Kanser, kan tahlili ile saptanabilir mi? Kanser tarama testleri
Kanser, günümüzde insanları en çok korkutan hastalıkların başında geliyor. Kansere karşı tedbirli olmak ve erken teşhis için gerekli kontrolleri yaptırmak büyük önem taşıyor. Çünkü erken tanı pek çok kanser türünde hayat kurtarabiliyor. Yapılacak bir kan testi ile her yaştan kişi kansere karşı erken önlem alıp, kendini koruyabilir. Peki bunun için hangi kan testlerini yaptırmak gerekiyor? Prof. Dr. Bekir Sami Uyanık kanser tanısı için kullanılan kan testleri hakkında bilgi verdi.
Table of Contents
Tümör belirteçleri kan testleriyle belirlenebiliyor
Tümör belirteçleri (kanser markerları), kanser hücreleri ya da kanserli dokular ve organlarda gelişip, tüm vücuda yayılabilirler. Bu maddeler, kanserli hücrelere karşı savunma için vücudun diğer dokuları tarafından salgılanabilir. Tümör belirteçleri, değişik kanserlerde farklı olabildiği gibi, bir kanserde birden fazla ve değişik miktarda görülebilir. Bu belirteçler yapılacak olan kan, idrar ve tüm vücut sıvıları testi ile tespit edilebilmektedir. Kan testlerinde şüpheli bir durum olduğunda doktorunuz (onkoloji uzmanı) hangi kansr türünden kuşkulanıyor ise o organdan doku örneği alarak patolojiye gönderir.
Kanserler kan tahlilinde çıkar mı?
Evet, pek çok kanser türü kan tahlili ile saptanabilir. Kanser hücreleri, normal hücrelerden farklı protein ve maddeler üretebilirler. Kanser taraması amacıyla, kanser hücrelerinden kaynaklanan spesifik proteinlerin, genetik materyallerin veya diğer moleküllerin kan tahlillerindeki seviyeleri ölçülerek kanser varlığı tespit edilebilir. Kanserin tedavi sürecindeki ilerleyişinin takibi için kan tahlilleri çok sık kullanılır. Ancak kanser teşhisi için tek başına kan tahlilleri yeterli değildir. Bu testler kanser hücrelerinin varlığına veya yokluğuna dair ipuçları sağlayabilir, ama kesin tanı için biyopsi gibi ek araçlar gereklidir.
Kanseri teşhisi için kullanılan kan testleri
- Tam kan sayımı: Hemogram veya CBC olarak ta bilinen tam kan sayımı testi; tümör, enfeksiyon, lösemi (kan kanseri) ve pek çok kanser türüne tanı koyabilmek için yapılan kolay, pratik ve güvenilir bir testtir. Hemogram testi ile kan hücrelerinin sayısı ve niteliği incelenerek anormal durumlar saptanabilir.
- Tümör marker testleri: Tümör markerları olarak tarif edilen bir grup madde, kanserle ilişkili bir durum oluştuğunda kanda miktarı değişen maddelerdir. Tümör hücreleri tarafından üretilen bu maddeler pek çok testle saptanabilmektedir. Örnek tümör belirteçleri arasında prostat kanseri için PSA, yumurtalık kanseri için CA-125 ve kolon ve akciğer kanseri için CEA bulunur.
- Kan protein testileri: Kanda bulunan protein çeşit ve miktarını incelemek için yapılır ve sonuçları pek çok kanser türü hakkında önemli bilgiler verir.
- Genetik testler: Bu test, belirli kanser türlerinin riskini artırabilen DNA’daki değişiklikleri arar. Bazı türleri, belirli kanser türlerini teşhis etmek için de kullanılabilir.
İdeal bir kanser testi nasıl olmalıdır?
- Kanser için özel (spesifik) olmalıdır.
- Kanser için hassas (sensitif) olmalıdır.
- Sadece bir kanser tipi tarafından üretilmelidir.
- Enfeksiyon gibi, kanser dışı hastalıklarda kanda yükselmemelidir.
- Çok küçük miktardaki bir kanser büyümesi bile, kan marker düzeyinde ölçülebilir bir artış oluşturmalıdır.
- Üretilen marker miktarı, kanser kitlesi ile orantılı olmalıdır.
