Karın ağrısı neden olur? Ne iyi gelir? Doğal tedaviler
Karın ağrısı, göğüs ve kasık arasındaki karın boşluğunda bulunan organlardan kaynaklanan ağrıları tanımlar. Akut veya kronik; hafif veya şiddetli olabilir. En yaygın nedeni sindirim sorunlarıdır ve tıbbi müdahale olmadan kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte şiddetli karın ağrısı kanser veya organ yetmezliği gibi ciddi bir hastalığın işareti olabilir. Çeşitli nedenleri arasında; apandisit, fıtık, ülser, safra kesesi iltihabı (kolesistit), gıda zehirlenmesi, hamilelik, Crohn hastalığı, reflü, böbrek taşı, karın kası hasarı, çölyak, jinekolojik ve damar problemleri bulunur. Antasitler, sıcak kompres ve zencefil, nane, rezene çayı gibi bitkisel çözümler hafif karın ağrısına iyi gelir. Ani, şiddetli veya uzun süreli karın ağrısı acil müdahale gerektirebilir. Genel olarak tedavi altta yatan nedene bağlıdır; yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri, ilaç tedavisi veya ameliyat içerebilir.
İçindekiler
Karın ağrısı nedir?
Karın ağrısı, kaburgaların alt kenarı ve pelvis ile sınırlanan karın boşluğundaki rahatsızlığa işaret eder. Karın; mide, karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, bağırsaklar, apandisit, üreme organları ve önemli kan damarlarını barındırır. Alt akciğerler, böbrekler veya pelvisten kaynaklanan ağrılar da karın bölgesinde algılanabilir. Öte yandan karındaki organlardan gelen ağrıların farklı bölgelerde hissedilmesi de mümkündür.
Örneğin, pankreas iltihabının ağrısı sırtta; kalp krizi veya zatürre semptomları üst karında hissedilebilir. Akut kolesistit ağrısı sağ üst karında başlar ve sırta doğru yayılır. Mide ağrısı da denen karın ağrısının ana nedenleri enfeksiyon, iltihaplanma, tıkanma, organ ölümü ve bağırsak bozukluklarıdır. Ağrının türü, yeri, şiddeti ve süresi teşhis için önemlidir. (1)
Karın ağrısının özellikleri
- Türü: Aralıklı, dalgalar halinde, sabit, şiddetli, keskin, hafif, bıçak gibi, kramplı, bükümlü, delici
- Süresi: Akut ağrı ani başlar, 1 haftadan kısa sürer. Kronik ağrı periyodik aralıklarla birkaç aydan uzun süre tekrarlayabilir.
- Yeri: Akut pankreatit üst karın ve üst sırtta şiddetli ağrıya neden olur, ağrının bele doğru yayılması tipiktir.
-
- Sol üst; dalak büyümesi
- Sağ üst; safra kesesi, hepatit
- Sol alt; divertikülit, yumurtalık kistleri (2)
- Sağ alt; apandisit, Crohn hastalığı, fıtık, sağ over problemleri
- Üst karın; mide ülseri, gastrit, pankreatit, safra taşı, kalp krizi, hepatit, zatürre
- Alt karın; üriner enfeksiyonlar, kanser, jinekolojik sorunlar, apandisit, bağırsak tıkanıklığı, ektopik gebelik, adet ağrısı, miyomlar, endometriyozis, pelvik inflamatuar hastalık
- Karın geneli; travmatik yaralanma, irritabl bağırsak sendromu, idrar yolu enfeksiyonu
- Şiddetlendiren ve hafifleten faktörler: Ağrı pozisyonlarla, gıdalarla, bağırsak hareketleriyle ve stresle ilişkilidir. Yemeklerden sonra veya uzanırken daha kötü; bağırsak hareketi veya kusmadan sonra daha iyi olabilir. Enflamasyona bağlı ağrı (apandisit, divertikülit, kolesistit, pankreatit) hapşırma, öksürme, herhangi bir hareketle ağırlaşır; hastalar hareketsiz durmayı tercih eder.
Safra kesesi hastalıkları ve taşı neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Karın ağrısı neden olur?
Birçok akut ve kronik hastalık karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Olası nedenler şunlardır: (3)
- İshal, kabızlık, gaz
- Stres
- İrritabl bağırsak sendromu
- Besin alerjileri, gıda zehirlenmesi, laktoz intoleransı
- Mide gribi (gastroenterit)
- Hazımsızlık, asit reflü, gastrit, ülser
- Divertikülit, pankreatit, apandisit, fıtık
- Abdominal aort anevrizması
- Bağırsak tıkanması
- Kanserler
- Safra kesesi iltihabı (kolesistit), safra taşı
- Crohn hastalığı, ülseratif kolit
- Böbrek taşı
- Karaciğer iltihabı (hepatit)
- Gastroözofageal reflü (özofajit)
- Karın kası hasarı
- Dalak büyümesi
Bazen göğüs veya pelvik bölgedeki sorunlardan kaynaklanabilir:
- Adet krampları
- Endometriozis
- Pelvik inflamatuar hastalık
- Dış gebelik
- Yırtılmış yumurtalık kisti
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Kalp krizi
- Zatürre, akciğer embolisi
- Over enflamasyonu
- Miyomlar
Gastroenterit (mide gribi)
En tipik özelliği ishal ataklarından önce hiperaktif bağırsak sesleri ve kramplardır. Karın ağrısının yanı sıra yemekten sonra bulantı, kusma, şişkinlik ve gaz görülür. Bakteri veya virüs kaynaklıdır; genellikle birkaç gün içinde geçer. 2 günden uzun süren semptomlar enfeksiyon veya bağırsak iltihabının işareti olabilir. (4)
İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
Belirli gıdaları sindirmekte zorlandıklarından yemeklerden sonra artan karın ağrısı kroniktir; aylar-yıllar boyunca sürebilir. Diğer yaygın semptomlar gaz, bulantı, kramp, şişkinliktir; genellikle bağırsak hareketinden sonra rahatlar. Semptomları bağırsak tıkanıklığı, kanser, ülser, apandisit, safra kesesi kramplarını taklit edebilir. (5)
İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Ülserler
Kronik karın ağrısına, şişkinliğe, hazımsızlığa, kilo kaybına neden olabilir. Periyodik olarak haftalar-aylar boyunca kötü; bunu takiben haftalar veya aylar boyunca iyi olabilir. Yaygın nedenler H. pylori bakterisi ve steroidal olmayan anti-enflamatuar ilaçların aşırı kullanımıdır.
Çölyak hastalığı
Çölyak hastalığı, birçok tahılda bulunan bir protein olan glüten alerjisidir; ince bağırsakta iltihaplanmaya neden olur. Yetersiz beslenme, kilo kaybı ve bitkinliğe yol açar. İshal, şişkinlik, ağrı sık görülen belirtilerdir. (6)
Çölyak hastalığı nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi
Karın ağrısı belirtileri
- Şişkinlik, gaz, geğirme
- Yemekten sonra mide ekşimesi, bulantı-kusma, hastalık hissi, hazımsızlık
- Kabızlık, ishal, kilo kaybı
- Ateş, üşüme, titreme, gece terlemeleri
- Kas-eklem ağrıları
- Bağırsak kaslarının kasılmaları nedeniyle kramp dalgaları
Karın ağrısı bir semptomdur ve başka belirtiler ile birlikte görülebilir. Ağrıya neden olan hastalıklar birbirini taklit edebilir ve ağrının özellikleri zamanla değişebilir. Sağ böbreğin enfeksiyonu akut kolesistiti; böbrek taşları apandisit veya divertiküliti taklit edebilir.
Karın ağrısı türleri
- Visseral ağrı: Kramp şeklinde (kolik), yanıcı, yakıcı, kemirici şeklinde tarif edilir. Aniden ortaya çıkar, şiddetli bir kas spazmı gibi hissedilir. Tipik olarak yeri tam anlaşılamayan derin bir ağrıdır. Çoğunlukla terleme, bulantı, kusma, ishal ağrıya eşlik eder. Hasta sürekli ağrıyı dindirecek doğru pozisyonu bulmaya çalışır. Gaz, şişkinlik nedeniyle veya üreme organlarındaki komplikasyonlarla ilişkili olabilir.
- Somatik ağrı: Şiddetlidir, kesin şekilde lokalize edilir. Öksürmeyle, hareketle artar, karnın bir bölgesiyle sınırlıdır, süreklidir. Apandisit, safra kesesi, mide gibi belirli bir organdaki iltihaplanmaya veya hastalığa işaret eder; hasta ağrıyı kesin olarak sağ alt kadranda hisseder ve hareketsiz yatmaya gayret eder.
- Yansıyan ağrı: Problemli organın uzağında hissedilen ağrıdır; ciltte veya daha derin dokularda hissedilebilir ancak iyi lokalizedir. Visseral ve somatik ağrının özelliklerini taşır.
Böbrek taşı neden olur? Nasıl düşer? Belirtileri ve tedavisi
Karın ağrısı için ne zaman doktora gitmeli?
Hafif karın ağrısı 24-48 saat içinde düzelirse doktora gitmeniz gerekmez. Ancak akut veya kronik karın ağrısı tedavi gerektiren durumların belirtisidir. Aşağıdaki durumlarda doktora görünün:
- 1 hafta veya daha uzun süren karın ağrısı
- 2 günden fazla süren şişkinlik
- İdrar yaparken yanma, ağrı
- 5 günden fazla ishal
- Uzun süreli vajinal kanama
- Açıklanamayan iştah, kilo kaybı
- Yemekten sonra ağrı
- Geceleri uyandıran ağrı
- Uzun süreli kabızlık
- Ağrı şiddetlenirse ve lokalize olursa
Karın ağrısı ne zaman tehlikelidir?
Ağrının türü her zaman neden olan durumun ciddiyetini yansıtmayabilir. Örneğin, viral gastroenterit şiddetli karın ağrısına; kolon kanseri veya erken apandisit sadece hafif ağrılara neden olabilir. Ani ve beklenmedik şekilde veya yemekten sonra başlayan şiddetli karın ağrısı; özellikle ishalin eşlik ettiği belirli bir alanda yoğunlaşmışsa tıbbi acil durum olarak kabul edilmelidir.
İshal nedir? İshale ne iyi gelir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Karın ağrısıyla birlikte görülen, acil işlem yapılması gereken diğer durumlar: (7)
- Göğüs, boyun, sırt, omuz ağrısı
- Kanlı dışkı, vajinal kanama, kan kusma
- Bayılma hissi
- İdrara çıkamama
- Hamilelik sırasında veya yaralanma sonucu oluşan ağrı
- Ani ve şiddetli ağrıyla birlikte yüksek ateş
- Cilt veya gözlerin sararması
- Karında şiddetli hassasiyet
- Hızla ciddi şekilde kötüleşen ağrı
- Nefes almada ve hareket etmede zorluk
- Mide bulantısı, kusma
İshalli ani mide krampları
Birkaç gün içinde iyileşmesi gereken viral veya bakteriyel enfeksiyona (gastroenterit) işaret edebilir. Enfekte olmuş biriyle yakın temas veya gıda zehirlenmesi nedeniyle oluşabilir. Tekrarlayan kramp ve ishal krizleri irritabl barsak sendromu (IBS) gibi kronik bir hastalığın belirtisidir. Ateş, ishal veya rektal kanama bağırsaklarda iltihap olduğunu gösterir.
Ani-şiddetli karın ağrısı (Akut karın ağrısı)
Birdenbire ortaya çıkan şiddetli ağrı kolona kan akışının kesilmesi (iskemi), safra kanalının tıkanması, apandisit, mide kanaması, böbrek taşı nedeniyle acil ameliyat gerektiren durumların habercisi olabilir.
Uzun süreli veya tekrarlayan karın ağrısı (Kronik karın ağrısı)
Sebep genellikle ciddi değildir ve yönetilebilir. Olası nedenler; şişkinlik, ishal, kabızlık, idrar yolu enfeksiyonu, menstrüel kramplardır; tuvalete gittiğinizde genellikle rahatlar.
Karın ağrısına hangi doktora bakar?
Karın ağrısı, nedenine bağlı olarak çeşitli doktorlar tarafından tedavi edilebilir. Teşhis sürecine dahiliye (iç hastalıkları) hekimi ile başlamak genellikle en iyisidir. Kesin tanıya bağlı olarak bir cerrah, gastroenterolog veya jinekoloğa yönlendirilirsiniz.
Karın ağrısı nasıl geçer?
Sindirim ve kabızlık problemlerinden kaynaklanabilen karın ağrısı evde bakımla saatler içinde geçebilir:
- Karnınıza ve ayaklarınıza sıcak su torbası yerleştirin.
- Tuvalette zaman geçirin ve bağırsak hareketlerini engellemeyin.
- Karın ağrısının nedeni bazen mide asitlerinin yemek borusundan yukarı doğru hareket etmesidir. Rahat bir pozisyonda dik oturmak veya antasit almak bunu tersine çevirebilir.
Gaviscon nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
- İlk birkaç saat katı ve asitli yiyeceklerden kaçının. Daha sonra küçük porsiyonlar halinde bol miktarda sıvı alın; kraker, pilav, yulaf ezmesi, muz, haşlanmış patates, elma püresi, kızarmış ekmek gibi kolay sindirilebilir yiyecekler yiyin.
- Sıcak bir duş veya banyo yapın.
- Karnınıza dairesel hareketlerle yavaşça masaj yapın.
- Uyumaya çalışın; beden çoğu zaman uyku esnasında kendisini iyileştirir.
- Esneme hareketleri yapmak vücudun rahatlamasını ve sindirim sisteminde dolaşımın artmasını sağlar.
Karın ağrısı tedavisi
Karın ağrısı için reçetesiz ilaçlar
Öykü ve fizik muayeneye göre ağrı nedeni hakkında bir fikre sahip olunabilir. Diğer durumlarda teşhisi onaylamak veya dışlamak için kan-idrar-dışkı analizi, röntgen, BT taraması ve endoskopi gibi tanı testleri kullanılır. Enflamasyon, reflü veya ülser ilaçla, enfeksiyonlar antibiyotikle, bazı yiyeceklerin veya içeceklerin neden olduğu karın ağrıları kişisel davranış değişiklikleriyle tedavi edilir. Hastanın tedavisi, karın ağrısına neden olan duruma bağlıdır:
- Antasitler: Hazımsızlıkla ilgili durumlarda midenin asitliğini gidermek için reçetesiz satılan antasitler veya aktif karbon tabletleri alınabilir.
- İlaç tedavisi: Basit viral gastroenteritin tedavisi için ilaçlara gerek duyulmaz. Diğer nedenler antispazmodikler, antimikrobiyaller, H2 blokerleri, nitratlar veya morfin gerektirebilir. Diğer yaklaşım, ağrı sinyallerinin omurilik ve beyinde işlenme şeklini değiştirmek için ağrı değiştirici ilaçlar kullanmaktır. Yaygın kullanılanlar çok düşük dozlarda amitriptilin veya trazodon gibi antidepresanlardır. Aspirin ve ibuprofen gibi ağrı kesiciler tanı konmamış karın ağrısı için kullanılmamalıdır, daha da kötüleştirebilir.
- Oruç: Ağrının nedeni bilinene kadar hiçbir şey yememeniz veya içmemeniz istenir. Bu, bazı tıbbi durumların kötüleşmesini önlemek veya ameliyata hazırlık için yapılır.
- Ameliyat: Fıtık, karın adezyonları, kolesistite, apandisit, bağırsak tıkanması veya mide delinmesi durumunda hasta doğrudan ameliyata alınabilir.
Morfin nedir? İnsan sağlığına etkileri, bağımlılığı ve tedavisi
Karın ağrısına ne iyi gelir?
- Ağrının nedeni ülserse nikotin, kafein ve alkolden; safra kesesi problemiyse yağlı ve kızarmış yiyeceklerden kaçının.
- Yarım bardak suya yarım çay kaşığı karbonat karıştırarak için.
- Yoğurt probiyotik etkisiyle ağrıyı rahatlatabilir.
- 1 bardak suya 1 çorba kaşığı elma sirkesi ve bal ekleyerek için.
- Kusmak ağrıya neden olan asidin giderilmesine yardımcı olabilir.
- Karın ağrısının nedeni stres olabilir; meditasyon yapmak veya dinlendirici müzikler dinlemek rahatlatabilir.
- Yüzüstü yere uzanarak bir yastıkla karnın üzerine basınç uygulamak ağrıyı hafifletebilir.
- Karın ağrısının sebebi hazımsızlıksa 1 bardak sıcak suyla 1 limonun suyunu karıştırarak içmek sindirime yardımcı olur.
Desyrel (trazodon) nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
Karın ağrısına iyi gelen şifalı bitkiler
Sindirimi kolaylaştıran zencefil, nane, meyan kökü, papatya, rezene tohumu, adaçayı, civanperçemi, kekik antimikrobiyal, antibakteriyel ve antioksidan özellikleriyle bağırsakları hareketlendirerek mide problemlerine yardımcı olur.
Karın ağrısına iyi gelen bitki çayları
- Zencefil çayı; kasları rahatlatır, mide kramplarına iyi gelir; anti-enflamatuar etkisiyle iltihabı azaltır. Zencefilin kabuklarını soyarak bir fincan sıcak suya 5-6 dilim ekleyerek demleyin.
Zencefil çayı nasıl yapılır? Nasıl içilmeli? Faydaları ve yan etkileri nelerdir?
- Nane çayı; ağrı kesici etkiye sahiptir; mide bulantısı, kusma ve karın ağrısına iyi gelir. Bir tutam kuru veya taze naneyi yarım limonla birlikte kaynatıp içebilirsiniz.
- Papatya çayı; sindirim sistemindeki kasları gevşeterek bağırsaklara yapılan baskıyı azaltır, stres kaynaklı karın ağrısına iyi gelir. Bir fincan kaynamış suda 1-2 çay kaşığı papatyayı 5 dakika demlendikten sonra süzerek için.
- Rezene çayı; sindirim sistemini rahatlatarak hazımsızlık kaynaklı karın ağrısına iyi gelir. 1fincan sıcak suya 1 çay kaşığı rezene tohumu ekleyerek 5 dakika demleyin.
- Kekik çayı; mide kramplarına iyi gelir, gazı rahatlatır. 1 fincan sıcak suda 1 tutam kekiği 5 dakika demleyerek için.
Rezene nedir, nasıl kullanılır? Rezenenin faydaları nelerdir?
Hamilelikte karın ağrısı
Hamilelikte genişleyen uterus, alt karındaki organları yerlerinden iterek muayeneyi zorlaştırır, belirtileri değiştirir ve enfeksiyonu lokalize eden doğal mekanizmaları bozar. Gebelikte en sık rastlanan karın ağrısı nedenleri akut apandisit, kolesistit, piyelonefrit, over torsiyonu, over kist rüptürü gibi problemlerdir. Karın içi organların hastalıklarında bebeğin kaybedilme riski uygulanan tedaviden çok hastalığın şiddetiyle ilişkilidir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi çok önemlidir.
Referanslar: 1- Abdominal pain, 2- Stomach ache and abdominal pain, 3- Abdominal pain in adults
YAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Safra kesesi hastalıkları ve taşı neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Apandisit nedir? Apandis hangi taraftadır? Belirtileri ve tedavisi
Mide ağrısı neden olur? Ne iyi gelir, nasıl geçer? Etkili yöntemler
Safra kesesi taşı neden oluşur, tehlikeli midir? Kansere yol açar mı?
Boğaz ağrısı ve öksürüğe iyi gelen şifalı bitkiler ve doğal tedaviler
YORUMUNUZ VAR MI?