Uzun etkili antipsikotikler şizofreni hastalarında mortalite riskini azaltıyor

18 Nisan 2018 | 24 Ocak 2020 | Kategori: Farmasötik / İlaçlar, Psikiyatri / Nöroloji Print

324 Paylaşım

Yaklaşık 30 bin kişiyle yapılan yeni bir çalışma, uzun etkili antipsikotiklerin (LAT) şizofreni hastalarında mortalite riskini azaltmadaki yararlarını destekleyen gerçek yaşam bulguları sağladı. Araştırmanının sonuçlara göre uzun etkili antipsikotikler, ilgili oral antipsikotiklere göre %33 oranında daha düşük bir mortalite riskiyle ilişkili. (HR 0.67, %95 GA 0.56–0.80).¹ Çalışma koordinatörü ve Başyazar Profesör Jari Tiihonen (Karolinska Institutet, İsveç) çalışma ile ilgili şu bilgileri verdi: “Gerçek yaşam koşullarında uzun etkili ve oral antipsikotiklerin şizofreni hastaları için mortalite riskinin azaltılmasındaki rolünü artık anlayabildiğimize göre, bu çalışma önemli yansımalara sahiptir. Şizofreni hastaları, hayatlarının onlarca yılını kaybedebilir ve bu bulgular antipsikotik tedavisinin, özellikle ikinci nesil uzun etkili tedavilerin daha yaygın kullanımının, hastaların yaşamlarının korunmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.”

Bu geniş ölçekli gerçek yaşam çalışmasında, İsveç’in ülke çapındaki bir kohortundan şizofreni hastalarında antipsikotik tedavilerin mortalite, psikiyatri hastanesine tekrar yatış ve tedavi başarısızlığı sonuçları üzerindeki etkinliği, en gelişmiş metodoloji kullanılarak karşılaştırıldı. Haziran 2017’de JAMA Psychiatry’de yayımlanan tekrar hastaneye yatış verileri, uzun etkili atipik antipsikotikler ve oral klozapinin, antipsikotik kullanılmamasına kıyasla tekrar hastaneye yatış riskini azaltmada diğer antipsikotiklere göre önemli ölçüde daha etkili olduğunu gösteriyor.

Şizofreni nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Ayrıca çalışma, uzun etkili atipik antipsikotiklerin ilgili oral antipsikotiklere kıyasla tekrar hastaneye yatış riskinde %22 oranında bir azalmaya yol açtığını da işaret ediyor (HR 0.78, %95 GA 0.72–0.84).² Yeni tanı konulan hastalarda, uzun etkili atipik antipsikotik kullanımı ilgili oral tedaviye kıyasla tekrar hastaneye yatışı %32 oranında azaltmış (HR 0.68, 95% CI 0.53–0.86) ve uzun etkili atipik antipsikotiklerin şizofreni tedavisinin erken döneminde kullanılması desteklenmiştir.²

Ruh sağlığı hastalıklarıyla yaşayan insanların hayatlarını iyileştirmeye kendisini adayan Janssen, merkezi sinir sistemi alanında uzun süreli bir mirasa sahip. Altmış yılı aşkın süre önce şizofreni için ilk tedavilerden birini keşfeden Janssen, ruh sağlığı hastalığı olan kişilerin tedavi opsiyonlarını genişletmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için yatırım yapmaya devam ediyor.

Çalışma hakkında: İsveç çapında yürütülen geniş ölçekli çalışmada en gelişmiş metodoloji kullanılmış olup bu çalışma, Janssen’in bilgisi dâhilinde, tekrar hastaneye yatış sonuçları için seçim yanlılığını ortadan kaldırmak üzere birey içi analiz kullanarak antipsikotik tedavilerin etkinliğinin araştırıldığı ilk çalışmalardan biridir. Her bir birey kendi kontrolü işlevini gördüğünden, bu yöntem seçim yanlılığı için düzeltme yapılmasını sağlamaktadır.