Kanser risk oranınızı öğrenebilirsiniz
Kanser teşhisi ve tedavisine ek olarak tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesinde, çok çeşitli kanser marker testleri yapılmaktadır.Hatta, bazı enzimler ve hormonların kan düzeyleri yükseldiğinden, kanser varlığını desteklemek için kullanılmaktadır. Kanser hücrelerini gösterebildiği gibi kan testinde organların ne derecede çalıştığı ve kanserle ilgili herhangi bir risk olup olmadığı da ortaya çıkabilir.
Patoloji nedir? Patolog ne iş yapar? Patoloji testleri ve raporu
Kanser vakalarında kombine testler yapılıyor
Kanser tarama testleri
Kan marker testlerinde; yumurtalık kanseri için Karbonhidrat Antijen (CA 125), HumanEpididimal Protein 4 (HE4), prostat kanseri için Prostat Spesifik Antijen (Total PSA, Serbest PSA), mide, bağırsak ve pankreas tümörlerinde Karsino Embriyonik Antijen(CEA) ve CA 19-9, meme tümörlerinde CA 15-3, karaciğer, testis ve yumurtalık kanserlerini saptama ve tanı koymaya yardımcı olmak için Alfa-FetoProtein (AFP) kullanılır. Ayrıca, son zamanlarda kalın bağırsak tümörlerinde dışkıda yapılan Tümör M2-PK (Piruvat Kinaz M2 izoenzimi) gibi testlerle, erken teşhis için geliştirilmeye çalışılmaktadır.
Kesin kanser tanısı için biyopsi yapılıyor
Test sonuçları ile kanser ve organlarımızla ilgili birçok önemli veri elde edilebilmektedir. Kan testleri yapılırken birçok faktör etkili olabilse de, kan testleri tanı ve teşhis için tek basına yeterli olamayabilir. Bu durumda daha kesin sonuç elde edebilmek için dokudan örnek alınarak, biyopsi yapılması gerebilir. Kanser marker testleri ile kanser tedavisindeki değişimler gözlemlenebilir tümör belirteçlerindeki değişimler testlerin tekrarlanmasıyla düzenli takip edilebilir.
Bir testle yetinmeyin!
- Bir defa yapılan test ile kanser teşhis ve tedavisi yapılmamalıdır.
- Teşhis veya tedavi sonrası kontroller için, test tekrar edilmesi gerekiyorsa aynı laboratuvarda ve aynı cihaz veya yöntem ile yapılmalıdır
- Kanser marker testi tek başına yeterli görülmemeli, birkaç farklı test ile desteklenmelidir.
- Test yapılacak kan, idrar ve diğer numuneler uygun zamanda ve şekilde alınmalıdır.
YAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Kadınlarda ve erkeklerde en sık görülen kanser türleri ve tedavileri- Rahim ağzı kanseri (serviks) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
- Detaylı kanser belirtileri! Bunları bilmek hayatınızı kurtarabilir
- Kanser neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri
- Kan grupları: Hangi kan grubu kime kan verip kimden alabilir?
Kadınlarda ve erkeklerde en sık görülen kanser türleri ve tedavileri
Rahim ağzı kanseri (serviks) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi
Detaylı kanser belirtileri! Bunları bilmek hayatınızı kurtarabilir
Kanser neden olur? Türleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri
Kan grupları: Hangi kan grubu kime kan verip kimden alabilir?
YORUMUNUZ VAR MI?
Midem çok kötü ağrıyor iki haftadır ilaç kâr etmiyor hangi ilacı denediysem geçmiyor doktor ilaç verdi geçmiyor nolur nasıl geçeceğini bilen varsa yorum yapabilir mi?
endeskopi yaptır midene baksınlar en iyi yol budur ALLAH acil şifalar versn
Sıcak bol şekerli su iç bir çay bardağına dene inan faydasını görüceksin rabbim şifa wersin
taze sikilmis patates suyu cok iyi gelis
Papatya çayi gunde 2 veya 3 kez papatya çayı olarak tuketiniz. Degişimi farkedeceksiniz
Merhaba lar geçen sene Ocak ayında ince bağırsak fitiga sıkışmış olarak bir ameliyat geçirdim bagirsagim ölmedi denildi sadece fıtığı yama yapıldığı söylendi ama aşırı bir şekilde kilo kaybı yorgunluk halsizlik iştahsızlık gece terlemesi gibi daha sonrasında çok sıkıntılar yaşadım bir çok doktora gittim bir sürü tettikler yaptırdım bir çare bulamidim… Devamını oku »
Yeme içme konusunda dikkat et. Bitkilerle iyileşme konusunda arastirma yapmani tabsiye ederim. Naşka doktorlara da tekara gorunmeye bak