görebileceğini umursamadıkları görülmüştür.
- Dijital aletlere maruz kalan çocuğunuzun sosyal, psikolojik ve kültürel uyum sorunlarına sahip olacağını biliyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden, 81 kişi Kısmen cevabı vermiştir % 32.4 Ebeveylerden 102 kişi Hayır demiş, %40.8, 67 kişi ise Evet cevabı vermiştir % 26.8
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin az bir kısmı bilinçli olduğu görülmektedir.
- Dijital, sanal oyunların çocuklarınızın uyku düzenini bozarak uykusuzluğa ve hırçınlığa sebep olacağını biliyor musunuz?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 224 Ebevey Hayır bilmiyorum cevabı vermiştir % 89.6 Kısmen biliyorum cevabı veren kişi sayısı ise 26 altıdır % 10.4 olarak bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin konu ile ilgisiz ve bilgisiz olduğu Görülmektedir.
- Dijital oyunların ve internetin çocuğunuz ile aile içi iletişime zarar vereceğini farkında mısınız?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 241 kişi hayır cevabı vermiştir. % 96.4 Evet cevabı veren kişi sayısı 9 dur %0.6 olarak bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin kesinlikle bir bilgisinin olmadığı. Bu durumun ileride kötü sonuçlar doğuracağını bilmedikleri görülmektedir.
- 0-6 yaş arası her türlü dijital oyun ve aktiviteye maruz kalan çocukların bilişsel kayıplar yaşayacağı ve ileri dönemlerde zekâ düzeyini etkiliye bileceğinin farkında mısınız?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 188 işi Hayır cevabı vermiştir % 75.2 Evet cevabı veren kişi sayısı 23 bulunmuştur %9,2 Kısmen etkiler diyen kişi sayısı 39 olduğu görülmüştür %15.6 Sonucu ortaya çıkmıştır.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin kesinlikle bilgisiz oldukları. Bu konuda toplumumuzda büyük bir bilgilendirme ihtiyacının olduğu görülmüştür.
10. Dijital oyunların aile içi şiddeti arttıracağı ve çocuğunuzu etkileyebileceğinin farkında mısınız?
a) Evet b) Hayır c) Kısmen
Analiz ve Sonucu: 250 Ebeveynden 201 Evet cevabı vermiştir. %80.4 Hayır vecabı veren ebevey sayısı 49 olmuştır. % 19.6 sonucu bulunmuştur.
Sonuç; Bu sonuca göre ankete katılan ebeveynlerin, Ailelerin bunkların farkın da olduğu lakin önlem almadıkları görülmektedir.
ANALİZ: Davranışlar Kalıcı Bağımlılığa Sebep Olabilir;
Sanal oyunlar oyunun içeriği nedeniyle şiddet davranışı olağanlaştırmaktadır. Çocuklar tanımadıkları kişiler ile tanışarak istismara uğrayabilir,kandırılabilir. Sanal oyunlar bu tehlikeler ile birçok ruhsal bozuklukları da beraberinde getirebilmektedir. Günlerce oyun oynamak uyku bozuklukları, baş ağrısı, obezite, öfke ve agresif davranışları artırabilmektedir. Sanal oyunlar zaman içinde davranış bozukluğuna neden olabilmektedir.
Şiddet İçerikli Oyunların Yıkıcı Etkisi
Çocukların, Sanal oyunların gerçek ve gerçek olmayan kavramları birbirine karıştırılmasına neden olabilmektedir. Sanal oyunlarda, gerçekliğin içi boşaltılarak yaratılan yapay bir ortam, gerçeğin yerini almıştır. Yapılan araştırmalar da şiddet içeren sanal oyunları oynayan gençlerin rüyalarında savaşa devam ettiklerini ve kendilerini tehdit altında hissettiklerini bildirmektedir. Ayrıca bu oyunların, öğrencilerde okulda ders başarısını azalttığı, sınıf içinde güven algılarını olumsuz etkilendiğini görülebilir.
Ailede iletişimin Gücünü Kullanmalıyız
Ebeveynlerin aile içinde sanal oyunlara ağırlık vermeleri, anne ve babanın internet ortamına kendilerini fazlaca kaptırmaları, Ebeveynlerin rol model olma statülerini yitirmeleri, Aile içiletişim ve bu kaliteyi attırmanın öneminin arttığı, Gençlerin ve çocukların daha fazla spor etkinliği,sosyal ve kültür gezilerine katılmaları sağlanması gerektiği, . Ailece yapılacak etkinlikler, arkadaşlarla geçirilecek zamanlar arttıkça gençler bu tür tehlikelerden uzak duracağı ve sanal dünyanın büyük tehlikelerini çocuklara sıkılmadan anlatmayı ve onlarında farkına varmalarını sağlamaya çalışmalıyız.
Elektronik Oyunları Durdurmalıyız
Bazı sanal oyunlar aşırıya kaçmamak şartı ile kısmi zamanlı eğitici oyunlar oynatılabilir. Bununla beraber şiddet, törör içerikli oyunların tamamı durdurtmalı, Zararlı sosyal ağlar, sohbetler, çocuklara zarar verecek internet ortamındaki her türlü içeri, pornografik görüntüler ile cinsel saldırılar, eziyet görüntüleri dahil erişime kapatılmalı ve çocuklarımızın sosyal, psikolojik hafızalarını korum altına almalıyız. Sanal oyunların günlük kullanımı sınırlandırılmalıdır.
Hayatımızı ve Çocuklarımızın Geleceğini Düzenlemeliyiz
Sanal oyunların, içerik yönünden değerlendirilmesi ve yaş gruplarına göre sınıflandırılması için Avrupa Birliğine üye ülkeleri ve USA kendi toplumsal değerlerini dikkate alarak Pan Avrupa Oyun Bilgi Sistemi (PEGI) Eğlence Yazılımları Değerlendirme Kurulu (ESRB) adları altında yaş derecelendirme ve içerik değerlendirme sistemleri oluşturmuşlardır. Amaç bir oto kontrol sağlamaktır. Türkiye’de ise böyle bir girişim bulunmamaktadır.
Dr. Yıldırım Bayezit DELDAL (Department of Child Development and Psychology)
YAZIYI PAYLAŞ
Yazar Hakkında
Assoc. Prof .Dr. Yildirim Bayezit DELDAL
St Clements Üniversity -United Kigdom /Psikolojik Danışmanlık Rehberlik Ana Bilim Dalı Başkanı. University of Northwest Eğitim Fakültesi/Çocuk Gelişimi Anabilim Dalı Başkanı/ United States of America
Engellire yapılan istismarın başlıca nedenleri
Çocuklarda antibiyotik kullanımı, ailenin bilgi ve tutumu
Öğretmen gözünden, engelli olmayan öğrencilerin engelli olan akranlarına karşı davranışlarının gözlemlenmesi ve farkındalık boyutunun incelenmesi
YORUMUNUZ VAR MI?
merhaba kızım 10 yaşında ne kadar konuşsak sınırlandırsak da bir şekilde çalışırken ya da diğer kızımla ilgilenirken gözümüzden kaçıyor ve her fırsatı değerlendiriyor .Durdurmak istediğimde öfke patlamaları krizler yaşıyoruz.Bu durumdan sonra düzeltmek için neler yapıcaz sonuçta çalışan ve belli bir maddi geliri olan insanlarız