1 Temmuz 2006 ile 31 Aralık 2013 tarihleri arasında İsveç’te yaşayan şizofreni tanılı 16-64 yaş tüm bireyler çalışmaya dâhil edildi (yaygın kohort, N=29,823). Çalışmada birincil olarak şizofreni tanılı hastalara odaklanıldı. İsveç’teki klinik uygulamada, şizofreni ve şizoaffektif tanısı çoğu zaman birbirlerinin yerine kullanılmakta ve genellikle tedavi kararlarını etkilememektedir. Birbirlerinin yerine kullanılmalarının klinik gerçekliği sebebiyle, her iki tanıya da dâhil etme kriterlerinde yer verilmiştir.

Çalışmanın destekleyicisi ve mali destekçisi Janssen’dir. Çalışma ekibi, Karolinska Institutet üyeleri ve Janssen üyelerinden oluşmaktaydı. İstatistiksel analiz, bağımsız üçüncü taraf EPID Research (gerçek dünya bulgularına odaklanan Finlandiyalı bir bilimsel araştırma kuruluşu) tarafından sağlandı.

Şizofreni hakkında: Şizofreni; belirtileri şiddetli ve yeti yitimine neden olabilecek ve kişinin günlük yaşamının tüm yönlerini etkileyebilecek karmaşık ve kronik bir beyin hastalığıdır. Tüm ülkeler, sosyo-ekonomik gruplar ve kültürlerden insanları etkiler. Prevalansı dünya çapında benzerdir; erkeklerde risk biraz daha yüksek olmak üzere, her 100 kişiden neredeyse birinde 60 yaşına gelmeden önce şizofreni ortaya çıkar.^3,4

Şizofreninin tek bir sebebi yoktur. Birlikte etki eden farklı faktörlerin, hastalığın gelişimine katkı sağladığı düşünülmektedir. Hem genetik hem de çevresel faktörlerin önemli olduğu görülmektedir.⁵ Şizofreni belirtileri arasında halüsinasyonlar, delüzyonlar, duygusal tepkisizlik, sosyal çekilme/depresyon, apati ve dürtü ya da inisiyatif yokluğu yer alır.³

Şizofreni, tipik olarak yaşam boyu süren bir rahatsızlık olsa da, yararlı olabilecek tedaviler mevcuttur. Klinik kılavuzlar, optimum tedavi paketi olarak antipsikotik ilaç ile psikoterapi, psiko-eğitim ve kendine yardım kombinasyonunu önermektedir.⁶ Etkili tedavi, bu hastalığı olan kişilerin, daha sonra iyileşmelerine yardım edecek olan işe veya okula dönme, bağımsız yaşama ve sosyal ilişkiler dâhil daha tatmin bir edici bir yaşam sürmelerini sağlayabilir.⁷

Referanslar
1. Taipale H, Mittendorfer-Rutz E, Alexanderson K et al. Antipsychotics and mortality in a nationwide cohort of 29,823 patients with schizophrenia. Schizophr Res. 2017 December 20; doi: 10.1016/j.schres.2017.12.010. [Epub ahead of print]
2. Tiihonen J, Mittendorfer-Rutz E, Majak M et al. Real-world effectiveness of antipsychotic treatments in a nationwide cohort of 29,823 patients. JAMA Psychiatry 2017;74(7):686‒693.
3. American Psychiatric Association (APA). Practice guideline for the treatment of patients with schizophrenia. Second edition 2004;42. Available at  (last accessed January 2018).
4. Picchioni M, Murray R. Schizophrenia. BMJ 2007;335:91.
5. Lang U, Puls I, Muller DJ et al. Molecular mechanisms of schizophrenia. Cell Physiol Biochem 2007;20(6):687-702.
6. National Institute for Health and Clinical Excellence: Psychosis and schizophrenia in adults: prevention and management; National Clinical Practice Guidelines Number CG178. Available at https://www.nice.org.uk/guidance/cg178 (last accessed January 2018).
7. Fleischhacker WW, Arango C, Arteel P. et al. Time to commit to policy change. Sch Bull 2014;40:165-194.