Kanser hastaları ağız ve diş sağlığının önemi konusunda bilgilendirilmeli

Yazan Hatice Pala Kaya
16 Kasım 2019   |    28 Kasım 2019    |   Kategori: Ağız ve Diş Sağlığı, Kanser, Onkoloji Print

Kanser hastalarının ağız hijyeni koruma konusunda teşvik edilmesi gerektiğini söyleyen Miadent Ağız ve Diş Sağlığı Tıbbi Direktörü Diş Hekimi Şener Tan, kanser tedavisinde kullanılan yöntemlerin ağız ve diş sağlığına olumsuz etkileri olduğunu belirterek, önlem alınmasının ileriki dönemler için gerekli olduğunu vurguladı. Kanser tedavisine başlamadan önce ağız içinde hastalık oluşturabilecek unsurlara karşı önceden tedbir alınması gerektiğini belirten Diş Hekimi Şener Tan, şu bilgileri verdi: “Ağız içinde rahatsızlıklara neden olan diş taşlarının temizlenmesi, hatalı dolgu ve protezlerin düzeltilmesi, diş eti problemleri ve diş çürüklerinin tedavi edilmesi, flor jeli uygulaması ile oluşabilecek çürük ve hassasiyetlere karşı dişlerin koruma altına alınması gerekir.”

Baş boyun bölgesine uygulanan radyasyonun ağız içindeki etkileri

Radyoterapinin kanser tedavisinde kullanıldığını hatırlatan Şener Tan, baş ve boyun bölgesine uygulanan radyasyonun ağız mukozasında hücre ölümlerine yol açtığını hatırlattı. Hücre ölümlerinin tedaviden 5-10 gün sonra başlayıp, 3-4 hafta sonra tamamen iyileştiğini bildiren Diş Hekimi Tan, bu süreç içinde ağızda ‘mukozit’ denilen küçük ağız yaralarının oluştuğunu kaydetti.

Ağız kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavisi yöntemleri

Radyasyonun ayrıca tükürük kalite ve miktarında azalmaya yol açtığını, bunun da ağızda kuruluk ve devamında kanamalara yol açabildiğini vurgulayan Şener Tan, tükürüğün çürüğü önleme, ağız ve dişi temizleme fonksiyonunda da azalmalar görüldüğünü; ağızda tat alma duyusunda bozulmalar, dişlerde soğuk-sıcak hassasiyeti, yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonu zorluklarının bireyin yaşam kalitesini etkilediğine işaret etti.

Şener Tan, Medikal Akademi Ankara Temsilcisi Hatice Pala Kaya’nın sorularını yanıtladı

Radyasyonun kemik hücresine etkisine de değinen Şener Tan, “Radyasyona maruz kalmış kemikte hücre azalması ve oksijen yetersizliği nedeniyle yeterli iyileşmenin olmaması sonucu kemik dokusunun canlılığını kaybetmesi olan ‘osteoradyonekroz’ oluşur, özellikle alt çenede daha yaygındır. Radyoterapiden sonra tedavi sahasındaki damarlarda kan akımını azaltan bir daralma ve tıkanma söz konusu olur.

Çiğneme kasları ve çene eklemindeki doku değişiklikleri ile sonuçlanan bu durum yutma, çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında çok ciddi bir zorlanmaya neden olur. Radyasyon sahasında dişeti bağlarındaki zayıflamadan dolayı olan sallanma nedeniyle diş kayıplarına sıklıkla rastlanabilir” uyarısında bulundu.

Flor uygulaması

“Baş- boyun bölgesine uygulanan radyoterapide, yaşam boyu süren flor uygulaması, mevcut dişlerin muhafaza edilmesi ve kemik yıkımının önlenmesi açısından hayati önem taşır” ifadesini kullanan Tan, bu uygulamanın özel yöntemi olduğunu vurgulayarak, “Flor uygulaması için özel ölçü kaşıkları hazırlanır. Florid kaşıklara konur, hasta ağzına yerleştirilir ve ısırtılır. Kaşıklar ağızda en az 5 dakika bırakılır, sonra kaşıklar çıkarılır ve ağız durulanır. En az 30 dakika süreyle yenmez, içilmez ve diş fırçalanmaz.

Flor gerçekten zararlı mı? Türk Dişhekimleri Birliği’nden açıklama

Tüm bu önlemlere rağmen ağzınızda görünüm, his veya tat yönünden bir değişiklik olduğunda doktorunuza veya hemşirenize haber vermelisiniz” diye konuştu.

Kemoterapinin etkileri

Bazı kemoterapi ilaçlarının ağız yaralarına ve iltihaplanmalarına neden olabildiğini belirten Diş Hekimi Şener Tan, bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonları, bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla oldukça sık karşılaşılan bir durum olduğunu vurguladı.

Kemoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır, yan etkileri nelerdir?

Tat alma duyusunda değişiklikler, yiyeceklerin tadının daha tuzlu, ekşi ve metalik olarak algılanmasının kemoterapi bitince normale döndüğünü bildiren Şener Tan, tedaviye yardımcı olarak kullanılan ağrı kesici ve sakinleştiricilerin tükürük akışını azaltma ve çürük oluşumunu artırma gibi etkilerinin görüldüğünü anlattı.

Kanser hastalarında ağız bakımı nasıl olmalıdır?

Kanser hastalarının ağız hijyenini korumaya teşvik edilmesinin önemli bir unsur olduğunun altını çizen Şener Tan, bakım için şu tavsiyelerde bulundu:

  • Hastalar, günde 3-4 kez, özellikle yemeklerden sonra 30 dakika içinde ve yatmadan önce ağız temizliğini yapmalıdır.
  • Diş fırçalama çok yumuşak bir fırça yardımıyla baskı uygulamaksızın antitartar, peroksit ihtiva etmeyen florür bir diş macunu ile yapılmalıdır.
  • İki ayrı diş fırçası değiştirilerek kullanılmalı ve klorheksidinli veya hipokloritli solüsyonlarda yıkanarak, kurutulmalıdır.
  • Ağız duşu ve elektrikli diş fırçası kullanımı tavsiye edilmez.
  • Hasta eğer diş ipi kullanıyorsa, mumlu ve şerit diş ipi kullanması önerilir, eğer kullanmıyorsa kullanıma alıştırmak için uygun bir zaman değildir.
  • Dişler fırçaladıktan sonra günde en az dört kez, yemeklerden sonra ve gece yatmadan önce 1 su bardağı kaynatılıp soğutulmuş suya yarım çay kaşığı karbonat (yemek sodası) ilave edilerek hazırlanan ağız gargarası yapılmalıdır

Kemoterapi sonrası diş fırçalamaya ara verilmeli

Kemoterapiden 7-10 gün sonraki dönemde dişlerin fırçalanmaması gerektiğini belirten Şener Tan, bu dönemde diş eti kanaması ve enfeksiyon riski olduğunu, fırça yerine ağız gargaraları ve korbonatlı gargara ile temizlik önerdi. Kemoterapi sırasında görülebilen kusmalardan sonra da karbonatlı su ile hastanın sık sık gargara yapmasının yararlı olduğuna işaret eden Tan, eğer diş macunu ağzı veya dişleri sızlatıyor, mide bulantısı oluyorsa, ağzın karbonatlı gargara ile temizlenmesine devam edilmesini tavsiye etti.

Şener Tan, ağız içi protezlere yönelik uyarılarda da bulunarak, “Kanser tedavisi sırasında mümkünse hareketli protezler takılmamalıdır. Tedavi sonrası dişler düzenli fırçalanmalı, protezler her yemekten sonra ve gece yatarken kesinlikle ağzınızdan çıkarılarak temizlenmelidir. Damağa iyi oturmayan takma dişler kullanılmamalıdır.

Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri

Protezler temizleyici sıvılar içinde saklanmalıdır. Mantar enfeksiyonu varsa, tedavi sadece ağız içi dokulara değil protezlere de uygulanmalıdır. Kurumaya karşı dudaklar vazelin veya dudak yağları ile nemlendirilmelidir” dedi.

Kanser tedavisinde sık görülen ağız kuruluğu için yapılabilecekler:

  • Sodalı gargaralar,
  • Sakız, şeker, buz parçaları,
  • Sıvı içeceklerin sık sık alınması,
  • Asitli veya baharatlı gıdalardan kaçınma,
  • Havayı nemlendirme,
  • Tükürük akışını hızlandıran preparatlar…
  • Kolay yutmayı sağlamak için sulu yiyecekler tercih edilmeli ve günde en az iki litre sıvı içilmelidir.
  • Tahrişe neden olabilecek asitli, çok sıcak ve çok soğuk içeceklerden, alkol ve tütün kullanımından kaçınılmalıdır.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla