ZKT ve botoks, felçli hastaların tedavisinde ne kadar etkili?
Felçli hastaların tedavisinde Zorunlu Kullanım Tedavisi (ZKT) ve botox uygulamasının etkili sonuçlar verdiğini söyleyen Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erbil Dursun, “İnme sonrası ve serebral palside görülen spastisite tedavisinde çok önemli bir yere sahip bulunan botulinum toxin A kaslardaki gerilimi azaltıyor. El-kol fonksiyonlarının kazanımında kullanılan Zorunlu Kullanım Tedavisi ise beyni yeniden organize etmekte önemli bir işlev görüyor” dedi.
Ülkemizde ilk kez Kocaeli Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalında hayata geçirilen ZKT, beyindeki hücrelerin yeniden canlanmasını sağlayarak harekete hazır olan el ve üst uzvun fonksiyonel hale gelmesini sağlıyor. Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Prof. Dr. Erbil Dursun, şu bilgileri verdi: “2002 yılından beri tarafımızca uygulanan Zorunlu Kullanım Tedavisinde, hastaların felç olmayan tarafın hareketlerini engelleyip tutulum olan el ve üst uzvu günde 6-8 saat süreyle hedefe yönelik fonksiyonel hareketlerle çalıştırıyoruz.
Bu tedavi beyin hücrelerini yeniden organize ediyor. Botulinum Toksin A ise kaslardaki gerilimi azaltarak eli yeniden hareket etmeye hazırlıyor. Bu konuda kendi ekibimizin yapmış olduğu bir klinik de çalışma var ve sonuçların çok cesaret vericidir.”
Bernstein’in dinamik sistemler teorisi
‘Zorunlu Kullanım Tedavisi’nin Türkçe isminin bizzat kendi ekipleri tarafından konduğunu dile getiren Prof. Dr. Dursun, “ZKT, ya da kısıtlanmayla geliştirilen hareket tedavisi, Bernstein’in dinamik sistemler teorisini temel alan yeni bir nörolojik rehabilitasyon yöntemidir. Bu tedavide felçli hastalarda sağlam olan kol-el fonksiyonları bir omuz askısı veya eldiven yardımıyla 2-3 hafta süreyle engellenmekte, felçli tarafın fonksiyonel görev ve aktivitelerde yoğun, tekrarlayıcı kullanımını sağlayacak bir terapi programı uygulanmaktadır” dedi.
Teorinin yüz yıllık bir geçmişi var
ZKT’nin temelinin bu yüzyılın başlarında yapılan hayvan deneylerine dayandığını belirten Prof. Dr. Dursun, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu çalışmalarda maymunların felçli kollarını kullanma teşebbüslerinin ağrı ve dengesizlik ile sonuçlandığı ve bu ‘cezalanmalar’ nedeniyle felçli kol-ellerini kullanma davranışlarının baskılandığı tespit edilmiştir.
Daha sonra maymunların temel işler için sağlam kol-ellerini kullanarak kompensatuvar teknikler geliştirdiği tespit edilmiş ve bu durum ‘kullanmamayı öğrenme fenomeni’ olarak adlandırılmıştır. Bu maymunların sağlam olan kol-ellerinin bağlanması (kısıtlandırılması) sonrasında ise 1-2 gün içinde felçli taraflarını kullanmaya başladıkları; kısıtlanmanın 1-2 hafta sürdürülmesi sonucunda ise etkilenmiş tarafı kullanma yeteneklerinde önemli gelişmeler olduğu bildirilmiştir.”
Maymun deneylerinden insana uyarlanan bir yöntem
Maymun deneylerinden yola çıkan bilim adamlarının etkili bir yöntem geliştirdiklerini dile getiren Prof. Dr. Dursun, “Böylece inmeli hastalarda sağlam tarafın hareketlerinin engellemesi ile felçli tarafın fonksiyonel kullanımını amaçlayan tedavi protokolleri geliştirmişlerdir. Dünya literatüründe ZKT’nin inmeli hastalarda felçli kol-el fonksiyonlarında olumlu gelişmeler sağladığını gösteren birçok çalışma yer almaktadır. Ancak bu tedavi sanılabileceği gibi kolay bir terapi yöntemi değildir.
İnme (felç) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Hastanın felçli olmayan kolunu kısıtlandırmak ve felçli kolunu günde en az 4 saat süreyle fonksiyonel olarak terapiye almak, son derece karmaşık aktiviteleri ve teknikleri içeren, yapılması zor ve zahmetli olan uygulamalar bütünüdür. Bu uygulamalar için fiziksel tıp ve rehabilitasyon hekiminin çizeceği programlar doğrultusunda terapi yapacak, özelleşmiş iş ve uğraşı terapistlerine gereksinim vardır” dedi.
Yardımcı personel açığı çok büyük
Bu tedavilerin uygulanabilmesi için yetişmiş personelin ihtiyaç olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dursun, “Burada başka bir sorun ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde yeterli iş ve uğraşı terapisti var mıdır? Ülkemizin ilk ‘İş ve Uğraşı Terapisi – Occupational Therapy’ Meslek Yüksekokulu (Yahya Kaptan Meslek Yüksekokulu) 2002 yılında tarafımızca kurulmuş olup bu yüksekokul, Amerika Birleşik Devletleri Shenandoah Üniversitesi tarafından da tanınmıştır. Halen Türkiye’de benzeri bir okul faal halde değildir. Bu okulumuz bizlere ZKT’de olduğu gibi birçok yeni tedavi olanakları sunmaktadır” şeklinde konuştu.
Botulinum toksin ZKT birlikte uygulanıyor
Prof. Dr. Dursun, sözlerini şöyle noktaladı: “Unutulmaması gereken bir başka önemli konu ise, rehabilitasyonda sadece tek bir tedavinin hastaya yeteceğine inanmanın yanlış olduğudur. Rehabilitasyon tıbbında, hastanın klinik durumuna göre birçok tedavi koordineli bir şekilde birlikte uygulanmalıdır. Bu anlamda, örneğin sadece ZKT’nin çok olumlu olacağı kanısı yanlış olacaktır.
Doğru beslenme ve hareket inme riskini önemli oranda azaltıyor!
Örneğin nörolojik rehabilitasyonda uyguladığımız en önemli tedavilerin başında Botulinum Toksin uygulamaları gelmektedir. Botulinum toksin enjeksiyonları ile hastalarımızda spastisitenin azaltılması, ağrının giderilmesi ve fonksiyonun artırılmasında önemli gelişmeler kaydetmekteyiz. Uygun hastalarda botulinum toksin uygulamaları ile birlikte yapılacak ZKT çok daha faydalı olabilmektedir.”
YAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Botoks, kronik migren tedavisinde Türkiye’de de onaylandı!
Botoks nedir? Neden ve nasıl yapılır? Botox tehlikeli midir?
Prof. Dr. Polat Dursun: Kadın kanserleri giderek artıyor, HPV aşıları dikkate alınmalı!
Sağlık Serbest Bölgeleri ile yetişmiş insan ve ileri teknoloji çekilecek
İleri evre felçli hastalarda ciddi iyileşme var!
YORUMUNUZ VAR MI?
Slmlar bir mucize bu Babam beyin kanamasindan 1,5senedir wiyanada beyinkanamasi gecirdi ve sekeri oldugu icinde iki ayaklarinida kestiler simdi yem8yo ve caresi tek sizsiniz avusturyada sapsaglam babami mahvettiler nolursunuz termin verin Ataturkun sozu hakliymis Beni Turk drlara emanet edin demis ve size Babami emanet ediyor Hak tealadan iyilesmesini istiyorum uc… Devamını oku »