Erkekler Yaygın Hastalıklar Nedeniyle Kadınlara Göre Daha Erken Ölüyor

Yazan Tuba Günvar

21 Mayıs 2025 | Kategori: Güncel / Literatür Print

Dünya genelinde erkekler, kadınlara kıyasla daha fazla ölümcül hastalık riskiyle karşı karşıya. The Lancet Public Health dergisinde yayımlanan yeni ve geniş çaplı bir araştırmaya göre, erkekler en yaygın 20 hastalık ve yaralanma nedeninin 13’ünde kadınlara göre daha fazla hastalık yükü taşıyor ve daha erken ölüyor. Bu sorunlar arasında COVID-19, kalp hastalıkları, karaciğer rahatsızlıkları ve trafik kazaları öne çıkıyor. Kadınlar ise daha çok bel ağrısı, depresyon ve baş ağrısı gibi yaşam kalitesini düşüren ama ölümcül olmayan rahatsızlıklardan etkileniyor. Araştırmacılar, bu farklılıkların genç yaşta başladığını ve yaşla birlikte derinleştiğini belirtiyor.

Erkeklerde Kalp Hastalıkları ve COVID-19 Daha Ölümcül

Araştırmaya göre, 2021 yılında erkekler COVID-19’dan kadınlara kıyasla %45 oranında daha fazla hastalık ve ölüm yaşadı. Benzer şekilde kalp hastalıkları da erkekleri %45 daha fazla etkiledi. Özellikle Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya’da erkeklerin kalp hastalığına bağlı ölüm riski %49 daha fazlaydı.

Yol Kazaları Genç Erkekleri Hedef Alıyor

Yol kazaları, özellikle 10–24 yaş arası erkeklerde ciddi bir risk oluşturuyor. Bu yaş grubundaki erkekler, kadınlara göre daha yüksek oranda trafik kazası geçirme ve ölüm riski taşıyor. Araştırma, bu farkların genç yaşta başladığını ve yaş ilerledikçe daha da belirginleştiğini ortaya koyuyor.

Kalp krizi belirtileri nelerdir? Kriz anında acil müdahale yöntemleri

Kadınlar Daha Uzun Yaşıyor, Ama Daha Fazla Hastalanıyor

Kadınlar genellikle daha uzun yaşıyor ancak yaşamları boyunca daha fazla hastalıkla mücadele ediyor. Özellikle sırt ağrısı, depresyon ve baş ağrısı gibi ölümcül olmayan ama yaşam kalitesini düşüren sağlık sorunları kadınlarda çok daha yaygın.

Araştırmaya göre bel ağrısı, kadınlar için en büyük sağlık yükünü oluşturuyor. Kadınlar bu sorunu erkeklere kıyasla %35 daha fazla yaşıyor. Bu durum, özellikle yüksek gelirli ülkelerde, Latin Amerika ve Karayipler’de daha belirgin.

Cinsiyete Özgü Sağlık Politikalarına İhtiyaç Var

Washington Üniversitesi Sağlık Metrikleri ve Değerlendirme Enstitüsü’nden (IHME) Prof. Luisa Sorio Flor, “Cinsiyetler arasında biyolojik ve sosyal farklılıklar, yaşam boyu sağlık üzerinde önemli etkiler yaratıyor. Artık cinsiyet ve yaşa özgü sağlık politikaları tasarlamanın ve uygulamanın zamanı geldi” dedi.

Araştırmanın Özeti

Kadınlar ve erkekler arasında yaşam boyunca küresel hastalık yükünün en yaygın 20 nedenine göre farklılıklar: Global Hastalık Yükü 2021 Çalışması’nın sistematik analizi

Arka Plan: Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet, sağlığı şekillendiren temel faktörlerdir. Kadınlar ve erkekler arasındaki sağlık farklarının büyüklüğü, kalıcılığı ve doğası üzerine yapılan kapsamlı ve sistematik araştırmalar giderek artmaktadır. Bu çalışmada, farklı yaş grupları ve coğrafyalar arasında kadınlar ve erkekler arasında önde gelen hastalık yükü nedenlerindeki farkları nicel olarak belirlemeyi amaçladık.

Karaciğer yetmezliği nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Yöntemler: Global Hastalık Yükü 2021 Çalışması verileri kullanılarak, dünya genelinde ve yedi farklı dünya bölgesinde, 1990–2021 yılları arasında 10 yaş üstü bireylerde kadınlar ve erkekler için engellilikle ayarlanmış yaşam yılı (DALY) oranları karşılaştırıldı. Kadınlar ve erkekler arasındaki her bir hastalığa özgü DALY oranlarındaki mutlak ve göreli farklar raporlandı.

Bulgular: Küresel düzeyde, kadınlarda bel ağrısı (kadınlar lehine 100.000 kişi başına +478,5 DALY), depresif bozukluklar (+348,3) ve baş ağrısı bozuklukları (+332,9) gibi yaşam kalitesini etkileyen, ancak ölümcül olmayan hastalıkların yükü daha yüksekti. Erkeklerde ise ölümle sonuçlanan hastalıklarda daha yüksek DALY oranları görüldü. En büyük farklar COVID-19 (+1767,8), trafik kazaları (+1012,2) ve iskemik kalp hastalığı (+1611,8) gibi hastalıklarda ortaya çıktı. HIV/AIDS dışında, cinsiyetler arası farklar yaşla birlikte arttı ve zaman içinde tutarlı şekilde devam etti. HIV/AIDS için en büyük fark, Sahra Altı Afrika’da 25–49 yaş arası kadınlarda erkeklere göre 100.000 kişi başına +1724,8 DALY ile gözlemlendi.

Yorum: Kadınlar ve erkekler arasındaki belirgin sağlık farkları, cinsiyete ve yaşa özel verilerle şekillenen sağlık politikalarına acil ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır. Toplumsal cinsiyete duyarlı araştırmaların desteklenmesi ve sadece hastalık yükünü azaltmakla kalmayıp aynı zamanda sağlıkta eşitliği artırmayı hedefleyen müdahalelerin hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.