Eritema Multiforme nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Eritema Multiforme (EM), enfeksiyonlara veya ilaçlara karşı aşırı duyarlılık reaksiyonu olarak kabul edilen nadir bir cilt hastalığıdır. Bulaşıcı olmayan EM’nin en yaygın nedenleri arasında uçuk, hamilelik, bazı aşılar ve radyoterapi sayılabilir. Her yaşta ortaya çıkabilir ancak 20-40 yaş arasındaki erkekleri daha çok etkiler. En önemli belirtisi vücudun her yerinde görülebilen, hedef tahtasına benzeyen halka şeklindeki deri döküntüleridir. Bununla birlikte ateş, titreme, halsizlik, eklem ağrıları gibi ön belirtiler görülebilir. Hafif vakalarda el, kol ve bacaklar üzerinde görülen yaralar kısa sürede kendiliğinden iyileşir ancak tekrarlayabilir. Ağız, göz, cinsel organların etkilendiği daha ciddi durumlar da yaşamı tehdit edebilmektedir. Tedavide ilk adım asıl nedeni bulmaya veya neden olan ilacı kesmeye yöneliktir.
İçindekiler
Eritema Multiforme nedir?
Eritema Multiforme yada diğer adı ile Eritem Polimorf, çoğunlukla çocukları ve genç yetişkinleri etkileyen; başta kollar ve bacaklarda olmak üzere simetrik kırmızı yaralar ve kabarcıklarla belirgin, akut, kendi kendini sınırlayan, iltihaplı bir deri hastalığıdır. Eller ve ayakların üst kısımlarında başlayan yaralar hastalık ilerledikçe tüm gövdeye yayılır. Başlangıçta düz olan yaralar, birkaç santimetre çapında plaklar oluşturmak üzere yükselerek yavaş yavaş genişler.
Plağın merkezi koyulaşır, ödem oluşur ve bundan dolayı kabarma veya kabuklanma gibi yüzey değişiklikleri geliştirir. Sıklıkla uçukla ilişkili ortaya çıkan Eritema Multiforme genellikle herhangi bir yan etki olmadan iyileşir. Enfeksiyonlar uçuk virüsüyle tetiklendiğinde veya döküntüye neden olan bir ilaç yeniden kullanıldığında tekrarlayabilir.
Eritema Multiforme neden olur?
Eritema Multiforme’un nedeni bilinmemektedir; ancak ilaçlara, enfeksiyonlara veya sistemik bir hastalığa yanıt olarak ortaya çıkan alerjik bir reaksiyondur.
EM’ye yol açabilecek enfeksiyonlar:
- Soğuk algınlığı, HIV, hepatit A-B-C, zona, suçiçeği, uçuk gibi viral enfeksiyonlar
- Mikoplazma pnömoni, streptokok farenjiti, tüberkülozis gibi akciğer enfeksiyonlarına neden olan bakteriler
- Mantar enfeksiyonları
EM’ye neden olabilecek ilaçlar:
- Sulfo grubu ilaçlar
- Antikonvülzanlar
- Non-steroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ)
- Antibakteriyel ilaçlar
- Penisilin bazlı antibiyotikler
- Anestezi, anti-nöbet ilaçları
EM ile ilişkili diğer nedenler:
- Kızamık, tetanoz, çocuk felci, tetanoz-difteri-aselüler boğmaca, çiçek, hepatit B aşıları
- Radyoterapi
- Genetik koşullar
- Lenfoma, lösemi
- Kollajen doku hastalıkları
- Graft versus host hastalığı (organ fonksiyon bozukluğu)
- Crohn hastalığı
- Sistemik lupus eritematoz
- Hamilelik
Eritema Multiforme belirtileri
- Deri döküntüsü
- Hedef tahtası veya boğa gözü olarak da adlandırılan soluk kırmızı halkalarla çevrili, vücudun her iki tarafını da etkileyen merkezi bir kızarıklık
- İsilik
- Kaşınma, yanma
- Yüksek ateş
- Yorgunluk
- Baş, eklem ağrısı
- Kabuklarla kaplı şişmiş dudaklar
- Genital bölgede yaralar
- Gözlerde kızarıklık, yanma, kaşıntı, ağrı ve görme problemleri
- Ağız yaraları
Eritema Multiforme tipik olarak, düzinelerce küçük, kırmızı yaralardan oluşur; kızarıklık aniden ortaya çıkar, birkaç gün içinde gelişir. Bazı insanlarda kızarıklıklardan birkaç gün önce soğuk algınlığı başlar.
İsilik nedir, neden olur? İsiliğe ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi
Eritema Multiforme türleri
Eritema Multiforme, sıklıkla birbirleriyle ilişkili olarak tartışılan üç cilt bozukluğunun en hafifidir. Stevens-Johnson Sendromu Eritema Multiforme’a göre daha ciddidir ancak Toksik Epidermal Nekroliz üçünün içinde en şiddetli olandır. Eritema Multiforme tipik olarak 2 şekilde görülür:
- Eritema Multiforme Minör: Hafif bir alerjik reaksiyon şeklindedir, en sık görülen türüdür. El sırtından başlar ve ayak sırtı, avuç içi, ayak tabanı, kol ve bacakların ön yüzlerini etkiler. Bazen dudaklarda kabarcıklar görülebilir. Görünüm iyi seyreder ve yaralar birkaç gün veya haftada iz bırakmadan iyileşir.
- Eritema Multiforme Majör: Gövde tutulumunun gözlendiği nadir görülen EM tipidir. Yaygın olarak dudaklar, yanakların içi, damaklar, dil etkilenir. Göz, anüs, cinsel organlar, soluk-yemek borusu, bronşlar, mide-bağırsak etkilenen diğer mukozal bölgelerdir. Ateş ve eklem ağrılarıyla başlayan EM majör sıvı dolu kabarcıklara, şişliklere neden olabilir. Ağrı yüzünden konuşma ve yutma zorlaşır.
Eklem ağrısı neden olur? Nasıl geçer? En etkili tedavi yöntemleri
Stevens-Johnson Sendromu (SJS)
Genellikle ilaç kullanımına bağlı ortaya çıkar, daha şiddetlidir. 1-14 gün süren yüksek ateş, öksürük, bulantı, kusma, kas, eklem ağrılarıyla seyreden ön belirti dönemi vardır. Daha sonra aniden yüz, boyun ve gövdede kırmızı döküntüler ortaya çıkar, 4-5 günde maksimum düzeye ulaşır. Özellikle dudaklarda kanamalı kabuklar oluşur.
Dil, damak, yanak içleri; gırtlak, yemek-soluk borusu, genital organlar etkilenir. Hastaların %90’nında ağrılı göz iltihabı ve kalıcı görme kayıpları olabilir. Beslenme bozukluğuna da yol açabilen SJS hastanede tedavi edilmelidir.
Toksik Epidermal Nekroliz (TEN)
Genellikle ilaç kullanımı sonrası ortaya çıkan TEN her yaşta görülebilir. Deri bulguları öncesinde mukozalarda yanma, ödem, kan toplanması; yüksek ateş, bulantı, kusma, kas, eklem ağrıları gibi ön belirtiler görülür. 1-2 gün içinde gövde ve yüzde kanlı yaralar gelişir; deride ağrılı bir hassasiyet, yanık benzeri bir görünüm oluşur.
Ağız, göz, cinsel organlar, solunum sistemi mukozası etkilenir. Tırnaklarda, saçlarda kayıplar; kalıcı görme problemleri, hafıza yitimi, koma gelişebilir. Görünüm kötüdür, iyileşme yavaştır ve potansiyel olarak ölümcüldür.
Eritema Multiforme teşhisi
Eritema Multiforme döküntüsü sıklıkla akut ürtiker ve Lyme hastalığı belirtileriyle karıştırabilir. Bu nedenle hastalığın teşhisinde, doku hasarının büyüklüğü, şekli, rengi, dağılımı dikkatli şekilde gözlemlenir; ilişkili enfeksiyonları ortaya çıkarabilecek testler ve deri biyopsisi yapılır.
Tanı ve testleri
Eritema Multiforme ve Stevens-Johnson Sendromunun spesifik bir laboratuvar bulgusu olmamasına rağmen, bazı testler neden olarak saptanan enfeksiyonların tanımlanmasında yararlı olabilir. Bu sebeple tüm vakalar için; kan sayımı, eritrosit sedimantasyon hızı, C-reaktif protein (CRP), rutin biyokimyasal testler; solunum sistemi problemleri için akciğer grafisi ve ELISA testi yapılır.
Eritema Multiforme hastaları hangi doktora gitmeli?
Eritema Multiforme hastalığıyla ilgili en doğru teşhisi dalında uzman bir cilt uzmanı (dermatolog) yapacaktır.
Dermatoloji (cildiye) nedir? Dermatolog ne iş yapar? Önemli cilt hastalıkları
Eritema Multiforme tedavisi
Eritema Multiforme tedavisi, altta yatan nedeni, belirtileri gidermeyi; cildin enfekte olmasını önlemeyi amaçlar.
- EM Minör vakalarında; döküntüler birkaç hafta içinde kendi kendine iyileştiği için çoğu zaman tedavi gerekmez. Ancak bazı durumlarda sulu pansumanlar ve sistemik kortikosteroid tedavisi uygulanır.
- EM Majör/SJS/TEN vakalarında; hasta hastaneye yatırılır ve yanık gibi tedavi edilir. Tüm ilaçlar kesilir, sıvı-elektrolit dengesi ayarlanır, yaraların enfekte olmasını önlemek için lokal pansuman yapılır. Ağız kötü etkilenirse yumuşatılmış veya sıvı bir diyet uygulanır, hatta bazı hastalar damardan beslenmeye ihtiyaç duyabilir. Sistemik antibiyotik ve kortikosteroid tedavisi uygulanır.
Majör ve minör formlarında tedavide aşağıdakiler kullanılır:
- Ağrı kesiciler
- Antihistaminler
- Kızarıklık, şişlik, kaşıntıyı azaltmak için steroid kremler
- İltihap için steroid tabletler
- Anti-viral tabletler
- Antibiyotikler
- Ağız yaraları için anestezik gargaralar
- Göz damlaları, merhemler
Eritema Multiforme tedavi edilmezse ne olur?
Çoğu hasta birkaç hafta içinde tamamen iyileşir. Ancak, özellikle uçuk virüsünden kaynaklanıyorsa tekrarlama riski vardır. Eritema Multiforme Major/SJS iyileşmesi 6 haftayı bulabilir.
TEN % 30’a yaklaşan ölüm oranına sahiptir; hastalar yoğun bakım veya yanık ünitesinde en iyi şekilde tedavi edilmelidir. Tedavi edilmezse kalıcı hasarlar oluşabilir.
Ürtiker (kurdeşen) nedir? Neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi
Toksik Epidermal Nekroliz (TEN) komplikasyonları
- Kalıcı cilt ve göz hasarı
- İç organların iltihaplanması
- Kan zehirlenmesi (septisemi)
- Cilt enfeksiyonları
- Septik şok (kan basıncının tehlikeli derecede düşük seviyeye düşmesi)
Eritema Multiforme bitkisel tedavisi
- Isırganotu yaraların iyileşme sürecini hızlandırır. 4 bardak suda bir tutam kaynatılarak günde 3 kere 1’er fincan içilebilir.
- Haftada 2 gün sabahları 1 çorba kaşığı zeytinyağı ve yarım limonun suyunu karıştırarak içmek cildin nemlendirilmesinde yardımcı olur.
- Adaçayı iltihaplı yaraları tedavi eder.
- Ezilerek çıbanların üzerine sarılan taze andızotu kökü iyileşmeyi hızlandırır.
- Ayçiçeği tohumlarından ve ebegümeci yapraklarından yapılan merhemler çıbanları tedavi eder.
- Elma uçuk mikrobuna karşı etkilidir.
- Havuçtan yapılan merhem kaşıntılara iyi gelir.
- Meyankökü ağız bölgelerindeki yaralara karşı kullanılır.
- Sakızağacı yapraklarını haşlayıp suyuyla vücut yıkanırsa yaralarda rahatlama sağlanır.
- İltihap giderici özelliğe sahip olan biberiye, zerdeçal, çörekotu bolca kullanılabilir.
- Enginar, salatalık, kereviz, kuşkonmaz, dulavratotu, suteresi, çöven deri hastalıklarına iyi gelir.
Bazı bitkiler aşırı kullanıldığında yan etkilere neden olabilir, bu nedenle doktor kontrolünde tüketilmelidir.
Eritema Multiforme ve hamilelik
Hamilelik süresince hormon seviyesinde oluşan değişikliler nedeniyle ciltte koyulaşma görülebilir. Yüksek östrojen seviyesine veya hücresel savunma sistemi bozulmasına bağlı olarak Eritema Multiforme, uçuk ve siğil gebelikte daha sık görülmekte veya şiddetleri artmaktadır. Tekrar eden gebeliklerde, doğum kontrol hapı kullanımlarında nüksedebilir.
İlk kez gebelik sırasında başlayarak alevlenme gösterebilen EM, doğum sırasında vajinal yaralarla temas sonucu bebeğe bulaşır. Genital uçuk saptanan gebeliklerde sezaryan önerilmektedir.
Aft nedir, neden olur? Afta ne iyi gelir? Ağız içi yaralarının tedavisi
Eritema Multiforme hastalarına öneriler ve uyarılar
- Cildi rahatlatmak için nemli kompresler uygulayın, kuru ortamlardan kaçının.
- Hijyen ve hasta insanlardan uzak durmak enfeksiyonları önlemeye yardımcı olabilir.
- Cilt bakım ürünlerinizde boya, parfüm olmamasına dikkat edin.
- Ilık su ile duş alın, duştan sonra mutlaka nemlendirici kullanın. Banyoda % 0.05 klorheksidin gibi bir sıvı antiseptik kullanılması bakteri veya virüslerden kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur.
- Yağlı yiyeceklerden olabildiğince uzak durun, kırmızı et tüketimini kısıtlayın.
- Omega-3 içeren somon, ton, sardalye, alabalık, uskumru gibi balıkları tüketin.
- Ağır vakalarda solüsyonlu sargılarla hassas bölgelerde dikkatli bir yara bakımı gerekir. Ayrıca cinsel organlar için gazlı bez kullanabilirsiniz. Bknz:>>> Erythema multiforme
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Symptoms of erythema multiforme2- Erythema multiforme in children3- Erythema multiforme / OverviewYAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Eritema Nodozum nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Ağız kokusu hangi hastalıkların habercisidir? Nedenleri ve çözümü
Ağız kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavisi yöntemleri
Egzama (atopik dermatit) neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Cilt kanseri neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
YORUMUNUZ VAR MI?
Arkadaslar vitamin testi mutlaka yaptirin. Cogu insanda d vitamini b12 demir eksik cikiyor.eksikleer varsa doktor ilac veriyor. Birde umunex50mg veya ımutor100mg kullaninca hastalik ya tamamen kesiliyor fakat sadece kullandiginiz surece ucuk falanda cikmiyor ciksada aninda atlatip bir iki elinizde yara oluyor yaralar buyumeden iylesiyor yani etkisi kalmiyor. Siz umunex veya… Devamını oku »
Arkadaslar bir cay kasigi toz zerdecal bir cay kasigi hakiki zeytin yagi ama olmasada olur ama varsa iyi olur birde bir tatli kasigi varsa bal yoksa heran gibi recel fark etmez amac tatlandirmak baska bisi degil bir cay kasigi ucu kadarda karabiber ama mutlaka karabiber sartmis cunkki karabiber zerdacali aktif… Devamını oku »
Selam arkadaşlar.
Ben imutor kompleks kullanıyorum faydasını gördüğümü düşünüyorum.
Uçuk çıksada eritema multiforme çıkmadı 9 aydır çoook şükür…
Bu hastalık bağışıklık hastalığı ve stres (aşırı üzülme, kırılma, vs.)
Kardesim selam haklisin bende imunex kullaniyorum. İmutorla ayni ikiside beta gulikan imunex 50 mg kullaniyorum ben ucuk sende cikiyomus bende cok sukur oda cikmiyo eritema multiformede yani ölenedek bunu kullanicam eczacilar doktorlar zararsiz diyor beta gulikana yani imunex ilaci ve imutor ayni sayilir ama ben imunex tercih ediyorim simdilik. Cok… Devamını oku »
Arkadaslar gumus suyunu onermiyorlar cok bilginiz olsun birde su cicegi asisida daha cok zarar verebilir diyorlar diye duydum. Bunlarin faydasi yokmus benim duyduguma gore
Arkadaslar bagisiklik sistemini guclu tutunca hic bir etkisi kalmiyor hastaligin ben bal ari sutu propolis polen bal karisimlari var ama dogalini bulun biyerden arastirin dogal yapanlarda var birde imunex 50 mg olani alin en yuksek dozu 50 mg bu cunki. veya imutor buda ayni imunex gibi bagisiklik sistemi guclendiren ilac… Devamını oku »
Merhaba arkadaslar .Benim 16 yasim var Bende bu hastalikdan 2 yildir cekiyorum. Tedavisi ne lutfen cevap verin Kasintidan oluyorum
Kardesim bagisiklik sisteminizi guclu tutun evde kendiniz kefir yapin icin hazir kefir almayin bilmiyosaniz nette kefir nasil yapilir tarifleride var. Birde imunex ilacini kullandim ben 6 ay aksatmadan bir yil hastalik birkere dahi cikmadi normalde her ay tekrarliyodu ucuk sonrasi. Arastirin imunex bagisiklik sistemi guclendiren ilac diye isteyin eczanelerden ilaci… Devamını oku »
Merhaba bu hastalığa diş dolgusu olan siyah veya galaş renkli civa içerin amalgam dolgunun sebep olabileceğine ilişkin bir düşünce var.
Sizin diş dolgularınız var mı siyah veya gümüş renkli dolgu var mı dişinizde???
Kardesim dolgu yok bende hic bu hastaligin en buyuk sebebi ilaclar en buyugude antibiyotik bakin bazi ilaclara ve antibiyotigin yan etkilerine eritema multiforme yaziyor. Imunex denilen 50mg olani kullanicam 6 ay sonra mg dusurebilirim 10mg deniycem bakalim sizde bir kac doktora sorun kullanin ilac degilmis besin takviye beta gulikan..ben cok… Devamını oku »
Ben 13 yıldır bu hastalık la mücadele ediyorum son olarak capada yıllardır waltrex kullanıyorum oda süreç sonuç değil çok çektim bu hastalıktan nerelere gittiysem tedavisi bulamadım eger yi doktor bulursanız bana ulasirmisiniz 5325840686
En son takviye gıda destekleyici ürünlere yöneldim imuneks ve imutor Özellikle imutor bağışılığı kuvvetlendiriyor En önemli şey psikoloji alıngan kırılgan olmamak insanların sana yaptıklarına takma salla gitsin Güceniğinde birinin yaptığı bir şey dokunduğunda önce bağışıklığın düşer sonra uçuk çıkar uçuğu takip eden 10-15 gün içinde eritema multiforme çıkar bunun yazı… Devamını oku »
Merhaba bu hastalık bende 2016 haziranda ortaya çıktı. Öncesinde birkaç tane üst üste uçuk çıktı son uçuk yarası iyileşmek bilmedi 3 hafta sürdü o sırada çok şiddetli eritema multiforme geçirdim. 7 ay sonra yine ve şiddetli geçirdim 4 ay sonra çok hafif sonra orta şiddetli en son ocak 2018 geçirdim.… Devamını oku »
Ek olarak bir bilgi Diş dolgusu olarak kullanılan siyah ve gümüş renkli AMALGAM DOLGU içeriğindeki civanın vücuda girerek ağır metal zehirlenmesine yol açtığı bu bağışıklığı düşürdüğü stres (üzüntü hayal kırıklığı, gücenme korku endişe) baktiriyel hastalıklar ve enfeksiyon durumunda vücutta döküntü deri hastalıklarına ve eritem multiforme hastalığına sebep olma durumu olabilirmiş..… Devamını oku »
Ben 13 yıldır bu hastalık la mücadele ediyorum son olarak capada yıllardır waltrex kullanıyorum oda süreç sonuç değil çok çektim bu hastalıktan nerelere gittiysem tedavisi bulamadım eger yi doktor bulursanız bana ulasirmisiniz 5325840686
Oğlum 11 yaşında.3 yıldır teşhisi konmuş bu rahatsızlıkla mücadele ediyoruz .havuza gittiği zamanlar daha sık tekrar etti.bağışıklık sistemi düşük kişilerde rastlandığına şahit olduk.bağışıklığın en iyi tedavisi EKİNEZYA!!!!bunun üzerine Orzax marka İmunol adlı şuruba başladık .hergün 1 yemek kaşığı içti.cildinde çıktığı zaman normalde 3 hafta süren rahatsızlık ilaçla 1 hafta içinde… Devamını oku »
Banada yeni bu teşhisi koydular, kollarımda ve ayaklarında kızarıklıklar var,bir krem, valtrex hap ve bir başka hap verdi doktorum. Bunun seyri nasıl oluyor..
Kardesim bende 1 yildir cekiyorum ayda bir tekrarliyor falan cok agirda gecirdim benim sadece ucuk cikiyor el ayaga yayiliyor bir iki bacak gogusde cikiyor cok sukur tum vicudumda cikmiyor ama agzim ici komple yara kapaniyor cok kotu bir hastalik allah buyuktur ben allaha yalvariyorum adeta hayat sevincim yasama umudum gencligim… Devamını oku »
Ben 13 yıldır bu hastalık la mücadele ediyorum son olarak capada yıllardır waltrex kullanıyorum oda süreç sonuç değil çok çektim bu hastalıktan nerelere gittiysem tedavisi bulamadım eger yi doktor bulursanız bana ulasirmisiniz 5325840686
2011 den beri cekiyorum
Ucuk için valtrex hapını kullanın
Kır çayı düzenli şekilde için ben biraz faydasını gördüm çayın sabahları bir bardak içiyorum
Gargara ilaçları kullanıyorum
merhaba bende eritome hastasıyım 1 yıldır atak geçirmiyordum.bendede uçuğa bağlı çıkıyor gitmediğim prof kalmadı ankarada psikoli bozan sosyal hayatımı etkileyen bi hastalık bu kez yine atak geçiriyorum fakat dr bu kez ağrı kesici ilaç içmiştim ondan olduğunu söyledi.sizede tavsiyem valterex dışında ilaç almayın
Ben 13 yıldır bu hastalık la mücadele ediyorum son olarak capada yıllardır waltrex kullanıyorum oda süreç sonuç değil çok çektim bu hastalıktan nerelere gittiysem tedavisi bulamadım eger yi doktor bulursanız bana ulasirmisiniz 5325840686
Arkadaslar msj atin bigi paylasimi yapalim sureci istegram adresim mehmetsanli1
Merhaba. Bende de ayni hastalik var. Ucuga bagli galiba. 2.kez tekrarladi bende. Şaşırdım kaldim.