Kardiyoloji nedir? Kardiyolog ne iş yapar? En riskli kalp hastalıkları

Yazan Dr. Muhammet Kaplan
3 Nisan 2019   |    10 Mart 2021    |   Kategori: Kalp Hastalıkları, Sağlık Sözlüğü Print

Kardiyoloji, kalp ve kalp damarları hastalıklarının tanısı, tedavisi ve takibi ile ilgilenen tıp dalıdır. Kardiyoloji konusunda uzmanlık eğitimi almış doktora kardiyolog adı verilir. Kardiyolog; kalp yetmezliği, kalp krizi, ritim bozuklukları ve tansiyon yüksekliği gibi hastalıkları ilaç ile tedavi eder, ilacın yetersiz kaldığı durumlarda veya kalp krizi gibi hastalıkların tanı ve tedavisinde anjiyo gibi girişimsel işlemleri yapar. Kalp yetmezliği, hipertansiyon, ritim bozuklukları, kalp krizi sık rastlanan önemli kalp hastalıklarıdır.

Kardiyoloji nedir?

Kalp ve kalp damarlarının hastalıklarının tanısı, tedavisi ve takibi ile ilgilenen tıp dalına kardiyoloji denir. Daha önceden dahiliye (iç hastalıkları) bölümünün alt branşı iken günümüzde ayrı bir anabilim dalıdır.

Kardiyoloji hangi hastalıklara bakar?

Kalp ve göğüs ağrısı ciddi sorunların işareti olabilir!

  • Kalbi saran zarın hastalıkları: Perikardit, perikardiyal efüzyon
  • Miyokardit (Kalp kası iltihabı)
  • Enfektif endokardit
  • Her türlü aritmiler: Atriyal fibrilasyon, sinüs bradikardisi ve taşikardisi vb.
  • Pulmoner hipertansiyon (Akciğer tansiyonu)

Aritmi (kalp ritim bozukluğu) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

  • Kalp tümörleri
  • Doğuştan gelen kalp hastalıkları: Atriyal septal defekt, ventriküler septal defekt vb.
  • Kardiyomiyopati tipleri
  • Asistol (Kalbin durması)
  • Kolesterol yüksekliği

Kalp ve damar hastalıkları kardiyolojinin ana çalışma alanıdır

En tehlikeli kalp hastalıkları

Kalp yetmezliği

Vücuttaki tüm hücre ve organların beslenebilmesi, görevlerini yapabilmesi için kandaki besin ve oksijene ihtiyacı vardır. Akciğerden gelen temiz kanı başta beyin olmak üzere diğer tüm organlara gönderen organ kalptir. Kan bazı durumlarda yeteri kadar pompalanamaz bu duruma kalp yetmezliği denir. Kalp yetmezliği kardiyolojinin ilgilendiği en önemli hastalıklardan biridir.

Ateroskleroz

Ateroskleroz, atardamar duvarlarında biriken plakların oluşması sonucu damarlarda darlık oluşmasıdır. Halk arasında damar sertliği veya damar kireçlenmesi olarak da bilinen yaygın görülen bir hastalıktır.

Ateroskleroz (damar sertliği) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kalp krizi

Ateroskleroz oluşan kalp atardamarlarındaki darlık belli bir seviyeye ulaşırsa ve kalbin beslenmesi azalırsa kalp krizi gelişebilmektedir. Ciddi ve ölümcül olabilen bu hastalık çeşitli kriterlere göre değerlendirilerek ilaç tedavisi veya stent, anjioplasti gibi işlemleri yapmak suretiyle tedavi edilir.

Atriyal fibrilasyon

Kalbin önemli ritim bozukluklarından biridir. Kalbin atımındaki düzensizlik sonucu pıhtıya sebep olarak başta inme (felç) olmak üzere birçok önemli hastalığa neden olur.

Hipertansiyon

Tansiyon yüksekliği yaygın görülen bir hastalıktır. Ve böbrek, göz, sinir sistemi gibi birçok organa zarar verebilir.

Hipertansiyon nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Kardiyolojinin çalışma alanları

  • Kalp ile ve kalp damarlarıyla ilgili hastalıkların tanı ve tedavisini yapar.
  • Kalp hastalıklarının görülme olasılığını artıran risk faktörleri ile etkin mücadele eder.
  • Beyin ölümü tanısı koyulmasında diğer branşlarla ortak çalışır.
  • Ameliyata girecek bazı hastaları kalp fonksiyonları açısından değerlendirir.
  • Diğer tıbbi branşların ilgilendiği hastalıklarda gerekirse kalp açısından konsültasyon hizmeti verir.

En önemli kardiyoloji alt branşları

Uzmanlık eğitimini tamamlayan kardiyologlar tercih etmeleri halinde sertifikasyon programlarına katılarak; girişimsel kardiyoloji, elektrofizyoloji, kardiyak görüntüleme, kalp nakli gibi daha özelleşmiş konularda hizmet verebilirler.

Kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi arasındaki fark

Kardiyoloji uzmanları kalp-damar (krdiyovasküler) hastalıklar konusunda uzmandır ve hipertansiyondan yüksek kolesterole ve kalp ritmi problemlerine kadar pek çok hastalığı tedavi edebilirler. Ayrıca kalp hastalıklarının teşhisi ve tedavisine yardımcı olan prosedürleri uygulayabilirler. Örneğin; stres testi ya da ekokardiyogram yapabilir ve atriyal fibrilasyon gibi ritim sorunlarını ortaya çıkarmak için kalbin izlenmesini emredebilir.

Ek olarak, uzman kardiyologlar bu spesifik problemleri tedavi etmek için tıkanmış arterlere stent yerleştirebilir, kalpteki küçük delikleri kapatabilir ve kalbe özel cihazlar yerleştirebilirler. Ayrıca kalpteki daha ciddi ritim problemlerini tedavi etmek için ablasyon prosedürleri, implant kalp pili veya defibrilasyon gibi prosedürler uygulayabilir.

Stent nedir? Kimlere, nasıl takılır? Faydaları ve riskleri

Bir kardiyovasküler cerrah (kalp damar cerrahı), açık ameliyat üzerine uzmanlaşmış kişidir. Hastanın kalp rahatsızlığı cerrahi dışı tedaviyle çözülemediğinde kalp cerrahı devreye girer. Hastaların bakımı, ameliyattan önce danışmanlık yapmak, ve iyileşme ve rehabilitasyon yoluyla hastalara bakım sağlamak kalp cerrahının diğer görevleridir.

Kardiyolojik hastalıklar ölümcül müdür?

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre ölüm sebeplerinin en sık nedeni dolaşım sistemi hastalıklarıdır. Dolaşım sistemi hastalıkları arasında da en başta iskemik kalp hastalıkları ölüm nedenidir. Bu açıdan özellikle kalp krizi acil müdahale edilmediği taktirde ölümcüldür.

Kalp yetmezliği, aritmi, kardiyomiyopati, tansiyon yüksekliği gibi birçok hastalık düzenli tedavi edilmediğinde başka organ yetmezliklerine sebep olabileceği gibi aynı zamanda ani ölümlere de sebep olabilir.

Kalp hastalıklarının en önemli belirtileri nelerdir?

Anjiyo nedir? Nasıl yapılır, ne işe yarar? Riskleri nelerdir?

Kardiyoloji testleri

Tıbbi öykü ve fiziki muayene sonrasında düşünülen hastalığa göre kardiyolog başta kan testleri, elektrokardiyogram (EKG), holter EKG, efor testi, ekokardiyografi ve anjiyografi olmak üzere ihtiyaca göre birçok testin yapılmasını isteyebilir.

Kardiyoloji bölümleri ne tür testler yapar?

  • Kan testleri: Kanda CK (kreatin kinaz), CK-MB, troponin gibi kalp hormon ve enzim düzeylerine bakılır. Kalpte bir problem varsa bu testlerde yükseklik olabilir. Risk faktörleri olan kan kolesterol ve şeker düzeylerine bakılır.
  • Elektrokardiyogram (EKG): Cilde yapıştırılan elektrotlar ile kalbin elektriksel aktivite kaydının yapıldığı bir tanı yöntemidir. Kalp hızı, kalp kasına yetersiz kan ve oksijen gidişini gösteren belirtiler, geçirilmiş kalp krizi bulguları EKG yardımı ile teşhis edilebilir.

  • Holter EKG (Ambulatuar EKG): Rutin EKG çekimi kısa sürmesi nedeniyle normalde var olan bir ritim bozukluğu rutin EKG çekimi sürecinde ortaya çıkmayabilir. Eğer ritim bozukluğu şüphesi fazlaysa 24-48 saat süreyle kalp ritminin kesintisiz olarak kaydedilmesi işlemi holter olarak adlandırılır. Holter cihazı cep telefonu boyutunda küçük bir cihazdır. Cihaz boyna geçirilerek veya belde kemere takılarak kullanılır. Cihaz taşınırken MR çektirilmesi uygun değildir. Cep telefonu ve kumanda gibi aletler hastanın yakınında bulundurulmamalıdır. Hasta cihazı taşırken banyo yapmamalıdır.
  • Ekokardiyografi (EKO): Kalp ultrasonudur. Kalp kas dokusu ölümüne bağlı kalpduvarlarında hareket bozukluğu olup olmadığını gösterir.

Ekokardiyografi nedir? Neden ve nasıl yapılır? EKO testi ne işe yarar?

  • Stres testi: Kalbin fiziksel aktivite sırasında nasıl çalıştığına dair bilgi toplamak için kullanılır. Kişi bir koşu bandı üzerinde yürürken ya da egzersiz bisikleti sürerken kalp ritmi, tansiyon ve solunum değerlendirilir.
  • Anjiyografi: Özel bir boya kullanılarak X ışınları aracılığıyla atardamarların değerlendirilmesi, darlıkların belirlenmesi işlemi anjiyografi olarak adlandırılır. Kateter adı verilen ince ve esnek bir tüp koldaki, kasıktaki veya boyundaki bir kan damarı içine yerleştirilir. Röntgen görüntüsünde görülebilen boya, kateterden arterlere enjekte edilir. Doktor bu yöntemle damarlardaki kan akışını görebilir. Bu test plağın arterleri bloke edip etmediğini ve boyutunu gösterebilir. Hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılır.
  • Radyonükleid test: Hastaya enjekte edilen radyoaktif madde ile kalbin görüntüsünün özel bir kamera ile kayıt edilme işlemidir. Kalp kasının egzersiz sırasında yeterli kan akışını alıp almadığını göstermek için kullanılır.

EKG nedir, nasıl yapılır? Elektrokardiyografi testi ne işe yarar?

Kardiyolog kime denir, ne iş yapar?

6 yıllık tıp fakültesi eğitimini tamamladıktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS)’na girerek kardiyoloji branşını seçen hekimler 5 yıllık eğitimi başarıyla tamamlaması halinde kardiyolog olur. Kardiyolog; kalp ve kalp damarlarının tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Kardiyologlar kalp cerrahı değildir.

Kardiyologlar kalp hastalıklarını nasıl tedavi eder?

  • İlaç tedavisi: Kalp yetmezliği, tansiyon yüksekliği, taşikardi (kalbin hızlı atması) bradikardi (kalbin yavaş atması), ateroskleroz gibi birçok hastalık ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir.
  • Girişimsel tedavi: Stent takılması, balon anjiyoplasti, ablasyon tedavisi ve kalp pili takılması gibi birçok girişimsel tedavi yöntemi gerekli durumlarda uygulanır.

Kardiyologlar ameliyat yapar mı?

Kardiyologlar açık ameliyat yapmaz. Fakat kasık veya el bileği atardamarı aracılığıyla kalbe ulaşarak kalp damar tıkanıklarının tanısını koymak, stent, balon anjiyoplasti gibi işlemlerle tedavi etmek amacıyla girişimsel yöntemleri kullanır. Kalp pili takılması da girişim gerektiren bir işlemdir.

Nasıl kardiyolog olunur? Kaç yıl okumak gerekir?

6 yıllık tıp fakültesi eğitimi sonrasında uzmanlık eğitimi alabilmek için Tıpta Uzmanlık Sınavına (TUS) girilir. Bu sınavda kardiyoloji bölümünü tercih edebilecek bir puan alınması durumunda araştırma görevlisi olarak eğitim araştırma hastaneleri ve tıp fakültelerinde 5 yıllık eğitim alınır. 5 yıllık eğitim sonrasında anabilim dalı tarafından yapılan sınavda başarılı olanlar kardiyoloji uzmanı olur.

Efor testi nedir? Ne işe yarar? Kimlere, ne zaman yapılmalı?

Kardiyologlar ne kadar maaş alır?

Çalışılan hastanenin devlet veya özel hastane olması durumuna, bakılan hasta sayısına, tutulan nöbet sayısına, yapılan girişimsel işlem sayısına göre alınan maaş değişmektedir.

Ne zaman kardiyoloğa gitmek gerekir?

  • Baskı tarzında kollara, alt çeneye yayılan göğüs ağrısı oluyorsa
  • Hareket sonrasında artan nefes darlığı varsa
  • Çarpıntı hissediliyorsa
  • Tansiyon değeri yüksek ölçülüyorsa
  • Baş dönmesi şikayeti varsa
  • Ayaklarda ve bacaklarda ödem oluşuyorsa
  • Kısa mesafe yürüme veya az sayıda merdiven çıkma sonrası aşırı yorulma oluyorsa kardiyoloğa gitmek gerekir.

Tansiyon için hangi bölüme gidilir?

Tansiyon yüksekliği yada diğer adıyla hipertansiyon kalp-damar hastalıkları için en önemli  risklerinden birisidir. Uzun süre belirti vermeden ilerleyen bu sinsi hastalık başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, böbrekler ve felç için ciddi bir risk oluşturur. Tansiyon yüksekliği kronik bir hastalık olduğu için düzenli doktor takibi ve ilaç kullanımı gerektirir. Hipertansiyon hastalarının tansiyon için Kardiyoloji bölümlerine gitmeleri gerekir. Kardiyoloji uzmanları tarafından ilk değerlendirmeleri yapıldıktan sonra, detaylı bir muayene ve sonrasında ise kapsamlı bir tedavi planı yapılır. Tansiyon hastalarının düzenli aralıklarla kardiyoglarına takip için gitmeleri önerilmektedir.

Kardiyolojik hastalıklardan korunmak için öneriler

  • Çikolata, bisküvi, poğaça gibi doymuş yağ asitleri içeren besinleri azaltın. Hazır, işlenmiş gıdaları tüketmekten kaçının.
  • Zeytinyağı, avokado, ceviz, fındık ve balık gibi besinlerin doymamış yağ asidi içeriği fazla olduğu için ağırlıklı olarak tüketebilirsiniz.

Zeytinyağı nasıl kullanılır? Zeytinyağının faydaları ve zararları nelerdir?

  • Meyve ve sebze tüketimini arttırın.
  • Lifli gıdalar tüketin.
  • Yiyeceklerdeki tuz ve şeker oranını azaltın.
  • Sigara içmeyin ve sigara içilen ortamlarda bulunmayın.
  • Alkolü azaltın.
  • Yaşamınızdaki stresi mümkün olduğu kadar azaltın ya da kontrol altına almaya çalışın.
  • Haftada 2 kez balık tüketin.
  • Vücut kitle indeksiniz ve bel çevresi ölçümünüz yüksekse uygun yöntemle kilonuzu kontrol altına alın.

Referanslar: 1- What is cardiology?, 2- What is a Cardiologist?, 3- Cardiology

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla