Liken Planus nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

5 Mayıs 2018   |    6 Haziran 2021    |   Kategori: Cilt Sağlığı, Sağlık Sözlüğü Print

Liken planus, her yaşta ve farklı nedenlerle ortaya çıkabilen kronik ama iyi huylu bir cilt hastalığıdır. Bulaşıcı olmayan bu problem cilt dışında tırnak ve ağız içini de etkileyebilir. Kimi ilaçlar, enfeksiyonlar, mikroplar, stres ve hepatit B gibi bazı faktörler Liken planus, tetikleyebilir veya şiddetini arttırabiliyor. Hastalık vücudun pek çok yerini etkiyebilir ve genellikle cilt döküntülerine neden olur. Bu döküntülerin boyutu genellikle 1 mm ile 1 cm arası değişir. Hafif kabarık, mor renkli ve kısmen parlak olur. Döküntüler başlangıçta kırmızı renktedir ama zamanla asıl rengi olan mora dönüşür. Liken planusa karşı halen tam şifa sağlayan etkili bir tedavi yoktur. Ancak hastalığın etkilerini hafifleten, kaşıntıları azaltan antihistaminikler ve nemlendirici kremler verilmektedir.

Liken Planus nedir?

Liken Planus, stres gibi nedenlerle ortaya çıkan iyi huylu bir cilt problemidir. Kol, bacak, ağız, genital bölge, yemek borusu, geniz ve dilde görülen liken planus, kaba, pullu plaklar halinde veya küçük, düz tepeli yumrular ile karakterizedir. Kalıtsal bir hastalık olmadığı gibi bulaşıcı da değildir. Liken planus hastalığının nedeni kesin olarak bilinmese de alerjenler, stres, viral enfeksiyonlar ve zayıf bağışıklık sistemi sebebiyle ortaya çıkabilir.

Stres nedir? Stresle nasıl başa çıkılır? Neden olduğu hastalıklar…

Liken Planus’un nedenleri

  • Stres, liken planus hastalığına neden olan ilk ve en etkili nedendir. İş durumu stresli olan ve yaşam mücadelesi içerisinde olan yaş gruplarının bu rahatsızlığa daha fazla maruz kaldığı görülür.
  • Hepatit B, hepatit C, karaciğer hastalıkları, primer biliyer siroz ve diyabet, liken planusa neden olan hastalıklardır. Bu hastalıkların semptomları, planus hastalığını tetikler ve şiddetini de arttırabilir.
  • Liken planus hastalığının bir diğer tetikleyicisi ise ilaç kullanımıdır. Tansiyon ilaçları, antibiyotikler, antimalaryal ilaçlar ve nonsteroid antienflamutuar ilaçlarının, planus hastalığını tetiklediği bilinir.

Liken planus, kesin ve tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Hastalığın oluşum nedenleri kişilere göre farklılık gösterse de en çok rastlanılan nedeni strestir. 

Liken Planus belirtileri

  • Ciltte yuvarlak kırmızı, mor ve düz tepeli sivilcelere benzer
  • Yakından bakıldığında pullu bir görünüme sahiptir
  • Hastalığın şiddetine bağlı olarak kaşıntı yoğunluğu değişir
  • En çok kol bilekleri, iç bilek ve ayak bileklerinde meydana gelir
  • Hastalık, tırnakları ve kafa derisini olumsuz etkiler
  • Kızarıklık, tahriş ve saç dökülmesine neden olabilir
  • Tırnaklarda oluştuğunda, tırnakların kolay kırılmasına yol açar
  • Ağız içerisinde oluştuğunda, ülsere neden olabilir ve yemek yemeği zorlaştırır
  • Kadınlarda en sık vajinada oluşur. Vajina ve vulva içerisinde kırmızı parlak lekeler ve yaralar görülür. Sebebi ise cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve kimyasal ürünlerdir
Liken Planus belirtileri

Liken Planus belirtileri

Liken planus, bir cilt hastalığı olduğu için gözle görülebilen belirtileri vardır. Görünen belirtilere acı ve kaşınma gibi rahatsız edici durumlar da eşlik edebilir. Hastalık, el ve ayak bileklerinde, ağız içerisinde ve cinsel organlarda görülebilir. Bu nedenle görünümleri, acı hissi ve belirtileri farklılık gösterebilir.(1)

Deride Liken Planus

Deride genellikle ayak ve el bileklerinde görülür. Deride oluşan düz yüzeyli kabartılı lezyonlar, ciddi bir kaşıntı oluşturur. Kırmızı veya mor renklerden oluşan kabarcıklar, bacak, kol, boyun, alt sırt, bilekler ve cinsel bölgelerde görülür. Bazı durumlarda saç ve tırnakları da etkiler. Lezyonlar, her bölgede farklı bir görünüme sahiptir.(2)

Eritema Nodozum nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Ağızda oluşan Liken Planus

Liken planus, vücudun farklı yerlerinde olduğu gibi ağız içerisinde de görülür. Ağızda görülen liken planus hastalığının tedavisi ve iyileşme süreci, vücudun diğer yerlerine oranla daha uzundur. Dil, diş eti ve yanakları etkileyen hastalık, oldukça rahatsız edicidir. Ağızda beyaz çizgiler ve noktalar biçiminde görülür ve kolayca tespit edilir. Şiddetli vakalarda, ağrılı yaralara ve ülsere neden olabilir.

Ağızda oluşan Liken Planus

Ağızda oluşan Liken Planus

Ağızda oluşan liken planus tedavisi için biyopsi gerekebilir. Hastalığın belirtileri ortaya çıkar çıkmaz bir doktora başvurmak gerekir. Doktor tarafından yapılan tetkikler sonucunda hastalığa neden olan unsurlar belirlenir ve hastaya uygun tedavi ve ilaç verilebilir.

Genital bölgede nasıldır

Liken planus hastalığına maruz kalan bireylerin, genital bölgelerinde de belirtiler gözlemlenebilir. Genital bölgede oluştuğunda, yara biçiminde olabilir; araştırmalar, hastalığının kadınlarda daha fazla oluştuğunu göstermiştir.

Ürtiker (kurdeşen) nedir? Neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Saç ve tırnaklarda oluşan Liken Planus

Liken planus hastalığı bazı durumlarda saç derisini ve tırnakları etkileyebilir. Genel olarak tırnakları etkileyen hastalık, tınakların bir kısmının veya tamamının kaybedilmesine yol açabilir. Tırnakların çıkma noktasından itibaren görülen hastalık, tırnağın soyulmasına, kırılmasına veya yapısının bozulmasına neden olur.

Hastalık, kalıcı veya geçici tırnak kayıpları oluşturabilir. Liken planus hastalığının etkilediği diğer bir yer ise saç derileridir. Bu durum, kel kalmak gibi büyük sorunlar doğurabilir. Bu durumda yapılması gereken doktora başvurmak ve önlem almaktır. Sağlıklı beslenme, bol su tüketimi, temizlik ve doğru yaşam tarzı, hastalığın iyileşme süresi için önemlidir.

tırnaklarda oluşan Liken Planus

Tırnaklarda oluşan Liken Planus

Liken Planus bulaşıcı mıdır?

Hastalığa maruz kalan insanların en çok merak ettiği konu, liken planusun bulaşıcı olup olmadığıdır. Bunun nedeni deride oluşması ve ciltlerin birbirine temas etmesidir. Ancak bu hastalık, bulaşıcı ya da genetik bir hastalık değildir.

Liken Planus kansere neden olur mu?

Liken planus, tedavisi olan bir cilt hastalığıdır. Aynı zamanda ölümcül ve zararlı da değildir. Zaman içerisinde kendiliğinden de iyileşebilen hastalığın iyileşme süresi kişiden kişiye farklılık gösterir. Oluşan cilt lezyonları vücutta kalıcı değildir. Hastalık, iyileştikten sonra tekrar ortaya çıkabilir ancak bir kanser türü değildir. Aynı zamanda bir kanser türü olmadığı gibi, kansere yol açacak faktörleri de doğurmaz.

Liken Planus tedavisi

Hafif dereceli liken planus vakaları, genellikle birkaç hafta veya ay içerisinde iyileşme gösterir ve bir tedavi gerektirmez. Ancak belirtiler şiddetli ve rahatsızlık verici ise doktor tedavisine ihtiyaç olabilir. Bu hastalığı kısa sürede tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur. Tedavinin amacı, hastalığın belirtilerini ve şiddetini azaltmaktır. Genel olarak doktor, ağız yoluyla alınan veya krem olarak kullanılan antihistaminikler önerir.(3)

Liken planus hastalığı için ilaç tedavisinin yanında en fazla PUVA ismi verilen ultraviole ışık tedavisi tercih edilir. Işık tedavisi, cilt üzerindeki lekelerin mor ötesi ışık ile incelenmesidir. Hastalar, öncelikle dermatoloğa başvurmalı, tedavi için yanlış ilaçların ve yöntemlerin kullanılması, hastalığın şiddetini arttırabilir.(4)

Egzama (atopik dermatit) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Liken Planus bitkisel tedavi

Liken planus hastalığının şiddetini azaltmak için ev tipi ilaçlar ve bitkisel yöntemler tedavi olarak kullanılabilir. Burada önemli olan, bitkisel yöntemlerin doktor tarafından onaylanmasıdır. Yanlış bitkisel yöntemlerin kullanılması, kalıcı hasarlara veya hastalığın yayılmasına neden olabilir. Bitkisel tedavi, rahatsızlığın verdiği kaşıntıyı azaltmaya yardımcıdır. Sigara ve alkol tüketmemek, baharatlı ve asitli içeceklerden uzak kalmak, en önemli tedavi yöntemleri içerisindedir.

Liken planus için bitkisel ve alternatif tedavi uygulamadan önce doktora başvurmak, bilgi almak oldukça önem taşır. Bilinçli bir tedavi içi doktor tavsiyeleri önemlidir. Evde yapılabilecek bitkisel yöntemler;

Soğuk Kompres

Liken planus lezyonlarının bulunduğu bölgeye, soğuk buz torbası koymak, kaşıntının rahatlamasına yardımcı olabilir. İstenilen sonucu elde etmek için buz torbasının 5-10 dakika süresince uygulanması gerekir.

Aloe Vera Tedavisi

Aloe vera, oldukça faydalı bir bitkidir. Kozmetik ürünleri ve bakım kremleri içerisinde kullanılan bu bitki, liken planus lezyonları için de faydalıdır. Doğal aloe vera jeli alınarak kızarıklıkların olduğu yere sürülebilir. Sabahları aloe vera suyu tüketmek de hastalığın tedavisine yardımcı olabilir.

Aloe vera nasıl kullanılır? Sağlık ve cilt için faydaları nelerdir?

Çay Ağacı Yağı

Anti-inflamatuar özelliklere sahip olan çay ağacı yağı, liken planus tedavisinde kullanılır. Lezyonları hafifletmek için çay ağacı yağı oldukça etkilidir. Yağ, su ile seyreltilir ve hastalıklı bölgeye sürülür. Günde iki kez uygulanabilir.

Zerdeçal Kürü

Bir diğer bitkisel tedavi yöntemlerinden biri zerdeçal kürü uygulamasıdır. Anti-inflamatuar etkiye sahip olan zerdeçal, su ile karıştırılarak macun kıvamına getirilir. Buna alternatif olarak zerdeçal tozu, süt ve buğday unu karışımı da kullanılabilir.

Liken Planus tedavi süresi nedir?

Liken Planus hastalığı, ilaç ve bitkisel tedavi ile farklı süreçler içerisinde iyileştirilir. Hastalık, zaman içerisinde uzun veya kısa sürede ortadan kalkabilir. Hastalığa maruz kalan kişilerin doğru tedavi uygulaması, önerilere uyması ve mikroplardan uzak kalması, tedavi sürecini etkileyen faktörlerdir. Hastalığın ortalama iyileşme süresi 18 ay civarındadır.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla