Çocuğuma meningokok menenjit aşısı yaptırmalı mıyım? Riskli mi?
Meningokok menenjit aşısı yaptırma konusunda bazı aileler tereddüt yaşıyorlar. Ancak bu hayati öneme sahip bir aşıdır. Bunun sebebi bu kararın ailelere bırakılmış olması ve ailelerin aşılar konusunda ilaç firmalarının ve bazı hekimlerin ticari kaygılar sebebiyle aşıyı önerdiğini düşünmesi. Ailelerin aşı konusunda dikkat etmesi gereken konu; ‘risk yoksa aşıya da gerek yok’ mantığı ile hareket etmeleridir. Bu nedenle aileler öncelikle “Menenjit aşısını yaptırmak gerekir mi? Yaptırmazsak ne gibi riskleri olur? Çocuklarımızı ne kadar tehlikeye atmış oluruz? Menenjit hastalığı nedir?” gibi sorulara cevap ararlarsa, meningokok menenjit aşısı konusunda doğru karar vermeleri kolaylaşacaktır.
İçindekiler
Meningokal Menenjit nedir?
Meningokok hastalığı, 2 – 18 yaş arasında görülen bakteriyel menenjitlerin en önemli etkenidir. Meningokal Menenjit, hava yoluyla bulaşarak 2-3 gün içerisinde hastalığa sebep olan beyin zarından başlayarak tüm vücuda yayılan beyin zarı iltihabının yanı sıra tüm vücutta ağır kanamalar, döküntü ve çoklu organın yetmezliğiyle seyreden, ölümcül derecede ciddi bir hastalıktır.
Menenjit vakalarında %10, kan zehirlenmesi vakalarında ise %20 ölüm riski olmaktadır. Özellikle de 5 yaş altı çocuklar, ergenler, bağışıklığı baskılanmış kişiler ve okul gibi kalabalıklarda olanlar için tehlikeli bir hastalıktır.
Çok bulaşıcı olduğu için hasta ile temas eden kişilerin de tedavi edilmesi gerekmektedir. Meningokok enfeksiyonları penisilin gibi ilaçlarla tedavi edilebilir. Nadir görülen bir hastalık olmasına rağmen hastaya verdiği zararlar çok yüksektir.
Ülkemizde Kasım, 2012 itibariyle 2 çeşit meningokok aşısı kullanılmaya başlanmıştır. Aşılanma sonrası hastalıktan korunma oranı tiplere göre %90 -%100 seviyelerine çıkmaktadır. Yani bu aşıların hastalıktan koruyuculuğu çok yüksektir.
Meningokok aşı türleri
Rutin aşı programında 2. aydan itibaren uygulanan zatürre ( pnömokok) aşısı ve karma aşı içinde yer alan menenjit (Hemophilus İnfluenza) aşısı ile diğer önemli iki menenjit etkenine karşı bebeklerde koruma sağlanmaktadır. Fakat bu iki aşı meningokok menenjitine karşı koruma sağlayamamaktadır. Bu sebeple meningokok aşısı üretilmektedir. Ülkemizde Kasım, 2012 itibariyle 2 çeşit meningokok aşısı ruhsatlıdır:
- Konjüge meningokok aşısı (MCV4) 2 yaş ve üzerindeki kişiler için önerilen aşıdır
- Polisakkarid meningokok aşısı (MPSV4) 55 yaş üstü kişiler için önerilen tek aşıdır (hacı adaylarına yapılan aşı).
Her 2 aşı da meningokok hastalığının 4 tipini önleyebilir. Bunlar ülkemizde en çok görülen 3 tipten 2 sini (A ve W-135 tipleri) ve Afrika’daki epidemilerin sorumlusu olan 1 tipi (A tipi) kapsar. Meningokok aşısının hastalığı önleyemediği tipleri de vardır. B tipine karşı aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.
Ticari isimleri ile menenjit aşıları
Menactra: 9-23 aylık bebeklerde 3 ay arayla 2 kere uygulanıyor. 2-11 yaş arasında ise bir doz uygulanması yeterlidir. Tekrar dozu konusu henüz belirlenmemiştir. Aşılanma sonrası korunma tiplere göre % 90 -%100 seviyelerine çıkmaktadır; yani koruyuculuğu iyidir.
Nimenrix: 12 aylıktan itibaren çocuklara, ergen ve yetişkinlere tek bir doz şeklinde uygulanır.
Kimler meningokok aşısı yaptırmalı?
Meningokok hastalığı beş yaşın altı ve 15-25 yaş arasında biraz daha sık olarak gelişmektedir. Normal insanların % 5-10’u bu mikrobun taşıyıcısı olabiliyorlar; ancak mikrop onlarda hastalık oluşturmuyor. Özellikle toplu yaşanan yerlerde yani kamplarda, kışlalarda ve hacca gidenler arasında görülür. Gençlerin gurup olarak yaşadıkları yurtlarda da risk artmaktadır. Meningokok olan evde bulaşma riski çok yüksektir.
Özellikle bağışıklık sistemi yetmezliği olan kişiler aşılanmalıdır: Bağışıklı sisteminin kompleman denilen kısmında kalıcı yetmezliği olan kişiler, dalağı çalışmayan kişiler, HIV hastaları gibi.
Penisilin (Ampisilin) nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri ve alerjisi
Meningokok salgını olan veya enfeksiyonun sık görüldüğü ülkelere yolculuk yapılacaksa (hacca gitmek veya Afrika’nın meningokok A sık görülen ülkelerine yolculuk gibi) risk normal kişilerde de artıyor. Türkiye’de tüm yaşlarda görülme sıklığı 2-4 vaka / 100.000 nüfus. Yani yılda Türkiye’de toplam 1400-2800 vaka gibi. Aşı nadir görülen ancak çok ağır seyreden bir hastalığa karşı korunma sağlamaktadır.
Kimler meningokok aşısı yaptırmamalı?
MCV4 veya MPSV4 aşılarından birinin daha önceki bir dozuna karşı ciddi (yaşamı tehdit eden) alerjik reaksiyon gelişen kişilere başka bir doz uygulanmamalıdır. Herhangi bir aşının bileşenlerine karşı ciddi (yaşamı tehdit eden) alerjik reaksiyon gelişen kişilere aşı yapılmamalıdır. Bu durumu doktorunuza söyleyin. Aşının planlandığı zamanda orta derecede veya ciddi hastalıkları olanlar iyileşinceye kadar danışınız.
Hafif hastalığı olanlar aşılarını yaptırabilirler. Meningokok aşıları hamile kadınlara yapılabilir. Ancak MCV4 yeni bir aşıdır ve hamile kadınlar üzerinde MPSV4 aşısının ki kadar çalışma yoktur. Orak hücre anemili çocuklar veya dalağı çalışmayan çocuklar haricindekilere meningokok aşıları diğer aşılarla aynı anda yapılabilir.
Bebek ve çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür? Uyarılar ve öneriler
Menenjit aşısının yan etkileri
Meningokok aşısı yaptırmış olmanın riskleri nelerdir?
Her zaman, bir aşının ilaçlar gibi şiddetli alerjik reaksiyonlara neden olabileceği bilinmelidir. Ancak meningokok aşısının ciddi yan etkilere veya ölüme neden olma riski oldukça düşüktür. Aşıyı takiben baş dönmesi, bayılma veya seğirme veya havale geçirmeye benzer hareketler olabilir. Daha çok ergenlerde görülen bu durumlar düşme ve yaralanmalarla sonuçlanabilir. Baş dönmesi oluyorsa, bu yaralanmaları önlemek için aşı sonrası 15 dakika kadar bir yere oturmak veya uzanmak faydalı olabilir.
Küçük problemler
Meningokok aşısı yapılan kişilerin yaklaşık yarısında aşı yapılan yerde kızarıklık veya ağrı gibi hafif yan etkiler görülür. Bu problemler olursa 1-2 gün sürer ve geçerler. MPSV4 e göre bunlar MCV4 sonrası daha çok görülürler. Aşılananların çok azında hafif ateş çıkar.
Menenjit aşısı, ciddi problemler yaratır mı?
Aşıdan birkaç dakika sonrasıyla birkaç saat sonrasına kadar görülebilen ciddi allerjik reaksiyonlar çok nadirdir.
YAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Menenjit aşısı nedir? Ne zaman yapılmalı? Yan etkileri nelerdir?
Menenjit nedir? Belirtileri, nedenleri, tedavisi ve aşısı
Bebek ve çocuklar için Detaylı Aşı Takvimi ve aşıların yan etkileri
AYM’nin aşı kararı doğru mu? Aşı ile otizm arasında bilimsel bir ilişki var mı?
Gebelikte (hamilelikte) ve emziren kadınlarda aşı
YORUMUNUZ VAR MI?