Ülser nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Yazan Dr. Hatice İstanbullu
15 Şubat 2019   |    11 Mayıs 2021    |   Kategori: Mide Hastalıkları, Sağlık Sözlüğü Print

Ülser ya da peptik ülser mide veya ince bağırsakta görülen iltihabi yaralardır. Gastrik ülser olarak da bilinen mide ülseri ise mide iç zarındaki derin ve ağrılı yaralara denir. Mide ülseri, bir tür peptik ülser hastalığıdır. Mideyi sindirim enzimlerinden koruyan kalın mukus tabakası zayıfladığında ortaya çıkar. Sonuç olarak sindirim asitleri, mideyi kaplayan tabakalara zarar vererek ülser oluşumuna yol açar. Mide ülserleri kolayca tedavi edilebilir, ancak uygun olarak tedavi edilmezse şiddetli komplikasyonlara neden olabilir. Mide ülserinin en önemli belirtisi mide yanması ya da mide ağrısıdır. Daha az sıklıkta ise mide ekşimesi, hazımsızlık, şişkinlik gibi belirtiler görülür.

Ülser nedir?

Ülser ya da tıbbi adıyla peptik ülser mide veya onikiparmak bağırsağında görülen derin ve açık yaralara denir. Ülserler genellikle uzun bir süreçte gelişir ve iltihabi özellikler taşır. Fakat bazen aspirin gibi bazı ilaçların kullanımı ya da aşırı stres gibi nedenlerle ani ve hızlı bir şekilde de ortaya çıkabilir ve bu durumlarda iltihap minimal düzeydedir.

Ülser türleri nelerdir?

Midede görülen ülserlere gastrik ülser, onikiparmak bağırsağında görülenlere ise duodenal ülser adı verilir. Mide ve onikiparmak bağırsağının yüzeyel yaraları ise ülser değildir, erozyon olarak tanımlanır. Daha nadir olarak yemek borusunun alt ucu ve ince bağırsağın diğer kısımlarında da ülser görülebilir. Mide ve onikiparmak bağırsağında görülen ülserler genel olarak peptik ülser olarak adlandırılır.

Gastrit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Mide ülseri neden olur?

Sindirim sistemi normalde aside karşı koruyucu bir mukus tabakası ile kaplanmıştır. Ancak asit miktarı artarsa ya da mukus azalırsa, mide korumasız kalabilir ve kanaması olan, ağrılı, açık yaralar, yani ülser oluşabilir.

Sigara, stres ve alkol mide ülserine neden olur

Ülser oluşumunda rol oynayan faktörler:

  • Helicobacter pylori (H. pylori) adı verilen bakteriler nedeniyle oluşan enfeksiyon
  • Non steroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ) olarak bilinen ibuprofen, naproksen, aspirin gibi ilaçların özellikle uzun süre veya yüksek dozlarda alınmasıdır.
  • Sigara içmek
  • Çok fazla alkol tüketmek
  • Radyasyon tedavisi
  • Stres
  • Uykusuzluk
  • Uzun süre aç kalma ya da mideyi çok fazla doldurma
  • Mide kanseri

Çok nadir olarak Zollinger-Ellison sendromu olarak bilinen bir rahatsızlık, vücutta asit üretimini artırarak mide ve bağırsak ülserlerine neden olabilir. Bu sendromun tüm peptik ülserlerin yüzde 1’inden daha azına neden olduğu düşünülmektedir.

Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ülser belirtileri

  • Midede ağrı ve yanma
  • Dolgunluk, şişkinlik veya geğirme hissi
  • Yağlı yiyeceklerin sindirilememesi
  • Mide ekşimesi
  • Mide bulantısı
  • Geğirme
  • Asit reflü sonucu göğüste yanma hissi

Ağrı, mide ülserinin en önemli belirtilerinden birisidir

Mide ülserinin en sık görülen belirtileri midede yanma ve ağrıdır. Ağrı göbek deliği ile göğüs kemiği arasında herhangi bir yerde hissedilebilir. Mide ağrısı sıklıkla;

  • Mideniz boşken örneğin yemekler arasında veya gece ortaya çıkar.
  • Yemek yemeniz veya antasit grubu ilaçlar almanız durumunda geçer.
  • Birkaç dakikada geçebilir ya da saatlerce sürebilir.
  • Birkaç gün, hafta veya ay boyunca devam eden gelip giden ağrılar şeklinde olabilir.

Mide ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Fakat mide ülserleri her zaman ağrılı değildir ve bazı hastalarda hazımsızlık, mide ekşimesi ve şişkinlik gibi başka belirtilerle seyreder. Belirtilerin şiddeti ülserin ciddiyeti ile ilişkilidir. Mide ülserinde görülebilen daha ciddi belirtiler:

  • Açıklanamayan kilo kaybı
  • İştahsızlık
  • Bulantı veya kusma
  • Az bir yemekten sonra doygunluk hissetmek
  • Yorgunluk
  • Soluk cilt rengi
  • Nefes darlığı
  • Koyu, siyah renkli dışkı
  • Kanlı ya da kahve telvesi görünümünde kusmuk

Hazımsızlık (dispepsi) neden olur? Ne iyi gelir? Doğal tedaviler

Ülser teşhisi

Eğer doktorunuz ülserden şüphelenirse tanı koymak için öncelikle tıbbi bir öykü alır ve fizik muayene yapar. Daha sonra, kesin tanı için aşağıdaki testlerden yararlanılır:

H. pylori tespiti için laboratuvar testleri

Vücudunuzda H. pylori isimli bakterinin olup olmadığını belirlemek için kan, dışkı veya nefes testi kullanılabilir. Nefes testi en doğru sonucu verir. Kan testleri yanlış sonuç verebilir ve bu nedenle rutin olarak kullanılmaz. Nefes testi için, hastaya ağız yoluyla radyoaktif karbon içeren bir madde verilir. Eğer vücutta H. pylori varsa radyoaktif maddeyi midede parçalar. Daha sonra hastanın bir torbaya üflemesi istenir. Eğer hasta H. pylori ile enfekte olmuşsa, nefes numunesi karbondioksit formunda radyoaktif karbon içerecektir.

Gaviscon nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri nelerdir?

Endoskopi

Üst sindirim sistemi, ülser taraması için endoskopik yöntemle incelenir. Endoskopi sırasında ucunda ışık ve kamera bulunan cihazla yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı görüntülenir. Ülser tespit edilirse gerekli durumlarda ilgili bölgeden biyopsi adı verilen parça alınır. Biyopsi ile dokudaki yapısal değişikliklerin yanında H. pylori enfeksiyonu varlığı da belirlenebilir.

Propolis nedir? Nasıl kullanılır? Faydaları ve yan etkileri

İleri yaş grubunda olan, kanama belirtileri gösteren, yakın zamanda kilo kaybı yaşayan, yemek yerken zorluk çeken ya da yutma güçlüğü yaşayan hastalara endoskopi yapılması önerilir. Endoskopide ülser bulunursa tedaviden sonra belirtiler kaybolsa bile iyileşmeyi görmek için takip endoskopisi yapılır.

Baryumlu grafiler

Hasta, baryum adı verilen ve üst sindirim sistemini kaplayarak mide ve ince bağırsakların röntgen filminde görülmesine yardımcı olan bir sıvı içer. Daha sonra karın grafisi çekilir.

Endoskopi nedir? Neden ve nasıl yapılır? Riskleri nelerdir?

Ülserden korunma yolları

  • Enfeksiyonlardan korunun: Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayarak ve tamamen pişirilmiş yiyecekler yiyerek H. pylori gibi enfeksiyonlardan korunabilirsiniz.
  • Ağrı kesicileri dikkatli kullanın: Ülser riskini arttırabilecek ilaçları düzenli kullanmanız gerekiyorsa, ilacı yemekle birlikte alın. Doktorunuzla birlikte olabilecek en düşük doza karar verin. İlacınızı alırken alkol tüketmeyin. Eğer NSAİİ’e ihtiyacınız varsa, ilaçla birlikte antasit, Proton pompa inhibitörü (PPI), asit engelleyici veya sitoprotektif ajan gibi ek ilaçlar da almanız gerekebilir.

Ağrı kesici ilaçlar nasıl kullanılmalıdır? Türleri ve yan etkileri

  • Midenizi rahatsız eden yiyeceklerden kaçının: Yerken midenizi rahatsız ettiğini hissettiğiniz yiyeceklerden uzak durun. Bu herkes için değişebilir, ancak baharatlı yiyecekler, narenciye ve yağlı yiyecekler genellikle mideyi yorar.
  • Sigarayı bırakın: Yoğun sigara içicilerinin sigara içmeyenlere göre duodenum ülseri geliştirme olasılığı daha yüksektir.
  • Alkolü azaltın: Günde ikiden fazla alkollü içki tüketmeyin.
  • Stresi kontrol altına alın: Düzenli egzersiz ve zihin-beden rahatlama teknikleri (meditasyon, yoga veya tai chi gibi) size yardımcı olabilir.

Mide ülseri tedavisi

Mide ülseri tedavisi nedene bağlı olarak planlanır. Çoğu ülser ilaçlarla tedavi edilebilir, ancak nadir durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Genellikle tedavi, eğer mevcutsa H. pylori enfeksiyonunun tedavisi, ülsere yol açan ilaç kullanımının bırakılması (Özellikle NSAİİ grubu ilaçlar) ve ülsere yönelik ilaç tedavisi şekilde uygulanır.

Ülser ilaçları

  • Antibiyotikler: H. pylori enfeksiyonu teşhisinde genellikle iki veya üç antibiyotik reçete edilmektedir. Antibiyotikler bir haftada günde iki kez alınmalıdır. En çok kullanılan antibiyotikler amoksisilin, klaritromisin ve metronidazol’dür. İshal ya da ağızda metalik tat gibi hafif yan etkileri olabilir.
  • Proton pompa inhibitörleri (PPI’ler): Asit üreten hücrelerin çalışmasını engelleyerek mide asidini azaltırlar. Omeprazol, pantoprazol ve lansoprazol, esomeprazol mide ülserlerinin tedavisinde en sık kullanılan PPI’lardır. Proton pompa inhibitörlerinin uzun süreli ve özellikle yüksek dozda kullanımı, kalça, el bileği ve omurgada kırık riskini artırabilir. Bu riski azaltmak için kalsiyum takviyesi kullanmanız gerekebilir.

Lansor (lansoprazol) nedir? Ne için, nasıl kullanılır? Yan etkileri

  • H2-reseptör antagonistleri: PPI’ler gibi, H2-reseptör antagonistleri midenin ürettiği asit miktarını azaltarak çalışır. Ranitidin, famotidin, simetidin ve nizatidin sık kullanılan H2-reseptör antagonistleridir. Nadir olarak ishal, baş ağrısı, baş dönmesi, döküntü ve yorgunluk gibi yan etkiler görülebilir.

Nexium (esomeprazol) nedir, ne için kullanılır? Yan etkileri

  • Antasitler: Antasitler var olan mide asidini nötralize eder ve ağrıyı hızla keserler. Geçici rahatlama sağlayabilirler ancak ülseri iyileştirmezler. Ana bileşenlere bağlı olarak kabızlık veya ishal gibi yan etkiler görülebilir.
  • Mideniz ve ince bağırsağınızın iç kısmını koruyan ilaçlar: Bazı durumlarda mide ve ince bağırsağı örten dokuları korumaya yardımcı olan sitoprotektif ajanlar olarak bilinen ilaçlar kullanmak gerekebilir. Sukralfat ve misoprostol bu gruptaki ilaçlardandır.

Ülser belirtileri tedavi ile hızla kaybolabilir. Ancak belirtiler ortadan kalksa bile, doktorunuz tarafından verilen ilaçları almaya devam etmelisiniz. Bu özellikle H. pylori enfeksiyonu olanlarda tüm bakterilerin yok edildiğinden emin olmak için özellikle önemlidir.

Mide ülser ameliyatı

Nadir durumlarda, mide ülseri komplike hale gelerek ameliyat gerektirecektir. Cerrahi tedavinin gerekli olduğu durumlar:

  • Ülserin tekrarlaması
  • İlaç tedavisiyle iyileşmemesi
  • Kanama olması
  • Midede delinme olması
  • Yiyeceklerin mideden ince bağırsağa geçmesini önleyen ülser varlığı

Ameliyat sırasında yapılabilecek işlemler:

  • Ülserin tamamının alınması
  • Bağırsakların başka bir bölgesinden doku alınarak ülser bölgesine yerleştirilmesi
  • Kanayan damarın bağlanması
  • Mide asidi üretimini azaltmak için mideye gelen sinirin kesilmesi

Ülser diyeti

Ülseri olan hastaların bol miktarda meyve, sebze ve lif içeren sağlıklı bir diyetle beslenmesi önerilir. Bununla birlikte, bazı yiyeceklerin ülsere neden olan H. pylori’yi yok etmede rol oynadığı düşünülmektedir. H. pylori ile savaşmaya veya vücut için faydalı sağlıklı bakterileri arttırmaya yardımcı olabilecek yiyeceklerden bazıları şunlardır:

  • Brokoli, karnabahar, lahana ve turp
  • Ispanak ve pazı gibi yapraklı yeşillikler
  • Ev yapımı lahana turşusu, yoğurt, kefir gibi probiyotik açısından zengin yiyecekler
  • Elma
  • Yaban mersini, ahududu, çilek ve böğürtlen gibi meyveler
  • Zeytin yağı

Mide ülseri bitkisel tedavi

Flavonoidler

Araştırmalar, bioflavonoidler olarak da bilinen flavonoidlerin, mide ülseri için etkili bir ek tedavi olabileceğini göstermektedir. Vücudun H. pylori bakterilerine karşı savaşmasına yardımcı olmaktadırlar. Fakat bu bileşikleri takviye olarak almak yerine besinlerle doğal yoldan almak daha güvenlidir. Flavonoidler açısından zengin besinler:

Üzümün faydaları nelerdir? Üzüm suyu nasıl yapılır? Neye iyi gelir?

Probiyotikler

Probiyotikler, sindirim sistemine sağlıklı ve önemli mikroorganizmalar sağlayan canlı bakteriler ve mayalardır. Pek çok yaygın gıdada, özellikle de fermente edilmiş gıdalarda bulunurlar. Probiyotik içeren gıdalar:

  • Yoğurt
  • Kefir
  • Lahana turşusu
  • Tarhana
  • Miso
  • Eski peynirler

Bal

Elde edildiği bitkiye bağlı olarak bal polifenoller ve diğer antioksidanlar dahil olmak üzere 200’e kadar farklı element içerebilir. Balın güçlü bir antibakteriyel olduğu ve H. pylori büyümesini engellediği araştırmalarla gösterilmiştir. Kan şekeri seviyeleriniz normal olduğu sürece, ülser tedavisine ek olarak bal tüketmek yararlı olacaktır.

Kızılcık

Kızılcık ve kızılcık özü H. pylori ile savaşmaya yardımcı olabilir. Bunun için kızılcık suyu içebilir ve kızılcık yiyebilirsiniz. Herhangi bir biçimde çok fazla kızılcık, yüksek şeker içeriği nedeniyle mide ve bağırsak rahatsızlığına neden olabilir, bu nedenle küçük miktarlarda başlayıp yavaş yavaş artırılabilir. Birçok ticari kızılcık suyu yüksek fruktozlu mısır şurubu ile yoğun olarak tatlandırılır ve vücuda faydadan çok zarar verir. Bu sebeple sadece diğer doğal meyve suları ile tatlandırılmış kızılcık suyu tercih edilmelidir.

Ülser hastaları nelerden kaçınmalı?

  • Kahve ve çay gibi kafeinli içecekler
  • Gazlı içecekler
  • Çikolata
  • İşlenmiş ve dondurulmuş gıdalar
  • Limon ve domates gibi asidik besinler
  • Yüksek tuz içeriğine sahip yiyecekler
  • Pul biber, karabiber gibi baharatlar
  • Süt

Ülser öldürür mü?

Ülser mide ya da bağırsakta kanama ya da yırtılmaya neden olursa ve acilen tedavi edilmezse ölümcül olabilen bir rahatsızlıktır. Bu sebeple aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız derhal acil servise başvurmanız gerekir:

  • Nefes darlığı
  • Aşırı halsizlik
  • Kusmukta kırmızı ya da kahve telvesi şeklinde kan
  • Dışkıda kırmızı taze kan ya da siyah dışkı
  • Aniden ortaya çıkan ve geçmeyen keskin bir karın ağrısı

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

2 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Erkan
Erkan
2 yıl önce

Merhabalar; küçük yaştan beri gelen bir miğde sorunum var endoskopi olmaktan korktuğum için bir türlü tedavi olmadım çünkü dr endoskopi yapmadan bir şey söylemek zor diyor benim sıkıntım kiramp gibi başlıyor gittikçe şiddeti artıyor gün boyu hatta gece sabaha kadar kivrandiriyor ağrılar sırtıma vuruyor bilinen belirtiler boğazda yanma gıcık hazımsızlık… Devamını oku »

Apiterapi Merkezi
Apiterapi Merkezi
3 yıl önce

Enfeksiyonel iltihabi hastalıkların modern tıpta tedavisi yoktur.Fakat Doğal yöntemlerle kalıcı,yanetkisiz,güvenilir tedavisi mümkündür. Hazırladığım Apiterapi karışımlarla (Organik sertifikalı Bal,Propolis,Polen,Arı Sütü,Arı Ekmeği (Perga) ) tıbbın tüm imkanlarını tüketen yüzlerce ÜLSER,GASTRİT,ÜLSERATİF KOLİT,CROHN,REFLÜ, hastalarının kalıcı olarak iyileştiklerine bizzat şahit oldum, Propolisin doğadaki en güçlü antibiyotik ten 100 misli daha güçlü dür.Hiç bir yanetkisi yoktur.Propolis,… Devamını oku »

Araç çubuğuna atla