Çocukluk çağında hiperkolesteroleminin tanısı ve tedavisi

Kalıtsal dislipidemisi, özellikle de anne babanın geçmişinde koroner kalp hastalığı ve yüksek kan lipit düzeyleri bulunmasına dayalı ailevi hiperkolesterolemisi, olan çocukların belirlemek ve tedaviye yönlendirmek büyük öneme sahiptir. Ancak teşhis için tüm çocuk popülasyonunun taranması önerilmez. Bunun yerine riskli aileleri taramaya yönlendirmek gerekir ve bu kişilerde erken gelişmiş koroner kalp hastalığı olan ailelerde hiperkolesterolemi aranmalıdır.

Baba veya büyükbaba 55 yaşın altındayken, veya anne ya da büyükanne 65 yaşın altındayken, veya hiperlipidemi

• serum kolesterol ? 8.0 mmol/l veya
• serum LDL kolesterol ? 6.0 mmol/l veya
• serum trigliseritler ? 5.0 mmol/l veya
• serum HDL kolesterolü daha düşük (< 0.9 mmol/l), hafif hiperlipidemi.
• Taramada, 2 yaşın üzerinde olan aile fertlerinin her birinin, 10-12 saat açlıktan sonraki serum kolesterolü, HDL kolesterolü, trigliseritler ve LDLkolesterolü ölçülmelidir (sonuncusu Friedewald formülüyle de hesaplanabilir P).

Diyabetli çoçukların bakımı ve beslenme önerileri

Tarama sırasında ölçülen yükselmiş değerler iki kere kontrol edilmelidir.
Tedaviyi başlatmadan önce serum TSH, serum ALT ve idrarda albümin ölçülerek sekonder hiperlipidemi bertaraf edilmelidir. Koroner kalp hastalığı ve hiperlipidemisi olan genç yaştaki hastalara (55 yaşın altındaki erkekler, 65 yaşın altındaki kadınlar) çocukları ve torunlarının muayene edilmesinin önemi hakkında bilgi verilmelidir.

Bir pratisyen hekim veya iç hastalıkları uzmanı kontrollü tarama başlatabilir. İç hastalıkları ve pediatri bölümleri çocukların muayenesi konusunda hemfikir olmalı ve sonuçların değerlendirilmesinde birlikte çalışmalıdır.

Aile geçmişinde koroner kalp hastalığına sık rastlanıyorsa, hiperlipideminin ortaya çıkması en yakın akrabalar için bir anksiyete (endişe) sebebi olabilir. Aile geçmişinin net bir şekilde değerlendirilmesi çoğunlukla ülkenin çeşitli yerlerinde yaşayan kişilerin bilgilendirilmesini ve değerlendirilmesini gerektirdiğinden, genetik bir birime başvurulması düşünülebilir.

Hiperkolesteroleminin sınıflandırılması
                   Çocukluk çağındaki hiperkolesteroleminin sınıflandırılması

Çocukluklarda hiperkolesterolemi Tedavi:

Endikasyonlar ve uygulama: 5.0mmol/l (LDL < 3.0) değerinden daha düşük serum kolesterol önlem alınmasını gerektirmez. Değerlerin sınırda olduğu vakalarda, genel beslenme tavsiyesi verilir veya tekrarlanır. Yükselmiş serum kolesterol durumunda, yaşam tarzında değişiklikler ve 3, 6 ila 12 aylık aralıklarla takip genellikle yeterlidir. Toplam yağ alımı ve doymuş yağ alımının azaltılmasına dayalı bir diyet ve aynı zamanda bitki sterolü (veya stanol) içeren kolay sürülebilir yumuşak yağların düzenli kullanımı hiperkolesterolemisi olan çocuklarda diyet tedavisi için güvenli bir temel oluşturur. Bu önlemler sayesinde LDL kolesterol konsantrasyonunu 0.5–1.0 mmol/l kadar azaltmak mümkündür.

Hiperlipidemi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Çocuk, hiperlipidemi üzerinde faydalı etkisi olan düzenli beden eğitimine ve aktif günlük egzersizler yapmaya motive edilmelidir. 6-12 ay boyunca sürdürülen bir diyet kolesterol seviyesini 6.0 mmol/l ‘nin altına veya LDL kolesterol seviyesini 4.5 mmol/l’nin altına düşürmezse çocuk bir pediyatrik endokrinolog veya hiperlipidemi tedavisi konusunda bilgili bir çocuk doktoru tarafından değerlendirilmeye alınmak üzere pediyatri kliniğine gönderilmelidir. Gerekirse, beslenmeyle ilgili talimatlar için bir diyetisyene başvurulmalıdır. Serum kolesterol seviyesi önemli ölçüde yükselmiş olan bir çocuk doğrudan bir pediyatri kliniğine gönderilmelidir.

İlaç tedavisi yalnızca ailesel hiperkolesterolemi tedavisi için kullanılır. İlaçları kullanmaya başlamak için uygun yaş, temelde koroner kalp hastalığına ilişkin aile geçmişinin ciddiyetine göre belirlenir. Birinci basamak ilacı Astatin’dir B. İlaç tedavisine ihtiyaç duyulması ve başlatılmasıyla ilgili değerlendirme lipit bozukluklar üzerine uzmanlaşmış bir çocuk doktoru tarafından yapılır. İlaç tedavisine ergenlik çağından önce nadiren ve okul çağından önce ise çok nadir ihtiyaç duyulur.

Yüksek kolesterol kontrol altına alınabilir

Çocukluk çağında hiperkolesterolemi ve Diyet

Hiperlipideminin en önemli yegane tedavisi diyettir ve çocukluk çağında ortaya çıkan ailesel hiperkolesterolemi için dahi yeterli olabilir. Diyete iki yaşından itibaren uyulmalıdır. En önemli konu doymuş yağ miktarının azaltılmasıdır. Süt ürünlerindeki yağ kullanımının azaltılması gerekir. Yağsız süt veya %1 yağ içeren süt ile. Yağsız veya düşük yağ oranı içeren süt ürünleri ve peynirler tüketilmelidir. Ekmek üstüne, sitostanol- Bve sitosterol içeren margarin veya bitkisel yağ bazlı margarin kullanılmalıdır. Yağlı dana eti ve koyun etini daha az kullanmak gerekir. Lif bakımından zengin ve tam tahıllı ürünlerin kullanılması, yulaf ezmesi ve balık tüketimi teşvik edilir. Yeterli kalsiyum alımını korumak için süt ürünlerinden bütünüyle uzak durulması tavsiye edilmez.Kaynaklar: KDTRehberi