Şizofreni hasta yakınlarına tavsiyeler ve şizofreniyle ilgili doğru sanılan yanlışlar

Kategori: Ruhsal Sağlık, Şizofreni Print

Düşünme, algılama ve duygulanım bozukluklarıyla ilgili bir hastalık olan şizofreni, kişiyi gerçeklerden, dış dünyadan koparıp, kendi içe kapanık dünyasında yaşatan, düşünce, idrak, konuşma ve davranış problemleri gösterebilen bir beyin hastalığı… Kişinin çevresinde olup bitenleri değerlendirme biçimi, olaylara bakışı, diğer insanlarla ilişkisi hastalığın etkisi ile yeniden şekillenirken bu süreçte yakınları ve çevresindeki kişiler de önemli problemlerle karşılaşıyor. Psikiyatrinin en ağır hastalığı olarak tanımlanan şizofrenide hastalığı yaşayan kadar çevresindekiler de önemli sorunlar yaşayabiliyor. İşte hasta yakınlarına önemli tavsiyeler ve Şizofreni ile ilgili doğru sanılan yanlışlar:

  • Şizofreninin nadir görülen bir hastalık olmadığını kabul etmelisiniz.
  • Şizofreni hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi edinmelisiniz.
  • Asla kendinizi suçlamamalısınız.
  • Bu konuda sağlık profesyonellerinden yardım istemelisiniz. Bu kişilerin şizofreniyle mücadele konusunda sizinle iş birliğine istekli olmasına, hastalığı anlamanıza yardımcı olabilecek özellikte olmasına dikkat etmelisiniz.
  • Şizofreni Dostları Derneği gibi, hasta yakını dernekleriyle bağlantı kurabilirsiniz.
  • Şizofreni gibi karmaşık bir hastalıkla mücadele ederken sadece kendi doğru bildiklerinize göre davranmanın yetmeyeceğini kabul etmelisiniz. Hastanın yakınları olarak bu konuda eğitime ihtiyacınız vardır.
  • Yakınları olarak sizlerin maruz kaldığı, giderek artan baskıların nereden kaynaklandığını düşünmelisiniz.
  • Ailenin diğer üyelerinin gereksinimlerine de dikkat etmelisiniz.
  • Şizofreni hastalığı olan yakınınız için kendinizi sınırsızca feda etmenin etkili bir bakım ve mücadeleye zarar verdiğini unutmamalısınız.
  • Şizofrenisi olan yakınınızla sabahtan akşama kadar vakit geçirmenin size de yakınınıza da faydası olmayacağının farkına varmalısınız.
  • Özellikle evden dışarı çıkmanızı kolaylaştıracak hobiler, arkadaşlıklar edinmelisiniz
  • Kendi sağlığınıza dikkat etmelisiniz.
  • Beslenmenize dikkat etmelisiniz.
  • Yeterince uyumalısınız.
  • Mümkün olduğunca yürüyüş yapmalısınız.
  • Her gün kendiniz için belirli bir süre ayırmalısınız.
  • Bir kursa devam edebilirsiniz.
  • Üzüntü ve sorunlarınızı yakınlarınızla paylaşabilirsiniz.
  • İmkanlarınız uygunsa tatile çıkabilirsiniz.
  • Kendinizi suçlamaktan ve eleştirmekten kaçmalısınız.
  • Aile içinde iş bölümü yapmalısınız.
  • Ailenizin diğer üyelerini ihmal etmemelisiniz.
  • Her şeye karşın hayatın devam ettiğini unutma­malısınız.
  • Hem kendinizin hem yakınınızın özgürlüğünü sağlayacak bir bakış açısı geliştirmelisiniz.
  • Bu mücadelede başarıya ulaşan hasta yakınlarını diğerlerinden ayıran şeyin değişebilme ve olaylara farklı bakabilme yeteneği olduğunu unutmamalısınız.
  • Kendinize özen göstermelisiniz.

Şizofreni nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Ailenin tutumu nasıl olmalıdır?

Gerçek dışı beklentilerden kaçınmalısınız. Bu hem size hem de hastanıza zarar verir. Hastayı kendi bakımı ve diğer becerileri için sorumluluk almaya yüreklendirmelisiniz. Hastaya karşı aşırı koruyucu tutum onun kendine güvenini düşüreceğinden bundan kaçınmalısınız. Söylediği şeyler mantık dışı da gelse sabırlı olmalı, duygusunu anlamaya çalışmalısınız. Ailenin daha sakin, telaşsız davranabildiği durumlarda hasta kendini güvende hisseder. Hastalığın alevlenme dönemi yatıştıktan sonra hastayla sakin ve yavaş sesle konuşmalı fazla kontrol etmemelisiniz.

Şizofreni hastalığı ile ilgili doğru sanılan yanlışlar:

YANLIŞ – Şizofreni tedavisi olmayan ve iyileşmeyen bir hastalıktır.

DOĞRU – Şizofreni tedavisi mümkün olan ve iyileşme gösterebilen bir hastalıktır. Tedavi hastalığı tümden ortadan kaldırmaz ancak etkilerini ciddi ölçüde azaltır. Diğer pek çok hastalıkta olduğu gibi, doğru ve düzenli ilaç tedavisi, psikoterapiler ve psikososyal desteklerle şizofreni hastaları toplum içinde bağımsız ve üretken bir yaşam sürebilir.

YANLIŞ – Şizofreni hastalarının mutlaka hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekir.

DOĞRU – Şizofreni hastaları, hastalığın akut dönemleri dışında ayakta, poliklinikte ya da muayenehanede tedavi edilebilir. Doğru tedaviyle şizofreni hastaları toplum içinde üretken bir yaşam sürebilir. Araştırmalar, hastaların toplum içinde olmalarının hastalar için daha yararlı olduğunu göstermektedir.

Şizofreni tedavisinde işlevsellik ön plana çıkmalı

YANLIŞ – Şizofreni tamamen kalıtımsal/genetik bir hastalıktır.

DOĞRU – Şizofreni tamamen kalıtımsal bir hastalık değildir. Tek yumurta ikizlerinde bile, bir ikizde şizofreni bulunuyorsa diğer ikizde şizofreni %48 oranında görülür. Şizofreni; kalıtımsal yatkınlık, stres ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile gelişen bir hastalıktır.

YANLIŞ – Şizofreni hastaları saldırgan ve tehlikelidir.

DOĞRU – Şizofreni hastaları çoğunlukla saldırgan ya da tehlikeli değildir, tam aksine kendileri saldırganlığa maruz kalırlar. Toplumdaki bu algının varlığının sebebi genel olarak medyada şizofreninin yanlış anlatılması ve “şizofreni” kavramının dikkatsizce kullanılarak her türlü saldırganlık içeren suça bu hastalığın atfedilmeye çalışılmasıdır. Sonuç olarak, şizofreni hastaları topluma, şizofreni hastası olmayan kişilerden daha çok zarar vermez. Burada asıl yıkıcı olan, toplumun damgalama ve önyargılarla şizofreni hastaları ve yakınları üzerinde oluşturduğu baskıdır.

YANLIŞ – Şizofreni hastalarının zekâ seviyesi düşüktür.

DOĞRU – Şizofreninin zeka ile hiçbir ilgisi bulunmaz. Şizofreni hastalarının zeka seviyesi toplumun geneliyle aynıdır; düşük, normal ya da ileri zekaya sahip olabilirler. Şizofreni hastaları arasında Nobel Ödülü kazananlar da bulunmaktadır..

YANLIŞ – Şizofreni aniden, gürültülü ve abartılı bir tabloyla başlar.

DOĞRU – Şizofreni genellikle yavaş yavaş başlar. İlk belirtileri ergenlik döneminde ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla fark edilmez. Okul performansında düşüş, aile ve arkadaşlarla iletişimde sorunlar, bilginin düzenlenmesinde güçlükler ortaya çıkabilir. Kişi başlarda belirgin sesler duymasa da ne olduğunu anlayamadığı fısıltılar duyabilir.

YANLIŞ – Şizofreni, anne babaların yanlış davranışları ya da kişilik sorunlarından, zayıflıklarından kaynaklanabilir.

DOĞRU – Şizofreni karmaşık bir beyin hastalığıdır. Kişilik sorunları ya da anne babanın davranışı sonucunda ortaya çıkmaz.

YANLIŞ – Şizofreni hastalarının hepsinde aynı belirtiler görülür.

DOĞRU – Şizofreni, sadece varsanılar ve sanrıların görüldüğü¨ bir hastalık değildir. Şizofrenide net düşünme, duygularını kontrol etme ve karar verme güçlüğü¨ gibi bozukluklar gözlenebilir. Hastalık kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Kimi hastalar tamamen içe kapanırken diğerleri daha aktif olabilir.

YANLIŞ  – Şizofreni hastaları hiçbir zaman iş sahibi olamaz, çalışamaz.

DOĞRU- Tedavi olan şizofreni hastaları, olanakları ve yeteneklerine göre çalışabilir ve üretebilir. Kimi hastalar destekli olarak çalışırken kimileri eski işlerini sürdürebilirler.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla