Kamburluk (kifoz) neden olur? Belirtileri, tedavisi ve ameliyatı
Kifoz, sırtın üst kısmının, normalden daha kavisli görünmesine neden olan bir omurga eğriliğidir. Kötü duruş, omurgadaki gelişimsel anormallikler veya yaşlılıktan kaynaklanabilir. Her yaşta ortaya çıkabilir, ancak yaygın olarak çocukluk ve ergenlikte gelişen bir durumdur. Hafif kifoz, çoğunlukla sırtta kambur dışında bir belirtiye neden olmaz. Bununla birlikte sırtta ağrı ve sertlik, omurgada hassasiyet, yorgunluk görülebilir. İleri vakalarda nefes almakta ve yemek yemede zorluk yaşanabilir. Tedavi yaşa, eğriliğin şiddetine ve etkilerine bağlıdır; çoğu hasta fizik tedavi, duruş egzersizleri ve ilaç kombinasyonuna iyi yanıt verir. Yüzme, koşu, yürüyüş, yoga, pilates gibi aktiviteler vücut farkındalığını arttırarak tedaviye katkı sağlar. Çocuklar ve genç hastalarda kifozun ilerlemesini sınırlamak için korse desteği önerilir. Ciddi vakalarda duruşu düzeltmek için ameliyat gereklidir.
İçindekiler
Kamburluk (kifoz) nedir?
Kifoz, üst sırttaki omurganın deformite nedeniyle aşırı bir dış eğri şeklinde kamburlaşmasıdır. Normalde, torasik bölge adı verilen, üst omurganın hafif bir eğrisi vardır. Kifoz, bu doğal eğri normalden daha büyük (45 dereceden fazla) olduğunda ortaya çıkar.
Kamburluk (kifoz) neden olur?
Kifoz, omurgada normalde dikdörtgen şeklinde olan omurlar kama gibi şekillendiğinde ortaya çıkar. Bu şekil, kemiklerin öne doğru eğilmesine ve omurganın yuvarlak görünmesine neden olur. Yaygın nedenler şunlardır: (1)
- Kötü duruş
- Anormal şekilli omurlar (Scheuermann hastalığı)
- Doğum kusurları (konjenital kifoz)
- Yaşlılık
- Omurga yaralanması
- Disk kayması
- Üst sırtta kas güçsüzlüğü
- Osteoporoz
Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
- Spondiloz
- Spina bifida (omurganın düzgün oluşamaması)
- Paget hastalığı (yeni kemik hücrelerinin gelişiminin bozulması)
- Nörofibromatoz (sinir sistemini etkileyen genetik bozukluk)
- Kas distrofisi
- Omurgada gelişen veya vücudun başka bölgesinden omurgaya yayılan kanser
- Omurgada enfeksiyon
- Bağ doku hastalıkları
- Çocuk felci
Kamburluk türleri
Postüral kifoz
En yaygın ve en hafif tip olan postural kifoz genellikle ergenlikte ortaya çıkar. Omurga eğrisi her zaman fark edilmez, esnek olduğundan konum değiştiğinde eğrilik kaybolur. Kötü duruştan kaynaklanır ancak omurga çevresindeki kaslar ve bağlar zayıfladığında da oluşabilir. Çoğu durumda herhangi bir tıbbi tedavi gerektirmez. Fizik tedavi ve özel egzersizlerle düzeltilebilir. Hafif ağrı ve kas yorgunluğu görülebilir; nörolojik, kardiyak ve pulmoner problem riski çok azdır.
Scheuermann kifozu
Çoğunlukla ergenlik döneminde gelişir ve erkekleri daha fazla etkiler. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, omurların yapısal deformitesinin bir sonucu olarak gelişir. Tanımlanması için röntgen gereklidir, çoğu zaman fizik tedavi ve hafif ağrı kesicilerle tedavi edilebilir. Gelişim çağındaki çocuklarda omurga eğrisi 45 derece ölçülmüşse korse desteği önerilir. 75 dereceden fazla ölçülen omurga eğrileri için ameliyat gerekebilir. (2)
Çocuk felci (polio) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Konjenital kifoz
En nadir kifoz şeklidir ve rahimde omurga düzgün gelişmediğinde, omurların birbirine kaynaşmasıyla ortaya çıkar. Hangi omurların etkilendiğine bağlı olarak, ilerleyen yaşla birlikte kötüleşebilir, bu nedenle çoğunlukla ameliyat önerilir. (3)
Metabolik kifoz
Vücudun, kemiklerin sert ve güçlü olması için kalsiyum, magnezyum, fosfor gibi mineralleri işleyemediği çeşitli bozukluklardan kaynaklanabilir. Vücut bu mineralleri kullanamadığında, kemikler zayıf ve kırılgan hale gelir veya çöker. Yaşlılarda osteoporoz, çocuklarda raşitizm olarak gelişebilir.
Kalsiyum nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları nelerdir?
Travma sonrası kifoz
Düşme veya kaza sonucu omurganın yaralanmasıyla gelişebilir. Omurlar kırıldığında, kemikler çökerek omurganın eğrilmesine neden olur.
Kamburluk belirtileri
- Üst sırtta dışa doğru anormal bir eğri
- Omuzların öne doğru yuvarlanması
- Sırtta ağrı, sertlik
- Tendonlarda gerginlik
- Bacaklarda zayıflık, uyuşukluk, karıncalanma
- Aşırı yorgunluk
- Solunum güçlüğü
- Sindirim problemleri
Kamburluk tedavisi
Kifoz, genellikle fiziksel muayene ve röntgen ile teşhis edilir. Ağır vakalarda, kan veya akciğer fonksiyon testi gibi başka testler istenebilir. Tedavi seçenekleri kifozun türüne bağlıdır ve mümkün olduğunca duruşu düzeltmeye odaklanır.
