Kanser, kan tahlili ile saptanabilir mi? Kanser tarama testleri

Kanser, günümüzde insanları en çok korkutan hastalıkların başında geliyor.  Kansere karşı tedbirli olmak ve erken teşhis için gerekli kontrolleri yaptırmak büyük önem taşıyor. Çünkü erken tanı pek çok kanser türünde hayat kurtarabiliyor. Yapılacak bir kan testi ile her yaştan kişi kansere karşı erken önlem alıp, kendini koruyabilir. Peki bunun için hangi kan testlerini yaptırmak gerekiyor?  Prof. Dr. Bekir Sami Uyanık kanser tanısı için kullanılan kan testleri hakkında bilgi verdi.

Tümör belirteçleri kan testleriyle belirlenebiliyor

Tümör belirteçleri (kanser markerları), kanser hücreleri ya da kanserli dokular ve organlarda gelişip, tüm vücuda yayılabilirler. Bu maddeler, kanserli hücrelere karşı savunma için vücudun diğer dokuları tarafından salgılanabilir. Tümör belirteçleri, değişik kanserlerde farklı olabildiği gibi, bir kanserde birden fazla ve değişik miktarda görülebilir. Bu belirteçler yapılacak olan kan, idrar ve tüm vücut sıvıları testi ile tespit edilebilmektedir. Kan testlerinde şüpheli bir durum olduğunda doktorunuz (onkoloji uzmanı) hangi kansr türünden kuşkulanıyor ise o organdan doku örneği alarak patolojiye gönderir.

Kanseri teşhisi için kullanılan kan testleri

• Tam Kan Sayımı: Hemogram veya CBC olarak ta bilinen tam kan sayımı testi; tümör, enfeksiyon, lösemi (kan kanseri) ve pek çok kanser türüne tanı koyabilmek için yapılan kolay, pratik ve güvenilir bir testtir. Hemogram testi ile kan hücrelerinin sayısı ve niteliği incelenerek anormal durumlar saptanabilir.

Hemogram nedir? Tam kan sayımı testi değerleri ne olmalı?

• Tümör marker testleri: Tümör markerları olarak tarif edilen bir grup madde, kanserle ilişkili bir durum oluştuğunda kanda miktarı değişen maddelerdir. Tümör hücreleri tarafından üretilen bu maddeler pek çok testle saptanabilmektedir.
• Kan protein testileri: Kanda bulunan protein çeşit ve miktarını incelemek için yapılır ve sonuçları pek çok kanser türü hakkında önemli bilgiler verir.

İdeal bir kanser testi nasıl olmalıdır?

• Kanser için özel (spesifik) olmalıdır.
• Kanser için hassas (sensitif) olmalıdır.
• Sadece bir kanser tipi tarafından üretilmelidir.
• Enfeksiyon gibi, kanser dışı hastalıklarda kanda yükselmemelidir.
• Çok küçük miktardaki bir kanser büyümesi bile, kan marker düzeyinde ölçülebilir bir artış oluşturmalıdır.
• Üretilen marker miktarı, kanser kitlesi ile orantılı olmalıdır.

Patoloji nedir? Patolog ne iş yapar? Patoloji testleri ve raporu

Kanser risk oranınızı öğrenebilirsiniz

Kanser teşhisi ve tedavisine ek olarak tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesinde, çok çeşitli kanser marker testleri yapılmaktadır.Hatta, bazı enzimler ve hormonların kan düzeyleri yükseldiğinden, kanser varlığını desteklemek için kullanılmaktadır. Kanser hücrelerini gösterebildiği gibi kan testinde organların ne derecede çalıştığı ve kanserle ilgili herhangi bir risk olup olmadığı da ortaya çıkabilir.

Kanser vakalarında kombine testler yapılıyor

Kanser tarama testleri

Kan marker testlerinde; yumurtalık kanseri için Karbonhidrat Antijen (CA 125), HumanEpididimal Protein 4 (HE4), prostat kanseri için Prostat Spesifik Antijen (Total PSA, Serbest PSA), mide, bağırsak ve pankreas tümörlerinde  Karsino Embriyonik Antijen(CEA) ve CA 19-9,  meme tümörlerinde CA 15-3, karaciğer, testis ve yumurtalık kanserlerini saptama ve tanı koymaya yardımcı olmak için Alfa-FetoProtein (AFP) kullanılır.

Onkoloji nedir? Onkolog ne iş yapar? En önemli onkolojik hastalıklar

Ayrıca, son zamanlarda kalın bağırsak tümörlerinde dışkıda yapılan Tümör M2-PK (Piruvat Kinaz M2 izoenzimi) gibi testlerle, erken teşhis için geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Gerekli durumlarda kesin kanser tanısı için biyopsi yapılıyor

Test sonuçları ile kanser ve organlarımızla ilgili birçok önemli veri elde edilebilmektedir. Kan testleri yapılırken birçok faktör etkili olabilse de, kan testleri tanı ve teşhis için tek basına yeterli olamayabilir. Bu durumda daha kesin sonuç elde edebilmek için dokudan örnek alınarak, biyopsi yapılması gerebilir.

Biyopsi nedir, nasıl yapılır? Biyopsinin riski var mıdır?

Kanser marker testleri ile kanser tedavisindeki değişimler gözlemlenebilir tümör belirteçlerindeki değişimler testlerin tekrarlanmasıyla düzenli takip edilebilir.

Bir testle yetinmeyin!

• Bir defa yapılan test ile kanser teşhis ve tedavisi yapılmamalıdır.

• Teşhis veya tedavi sonrası kontroller için, test tekrar edilmesi gerekiyorsa aynı laboratuvarda ve aynı cihaz veya yöntem ile yapılmalıdır
• Kanser marker testi tek başına yeterli görülmemeli, birkaç farklı test ile desteklenmelidir.
• Test yapılacak kan, idrar ve diğer numuneler uygun zamanda ve şekilde alınmalıdır.

Sağlıklı bir ömür geçirmek istiyorsanız bu tarama testleri yaptırmalısınız

YORUMUNUZ VAR MI?

Bu yoruma cevap geldiğinde bana bildir

Bu yoruma cevap geldiğinde bana bildir