İdrar yolu enfeksiyonu neden olur? Belirtileri ve tedavisi

24 Şubat 2014   |    7 Haziran 2023    |   Kategori: Enfeksiyonlar, Sağlık Sözlüğü Print

İdrar yolu enfeksiyonu, genellikle idrar yolundan mesaneye kadar ulaşan bakterilerin (E.Coli) neden olduğu çok yaygın görülen bir enfeksiyondur. Aralıklarla tekrar edebilen bu enfeksiyon sadece mesanede görülürse ‘sistit‘ eğer enfeksiyon böbreklere ve üst idrar kanalına yayılırsa bu duruma ‘piyelonefrit‘ denilir. İdrar yolları enfeksiyonlarında tedavisi kolay olan tür sistittir. İdrar yolu enfeksiyonunun (İYE) en yaygın belirtisi, idrar esnasında ve sonrasında meydana gelen yanma hissidir. Diğer belirtileri arasında; sık idrara çıkma, idrarın tam yapılmadığı hissi, karnın alt kısmında rahatsızlık ve şişlik hissi, bulanık ve ağır kokulu idrardır. İdrar yolu enfeksiyonları yanlış veya geç tedavi edildiğinde böbreklere, gebelerde ise fetüse zarar verebilmektedir.

İdrar yolu enfeksiyonu nedir?

İdrar yolu enfeksiyonları genellikle bakteri kaynaklıdır, ancak bazı durumlarda mantarlar ve virüsler de bu soruna neden olabilir. İYE idrar yollarının herhangi bir yerinde olabilir. İdrar yolu, böbrekler ve mesanede oluşabilir. Kadınlarda çok daha sık ve daha şiddetlidir. Mesanede gerçekleştiğinde çok ağrılıdır. Böbreklerde olduğunda ise çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Doktorlar genellikle İYE tedavisinde antibiyotik kullanır ama kimi zaman türünün saptanması için test gerekebilir. Tedavinin seçimi hastanın durumuna, önceki enfeksiyonlarına, mikropların türüne, altta yatan hastalıklara göre değişir.

Enfeksiyon nedir? Neden olur? Belirtileri, türleri ve tedavisi

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri

  • Sık sık idrara çıkma
  • İdrarın tam yapılmadığı hissi
  • İdrara çıktıktan hemen sonra bile tekrar idrara çıkma isteğinin var olması
  • İdrara çıktığınızda ağrılı yanma hissi
  • Karnın alt kısmında şişlik, baskı ve rahatsızlık hissi
  • Pelvik bölgede ya da bel bölgesinde ağrılar
  • Bulanık idrar (bazı durumlarda kanlı idrar)
  • Ağır kokulu idrar

Aşağıdaki belirtiler var ise acilen hekime baş vurun:

Kadınlarda kasık ağrısı neden olur? Tedavisi ve çözüm önerileri

İdrar yolları enfeksiyonunun nedenleri

Kadınların idrar yolları dışarıya çok kısa bir kanalla açıldığı için dışarıdan mikropların girmesi daha kolaydır. Özellikle vajinal ve anal bölgede bulunan üropatojen olarak adlandırılan enterikbakteriler yukarı doğru idrar kanalı ve idrar torbasına kolaylıkla yayılabilmektedirler. Bu mikropların idrar torbasına girmesi ve çoğalması enfeksiyonların olmasına neden olur. Özellikle vücut direncinin azaldığı durumlarda bunlar daha sık oluşabilmektedir. Aynı şekilde havuz, deniz, sauna gibi ıslak ortamlar, cinsel ilişki, var olan bir genital akıntı gibi durumlar bu enfeksiyonların altta yatan diğer nedenleridir.

İdrar yolu enfeksiyonlarına neden olan mikroplara çoğunlukla sindirim sisteminde rastlanır. Genellikle enfeksiyondan %85 oranında E. Coli sorumludur. Ardından sindirim sistemi ve çevre dokuda bulunan diğer bakteriler gelir. Pratikte en sık karşılaşılan idrar yolu enfeksiyonları akut sistit ve akut pyelonefrittir.

İdrar yolu enfeksiyonu için ne zaman doktora gitmeli?

İdrarda yanma, sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, idrarın kanlı gelmesi, karın ve bel ağrısı, akıntı, idrar tutamama, ateşlenme, halsizlik idrar yolu enfeksiyonunda gözlenen klinik belirtilerdir. Bu durumda mutlaka bir doktora başvurmak gerekir. Eğer şikayetler çok şiddetli değil ise bolca su içilmelidir. Bol sıvı alımı mikropların dışarıya atılmasını sağlar.

Yapılacak en önemli yanlışlardan birisi hastanın bir doktora danışmadan kontrolsüz şekilde antibiyotik kullanmasıdır. Yanlış kullanılan ilaçlar ileride daha büyük sorunlar yaratabilir. Eğer enfeksiyonlar bir yıl içerisinde 3 veya daha sık oluyorsa o zaman altta yatan başka nedenlerin de araştırılması gerekebilmektedir. Her 5 kadından birinde İY enfeksiyonu yeniden tekrarlar, bunun en önemli nedeni yanlış antibiyotik kullanımı ya da tedavini yarım bırakılmasıdır. Enfeksiyona neden olan bakterinin dirençli hale gelmemesi için doğru antibiyotikle tam tedavi yapılması gerekir.

İdrar yaparken yanma ve Sistit

Basit bir üriner sistem enfeksiyonudur ve sıklıkla kadınları etkilemektedir. Kolay tedavi edilebilmeleri, böbrek hasarı ve bozukluklarına yol açmamaları nedeniyle tanı, klinik bulgular ve idrar tahlili ile konulabilir. Kesin tanı için idrar kültürü testi alınması gereklidir.

Sistit belirtileri

  • İdrar yaparken yanma
  • Sık idrar yapma
  • Ani idrar hissi
  • Gece idrara kalkma
  • Göbek altı ağrısı

Sistit nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

İdrar incelemesinde lökosit, bakteri, bazen de mikroskop veya çıplak gözle görülebilecek kan olabilir. Üriner enfeksiyonlardan korunmak amacıyla bol sıvı alınması önerisi, ilaç kullanımı esnasında kullanılan antibiyotiğin idrardaki yoğunluğunu düşürmemek amacıyla normal miktarda sıvı alımı olarak düzeltilmeli, tedavi sonrası yine bol sıvı alımı teşvik edilmelidir. Bol sıvıdan kasıt; günlük idrar miktarının yaklaşık 2 litre olmasıdır ki ihtiyaç soğuk-sıcak mevsime göre değişebilir.

İdrar yolu enfeksiyonu, sistite oranla daha ağır ve acil bir tablodur. Böbrek toplayıcı sistemi ile birlikte idrar üreten doku kısmının da enfeksiyona katılması anlamındadır. Tek ya da çift taraflı yan ağrısı, hassasiyet, ateş (38-40 C) , titreme ve beraberinde sistite benzer şikayetler görülmektedir. Bulantı, kusma , iştahsızlık, halsizlik de eşlik edebilir. Ağrı bazen karın bölgesinde de hissedilebilir ve diğer karın içi organ bozukluklarıyla karışabilir.

Bu tür bir enfeksiyonun tespit edilmesi halinde hastanın genel durumu da göz önünde bulundurularak hastaneye yatmasına karar verilebilir. Sıvı takviyesi, ikili antibiyotik tedavisi ve diğer desteklerle, oluşan tablo ortadan kaldırılır. İlaç tedavisi çoğunlukla iki hafta kadar devam ettirilir. Ateş, halsizlik, bulantı, kusma gibi belirtiler ortadan kalkıncaya kadar yatak istirahati yapılması iyileşmeyi hızlandıracaktır.

İdrar yolları enfeksiyonu tedavisi

İdrar yolu enfeksiyonu vakalarının yaklaşık %80’i antibiyotik tedavisine yanıt verir. Bu amaçla genellikle böbrekten atılan ve idrar yolu enfeksiyonlarından en sık sorumlu mikroorganizma olan E.Coli’ye karşı etkili antibiyotikler kullanılmaktadır. Ancak antibiyotik tedavisine başlamadan önce mutlaka idrar kültürü alınmalıdır. Ağrıyı gidermek amacı ile spazm çözücüler ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Bol sıvı alımı mekanik temizlik yaparak tedavinin etkinliğini arttırır. Ayrıca, C vitamini, kızılcık suyu, vajinal östrojen, probiyotikler ve immunoprofilaksi tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonunu koruyucu olarak kullanılabilir.

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonları kronik böbrek hastalığına neden olabilir

Genellikle basit idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde 3 günlük tedavi rejimleri yeterli olmaktadır. Ancak 3 günlük bir tedavi sonrasında şikayetlerde azalma olmaz ise farklı mikropların olma ihtimaline ve bu mikropların hangi antibiyotiklere duyarlı olduğunun anlaşılabilmesi için idrar kültür testi sonucuna göre antibiyotik uygulanmasında değişiklikler yapılabilmektedir.

Akut epididimit nedir?

35 yaş altı erkeklerde seksüel geçişli idrar sistemi enfeksiyonlarından sonra sıklıkla görülür ve etken çoğunlukla seksüel temasla geçen bakteriler olarak saptanır. 35 yaş üstü erkeklerde ise prostat enfeksiyonları veya diğer idrar sistemi enfeksiyonlarını takiben ortaya çıktığından etken genelde sindirim sistemi bakterileridir. En önemli belirtisi enfeksiyonu olan tarafta çok şiddetli bir ağrının, gerilme hissinin ve dokunmakla hassasiyetin hissedilmesidir. Ağrı karına ve hatta sırt bölgesine yayılım gösterebilir. Bir diğer önemli belirti torbanın kızarık ve şiş bir hal almasıdır. Şişme 3-4 saatlik bir süre içerisinde hızla gelişir bu arada hastanın ateşi 40 C ye kadar ulaşabilir.

Probiyotik nedir? Hangi besinlerde bulunur? Probiyotiklerin faydaları

Testisin de enfeksiyona katıldığı durumlarda iki organ birbirinden ayırt edilemeyebilir hale gelirler. Tedavi edilmemesi halinde torbanın arka duvarından kendiliğinden boşalacak bir apse ile karşılaşmak sürpriz değildir. Etkilenen taraftaki torbanın yukarı doğru kaldırılması ile gerginliğin azalmasına bağlı ağrının azalması ve rahatlama hissi tipiktir.

Tedavi planlamasında altta yatan sebebi ortaya koyabilmek önem kazanmaktadır. Seksüel geçişli bir hastalığa bağlı olması durumunda uygun antibiyotiğin hastanın cinsel partnerine de başlanması enfeksiyonun tekrarlamaması açısından önemlidir. Ani gelişen bu tablo uygun tedavi ile 2 hafta içerisinde iyileşse de hasta organlardaki sertliğin 4-6 hafta kadar daha devam edebileceği hatırda tutulmalıdır.

Erkek üreme sistemi enfeksiyonu: Akut orşit nedir?

Testisin ani gelişen enfeksiyonu olarak tanımlanabilecek bu durum; kan, lenf ve sperm kanalı yoluyla ortaya çıkar. Vücuttaki diğer enfeksiyonlar da testise yayılarak bu duruma neden olabilirler. En sık sebebi ise epididimitin direkt olarak testisi etkilemesidir. Ergenlikte en sık görülen testis enfeksiyonu orşit sebebi kabakulaktır.

Genellikle 3-4 gün sonra ortaya çıkar ve %20-35 olguda gerçekleşir. İki taraflı olma ihtimali % 10 dur. İki taraflı olduğu durumlarda sperm yapımını olumsuz etkileyecek sonuçlar doğurabilir. Ani olarak başlayan bu enfeksiyonda kasık ağrısına bulantı ve kusma eşlik edebilir. Torba şiş, kızarık, ödemli ve ağrılıdır. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri eşlik etmeyebilir, ateş 40 C ye ulaşabilir. En kısa sürede üroloğa ulaşılması, uygun tedavinin alınması ve tavsiyelere uyulması halinde tüm bu durumlarda kısa sürede tedavi olabilmek ve tekrarlamalarından korunabilmek mümkündür.

Üroloji (bevliye) nedir? Ürolog hangi hastalıklara bakar?

İdrar yolu enfeksiyonlarında son gelişmeler

  • Enfeksiyonun varlığı idrar kültürü testi yardımıyla kesin olarak saptanabilmekte, böylece etraftan mikrop bulaşmalarını önleyecek teknikler kullanılmaktadır.
  • Özellikle ciddi böbrek hasarına yol açan enfeksiyonların sindirim sistemine ait bakteriler nedeniyle gelişen tekrarlayan enfeksiyonlar olduğu ortaya konmuştur.
  • Özellikle kadınlarda sıkça görülen sık tekrarlayan idrar sistemi enfeksiyonlarında idrar yolu ve vajinal dokuda önemli miktarlarda bulunan sindirim sistemi bakterilerinin sorumlu oldukları bilinmektedir.
  • Bilinçsiz kullanılan antibiyotikler, sindirim sistemi bakterilerinin bulaşmasına ve direnç artışına yol açarak daha fazla bozukluk ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ayrıca bilinçsiz kullanımla mantar enfeksiyonlarına da davet çıkarılmaktadır.
  • Tekrarlayan idrar sistemi enfeksiyonlarında düşük doz koruyucu antibiotik tedavisinin sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkisi olmadığı gösterilmiştir. Bu enfeksiyonun tanısı doğru konmuşsa korunma %100 etkili olacaktır.
  • Ürolojik anormaliklerin ortaya konması önemlidir. Böbrekte taş, doğumsal anormallik veya üre yüksekliği söz konusu değilse daha rahat olunabilir.
  • Geniş etkili, vajinal ve sindirim sistemine olumsuz etkisi olmayan yeni nesil antibiyotikler elimizdeki güçlü silahlardır.
  • Basit ve tekrarlayan enfeksiyonun gelişim mekanizmasını bilmek, her yaş gurubu için daha iyi tedavi düzenleme olanağı yaratacaktır. Daha iyi tedavi, böbrek hasarından korunma anlamına gelecektir.

Böbrek ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

İdrar enfeksiyonu bitkisel tedavisi

Doktorunuzun önerdiği ilaç tedavisinin yanında, uygulayacağınız bir kaç öneriyle ağrıları ve yanma hissini azaltabilirsiniz. Öncelikle bakterilerin vücuttan daha hızlı atılmasını sağlamak için bol bol su içmelisiniz bu sayede bol idrara çıkarak idrarın mikropları süpürücü etkisinden faydalanabilirsiniz. Mesaneyi zorlayan kahve, alkol, asitli meyve suyu ve kafein içeren her türlü içeceği mümkün olduğunca azaltın.

Suyun sağlık için önemi ve faydaları! Günlük su tüketme miktarı ne olmalı?

Evdeyken karnın alt kısmına ılık kompres yapmak mesanedeki basıncı ve rahatsızlık hissini hafifletecektir. İdrar yolu enfeksiyonu için bir diğer önerisi ise kızılcık suyu. Kızılcık suyu enfeksiyona karşı vücudu güçlendirir. Günlük olarak kızılcık suyu içmenin, idrar yolu enfeksiyonlarından koruduğuna dair çalışmalar vardır. Bu çalışmalarda, kızılcık suyunun özellikle sık enfeksiyon yaşayan kadınlarda etkili olduğu söylenmekte. Bknz:>>> Urinary Tract Infections

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

2 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
salih
salih
8 yıl önce

hocam ıyı günler benim sorunum idrar yaparken ve yaptıktan sonra çok yapışkanlı meni geliyor hangi ilaçları kullanmalıyım teşekkür ederim

Emirhan
Emirhan
1 yıl önce
Cevaben  salih

Merhabalar öncelikle geçmiş olsun yapışkanlı meni gelmesi sindirim sisteminde rahatsızlık var demektir bı dahiliyeye gitmen gerekir uzman bı arkadaş görsün ona göre ilaç yazalim

Araç çubuğuna atla