Röntgen nedir, nasıl çekilir? Radyografik muayene ve zararları
- Kötü duruştan kaynaklanan postüral kifoz, duruşu iyileştirerek düzeltilebilir. Sırt ağrısı gibi hafif semptomlar ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesicilerle, steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlarla ve duruş egzersizleri ile kontrol edilebilir. Sırt kaslarını güçlendirmek için fizyoterapi önerilir.
- Scheuermann kifozunda tedavi yaş, cinsiyet, eğrinin şiddeti ve esnekliği gibi faktörlere bağlıdır. Genellikle çocuk büyüdüğünde hastalığın ilerlemesi durur. Çoğu durumda fizik tedavi ve korse desteği; gerekli durumlarda düzeltici cerrahi seçenekleri değerlendirilir.
- Konjenital kifoz ile doğan çocuklarda sıklıkla ameliyat gereklidir.
Parol (parasetamol) nedir? Nasıl kullanılır? Ağrıya faydası ve yan etkileri
Kamburluk korsesi nasıl kullanılır?
Hafif ve orta seviyeli kifozu olan, cerrahi gerektirmeyen genç hastalara önerilen korseler; sırt desteği sağlayarak, kemikler hala gelişirken, eğrinin ilerlemesini önler. Kullanım süresi hastalığın şiddetine göre değişebilir. Yelek gibi giyilebilen korseler, kemerleri sayesinde hastanın vücuduna göre ayarlanabilir. Bele tamamen oturarak sırtı kavrar ve kemer sıkılaştıkça omuzlar geriye giderek hizalanır. Göğsün öne çıkmasıyla istenilen dik duruş pozisyonu sağlanır.
Kamburluk ameliyatı
Ameliyat, faydaların risklerden daha ağır bastığı şiddetli kifoz vakaları için önerilir. Omurgadan geçen sinirler sıkıştığında ciddi komplikasyonlar gelişir ve aşağıdaki durumlarda ameliyat tavsiye edilir:
- Denge sorunları
- Mesane veya bağırsak kontrolünün kaybı
- İlaçla kontrol edilemeyen kalıcı ağrıya neden olan belirgin omurga eğrisi
- Solunum ve sinir sistemi gibi önemli işlevlerin bozulması
- Omurganın yapısının daha da kötüleşmesi olasılığı
- Konjenital kifoz veya tedaviye cevap vermeyen Scheuermann kifozu olan hastalar
Ameliyat türü kişiden kişiye değişir; önden, arkadan veya her ikisinden (kombine anterior ve posterior yaklaşım) yapılabilir. Cerrah kararı eğrinin spesifik özelliklerine göre verir. (4)
-
Spinal füzyon
Çoğunlukla tercih edilen bu yöntem omurganın eğrisinden sorumlu olan omurların düzenlenmesi işlemidir. Sırta bir kesi yapılarak omurgadaki eğri metal çubuklar, vidalar, kancalar yardımıyla düzleştirilir ve kemik greftleri kullanılarak birleştirilir. Prosedür 4-8 saat sürer ve genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyat sonrasında bir hafta hastanede kalmanız gerekebilir. İyileşme sürecinde 9 ay kadar korse giyilir ve 4-6 hafta sonra okula veya işe dönebilirsiniz.
-
Kifoplasti
Osteoporoza bağlı ağrılı omurların çökmesi durumunda uygulanabilir. Bu prosedürde omur yüksekliğini geri kazanmak için, etkilenen omurun içine bir balon yerleştirilerek sertleşen bir sıvı (metilmetakrilat) ile doldurulur.
Ameliyat genellikle sırtın görünümünü düzeltir ve ağrıyı hafifletir. Kifoz tedavi edilmezse, omurgaya ve vücudun diğer bölgelerine ciddi zarar verebilir, ancak aşağıdakiler gibi oldukça yüksek komplikasyon riski taşır:
- Enfeksiyon
- Ameliyat bölgesinde aşırı kanama
- Omurgadan geçen sinirlerde hasar
- Felç
Kamburluk egzersizleri
Sırt ve karın kaslarını güçlendirmek için yapılan özel egzersizler ağrıyı azaltmaya ve postürü iyileştirmeye yardımcı olur. Vücut farkındalığını arttırmak ve hareket aralığını geliştirmek için yoga, pilates gibi aktiviteler de yardımcı olacaktır. (5)
Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?
Duruşu düzeltmeye yardımcı olacak bu iki egzersize başlamadan önce küçük ısınma hareketleri yapın. Herhangi bir ağrıya neden olurlarsa sonlandırın ve bir doktora danışın.
Diz yuvarlama
- Dizler bükülmüş ve ayaklar yerde düz olacak şekilde sırt üstü yere uzanın.
- Sırtı gergin hissedene kadar dizleri yavaşça bir tarafa doğru yatırın.
- Her iki tarafta beş kez tekrarlayın.
Yoga nedir, nasıl yapılır? Yoganın sağlığa faydaları ve felsefesi
Pelvik devirme
- Dizler bükülmüş ve ayaklar yerde düz olacak şekilde sırt üstü yere uzanın.
- Kalçaları ve üst sırtı zeminde düz tutarak, sırtınızı yavaşça kamburlaştırın.
- Tamamen düz bir konuma dönmeden önce kemeri birkaç saniye tutun.
- Beş tekrar yapın.
YAZIYI PAYLAŞ
Bel ve sırt ağrılarının nedenleri, tedavisi
Sırt ve boyun ağrısı kamburluk habercisi
Skolyoz nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Eklem kireçlenmesi neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Belirtisi sırt ağrısı olan 5 ciddi hastalık: Fibromyalji, Skolyoz, Osteoporoz…
YORUMUNUZ VAR MI?