Etrafınızdaki kişilere istemediğiniz bir konuda hayır diyemiyor, ilişkilerinizde sınır koyamıyor, sosyal ortamlarda bulunamıyor, kendinizi değersiz ve yetersiz hissediyorsanız eğer; özgüven eksikliğiniz olabilir. Özgüven eksikliği çocuk yaşlarda başlayıp yetişkin dönemde; depresyon ve sosyal fobi gibi rahatsızlıklara yol açabiliyor. Us Psikiyatri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog-Psikoterapist Nazan Topal Eren, özgüven eksikliği belirtileri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Özgüven Eksikliği Çocuk Yaşlarda Başlıyor
Kimse dünyaya özgüven eksikliğiyle gelmez. Özgüven eksikliğinin temelleri, henüz çok küçük yaşlarda atılmaya başlar. Böylece özgüven duygusu zamanla zarar görür. Çocukluktan beri bilinçli ya da bilinçsizce bazı davranışlar sergileriz ve her davranışımıza karşı çevremizdekilerden özellikle ailemiz tarafından geribildirimler alırız. Çevreden aldığımız tepkileri değerlendirir ve yaptığımız şeyin iyi ya da kötü olduğuna dair bir sonuca ulaşırız. Çocuk, bir davranış gösterdikten sonra çevresi tarafından takdir, sevgi ve saygı alıyorsa, kendisinin değerli ve yeterli olduğuna inanır. Bunun aksine çocuk, çevresinden sürekli eleştiri ve ceza alıyorsa kendisinin; kötü, beceriksiz ve yetersiz biri olduğuna dair bir inanç geliştirecektir. Böyle durumların ve davranışların birçok kez tekrarlanması yoluyla çocuk kendini değersiz, yetersiz görmeye başlayacaktır ve yanlış yapma, eleştirilme korkusu yaşayacaktır.
Bu Belirtiler Özgüveninizin Eksik Olduğunu Gösteriyor
Depresyon, sosyal fobi gibi kaygı bozuklukları, madde bağımlılığı, yeme ve kişilik bozukluğu olan kişilerde özgüven eksikliği sıkça görünmektedir. Özgüvenin yüksek olduğunun göstergesi; kişinin kendisinden hoşnut olmasıdır. Özgüven eksikliğin belirtileri ise şunlardır;
Hayır diyememe, ilişkilerinde sınır koyamama, diğerleri tarafından kullanılma
Eleştirilere karşı hassas olma
Sosyal ortamdan kaçınma, başkalarının önünde sunum veya konuşma yapmaktan çekinme
Sürekli kıyaslama
Kendini değersiz, yetersiz ve başarısız olarak değerlendirme
Hızla umutsuzluğa kapılma
Diğer insanlar tarafından reddedileceğini önemsenmediğini düşünmek
Karar almakta zorlanmak
Düşük beklentilere sahip olma
Fiziksel görünüşünü beğenmeme, olumlu yanlarını görmezden gelme
Sevilmeme, suçluluk ve utanç hissi
Fikrini söyleyememe, söylerse onaylanmayacağına veya küçük düşeceğine inanma
Özgüven eksikliğini gidermenin en etkili yolu psikolojik destek ve psikoterapidir. Özgüveninizi artırmak için uygulanan birçok farklı psikoterapi yöntemi bulunmaktadır. Örneğin: bilişsel davranışçı psikoterapi… Kişinin bu gününü etkileyen algılarının geçmişte nasıl oluştuğunu araştırdıktan sonra kişinin kendini, diğer insanları ve dünyayı algılayış şekli yeniden inceleyerek kişinin olaylara daha akla uygun ölçülü bakması hedeflenir. Benlik kavramı yeniden yapılandırılır.
İlk önce kendinize merhamet gösterin. Kendinizi eleştirmekten, şikâyetçi olmaktan, mükemmel olma isteğinizden vazgeçin.
Olumsuz iç konuşmanızı keşfedin ve daha olumlu düşüncelerle değiştirin. Örneğin: ‘Zaman zaman bir şeyleri başaramazsam bile değerli bir insanım’ veya ‘Başkalarından takdir almasam bile değerliyim’ düşüncesini artırın.
Olumlu yanlarınızı keşfedin. Hayatta başardığınız şeylerin listesini yapın.
Görünüşünüze giyiminize dikkat edin. Dik oturun.
Hobiler edinin. Sevdiğiniz ilgi duyduğunuz mutlaka bir şeyler vardır.
Sizin için önemli olan hedefler belirleyin. Amaçlarınıza ulaşmak için süreci küçük adımlara bölerek başlayın.
Kendinize iyi bir arkadaş olun. En yakın arkadaşınıza ve sevdiklerinize gösterdiğiniz anlayışı, saygıyı ve merhameti kendinize de gösterin. Unutmayın: Ait olduğunuz en değerli hazineniz kendinize duyduğunuz saygıdır.
Size daha iyi hizmet verebilmemiz için sitemizde çerezler kullanılmaktadır. Giriş yaptığınız andan itibaren çerez kullanımını kabul etmiş sayılacaksınız.TamamDetaylı bilgi için tıklayın
YORUMUNUZ VAR MI?