Bağışıklık sistemini kansere karşı daha etkili şekilde savaşır hale getirmek için geliştirilen yeni bir tedavi yöntemi umut verici sonuçlar verdi. Journal for ImmunoTherapy of Cancer dergisinde yayımlanan çalışmada, ‘sitokin fabrikası’ adını verilen minyatür bir implant kullanan bilim insanları bağışıklık hücrelerini doğrudan tümörün bulunduğu bölgeye yönlendirmeyi başardı. Özellikle metastatik melanom, pankreas ve kolorektal kanser gibi tedavisi zor tümörlerde etkili olan bu yenilikçi yaklaşım, hem tümörleri küçültmede hem de bağışıklık sistemini güçlendirmede başarılı sonuçlar verdi. Araştırmacılar bu yöntemin, klasik immünoterapilerin etkisiz kaldığı durumlarda çığır açabileceğini belirtiyor. Üstelik yöntem, diğer bağışıklık tedavilerinde karşılaşılan toksisite sorunlarını da büyük ölçüde ortadan kaldırıyor.
Rice Üniversitesi’nden araştırmacıların geliştirdiği bu küçük cihaz, bağışıklık sistemini harekete geçiren IL-12 adlı özel bir proteini doğrudan tümörün yakınına salıyor. Cihazın içindeki hücreler, bağışıklık sisteminin savaşçı hücrelerinden olan ve “Tpex” olarak bilinen özel T hücrelerini tümör bölgesine çekiyor. Bu sayede, kanserli hücrelerle etkili bir şekilde mücadele edebilen, güçlü ve uzun süre etkili bir bağışıklık yanıtı oluşuyor.
Pankreas Kanseri Tedavinde Başarıyı Arttıran Yeni Bir Kombinasyon Geliştirildi!
Hayvan modellerinde yapılan deneylerde, IL-12 salan sitokin fabrikalarının bağışıklık kontrol noktası inhibitörleriyle birlikte kullanıldığında hem lokal hem de uzak tümörleri ortadan kaldırabildiği gösterildi. Melanom, pankreas ve kolorektal kanserlerde etkili olan bu tedavi, aynı zamanda sistemik bağışıklık yanıtı oluşturdu. Cihaz, hem farelerde hem de primat modellerinde güvenli bulundu.
Geleneksel bağışıklık tedavilerinde sıklıkla doz kısıtlamaları ve toksisite sorunları yaşanırken, bu yeni yöntemde bu tür yan etkiler gözlenmedi. Araştırmacılar, IL-12’nin diğer sitokinlerden daha etkili olduğunu ve homojen yerine geniş bir yelpazeye yayılan T hücresi gruplarını aktive ettiğini vurguladı.
Araştırmanın öncüsü Prof. Omid Veiseh, “Bu teknolojiyi, toksisiteyi en aza indirirken bağışıklık tedavilerinin etkinliğini artırmak amacıyla geliştirdik” dedi. Rice Biotech Launch Pad bünyesinde yürütülen çalışmanın insan klinik denemelerinin 2026 başında başlaması bekleniyor.
Çocukluk Çağı Kanserleri İçin Farklı Yaklaşımlar ve İmmünoterapiler Gerekiyor!
IL-12 üreten sitokin fabrikaları, öncü tükenmiş T hücrelerini (Tpex) uyararak birincil ve metastatik tümörlerin ortadan kaldırılmasını sağlar
Arka Plan: İmmünoterapilere küratif yanıtlar, sınırlı toksisite ile güçlü sistemik bağışıklık oluşturulmasını gerektirir. Lenfoid dokulardan tümörlere, öncü tükenmiş T hücreleri (Tpex) gibi T hücre popülasyonlarının taşınması, etkili bir tedavinin temel göstergelerindendir. Ancak, mevcut immünoterapi yaklaşımları bu hücrelerin etkili şekilde uyarılmasında yetersiz kalmaktadır. Ayrıca, immünoterapilerin sistemik uygulanması genellikle doz kısıtlayıcı toksisitelerle sonuçlanmakta ve uzun süreli etkili yanıtlar için uygun bir terapötik pencere sağlanamamaktadır.
Yöntemler: Bu çalışmada, klinik olarak uygulanabilir bir sitokin dağıtım platformu (NCT05538624) kullanılarak lokal olarak uygulanan interlökin-12 (IL-12) tedavisinin güvenliği ve tümör karşıtı etkinliği değerlendirildi. Amaç, tolere edilebilir IL-12 dozlarında Tpex hücrelerinin uyarılma potansiyelini ortaya koymaktı.
Bulgular: IL-12 sitokin fabrikalarının geniş bir kanser türü yelpazesinde etkili tedavi sağladığı gösterildi. Tek hücreli RNA dizileme verileri, gözlenen tümör karşıtı etkinliğin, retinal pigment epitelyum hücreleri-mIL12 tedavisinin tümör mikroçevresinde Tpex hücrelerinin farklılaşmasını uyarmasından kaynaklandığını göstermektedir. Kontrol noktası inhibitörleriyle birlikte uygulandığında, IL-12 sitokin fabrikası tedavisi sistemik abskopal bağışıklık yanıtı oluşturdu. Kolorektal kanserli ve melanomlu fare modellerinde, sırasıyla 9’da 8’inde deri altı tümör büyümesi ve akciğer metastazı engellendi. Ayrıca, bu platform insan dışı primatlarda toksisite belirtisi olmadan iyi tolere edildi.
İmmünoterapi nedir, nasıl uygulanır? Kanser tedavisindeki faydaları
Sonuçlar: Bu yeni immünoterapi yaklaşımı, mevcut tedavilere dirençli birçok katı karın içi kanserde Tpex hücrelerinin uyarılması ve sistemik bağışıklığın geliştirilmesi için güçlü bir strateji sunmaktadır. Özellikle, IL-12 kullanılarak bu sonuçlara ulaşılması ve teknolojimiz sayesinde IL-12’nin klinik kullanıma geçmesini engelleyen toksisitelerin önlenmesi önemli bir başarıdır. Bulgularımız, IL-12 sitokin fabrikalarının klinik gelişimi için güçlü bir bilimsel gerekçe sunmaktadır.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- IL-12-producing cytokine factories induce precursor exhausted T cells and elimination of primary and metastatic tumors, Journal for ImmunoTherapy of Cancer (2025). DOI: 10.1136/jitc-2024-010685YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?