Düşük tansiyon neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Düşük tansiyon, vücutta dolaşan kan basıncının normalden daha düşük olmasıdır. Hipotansiyon olarak da bilinen düşük tansiyon, kan basıncının 90/60 mmHg’nin altına düşmesi olarak tanımlanır. Kendi başına bir sorun ya da başka hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Her zaman belirti vermeyebilir. Ancak baş dönmesi, halsizlik, bayılma gibi semptomlara yol açtığında mutlaka doktora gidilmelidir. Aşırı düşük tansiyon, vücudun oksijen seviyelerini azaltarak kalp ve beyin hasarına yol açabilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir. 

Düşük tansiyon (hipotansiyon) nedir?

Düşük tansiyon veya hipotansiyon, erişkinlerde kan basıncının normalden daha düşük olmasıdır, yüksek tansiyonun tam zıddı bir durumdur. Ancak bu değer kişiden kişiye değişebilir. Birisi için düşük kabul edilen bir değer, başkaları için normal olabilir. Normal kan basıncı çoğunlukla 90/60 mmHg ile 120/80 mmHg arasındadır. Hipotansiyon nedenine bağlı olarak her yaştan insanı etkileyebilir ancak yaşlılarda görülme olasılığı daha yüksektir. Tedavisi nedenine bağlı olarak değişebilir. Sıvı ve tuz alımını artırmak genellikle kan basıncını yükseltmeye yardımcı olabilir. Ağır vakalarda ilaç reçete edilir. (1)

Yüksek tansiyon neden olur, nasıl düşürülür? Belirtileri nedir?

Düşük tansiyon tehlikeli mi?

Çok düşük tansiyon, kalbin, beynin ve vücudun diğer bölümlerinin yeterince kan almadığı anlamına gelir. Bu durum alerjik reaksiyon veya iç kanama belirtisi olabilir; hormon dengesizliği gibi kronik bir sorun veya anafilaksi gibi akut bir duruma işaret edebilir. Kan basıncı aniden düşerse, oksijen eksikliğinden dolayı hayati organların zarar görmemesi için acil tıbbi tedavi gerekebilir.

Tansiyon neden düşer?

Kalp, vücudun tüm bölgelerine oksijen ve besin sağlamak için sürekli kan pompalayan bir kastır. Bu pompalama hareketi ile kanın damarlara yaptığı basınç kan basıncını oluşturur. Kan basıncı, kalbin işleyişi ve kan damarlarının direnci olmak üzere bu iki ana mekanizmaya bağlıdır. Nörolojik ve hormonal faktörler, kan basıncının ne kadar yüksek veya düşük olacağını belirler.  Ani kan kaybı (şok), kalp krizi, şiddetli enfeksiyon, dehidrasyon veya alerjik reaksiyon (anafilaksi) düşük tansiyona neden olabilir. Diğer nedenler arasında kalp ritmindeki değişiklikler (aritmi), kalp yetmezliği, antihipertansif bazı ilaçlar sayılabilir.

Düşük tansiyon pek çok neden kaynaklanabilir

Tansiyon düşüklüğü nedenleri:

• Oturur veya yatar pozisyondan ayağa çok hızlı kalkmak
• Gebelik
• Ikınmak, yutkunmak veya öksürmek
• Kalp ve beyin arasındaki hatalı sinyaller
• Anoreksiya ve bulimia gibi yeme bozuklukları
• Otonom sinir sistemi bozukluğu veya diyabet kaynaklı sinir hasarı
• Uzun süreli yatak istirahati
• Kan enfeksiyonları
• Kalp sorunlarından kaynaklanan dolaşım bozukluğu
• Addison hastalığı, adrenal yetmezlik, tiroid hastalığı gibi hormonal bozukluklar
• Düşük kan şekeri (hipoglisemi) ve diyabet
• Dehidrasyon (susuz kalma)
• Şiddetli enfeksiyon (septisemi) ve alerjik reaksiyon (anafilaksi)
• Düşük B-12 vitamini, folik asit ve demir seviyeleri
• Parkinson gibi merkezi sinir sistemi hastalıkları
• Ağır yaralanmalardan kaynaklanan büyük miktarda kan kaybı
• Pulmoner emboli, çökmüş akciğer
• Yüksek tansiyon, kalp yetmezliği, erektil disfonksiyon, nörolojik sorunlar ve depresyon tedavinde kullanılan bazı ilaçlar
• Alkol, uyuşturucu, bazı bitkisel takviyeler, vitaminler
• Aşırı sıcak hava

Aritmi (kalp ritim bozukluğu) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Düşük tansiyonun belirtileri

• Göğüs ve baş ağrısı
• Boyun tutulması
• Mide bulantısı, ishal, kusma
• Nefes almada zorluk, ateş, şişme gibi alerjik reaksiyonlar
• Yorgunluk, halsizlik
• Dehidrasyon
• Kalp ritminde değişiklikler
• Baş dönmesi, sersemlik ve dengesizlik hissi
• Soğuk ve nemli cilt
• Depresyon veya düşük ruh hali
• Bayılma veya senkop olarak da bilinen bilinç kaybı
• Bulanık görme

Düşük tansiyon her zaman semptomlara neden olmaz. Uyku veya hareket etme gibi düzenli aktivitelere yanıt olarak kan basıncı yükselir ve düşer. Ancak, bazen kişinin kan basıncı normal değerin 30 mmHg altına düşerse, hayati organlara ihtiyaç duydukları kadar kan akışı sağlanamaz.

Kalp yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Düşük tansiyonun tanısı

Tansiyon ölçmek için kullanılan farklı cihazlar mevcuttur. Ev kullanımına yönelik cihazlar genellikle dijitaldir ve sorunun devam edip etmediğini kontrol etmek için birkaç okumaya ihtiyaç vardır. Sağlık çalışanları bir cıva ölçeri okurken, basınçtaki değişiklikleri stetoskopla dinledikleri bir cihaz kullanırlar. Doktorlar hastanın tıbbi geçmişini ve semptomlarını değerlendirdikten sonra altta yatan herhangi bir sorunu dışlamak için bazı testler isteyebilirler: (2)

• Temel metabolik panel (kandaki glukoz, kalsiyum, elektrolitler ve diğer değerler hakkında genel bir bilgi veren kan testi)
• Enfeksiyonu kontrol etmek için kan kültürleri
• Kan diferansiyeli dahil tam kan sayımı
• Elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram
• Karın ve göğüs röntgeni
• İdrar tahlili
• Röntgen, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans veya benzeri ultrason tabanlı görüntüleme testleri
• Egzersiz stres testi
• Eğik masa testi (Tilt table testi)

Düşük tansiyonun tedavisi

Düşük tansiyonu olan çoğu kişinin tedaviye ihtiyacı yoktur. Bununla birlikte, düşük tansiyon yorgunluğa veya baş dönmesine neden olduğunda, tedavi edilmesi gereken bir durumun işareti olabilir. Hipotansiyon aniden başlarsa veya altta yatan bir durumdan kaynaklanıyorsa tedavi seçenekleri belirtilere ve nedene bağlı olacaktır. Tedavinin gerekli olduğu durumlarda doktorunuz yaşam tarzı değişiklikleri, tıbbi tedavi veya her ikisinin bir kombinasyonunu önerebilir. (3)

Hipoglisemi nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Tansiyon düşüklüğü nasıl tedavi edilir?

• Altta yatan kalp hastalığı, diyabet veya enfeksiyon gibi durumlar için ilaç reçete edilebilir.
• Diğer tedavilerin işe yaramadığı şiddetli ortostatik hipotansiyon vakalarında kan basıncını yükseltmek için günlük ilaç verilebilir.
• Şok kaynaklı şiddetli hipotansiyon tıbbi bir acil durumdur. Kan basıncını artırmak ve yaşamsal belirtileri stabilize etmek için kan, sıvılar, antibiyotikler veya kalp gücünü artıran ilaçlar verilebilir.
• Sebep ilaçlar ise, kişinin kullandığı ilacı veya dozajı değiştirmek gerekebilir.
• Dehidrasyonu tedavi etmek ve kan basıncını daha yüksek tutmaya yardımcı olmak için tuz, sıvı veya elektrolit alımının artırılması önerilir.
• Kanın bacaklarda birikmesini önlemesi ve üst vücutta daha fazla kan tutmaya yardımcı olması için hastaya kompresyon çorabı giymesi önerilebilir.

Düşük tansiyona ne iyi gelir?

• Kan basıncında bir düşüş olduğunda, hemen oturun veya uzanın. Ardından ayaklarınızı kalp seviyesinin üzerine kaldırın.
• Bol su için. Vücutta yeterli su olmadığında kan miktarı (kan hacmi) azalır ve bu kan basıncının düşmesine neden olabilir. Ateş, kusma, şiddetli ishal, aşırı diüretik kullanımı ve yorucu egzersiz dehidrasyona neden olabilir.
• Uzun süre ayakta dururken tansiyonunuz düşüyorsa, bacak kaslarınızı esnetin, yerinizde hareket edin ve seçeneğiniz varsa oturmak için mola verin.
• Pozisyonlarınızı yavaş ve kademeli olarak değiştirin. Hızlı bir şekilde ayağa kalkmak yerine, küçük hareketlerle oturma veya ayakta durma pozisyonuna geçin.
• Yavaş ve derin nefes almak kan basıncınızı yüksek tutmanıza yardımcı olabilir.
• Yemek yedikten sonra tansiyonunuz düşüyorsa, yeme alışkanlıklarınızı değiştirin. Gün içinde daha sık, küçük öğünler yiyin, yemek yedikten sonra aniden ayağa kalkmayın.
• Turşu, zeytin, peynir gibi tuzlu gıdalar ve su, soda, tuzlu ayran gibi sıvılar tüketin.
• Patates, pirinç, makarna ve ekmek gibi yüksek karbonhidratlı yiyecekleri sınırlayın. Küçük, düşük karbonhidratlı yemekler yemek ve alkolden kaçınmak semptomları azaltmaya yardımcı olabilir.

EKG nedir, nasıl yapılır? Elektrokardiyografi testi ne işe yarar?

Düşük tansiyonu olanlar nasıl beslenmeli?

• Bol su için, çünkü dehidrasyon kan hacmini azaltır ve kan basıncının düşmesine neden olur.
• Yumurta, güçlendirilmiş tahıllar, etler ve besin mayası gibi B-12 vitamini açısından zengin gıdalar tüketin. Yetersiz B-12, düşük tansiyon ve yorgunluğa neden olabilen belirli bir anemi tipine yol açabilir.
• Yetersiz folik asit de anemiye katkıda bulunabilir. Kuşkonmaz, fasulye, mercimek, turunçgiller, yapraklı yeşillikler, yumurta ve sakatat gibi folik asit içeriği yüksek gıdalar tüketin.
• Füme balık, süzme peynir, salamura ürünler ve zeytin gibi tuzlu yiyecekler kan basıncını artırabilir.
• Kahve ve kafeinli çay, kardiyovasküler sistemi uyarıp kalp atış hızınızı artırarak kan basıncını geçici olarak yükseltebilir.

Düşük tansiyon hastaları ne yapmalı?

• Oturma veya yatma pozisyonundan ayağa yavaşça kalkın, aniden duruş veya pozisyonunuzu değiştirmekten kaçının. Uzun süre oturmayın veya ayakta durmayın.
• Yastığınızı 15 cm civarında yükseltin.
• Sık sık küçük öğünler yiyin ve yemekten sonra dinlenin.
• Sıvı alımını artırın, alkol içmeyin.
• Günün geç saatlerinde kafeinli içecekler içmeyin.
• Bacaklarda kan birikmesini önlemek için varis çorabı kullanın.
• Tansiyonunuz düşmeden hemen önce korkmuş veya duygusal hissettiğiniz durumları not edin ve bu durumlardan kaçınmaya çalışın.
• Belirtilerinizi izleyin ve neyin işe yaradığını görmek için kan basıncınızı düzenli olarak ölçün.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör