Hemogram nedir? Tam kan sayımı testi değerleri ne olmalı?
Hemogram (tam kan sayımı); enfeksiyon, lösemi (kan kanseri) ve kansızlık gibi birçok hastalığın tanısını koyabilmek için yapılan kolay, pratik ve güvenilir bir testtir. Kan içeriğinde bulunan hücreler ve bu hücrelerin büyüklük, renk, dağılım gibi özellikleri incelenir. Sadece tanı koymak için değil birçok hastalığın ayırıcı tanısında da kullanılmaktadır. Toplardamarlar yüzeysel olduğu için genellikle bu damarlardan bir miktar kan alınarak özel cihazlarla otomatik sayım yoluyla incelenerek test yapılır. Alyuvar (kırmızı kan hücreleri), akyuvar (beyaz kan hücreleri), trombosit gibi birçok parametreyi içeren hemogram testi günümüz tıbbında vazgeçilmez ve hemen her zaman başvurulan çok önemli bir testtir.
İçindekiler
Hemogram nedir?
Hemogram damardan alınan kan örneğinin içeriğindeki farklı hücrelerin özel cihazlarla sayılması işlemidir. Hemogram testi CBC (Complete Blood Count) yani ‘tam kan sayımı’ olarak da isimlendirilir. Hemogram testi için gerekli olan kan; yüzeysel seyri nedeniyle kan alınması kolay olduğu için toplardamarlardan alınır. Yetişkinlerde genellikle kollardaki damarlardan, çocuklarda el sırtındaki damarlardan ve yenidoğanda ise topuktan kan örneği alınır.
Hemogram testinde nelere bakılır?
Hemogram testinde HGB (hemoglobin), WBC (beyaz küre sayısı), PLT (trombositler), HTC (hematokrit), MCH, RBC, RDW, lenfosit, monosit gibi birçok kan hücresinin değeri ölçülür. Bu parametrelerin bazıları doğrudan ölçümlerle elde edilirken bazıları da doğrudan ölçüm sonuçları çeşitli formüllerde kullanılarak elde edilir.
Hemogram WBC nedir?
WBC (White Blood Cell); beyaz kan hücrelerinin (lökositler, akyuvarlar) sayılması işlemidir. Bu hücreler vücudun enfeksiyonlarla savaşmasında görevlidirler. Beyaz kan hücrelerinin; lenfosit, nötrofil, bazofil, eozinofil, monosit gibi farklı türleri vardır. Hemogramda tüm bu hücrelerin ayrı ayrı değeri ve yüzdelik olarak oranları belirtilir.
Lökosit (akyuvar) nedir? WBC yüksekliği ve düşüklüğünün nedenleri
Hemogram HBG nedir?
HGB; hemoglobin kelimesinin kısaltılmış halidir. Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinde (eritrosit, alyuvar) belli bir oranda bulunan, oksijen ve karbondioksitle bağlanabilen, eritrositlere kırmızı rengini veren bir yapıdır. Alyuvarların dokulara oksijen taşımasında görev alır. Düzeyi alyuvar düzeyiyle doğru orantılıdır. Bu nedenle kansızlık hakkında değerli bilgiler verir.
Hemoglobin nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur? HGB testi
Hemogram PLT nedir?
PLT; platelet (trombosit, kan pulcukları) kelimesinin kısaltılmış halidir. Trombositlerin vücuttaki görevi kanamanın durdurulmasıdır. Kanama veya pıhtılaşma bozukluğu durumlarında platelet değeri önem taşır.
Trombosit nedir? PLT düşüklüğü ve yüksekliği ne tür sorunlar yaratır?
Hemogram MCH nedir?
MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin); ‘ortalama eritrosit hemoglobini’ değerini ifade eden bir testtir. Hemoglobin alyuvara kırmızı rengini verir. Hemoglobin eksikliğinde alyuvarlarda solukluk olabilir. Bu durum MCH değeriyle ölçülür. Kansızlığın bazı türlerinde eritrositlerde solukluk olması ayırıcı tanı açısından önemlidir.
Hemogram RBC nedir?
RBC (Red Blood Cell); kandaki eritrosit (alyuvar) sayısının doğrudan ölçümüdür.
Hemogram testi hangi hastalıklar için yapılır?
- Anemi (kansızlık) ayırıcı tanısı: demir eksikliği anemisi, megaloblastik anemi, makrositik anemi, aplastik anemi
- Kanama ve pıhtılaşma bozuklukları: İdiyopatik trombositopenik purpura, trombositopeni, trombositoz
- Enfeksiyon hastalıkları: sistemik ve lokal (bölgesel) enfeksiyonlar
- Lösemi
- Lenfoma
- Polistemia vera
- Lenfadenopati (Lenf bezlerinde büyüme)
- Splenomegali (Dalak büyümesi)
- Talasemi türleri
- Alerji
- Hepatit gibi karaciğer hastalıklarının takibi
Lösemi nedir, neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavi yöntemleri
Hemogram ne için yapılır?
- Tıbbi öykü ve fiziki muayene sonucunda düşünülen çoğu hastalığın ayırıcı tanısında basit, hızlı ve güvenilir bir test olduğu için,
- Kemoterapi alan hastaların ilaçlara bağlı kan hücre değerlerinde değişiklik olup olmadığının takip edilmesi için,
- Trafik kazası, ameliyat, mide kanaması gibi durumlardan sonra kanama ciddiyetinin takip edilmesi için,
- Biyopsi, ameliyat gibi girişimsel işlemlerin öncesinde trombosit seviyesine bakılarak kanamaya meyil durumun araştırılmasında,
- Kan veya kan bileşenleri nakli sonrası değerlendirme için,
- Halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, kanamaya meyil, kanamanın kısa süre içinde durmaması, kemik ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, sık sık enfeksiyöz hastalık geçirme gibi şikayetleri olan hastaların tanısının koyulması için yapılan bir testtir.
Lenf bezi şişmesi neden olur? Nasıl geçer? Belirtileri ve tedavisi
Hemogram ne işe yarar?
Vücutta meydana gelen çoğu hastalıkta genellikle hemogram testinde ölçülebilen en az bir değer artarak veya azalarak değişir. Bu hastalıklarda kan hücrelerinde meydana gelmesi beklenen değişiklikler doktor tarafından bilindiği için hastalık tanılarının koyulmasında yardımcı olur. Bazı hastalıklarda ise hemogram testinde ölçülebilen değerlerin değişmemesi tanı koymaya, ayırıcı tanıdaki hastalıkların elenmesine yardımcı olur.
Hemogram testi nasıl yapılır?
- Sonuçları etkileyebileceği için damar içine herhangi bir sıvı gitmeyen, damar yolu bağlı olmayan bir damar seçilir.
- Kan örneği alınacak damarın bulunduğu bölge dezenfektan ile temizlenir.
- Kan alınacak damarın üst tarafına turnike bağlanır. Turnike çok sıkı bağlanmaz ve uzun süre bağlı şekilde tutulmaz.
- Belirli miktarda kan örneği alınır.
- Kan örnekleri bekletilmeden EDTA içeren mor kapaklı tüplere konulur.
- EDTA kanın pıhtılaşmasını engelleyen bir maddedir. Ancak yine de tüp içerisinde pıhtı oluşmaması için kan tüpe alınır alınmaz 6-7 defa yavaşça altüst edilerek karıştırılır. Kesinlikle çalkalanmaz.
- Alınan kan örneği laboratuvara gönderilir. Özel cihazlar aracılığıyla ölçüm yapılır.
Lenfoma (lenf kanseri) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Hemogram testi nasıl raporlanır?
Kan örneği cihazda incelenir. Bu inceleme sonucunda bir sonuç kağıdı hazırlanır. Sonuç kağıdında kan hücrelerine ait referans aralığı değerleri ve hastaya ait sonuç değerleri yer alır. Sonuç değerleri referans aralığa göre yüksek veya düşükse işaretlerle veya renk değişiklikleri ile bu durum belirtilir.
Sonuç kağıdında hastalığa dair bir rapor, tanı, ön tanı yazmaz. Sonuç kağıdı hemogram testini isteyen doktor tarafından hastanın şikayetleri ve fiziki muayenesi göz önünde bulundurularak tüm ölçümler değerlendirilerek tanı koymak için kullanılır.
Hemogram sonuçları ne anlama gelir?
- HGB (hemoglobin) değeri düşüklüğü: Kansızlık, kan kaybı, gebeliğe bağlı değişiklik, lösemi, lenfoma, damar için kan yıkımı (hemoliz) gibi durumlarda gözlenir.
- HGB (hemoglobin) değeri yüksekliği: Polistemia vera, sigara içilmesi, yüksek yerlerde yaşamak, aşırı sıvı kaybetme (kusma, ishal, yanık gibi durumlara bağlı)
- WBC (beyaz kan hücreleri) değeri yüksekliği: Lösemi tipleri, enfeksiyonlar
Lenfosit sayısı virüs kaynaklı enfeksiyonlarda, nötrofil sayısı bakteri kaynaklı enfeksiyonlarda, eozinofil sayısı ise parazit enfeksiyonlarında ve alerji durumunda artmaktadır.
- PLT (trombosit) değeri yüksekliği: Myeloproliteratif hastalıklar, enfeksiyonların erken dönemlerinde, bazı kanser türlerinde, demir eksikliği anemisi, dalak alınması sonrasında, ameliyat sonrası dönemde
- PLT (trombosit) değeri düşüklüğü: İdiyopatik trombositopenik purpura, dissemine intravasküler koagülasyon (trombositlerin çok aşırı kullanılması sonrasında tükenmesi), dalağı tutan hastalıklar
Ayrıca bazı ilaçlar ve kemik iliğine sıçrayan her kanser yukarıdaki parametreleri değiştirebilmektedir.
Anemi (kansızlık) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Hemogram testi sonuçlarını neler etkiler?
- Kan alınırken turnikenin çok sıkı bağlanması
- Kan tüpe koyulduktan sonra tüpün çalkalanması
- Kanın yanlış tüpe koyulması
- Yetersiz miktarda örnek alınması
- Tüpün aşırı doldurulması
- Alınan kan örneğinin incelenmeden önce çok fazla beklemesi
- Hastanın biyokimyasal değerlerinin bozuk olması (hiperglisemi, hiperlipidemi)
- Kan alınan damardan herhangi bir sıvı gitmesi
- Cihazda herhangi bir arıza olması
Sonuçlar hastanın şikayetleri ve fiziki muayenesi ile uyumlu değilse test gerekirse tekrarlanır. Gerekli durumlarda periferik yayma yapılarak mikroskopla kan örneği incelenir ve hemogram testi teyit edilir.
Çocuklar için hemogram testi
Hemogram testi çocuklarda enfeksiyon, kansızlık, kanama bozuklukları gibi hastalıklarda sık kullanılan bir testtir. Aynı zamanda çocukluk çağında sık gözlenen lösemi gibi kanserlerin tanısının koyulmasında ve takibinde kullanılmaktadır. Ayrıca çocuk gelişimi takibi sırasında çocuğun herhangi bir şikayeti olmasa bile kontrol açısından hemogram testi yapılabilir.
Çocuklarda yetişkinlere göre en önemli fark; hemogramda değerlendirilen parametrelerin normal değerlerinin, referans aralığının değişik olmasıdır. Yani sonuçlar çocukların yaşına göre değerlendirilir.
Hemogram testi normal değerleri
Hemogram testi referans aralığı ne olmalı?
Her hemogram testinde mutlaka referans aralık, normal değerler belirtilir. Ölçüm sonucunun yüksek veya düşük olması testin yapıldığı laboratuvarın referans değerlerine göre değerlendirilir. Aynı zamanda yaş ve cinsiyet de referans aralıklar değerlendirilirken göz önünde tutulur.
- Hgb: 11.5-18 g/dl
- Plt:150.000-400.000
- Wbc: 4.000- 10.000
- Nötrofil sayısı: 1.800-7.700
- Lenfosit sayısı: 1.000-4.800
- Eozinofil sayısı: 0-400
Akdeniz anemisi (talasemi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Hemogram sonuçlarının anormal olması ne demektir?
Eğer hemogram testi sonuçları normal değerlerin (referans aralığın) üzerinde ya da altındaysa sonuçlar anormal olarak değerlendirilir. Eğer testin sonuçlarını etkileyen bir dış etken belirlenemediyse, bu sonuçlar bir probleme işaret edebilir. Ancak bu her zaman ciddi bir sorun olduğu anlamına gelmez. Bu noktada doktor değerlendirmesi en sağlıklısıdır. Bknz:>>> CBC,
YAZIYI PAYLAŞ
Yazar Hakkında
Dr. Muhammet Kaplan
Göğüs Hastalıkları
Benzer Yazılar
Hemoglobin nedir? Düşüklüğü neden olur? HGB testi
Trombosit nedir? PLT düşüklüğü ve yüksekliği ne tür sorunlar yaratır?
Kan grupları: Hangi kan grubu kime kan verip kimden alabilir?
Lökosit (akyuvar) nedir? WBC yüksekliği ve düşüklüğünün nedenleri
Tam kan sayımı testleri için kan alma kılavuzu yayınlandı
YORUMUNUZ VAR MI?
ciprofloxacin 500 mg You can take it lozenges and liquid with or without food. however, avoid dairy derivatives like milk, cheese, and yogurt, as they can affect how your medical procedures. these tablets and suspensions should be taken at about the same time each day in the morning and the… Devamını oku »
Merhaba,kan sonuclarimda bir ayrinti dikkatimi cekti fakat anlayamadim.Yardimci olurmusunuz