Kancalı kurt hastalığı, belirtileri, tanı ve tedavisi…

Yazan Dr. Fatma Karaman
3 Ocak 2016   |    22 Eylül 2019    |   Kategori: Parazitler, Tıp Ders Notları, Üye Yazıları Print

kancali-kunt-solucan2Dünya genelinde oldukça sık görülen ve 700 milyona yakın insanı etkilediği sanılan Kancalı kurt hastalığı, pek çok bölge için önemli bir sağlık sorunudur. Ölümcül sorunlar yaratabilen Kancalı kurt hastalığı nedeniyle her yıl 65 bin kişinin öldüğü sanılmaktadır. Kanca kurdu hastalığı olarak ta bilinen (Nematodlar Ankilostoma duodenale, Necator americanus) parazit hastalığı daha çok tropikal bölgelerde görülmekle birlikte günümüzde Güney Avrupa’da da dahil pek çok ülkede görülebilmektedir. Oldukça kolay şekilde bulaşabilen kancalı kurt hastalığı, genellikle belirti vermemektedir, tespit edilmesi durumunda ilaç tedavisi ile çok başarılı şekilde yok edilebilmektedir.

Genellikle az gelişmiş ülkelerde çocuklarda görülen kancalı kurt enfeksiyonu nedeniyle direnç düşmekte ve normalde ölümcül olmayan bir çok hastalık ölümcül sonuçlar yaratabilmektedir. Hastalığa neden olan her iki tür parazitin de uzunluğu ortalama 10 mm civarındadır. Açık pembe renkte olan bu parazitlerin baş ve gövdeleri ters yönlere doğru büküktür. Bir dişi kurtçuk, 60 x 40 mikrometre boyutlarındaki yumurtalarından günde ortalama 10 bin ila 20 bin arasında yumurtlayabilir.

Kancalı kurt hastalığının bulaşma şekli

Deriden kan damarlarına geçen kancalı kurtlar akciğerlere ulaşabilirler. Hastalık; nemli ve oksijenli toprakta gelişen yavru kancalı kurtlarla deri yoluyla bulaşır. Cilde giriş yerlerinde kaşıntılı bir kızarıklık meydana gelebilir. Deriye giriş yerinde meydana gelen şişlik ve kaşıntı, genelde Necator americanus paraziti ile meydana gelir. Bu parazitler akciğerlere ulaştıklarında küçük hava yollarına giderek öksürüğe neden olabilirler. Öksürük sırasında yukarı doğru çıkan larvalar yutularak sindirim sistemine geçerler. Bu sayede ince barsaklara yerleşen larvalar gelişimlerini tamamlayarak yetişkin haline gelirler ve larvalar dışkı ile dışarı çıkarlar. Larva topraktan intakt deriye nüfuz eder. Ayrıca sebze maddelerinin tüketilmesi de larvanın bulaşmasına neden olabilir.

Bağırsak parazitleri (kıl kurdu-tenya) nasıl dökülür? Belirtileri ve tedavisi

Kancalı kurt hastalığının belirtileri ve tanısı

Genellikle belirti vermezler ama bununla birlikte zaman içerisinde ileri derecede demir eksikliği anemisi (kansızlığı) meydana gelebilir. Akciğerleri tuttuğunda; öksürük, hırıltılı solunum ve hafif bir ateş ortaya çıkabilir. Sindirim sistemi tuttuğunda; şiddetli ağrı ve barsak hareketlerinin artışı dikkat çekicidir. Sürekli kan emildiği için kansızlık ve albümin eksikliği görülür. Bununla birlikte iştah kaybı, ishal, solukluk, halsizlik, dışkıda yumurta ve kan görülmesi, ağızdan kanlı salya gelmesi gibi belirtiler saptanabilir.

Akciğer göçü sırasında astmatik semptomlar, akciğer infiltrasyonu ve eozinofili meydana gelebilir. Kurtlar ince bağırsağa göç ettiklerinde, duodenal ülsere benzer semptomlar, yani yakıcı üst abdominal ağrı ve intermitan diyare gelişebilir. Kancalı kurt enfeksiyonundan kaynaklanan temel komplikasyon anemidir. Hastanın taze dışkısının mikroskopla incelenmesi ile parazit yumurtaları tespit edilip tanı konur. Hastalığın tanısında kullanılan D-xylose testinin sonuçları değişebilir.

Tenya neden olur? Nasıl dökülür? Belirtileri ve tedavisi

Kancalı kurt hastalığının tedavisi ve önlenmesi

Tedavi mebendazolden meydana gelir; yetişkinler ve 2 yaş üstündeki çocuklar için doz 3 gün boyunca günde iki kez 100 mg’dır. Mebendazol, bazı ülkelerde sadece özel lisans altında ulaşılabilir. Tek doz 400 mg albendazol bir alternatif olarak kullanılabilir (2 yaş altındaki çocuklar için doz 200 mg’dır). Albendazol kullanımı bazı ülkelerde özel lisans gerektirebilir. Mebendazol ya da albendazol hamilelik sırasında ya da en azında ilk üç ay içinde, teratojenisitesi oluşmamış olsa dahi kullanılmamalıdır.

Amebiyaz nedir? Belirtileri, tanı ve tedavisi

Bu ilaçlar emzirme sırasında kullanılabilir. Parazitolojik iyileşmeyi güvence altına almak için üç hafta sonrasında gaita testi tekrarlanmalıdır. İlaç tedavisi etkilidir. Reenfeksiyon, endemik bölgelerde yaygındır. Önleme iyi tuvalet hijyeni, ayakkabı kullanımı ve enfekte kişileri iyileştirmekten meydana gelir.

Bu yazıda faydalanılan bazı kaynaklar:
– Hotez PJ, Molyneux DH, Fenwick A, Kumaresan J, Sachs SE, Sachs JD, Savioli L. Control of neglected tropical diseases. N Engl J Med 2007 Sep 6;357(10):1018-27.
– Bethony J, Brooker S, Albonico M, Geiger SM, Loukas A, Diemert D, Hotez PJ. Soil-transmitted helminth infections: ascariasis, trichuriasis, and hookworm. Lancet 2006.
– Reddy M, Gill SS, Kalkar SR, Wu W, Rochon PA. Oral drug therapy for multiple neglected tropical diseases: a systematic review. JAMA 2007 Oct 24;298(16):1911-24. 
– Molyneux DH, Hotez PJ, Fenwick A, Newman RD, Greenwood B, Sachs J. Neglected tropical diseases and the Global Fund. Lancet 2009 Jan 24;373(9660):296-7.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla