İltihaplı sivilce neden olur? Ne iyi gelir, nasıl geçer?

14 Şubat 2020 | 18 Ekim 2021 | Kategori: Cilt Sağlığı Print

101 Paylaşım

Tüm sivilce türleri ciltteki gözeneklerin çok fazla yağ, ölü cilt hücreleri veya bakterilerle tıkanması sonucu oluşur. İltihaplı sivilce ise bakteriyel enfeksiyon nedeniyle bu tıkanmanın enfeksiyona dönüşmesidir. Hormonal değişiklikler, genetik, bazı ilaçlar ya da kullanılan yanlış makyaj ürünleri gibi pek çok faktör bu durumu tetikleyebilir. Tedavi sivilcenin nedenine ve şiddetine göre belirlenir. Hafif vakalar evdeki bazı basit uygulamalar ve reçetesiz ilaçlar kullanılabilir. Daha ağır vakalarda daha güçlü, reçeteli ilaçlar ile tedavi gerekir. İltihaplı sivilce tedavi edilmediğinde ciltte kalıcı yara izi ya da çukurluğa neden olabilir. Tedavinin mutlaka uzman bir dermatolog tarafından takip edilmesi çok önemlidir.

İçindekiler

İltihaplı sivilce nedir?

İltihaplı sivilce, bakteri, yağ ve ölü deri hücreleri ile derinlemesine tıkanmış gözeneklerin neden olduğu kırmızı şişliklerdir. Yüz, sırt, göğüs ve omuzlarda yaygın olarak görülse de aslında vücudun hemen her yerinde oluşabilir. Komedonal akne olarak da adlandırılan iltihaplı olmayan sivilce, cildin yüzeyine daha yakındır ve bakteriyel bir nedeni yoktur.

İltihaplı sivilceler gündelik hayatı aksatacak düzeyde ağır olmadığı sürece son derece normaldir. Ancak tedavi edilmezse ciltte yara, çukurluk gibi izler bırakma olasılığı yüksektir. Şiddetli vakaların mutlaka doktor kontrolünde tedavi edilmesi gerekir. (1)

Sivilce neden olur? Sivilceye iyi gelen şifalı bitkiler ve tedaviler

İltihaplı sivilce türleri

Doğru tedavi uygulamak için iltihaplı sivilce türünün doğru teşhis edilmesi gerekir. Hafiften şiddetliye doğru temel iltihaplı sivilce türleri şunlardır:

Papüller: Cildin yüzeyinde görülen küçük, pembe ve kabarık şişliklerdir. Beyaz ya da siyah, görünür bir merkezi yoktur.
Püstüller: Belirgin bir dairesel merkezi olan büyük ve hassas yumrulardır. Tabanı pembe veya kırmızıdır ve merkezinde ölü deri hücreleri ve bakterilerden oluşan beyaz-sarı renkte irin vardır. Beyaz noktalara benzerler, ancak daha büyüktürler.

Nodüller: Belirgin bir merkezi ya da başı olmayan sert, ağrılı, iltihaplı yumrulardır. Cilt yüzeyinin altında oluşurlar ve içleri irin doludur. Nodüller, gözeneklerdeki tıkanma cilt yüzeyinin altındaki dokulara zarar verdiğinde oluşurlar. Ciltte koyu lekeler ya da yara izi gibi komplikasyonlarına neden olabilirler.
Kistler: Kistler en şiddetli iltihaplı akne türüdür. Cildin derinlerinde oluşan büyük, yumuşak, ağrılı, kırmızı veya beyaz şişliklerdir. İçleri irinle doludur ve çok ağrılıdır. Tıpkı nodüllerde olduğu gibi ciltte yara izi ve lekeler gibi komplikasyonlar gelişebilir.

İltihaplı sivilce nasıl oluşur?

Yağ bezleri, yağlı bir madde (sebum) üreterek saçın ve cildin kurumasını engelleyen küçük bezlerdir. Cildin yüzeyine yakın bulunurlar. Bu bezler kılların çıktığı küçük gözenekler olan kıl foliküllerine bağlanır. Yağ bezleri çok fazla sebum üretmeye başladığında bu sebum ölü deri hücreleriyle karışır ve gözeneği tıkarlar.

İltihap neden olur? Belirtileri, tedavisi ve kurutan diyetler

Tıkanmış gözenek cilt yüzeyine yakınsa, beyaz ya da siyah bir kafa oluşturarak dışarı doğru şişer. Cilt üzerinde yaşayan zararsız bakteriler tıkalı gözenekleri enfekte edebilir ve iltihaplı sivilce oluşmasına neden olabilir. (2)

İltihaplı sivilce neden oluşur?

Herhangi bir nedenden oluşan bir sivilce sonradan bakteri teması sonucu iltihaplı sivilceye dönüşebilir. Sivilce oluşumunu tetikleyen faktörler:

Testosteron: Yağ bezleri hormonlara karşı duyarlıdır. Özellikle ergenlik sivilcelerini bu dönemde artan testosteron hormonunun tetiklediği düşünülmektedir. Hormon düzeyi artınca yağ bezleri daha fazla sebum üretmeye başlar, bu da sivilce oluşumunu arttırır.

Genetik faktörler: Eğer ebeveynlerin birinde ya da her ikisinde birden, ergenlik ya da yetişkinlik döneminde sivilce görülmüşse, çocukta da görülme olasılığı artar.
Kadınlarda hormon seviyesindeki değişiklikler: Adet dönemleri, hamilelik ya da polikistik over sendromu gibi hormon seviyelerinde değişikliğe neden olan durumlar kadınlarda sivilce oluşma riskini arttırabilir.
Bazı kozmetik ürünler
Bazı ilaçlar: Steroid ilaçlar, lityum ve bazı epilepsi ilaçları
Cildi tahriş eden bazı kıyafetler ya da sırt çantaları
Sigara kullanma

İltihaba neden olan besinler! İltihap kurutan şifalı bitkiler ve kürler

İltihaplı sivilce tedavisi

İltihaplı sivilce tedavi edilmediğinde ilerleyebilir ve kalıcı yara izlerine neden olabilir. Bu yüzden en kısa zamanda tedaviye başlamak son derece önemlidir. Sivilce tedavisi, uygulanan yöntem ne olursa olsun mutlaka uzman bir dermatolog tarafından takip edilmelidir. Başlıca tedavi yöntemleri: (3)

Reçetesiz sivilce ilaçları

Dermatolog reçeteli güçlü ilaçlara geçmeden önce, tedaviye reçetesiz ilaçlarla başlamak isteyebilir. Piyasada iltihaplı sivilce tedavisinde kullanılan reçetesiz ürünler şunlardır:

Benzoil peroksit: Bu bileşen akneye neden olan bakterilerle savaşmak için uygun olabilir. Ayrıca cildi kurutarak leke oluşmasını da engelleyebilir.
Salisilik asit: Bu bileşen ölü cilt hücrelerinin ve diğer kalıntıların gözeneklerden yüzeye çıkmasını sağlar. Ayrıca iltihaplı sivilce lezyonlarının geri gelmelerini önler. Cildinizin her yerinde kullanılabilir, ancak kurutucu etkisi nedeniyle güçlü bir nemlendirici ile desteklenmelidir.

Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları

Bu ürünleri kullanmaya başladıktan sonra etkisini fark etmeniz birkaç ay sürebilir. Ancak 3 ay sonunda hala bir değişiklik görmüyorsanız tedavinizi değiştirmeniz ve daha güçlü reçeteli ilaçlara geçmeniz gerekebilir. Bunun için mutlaka bir dermatologdan yardım alın.

Reçeteli sivilce ilaçları

Topikal retinoidler

Retinoidler, A vitamininin güçlü, sentetik türevleridir ve ölü cilt hücrelerini temizlemeye yardımcı olur. Bazı yaşlanma karşıtı reçetesiz ürünlerde bulunsa da reçeteli retinoidler iltihaplı sivilce tedavisinde etkilidir. Ciltte kızarıklık, soyulma ve UV ışınlarına karşı hassasiyet gibi yan etkileri olabilir. Bu yüzden bu ilaçla birlikte mutlaka koruyucu güneş kremi kullanmak gerekir. (4)

İzotretinoin

İzotretinoin, iltihaplı sivilce tedavisinde kullanılan en güçlü ilaçlardan biridir. Yan etkilerinin fazlalığı nedeniyle genellikle retinoid tedavisinde yanıt vermeyen, iltihaplı kistik akne gibi ciddi vakalarda reçete edilir. Hamilelerin ve emziren annelerin kullanması kesinlikle yasaktır. (5)

Aknetrent (izotretinoin) nedir? Nasıl kullanılır? Yan etkileri ve zararları

Oral antibiyotikler

Eğer iltihaplı sivilce bakteriyel bir enfeksiyon nedeniyle oluştuysa antibiyotik kullanmak gerekebilir. Antibiyotikler genellikle yaygın kistik akne vakalarında geçici olarak kullanılır.

Topikal antibiyotikler

Oral antibiyotiklere göre daha uzun süre kullanılabilirler.Ancak o kadar güçlü olmadıkları için nodüller, püstüller veya papüller gibi çok şiddetli olmayan iltihaplı akne türlerinde tercih edilirler. (6)

Antibiyotik nedir, nasıl kullanılır? Faydaları, direnci ve zararları

Hormonal tedaviler

Hormonal dengesizlikler nedeniyle olan iltihaplı sivilce vakalarında hormon azaltıcı ilaçlar kullanmak gerekebilir. Adet öncesi ve süresince iltihaplı sivilce sorunu yaşayan kadınlarda doğum kontrol hapları işe yarayabilir. Ayrıca bir anti-androjen ilacı olan spironolakton, yüksek androjen seviyelerinin neden olduğu nodüllere ve kistik akneye yardımcı olabilir.(7)

İltihaplı sivilce nasıl geçer?

Eğer sivilceler, papül ya da püstül gibi hafif düzeydeyse evde uygulanabilecek bazı basit uygulamalar da tedaviyi destekleyebilir. Örneğin:

Sivilceli bölgeyi günde iki kez soğuk su ve sabunla yıkayın. Ancak ellerinizin ve kuruladığınız havlu ya da bezin temiz olmasına özen gösterin.
Temizleme işleminden sonra mutlaka yağsız bir nemlendirici kullanın. Bunu yapmadığınızda cildinizdeki doğal yağ ve su tükenebilir. Dengeyi sağlamak için, yağ bezleriniz daha fazla yağ üretir, bu da daha fazla sivilceye yol açar.
Gözenekleri açmak için sivilceli bölgeye 10 ila 15 dakika boyunca steril bir bez ile sıcak kompres uygulayın.
Makyaj yapıyorsanız gözenekleri tıkamayan yağsız ve komedojenik olmayan ürünler tercih edin.
Gece yüzünüzü yıkamadan önce makyajınızı iyice temizleyin.

Roaccutane (izotretinoin) nedir? Nasıl kullanılır? Yan etkileri ve zararları

İltihaplı sivilce sıkılır mı?

Sivilcelerin ev ortamında sıkılması gerekli hijyenik koşullar sağlanamadığı için çoğunlukla istenmeyen sonuçlar doğurur. Özellikle kistik akne ya da cilt yüzeyine yakın olmayan sivilceleri sıkmaya çalışmak, bakterilerin ve diğer zararlı maddelerin cildin iç katmanlarına bulaşmasına neden olabilir. Bunun sonucunda sivilcenin iyileşmesi daha uzun sürebilir, hatta ciltte kalıcı yara izleri oluşabilir.