C Vitamini hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
C vitamini, vücudun sağlıklı işleyişi için önemli bir vitamindir. Güçlü bir antioksidandır ve kronik hastalıklara karşı koruyucu etkisi vardır. Kolajen üretimini destekleyerek cilt sağlığını korur, yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlar. Kandaki ürik asit seviyesini azaltarak gut hastalığına karşı koruyabilir. Demir eksikliği anemisini önleyebilir. C vitamini eksikliği anemi, diş eti kanaması ve diş kaybı, cilt morarması ve bağışıklık sistemi zayıflaması gibi pek çok sağlık sorununa neden olur. Yeterli meyve ve sebze tüketmek bizi bu sorundan koruyabilir. Tıpkı eksikliği gibi fazla tüketimi de zararlıdır. Kontrolsüz takviye kullanımı C vitamini fazlalığının en yaygın nedenidir.
İçindekiler
C vitamini nedir?
C vitamini (askorbik asit) vücudun işleyişi ve iyileşme sürecinde önemli bir rol oynayan suda çözünebilen bir vitamindir. Yani suda çözünerek vücudun dokularına iletilir, ancak depolanmadan idrarla birlikte dışarı atılır. Bu nedenle her gün belirli miktarlarda C vitamini tüketmemiz gerekir. Ayrıca C vitamini vücudun kendisi tarafından üretilemediği için besin ya da takviyelerden alınması gerekir.
C vitamini ne işe yarar?
C vitamini güçlü bir antioksidan olarak, hücreleri serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı korur. Serbest radikaller kalp hastalıkları ya da kanser gibi bazı kronik hastalıklara neden olabilen zararlı moleküllerdir.
Vücudumuz; kıkırdak, kolajen ve kas oluşturabilmek için de C vitaminine ihtiyaç duyar. Ayrıca bitkisel gıdalardan alınan demirin emilimini arttırır ve bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklardan korunmamıza yardımcı olur. Kemiklerin, derinin, kan damarlarının oluşumundan ve korunmasından da C vitamini sorumludur.
C vitamininin faydaları
C vitamini hastalıktan korur mu?
C vitamini, antioksidan özelliği ile vücudun doğal savunmasını destekler ve bağışıklığı güçlendirir. Serbest radikallerin vücutta birikmesini önleyerek kronik hastalık riskini arttırdığı bilinen oksidatif stresi azaltabilir. (1)
Ayrıca yüksek tansiyonu, kandaki kötü kolesterolü (LDL) ve trigliserit seviyelerini düşürerek kalp hastalıklarına karşı koruyabilir.
Araştırmalar gıdalardan ve takviyelerden yüksek C vitamini alımının kalp hastalıkları ve kanser gibi kronik hastalıklardan koruyucu etkisi olduğunu gösteriyor.
C vitamini takviyesi tansiyonu düşürür mü?
Yapılan çalışmalar C vitamini takviyelerinin kan damarlarını gevşeterek hem hipertansiyon hastalarında hem de hasta olmayan kişilerde kan basıncını düşürebileceğini göstermektedir. Ancak bu konu ile ilgili daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ayrıca özellikle hipertansiyon hastaları için C vitamini tek başına bir tedavi olamaz. (2)
C vitamini ürik asiti düşürür mü?
Kanda ürik asit seviyesi arttığında romatizmal bir hastalık olan Gut hastalığı belirtileri görülebilir. Gut, çok ağrılı ve eklemlerde veya ayak baş parmağında iltihaplanmayla kendini gösteren bir hastalıktır. Araştırmalar besinlerden veya takviyelerden alınan C vitamininin kandaki ürik asidi azaltarak gut hastalığı semptomlarına karşı koruyabileceğini gösteriyor. Ancak C vitamini ile gut arasındaki ilişkiye dair daha çok bilimsel çalışmaya ihtiyaç var. (3)
B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
C vitamini kansızlığa iyi gelir mi?
Kırmızı kan hücrelerinin yapımından ve vücut boyunca oksijen iletiminden sorumlu olan demir, sağlığımız için önemli bir besindir. C vitamini, demir emilimini arttırarak, bitki kaynaklarından zayıf emilen demirin daha kolay emilmesini sağlar. 100 mg C vitamin tüketimi ile demir emilimi %67 gibi büyük bir oranda arttırılabilir. Böylelikle demir yetersizliğinin bir sonucu olan anemiye karşı da koruma sağlar. (4)
C vitamini hafızayı güçlendirir mi?
Araştırmalar merkezi sinir sistemi yakınında oluşan oksidatif stres ve iltihaplanmanın demans (bunama) riskini artırabileceğini gösteriyor. C vitamini antioksidan özelliği ile oksidatif strese karşı ve yaşlılıkla birlikte gelen düşünme ve hatırlama sorunlarına ve Alzheimer hastalığına karşı koruyucu olabilir. (5)
D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
C vitamini kanseri engeller mi?
C vitamininin kansere karşı koruyucu etkisi olup olmadığı henüz tam olarak bilinmiyor. Bazı araştırmalar damardan verilen çok yüksek dozlarda C vitamininin bazı kanserlerde tümörleri küçültebildiğini gösteriyor. Ancak kanser tedavisinde herhangi bir vitamin ya da antioksidanın yüksek oranda kullanımı zarar verici de olabilir. Mutlaka bir onkoloğa danışmak gerekir. (6)
Ciltte C vitamini ne işe yarar?
Topikal olarak kullanılan C vitamini cildi nemlendirir ve cilt yüzeyini pürüzsüzleştirir, parlatır. Güneşten, yaşlılıktan veya sivilcelerden kaynaklanan lekelerin, kızarıklığın ve tahrişin azalmasına yardımcı olur. Göz altı morluklarını azaltabilir. Cilt sağlığı için son derece önemli olan, ciltte kırışmayı ve sarkmayı önleyen kolajen üretimi C vitamini olmadan gerçekleşemez. Ayrıca yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlayabilir ve ciltte oluşabilecek iltihaplanma, enfeksiyon ve yara izi riskini azaltabilir. (7)
A, B, C, D, E ve K Vitaminleri hakkında temel bilgiler ve sağlığa faydaları
C vitamini hangi hastalıklardan korur?
- Anemi
- Gut hastalığı
- Tüberküloz
- Damar sertliği
- Yüksek tansiyon
- Katarakt
- Kolesterol
- Şeker hastalığı (diyabet)
C vitamini gribi önler mi?
Yaygın kanının aksine yapılan bilimsel çalışmalarda, C vitamininin soğuk algınlığından veya gripten koruduğuna ya da iyileşme sürecini hızlandırdığına dair yeterli kanıt bulunamamıştır.
C vitamini hangi besinlerde bulunur?
- Portakal, limon, mandalina, greyfurt gibi turunçgiller
- Kivi, kavun, çilek, yaban mersini vb. meyveler,
- Kırmızı lahana, maydanoz, yeşil ve kırmızı biber, brokoli, ıspanak, roka, tere, yeşil fasülye, bezelye gibi sebzeler
En yüksek C vitamini hangi meyvede var?
Avustralya’ya özgü bir meyve olan Kakadu eriği en yüksek C vitamini içiren meyvedir. 100 gram Kakadu eriğinde 5.300 mg C vitamini bulunur (portakalın 100 katı). Sadece bir erik, günlük C vitamini ihtiyacının %530’unu karşılar. Bunun dışında Barbados kirazı, kuşburnu, Frenk üzümü ve kivi en çok C vitamini içeren meyvelerdir.
Günde ne kadar C vitamini almak gerek?
Önerilen günlük C vitamini tüketimi çocuklarda 15-75 mg, yetişkin kadınlarda 75 mg, yetişkin erkeklerde 90 mg, hamilelerde 85 mg ve emziren kadınlarda 120 mg’dır.
Günlük C vitamini ihtiyacı nasıl karşılanır?
Bir bardak portakal suyu, yarım bardak kırmızı biber, bir bardak kavun, yarım bardak kırmızı lahana ya da bir orta boy kivi günlük ihtiyacınız olan C vitaminini karşılamanız için yeterlidir. Ancak dengeli beslenmiyorsanız, sigara içiyorsanız, kanser hastasıysanız ya da bazı sindirim sistemi sorunlarınız varsa daha fazla C vitaminine ihtiyaç duyabilirsiniz.
C vitamini eksikliği neden olur?
C vitamini içeren besinleri yeterli miktarda tüketmemek, C vitamini eksikliğine neden olabilir. Özellikle dengesiz beslenme, anoreksia, şiddetli akıl hastalığı, alkol ve sigara bağımlılığı ve diyaliz C vitamin eksikliği riskini arttırabilir.
Greyfurt nasıl tüketilmeli? Faydaları nelerdir? Yağı ve suyu neye iyi gelir?
C vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
- Keratoz pilarisi (tavuk derisi görünümü)
- Vücut kıllarında deformasyon
- Saç köklerinde küçük kırmızı lekeler ve saç dökülmesi
- Kaşık şeklinde, ince ve kırılgan tırnaklar, tırnak diplerinde kırmızı lekeler
- Ciltte kuruma ve hasar.
- Kan damarlarında daha kolay oluşan kanama ve morarmanın neden olduğu cilt lekeleri
- Yaraların yavaş bir şekilde iyileşmesi
- Eklemlerde ağrı ve şişme
- Güçsüz ve zayıf kemikler
- Diş etlerinde şişme, kanama ve diş kaybı
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu kolay hastalanma
- Demir eksikliği anemisi
- Yorgunluk ve huzursuzluk
- Açıklanamayan şekilde kilo alma
Portakalın faydaları nelerdir? Portakal kabuğu çayı nasıl yapılır?
C vitamini eksikliğinin neden olduğu hastalıklar
Yetersiz C vitamini alımı, kronik inflamasyona, oksidatif strese, anemiye, diş etlerinde kanama ve diş kaybına yol açabilir. Oksidatif stres ve kronik inflamasyonun şiddetli seyretmesi kalp ve diyabet gibi ciddi kronik hastalıkları beraberinde getirebilir.
C vitamini testi
C vitamini eksikliği, kan testi ile teşhis edebilir. Kandaki askorbik asit (C vitamini) seviyesine bakılır. Test aç karnına yapılır. 12-14 saat önceden itibaren hiçbir şey yemeyin. Su içebilirsiniz. Testten 24 saat önce C vitamini takviyesi kullanıyorsanız bırakın ya da meyve yemeyin.
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
C vitamini eksikliği tedavisi
C vitamini eksikliği nasıl geçer?
C vitamini eksikliği oral ya da enjeksiyon takviyesi ile tedavi edilir. Eksikliğin şiddetine göre gerekli dozu doktorunuz belirleyecektir. Ancak genellikle önerilen doz şöyledir:
- İlk 2-3 gün, günde 1000-2000 mg
- Sonraki 1 hafta, günde 500 mg
- 1-3 ay süresince günde 100 mg
Takviye tedavisi 1 gün içerisinde etkisini göstermeye başlar, semptomlar azalır. 3 ay sonrasında tam bir iyileşme gözlenebilir. Ancak şiddetli diş hasarı tedaviye yanıt vermeyebilir.
C Vitamini ilaçları, hapı
Acmel, Antoksi-C, Ascorvit, C-Vitas, Cevimax, Ester-Vit, Monovit-C sık kullanılan reçeteli C vitamini ilaçlarıdır. Ayrıca eczanelerde reçetesiz takviyeler de bulabilirsiniz. Doğru takviye için mutlaka eczacınıza ya da doktorunuza danışın.
C vitamini fazlalığı ve zararları
Günlük 1000 mg üstü C vitamini tüketimi, C vitamini yüksekliği olarak tanımlanır. Genellikle kontrolsüz takviye kullanma nedeniyle oluşur.
A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
C vitamini fazlalığında ne olur?
Günlük tüketilen C vitamininin bağırsaklar tarafından emilememesi aşağıdaki yan etkilere neden olabilir:
- Karın ağrısı
- İshal
- Mide ekşimesi
- Mide bulantısı ve kusma
- Baş ağrısı
- Ciltte kızarıklık
- Karın krampları
- Uykusuzluk
C vitamin takviyelerinin yüksek dozlarda tüketilmesi, böbreklerde taş oluşumunu tetikleyebilir. Kalıtsal demir emilim bozukluğu bulunan kişilerde doku hasarı görülebilir. Bu yüzden hemokramatozisi olan hastaların C vitamin takviyeleri tüketmeden önce muhakkak doktorlarına danışmaları gerekir.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Was ist Vitamin C? Nahrungsquellen, Vorteile und Mangel2- Vitamin C - Overview3- Vitamins and minerals4- Vitamin C in Disease Prevention and Cure: An Overview5- All about Vitamin CYAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Demir eksikliği anemisi nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
B12 vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
YORUMUNUZ VAR MI?