Mide kanaması nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Mide kanaması, yaygın görülen bir sindirim sistemi sorunudur. Midedeki ülserler ve tümörler, eroziv gastrit, yemek borusu ve mide varisleri, sigara, alkol ve yanlış ilaç kullanımı veya kötü beslenme gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Erkeklerde daha sık görülür. İleri yaşta fazla ilaç kullanımı mide kanaması riskini arttırır. Akut veya kronik seyredebilen mide kanaması, hafif veya şiddetli olabilir. Belirtileri açık veya gizli olabilir. Kan kusmak, dışkıda kan görmek, baş dönmesi, halsizlik, göz kararması, bayılma ve şok en önemli belirtileridir. Ani ve şiddetli gelişen akut mide kanaması tehlikeli bir durumdur, zamanında müdahale edilmezse ölümcül olabilir. Tedavi kanamanın kaynağına göre değişir. Genellikle ilaç tedavisiyle kontrol altına alınsa da bazen yaraları kapatmak için ameliyat gerekebilir.
İçindekiler
Mide kanaması nedir?
Mide kanaması, yemek borusu, ince bağırsak, kalın bağırsak, kolon, rektum ve anüsü de içeren gastrointestinal (sindirim) sistemin önemli organlarından biri olan midede meydana gelen kanamayı ifade eder. Kendi başına bir hastalık değil, altta yatan bir bozukluğun belirtisidir ve çoğunlukla mide duvarındaki bir hasardan kaynaklanır. Peptik ülser, mide kanseri, yemek borusunda yırtılma veya iltihaplanma gibi birçok olası nedeni vardır. (1)
Akut veya kronik olabilen mide kanaması şok, anemi ve ölüme yol açabilecek ciddi bir durumdur. Akut kanamalar ani ve şiddetlidir; yaşamı tehdit edebileceği için acil tedavi gerektirir. Kanama aniden başlayıp hızla ilerlerse kan basıncında düşme, idrar yapmada güçlük, hızlı nabız, bilinç kaybı gibi belirtilerle hasta şoka girebilir. Kronik kanama ise daha uzun sürer, yavaş seyreder ve tipik olarak daha az belirgindir. Her ikisi de ciddi sağlık komplikasyonlarına neden olabilir.
Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Mide kanaması neden olur?
Ülser
Mide kanamasının en yaygın nedenidir. Peptik ülserler, midenin astarında ve ince bağırsağın üst kısmında gelişen açık yaralardır. Tipik olarak Helicobacter pylori enfeksiyonundan, aspirin veya ibuprofen gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçların yarattığı tahrişten kaynaklanır. (2)
Tümör
Midede oluşan iyi huylu veya kanserli tümörler, mide astarını zayıflatabilir ve kanamaya neden olabilir. (3)
Gastrit
Üst karın ağrısı, şişkinlik, iştah kaybı, nedensiz kilo kaybı gibi belirtilerle seyreden gastrit midedeki iltihaplanmadır. Gastrit zamanla ülsere neden olabilir veya mide astarına zarar vererek kanamaya neden olabilir. NSAİİ kullanımı, yaralanma, inflamatuar bağırsak hastalığı veya enfeksiyon nedeniyle oluşabilir. (4)
Diğer olası nedenler şunlardır: (5)
- Yemek borusu ve midedeki varisler
- Özofajit
- Üst gastrointestinal sistemdeki tümörler
- Bilinçsiz ilaç kullanımı
- Aspirin, kan sulandırıcı ve iltihap giderici ilaçların uzun süre kullanımı
- Stres
- Aşırı baharatlı yiyecekler tüketmek
- Aşırı alkol ve sigara kullanımı
- Bağırsak hastalıkları
Mide ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi
Mide kanaması belirtileri
Mide kanaması yaşamı tehdit edebilir; aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız hemen bir doktora başvurun:
- Dışkıyla birlikte rektal kanama
- Siyah, katran gibi koyu ve yapışkan dışkı
- Parlak kırmızı veya kahve telvesine benzeyen kan kusmak
- Karın krampları
- Alışılmadık derecede solgun cilt
- Bayılma, baş dönmesi, yorgunluk, zayıflık
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
Akut mide kanaması hızla ciddileşerek şoka neden olabilir, bu nedenle acil müdahale şarttır. Aşağıdaki semptomlar şiddetli kanamaya işaret edebilir:
- Hızlı nabız
- Kan basıncında düşme
- Az idrara çıkma
- Bilinç kaybı
Kronik mide kanaması daha yavaş seyreden bir kanamadır; uzun vadede anemi gibi önemli sağlık komplikasyonlarına yol açabilir.
Mide kanaması teşhisi
Mide kanamasının altında yatan nedenin teşhisinde öncelikle tıbbi öykü alınarak fizik muayene yapılır. Kahve telvesine benzer kusmuk, dışkının siyah olması ve kanla birlikte dışkılama gibi belirtiler varsa, kanamanın gastrointestinal sistemin tam olarak neresinden kaynaklandığını bulmak için aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir grup test istenebilir:
- Üst endoskopi: Mide kanamasının nedenini araştırmak için en sık kullanılan prosedürdür. Üst gastrointestinal sistemi incelemek için ucunda küçük bir kamera olan uzun esnek bir tüp ağızdan geçirilerek yemek borusundan mideye indirilir.
- Kan testleri: Tam kan sayımı, pıhtılaşma testi, trombosit sayımı ve karaciğer fonksiyon testleri anemiyi belirmeye yardımcı olur.
- Dışkı testleri: İltihabı, gizli kanamayı veya H. pylori gibi enfeksiyonları tespit edebilir.
- Gastrik lavaj: Bu prosedürde mide içeriği çıkarılarak temizleme işlemi yapılır.
- Anjiyografi: Bir artere kontrast bir boya enjekte edilerek, kanayan damarları veya diğer anormallikleri bulmak ve tedavi etmek için röntgen çekilir.
- Görüntüleme testleri: Abdominal BT taraması ve baryum X-ışınları gibi çeşitli görüntüleme testleri kanamanın kaynağını bulmak için kullanılabilir.
- Pillcam testi: Endoskopi veya diğer tarama testleri ile kanamanın kaynağı bulunamazsa, hastaya bağırsağın fotoğraflarını çekecek küçük bir kamera içeren bir hap yutturulur.
- Biyopsi: Etkilenen bir alandan küçük bir doku örneği alıp analiz için laboratuvara gönderilir.
Anemi (kansızlık) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Mide kanaması tedavisi
Kanamanın yeri, şiddeti ve kaynağı gibi çeşitli faktörler mide kanaması için tedavi seçeneklerini belirler. Şiddetli kanama nedeniyle acil servise başvuran kişilerde öncelik kanamanın durdurulmasıdır. Bu aşağıdaki şekillerde yapılabilir, ancak kanamanın yeri belliyse endoskopi gibi tanısal testler yaparken de bu yöntemlerden biri kullanılabilir:
- Doğrudan kanama bölgesine bir ilaç enjekte etmek
- Kanama bölgesini bir prob veya lazer yardımıyla ısı kullanarak tedavi etmek
- Kan damarını bir klips yerleştirmek suretiyle kapatmak
- Çok fazla kan kaybetmiş kişilere intravenöz sıvı vermek veya kan nakli yapmak
Bir sonraki adım, kanamadan sorumlu koşulları tedavi etmektir bu tedavi şunları içerebilir:
- H. pylori enfeksiyonunu temizlemek için antibiyotikler; mide asidi üretimini baskılamak ve ülserleri tedavi etmek için proton pompa inhibitörleri gibi ilaçlar vermek
- NSAİİ gibi ülserasyona veya kanamaya neden olan ilaçları durdurmak
- Kanamanın diğer yollarla durdurulamaması durumunda ameliyat
- Mide kanseri hastalarında kemoterapi ve radyoterapi
Radyoterapi nedir? Kanser tedavisinde nasıl uygulanır? Yan etkileri
Mide kanaması sonrası beslenme
Mide kanaması geçiren kişilerin diyet değişiklikleri yapması, tahrişi ve iltihabı azaltarak semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Mide kanaması sonrası ilk 2 gün hasta damardan serumla beslenir. Kanama durduktan sonraki günlerde hastaya mideye ağır gelmeyecek, hazmı kolay, hafif gıdalar verilmelidir.
Lifli ve demir açısından zengin gıdalar beslenmelerine eklenmelidir, narenciye tüketimi azaltılmalıdır. Haşlanmış patates, yağsız sütlü veya unlu çorbalar, haşlanmış pirinç, haşlanmış sebzeler ve sebze püreleri gibi hafif ve yumuşak gıdalar tüketilmeli; yiyecekler haşlama ve buğulama yöntemiyle hazırlanmalıdır. Kesinlikle aşağıdaki gıdalardan kaçınmak gerekmektedir:
- Kafein ve siyah çay
- Baharatlı, acılı, ekşili, asitli ve yağlı yiyecekler
- Alkol
- Gazlı içecekler
- Fast food tarzı yemekler
- Kızartmalar
Mide kanamasına ne iyi gelir?
Mide kanaması veya ülser öyküsü olan kişiler, kanama riskini şu yollarla azaltabilirler:
- Alkolden kaçının
- Sigarayı bırakın veya sigara içilen ortamlarda bulunmayın
- Steroid olmayan antienflamatuar ilaçların kullanımını sınırlayın ve mide koruyucularla birlikte alın
- Keten tohumu, tarçın, zencefil, nane, karanfil ve civanperçemi midedeki iltihap, hazımsızlık ve şişkinliği azaltarak herhangi bir ağrı durumunda rahatlama sağlar
- Papatya ve ada çayı mide kaslarının gevşemesine yardımcı olur
Hazımsızlık (dispepsi) neden olur? Ne iyi gelir? Doğal tedaviler
Mide kanaması geçiren kişi kesinlikle yemek yemeye zorlanmamalı, herhangi bir içecek içirilmemeli ve ağrı kesici verilmemelidir.
Mide kanaması yapan ilaçlar
Mide kanamasına neden olabilecek koşullara birçok faktör katkıda bulunabilir. Ancak aşağıdaki ilaçlar aşırı kullanıldığında kanama riskini arttırabilir:
- Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ/ aspirin, ağrı kesiciler ve romatizma ilaçları)
- Kalsiyum kanal blokerleri
- Benzodiazepinler
- Trisiklik antidepresanlar
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Gastrointestinal Bleeding2- Gastrointestinal (GI) Bleeding3- Stomach ulcerYAZIYI PAYLAŞ
Mide ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi
Beyin kanaması nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Kadınlarda ve erkeklerde en sık görülen kanser türleri ve tedavileri
Üst GİS Kanamaları tanı ve tedavisi
Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi
YORUMUNUZ VAR MI?