Ağızda yanma ve glossalgia nedir? Nedenleri ve tedavisi

16 Haziran 2015 | 1 Mart 2020 | Kategori: Ağız ve Diş Sağlığı Print

528 Paylaşım

Ağızda yanma, genellikle, bukal mukoza ve dil gibi mukozanın hareketli olduğu alanlardan kaynaklanır; ayrıca, tat bozuklukları bulunabilir. Toplumun yaklaşık %3’ü görüldüğü tahmin edilmektedir. Ağızda yanma ve glossalgiada; oral mukozanın, dilin ve dişlerin dikkatlice muayene edilmesiyle teşhis edilir. Tedavi edilebilir sistemik hastalıklar teşhis edilir (vitamin B12 eksikliği, diyabet). Ağız kuruluğu tanımlanır (antikolinerjikler ve antidepresanlar gibi farmasötikler içerir). Ağızda yanmanın genellikle, tedavi edilmesi gereken psikiyatrik bir nedeni olabilir.

İçindekiler

Ağızda yanma ve glossalgia

Ağızda yanma, toplumun yaklaşık %3’ünü etkilemektedir. Sorun orta yaşlı kadınlarda diğer insanlara göre beş kat daha yaygındır. Ağız yanması çoğu zaman klinik olarak belli lezyonlarla ilişkili şekilde meydana gelir. Protezlerden kaynaklı stomatit en yaygın oral mukoza lezyonudur.

Protezli her iki insandan biri oral inflamasyona sahiptir. Glossalgia veya ağız yanması bazı dil lezyonlarına sahip olduğundan neredeyse hastaların yarısında tıbbi müdahale gerekir

Ağızda yanma nedenleri

Ağız yanmasının her zaman belirli bir nedeni bulunmamaktadır ve problem çok karmaşık olabilir. Her iki lokal ve sistemik faktör kapsanabilir.

Diş eti hastalıkları ve kanaması neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ağızda yanmanın lokal nedenler

Ülserler (örneğin; aftöz stomatit)
Diş taşı, çürük dişler
Protezlerden veya diğer fonksiyonlardan kaynaklanan inflamasyon
Sigara, alkol kullanımı
Beslenme alışkanlıkları: çok sıcak, çok baharatlı yiyecekler
Ağız çalkalama sularının sürekli kullanımı
Kuru ağız (ağızdan nefes alma, ağız kuruluğunu tetikleyen ilaçlar ve menopoz)
Maloklüzyon
Ağız tümörleri
Diş materyallerine karşı alerji
Belirli çene bozuklukları
Sistemik nedenler
Dermal ve mukoal hastalıklar (liken planus, eritem multiform, pemfigus vb.)
Tehlikeli anemi
Demir eksikliğine ilişkin anemi
B vitaminleri grubunun eksikliği
Sjögren sendromu
Şeker hastalığı (diyabet)
Akut lösemi
Agranülositoz
Multipl skleroz
Psikiyatrik nedenler
Ağızda yanma veya fasiyal ağrı; depresyon, endişe ve hatta insipiyent piskoz gibi bir dizi zihinsel hastalıkla ilişkili psikiyatrik semptom olabilir.
Kalıcı atipik fasiyal ağrıdan şikayetçi hastaların incelenmesi genellikle altta yatan psikiyatrik bozukluğu ortaya çıkaracaktır.
Kalıcı zorlu oral veya fasiyal ağrıyla ilgilenildiğinde psikiyatrik danışma önerilir.

Ağız kuruluğu neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Ağzında yanma tedavisi

Geçmiş ve klinik inceleme Hastanın geçmişi önemlidir.
Sigara kullanımı. Klinik incelemede damak üzerinde küçük kırmızımsı noktalar yani, küçük tükürük bezlerinin inflamasyonu ortaya çıkar. Dilin orta çizgisi boyunca filiform papil kaybıyla kızarmış alan bulunabilir (merkezi papiler atrofi = CPA). Beslenme alışkanlıkları. Çok sıcak, fazla baharatlı yiyecekler dilde yanma hissine yol açabilir. Diğer taraftan, güçlü tat stimulisi genellikle mukozada yanma hissini artırır. Klinik lezyonlarla karşılaşılmamaktadır.

Ağız çalkalama sularının sürekli kullanımı oral mukozayı tahriş eder. Bazı vakalarda, oral mukoza günlük olarak lokasyonlarını değiştiren küçük kırmızımsı alanları gösterir. Sürekli tat alma uyarısı tat alma bozukluklarına neden olabilir.

Hasta için sodyum lauril sülfat içermeyen diş macunları önerilir. Kuru ağız 4çeşitli iritasyonlara ve inflamasyonlara yatkındır. Oral mukoza kuruluğu ağızdan nefes almadan, tükürük bezi bozukluklarından veya tükürük salgısını azaltan farmasötiklerden kaynaklanabilir. Menopozal semptomlar salgıdaki ve tükürük bileşiğindeki değişikliklerle kötüleşebilir. Azalan tükürük salgısına genellikle tat alma bozuklukları eşlik eder.

Multipl Skleroz (MS) hastalığı neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Çürük dişler veya dolgular, ağır diş taşı ve geniş boşluk genellikle dişin ucuna yerleşen glosaljiye neden olabilir. Maloklüzyona ilişkin ağrı dilde ve çiğneme kasları bölgesinde yer alır. Hastada baş ağrısı da bulunmaktadır. Maloklüzyon problemlerinin olası nedenleri düşük protez, dişin çıkmasının tamamlanmaması ve geniş ölçüde dolgu yapılmış dişlerdir.

Açılı şilit ve ilgili protez stomatiti ağzın fungal enfeksiyonunu gösterir. Klinik semptomlar protezin altındaki mukozada kırmızılık ve ağrı içerir. En ciddi vakalarda, dil yüzeyindeki filiform papilin atrofisi de görülür. Azalan tükürük salgısı ağzı fungal enfeksiyonlara karşı yatkın hale getirir ve bu durumda planlanan tedavi dikkate alınmalıdır. Farmakolojik tedaviye ilaveten, uygun oral fungal enfeksiyonlar tedavisi eski protezlerin incelenmesini ve muhtemel değişikliği içerir (diş hekiminin değerlendirmesi).

Protezli insanlardaki alveoler sırt ağrısı genellikle bir bıçak kadar keskin alveoler kemiği tanımlayan kemikli ucun erimesinden kaynaklanır. Bu gibi vakalarda, potansiyel kemik lezyonlarının ortopantomografiyle değerlendirilmesi önerilir. Tedavi, oral cerrahiyle sırtın yeniden biçimlendirilmesinden oluşur.

Dolgu maddelerine karşı alerji çok yaygınken protezle ilgili ağrı temelde çok nadir olarak alerjiktir. Klinik olarak, temas alerjisi dolgu maddesiyle temas halinde olan lezyonlarla oral mukozadaki likenoid lezyonlarla karakterize edilir. Likenoid lezyonlardan biyopsi alınmalıdır. Klinik bulguya ve histopatolojik tanıya dayanılarak gerekirse hasta alerjik testlere gönderilmelidir.

En önemli ilaçla uyarılmış yan etki, ağız iritasyonunu, inflamasyonların artan etkisini ve protez hastalıklarını içeren tüm rahatsızlık türlerini getiren tükürük salgısının azalmasıdır. Çoğu farklı türde farmasötikin, oral likene benzeyen oral mukozal semptomlara neden olduğu bildirilmiştir. Tat alma ve dokunma hislerinde bozukluğun yanı sıra ağızda yanma hissi de ilaçla ilgili olabilir; oral semptomların değerlendirilmesinin bir parçası olarak hastanın kullandığı ilaçları sormak önemlidir.

Belirtisi sırt ağrısı olan 5 ciddi hastalık: Fibromyalji, Skolyoz, Osteoporoz…

Oral mukozada yanma hissine kırmızımsı, aşındırıcı plakalar eşlik edebilir. Bu durum, anemi varlığını değerlendirmek üzere kan sayımını tayin etmek için mutlak bir endikasyondur. Belirli bir bölgede sınırlanmış ağrı her zaman ciddiye alınmalıdır. Özellikle dilin yan bölgesindeki ağrı kötü huylu bir tümörün belirtisi olabilir. Nörolojik bozukluklar (multiple skleroz, bulber palsi, ALS, diyabetik nöropati). Diğer nörolojik bulgular ipucu sağlayabilir.

Laboratuvar testleri

Kan sayımı (hücre analizörüyle yapılan + diferansiyel hücre sayımı) ve kan glukozu ilk testlerdir. Oral mukozadaki lökoplaki veya tümör benzeri değişikliklerde her zaman biyopsi yapılmalıdır.

Takip

Oral mukozaya ilişkin klinik lezyonlar, başlangıç olarak üç ile altı ay aralığında izlenmelidir.

Kaynaklar: 1- Basker RM, Sturdeen DW, Daveport JC. Patients with burning mouths; a clinical investigation of causative factors, including the climacteric and diabetes. Br Dent J. 1987;145:9-15
2- Zavyalov AV, Maslennikov GV. Relations between taste submodalities in healthy and patients with glossalgia. Hum Physiol 1979;5:520-5
3- Jontell M, Haraldson T, Persson L-O, Öhman S-C. An oral and psychososial examination of patients with presumed oral galvanism. Swed Dent J 1985;9:175-85