Siyatik ağrısı neden olur, nasıl geçer? Belirtileri, tedavisi ve egzersizler

Siyatik ağrısı, belden bacakların arkasına doğru uzanan ve vücuttaki en uzun sinir olan siyatik sinirinin sıkışması ya da tahrişi nedeniyle oluşan ağrıdır. Bacakta ağrı, karıncalanma, uyuşma veya güç kaybına neden olabilir. Bel ağrısı ile çoğu zaman karıştırılsa da siyatik ağrısı farklı olarak tek bir bacakta aşağıya doğru uzanan bir ağrıdır. Bel fıtığı, spinal stenoz, dejeneratif disk hastalığı ve spondilolistezis gibi sağlık sorunları siyatik ağrısına neden olabilir. Çoğu vaka 1-2 hafta içinde ameliyat dışı yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak eğer hastada bağırsak ve mesane kontrolünde güçlük ve bacakta güç azalması başladıysa cerrahi müdahale gerekebilir.

Siyatik ağrısı neden olur?

Siyatik sinir, vücuttaki en uzun sinirdir. Sırtın altından başlar, kalçanın her iki tarafından bacaklar boyunca ilerler ve ayaklara kadar uzanır. Bel fıtığı gibi bazı sağlık sorunları bu sinire baskı uyguladığında belinizden doğru gelen ve kalçanıza ve bacaklarınıza yayılan rahatsız edici bir ağrı oluşur. Siyatik ağrısına neden olan tıbbi sorunlar: (1)

Bel fıtığı neden olur? Belirtileri, tedavi seçenekleri ve ameliyatı

• Bel fıtığı: Siyatik ağrısının en yaygın görülen nedeni (%90 oranında) bel fıtığıdır. Fıtıklaşmış disk doğrudan siyatik siniri oluşturan spinal sinir kökünü sıkıştırarak ağrıya neden olabilir. Ayrıca bazen diskin içinden asidik bir kimyasal sızabilir ve bu sızıntı siyatik sinirin çevresinde iltihaplanma ve tahrişe neden olabilir.
• Lomber spinal stenoz: Spinal stenoz, spinal kanalın (alt sırttaki omurilik) daralmasıdır. 60 yaş üstünde daha yaygındır.
• Spondilolistezis (Bel kayması): Bazen küçük bir stres kırığı ya da şiddetli bir travma nedeniyle bir omur diğerinin üzerinden ileri doğru kayar. Bu da siyatik sinirini sıkıştırarak ağrıya neden olur. Spondilolistezis doğuştan da olabilir.
• Dejeneratif disk hastalığı: Omurlar arasında yastık görevi gören diskler yaşa bağlı olarak zamanla aşınır ve koruyucu özelliklerini yitirirler. Bunun sonucunda siyatik siniri sıkıştırabilirler veya tahriş edebilirler.
• Kauda ekuina sendromu: Genellikle cerrahi acil müdahale gerektiren nadir görülen bir durumdur. Omuriliğin alt kısmındaki sinirleri etkiler. İdrar ya da dışkı tutamamaya ya da bacaklarda kalıcı felce yol açabilir.
• Piriformis sendromu: Omurganın alt kısmını uyluk kemiklerine bağlayan piriformis kasının istemsiz kasılması sonucu oluşur. Piriformis sendromu siyatik sinirine baskı uygulayarak ağrıya neden olabilir. Nadir görülen bir durumdur.

Siyatik ağrısının diğer nedenleri:

• Omurga içindeki tümörler
• Omurgayı etkileyen enfeksiyon
• Sırt veya kalçada kas spazmı
• Omurga yaralanmaları
• Gebelik
• Aşırı kilo
• Düzenli egzersiz yapmamak,
• Çok sert veya çok yumuşak bir yatakta yatmak
• Yüksek topuklu ayakkabı giymek

Siyatik nedir? Kimlerde görülür? Siyatiğin nedenleri ve belirtileri

Siyatik ağrısı nerede olur?

Siyatik ağrısı, belinizden başlar, kalçanız boyunca ilerler ve etkilenen sinire göre sağ ya da sol bacağınızın arkasına doğru yayılır. Siyatik sinirin neresinin etkilendiğine bağlı olarak, ağrı ayağa veya ayak parmaklarına da uzanabilir. Çoğunlukla vücudun sadece bir tarafında ağrı hissedilir. (2)

Siyatik ağrısı belirtileri

• Hafif ya da dayanılmaz şiddette olabilir.
• Ayağınızı havaya kaldırmanıza engel olabilir.
• Bazen elektrik çarpması gibi hissedilir.
• Öksürme ya da hapşırma ile kötüleşebilir.
• Uzun süreli oturma sonrası şiddetlenebilir.
• Sadece vücudun bir tarafında hissedilir

Bazen etkilenen bacakta yanma, uyuşma, karıncalanma veya kas güçsüzlüğü oluşabilir. Ağrının çok şiddetli olmadığı durumlarda da şiddetlenme riski vardır. Bu yüzden uzman bir doktora danışarak erken önlem almak iyi olabilir.

Piriformis sendromu nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Siyatik ağrısı teşhisi

Siyatik ağrısına neden olan faktörleri tespit etmek için uygulanan yöntemler şunlardır: (3)

• Fizik muayene: Doktor önce ağrınızın karakteri ve şiddeti ile ilgili sorular sorar. Ayrıca yaşam tarzınızı da öğrenmek isteyebilir. Ardından, ağrıya neden olan siniri tespit etmek için bazı egzersizleri ve hareketleri içeren bir fiziksel muayene yapar. Bu muayene ile aynı zamanda kas gücünüzü ve reflekslerinizi de ölçer.
• Görüntüleme testleri: Ağrı şiddetliyse veya sürekliyse (kronik), röntgen, BT taraması ya da MRG gibi bazı görüntüleme testlerine ihtiyaç olabilir. Bu testler yardımıyla siyatik ağrısına neden olabilecek bir fıtıklaşmış disk ya da kemik büyümesi teşhis edilebilir. Ayrıca elektromiyografi (EMG) testi, hangi sinirlerin sıkıştırıldığını bulmaya yardım edebilir.

Siyatik ağrısı nasıl geçer?

Siyatik tanısı konulduktan sonra doktorunuzun da size önereceği evde uygulanabilecek bazı basit yöntemlerle siyatik ağrısı tedavi edilebilir. Ağrıya iyi gelebilecek bazı uygulamalar:

• Hareket: Günlük aktivitelerinize mümkün olduğunca devam edin. Hareketsizlik durumunuzun daha da kötüleşmesine neden olabilir.
• Düzenli egzersiz: Yürüyüş ve uzman bir fizyoterapistten öğreneceğiniz germe egzersizleri siyatik ağrılarınızın azalmasına yardımcı olabilir. Bunun için yoga eğitimi de alabilirsiniz.
• Soğuk uygulama: Ağrının ilk birkaç gününde bir buz paketini (dondurulmuş sebze de kullanabilirsiniz) bir havluya sarın ve ağrıyan bölgeye günde birkaç kez uygulayın. Bu uygulama inflmasyonu ve ağrıyı hafifletebilir.
• Sıcak uygulama: 2-3 günlük buz uygulamasının ardından sıcak su torbası yardımıyla bu sefer de günde birkaç kez sıcak uygulayın. Eğer ağrınız devam ederse soğuk-sıcak uygulamayı dönüşümlü yapabilirsiniz.
• Alternatif tedaviler: Siyatik ağrısını kontrol altına almak için masaj, biofeedback ve akupunktur gibi alternatif tedavilerden de faydalanabilirsiniz.

Siyatik ağrısı tedavisi

Siyatik ağrısı eğer şiddetliyse ve kendi kendine düzelmiyorsa doktor kontrolünde bazı ek tedaviler uygulamak gerekebilir.

Siyatik ağrısı ilaçları

Siyatik ağrısını hafifletmek için kullanılabilecek reçetesiz ve reçeteli ağrı kesiciler şunlardır: (4)

• Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ): ibuprofen, aspirin, naproksen
• Oral steroidler: Prednizon
• Antikonvülsan (nöbet önleyici) ilaçlar: Gabapentin
• Trisiklik antidepresanlar: Amitriptilin vb.
• Opioid analjezikler: Tramadol, oksikodon

Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?

Bu ilaçlar genellikle ağrıyı hafifletmenin yanında hastanın fizik tedaviye uyum sağlayabilmesi için de verilir. Opioid analjezikler gibi bağımlılık yapabilecek ilaçlar kısa süreli kullanıma uygundur.

Siyatik ağrısı için fizik tedavi

Şiddetli, akut ağrınız hafiflediğinde bir fizyoterapistten yardım alabilirsiniz. Düzenli uygulanan bir fizik tedavi programı, duruşunuzu düzeltmeniz, sırt kaslarınızı güçlendirmeniz ve esnekliğinizi arttırmanız için yol gösterici olabilir. (5)

Steroid enjeksiyonları

Eğer siyatik ağrısının nedeni tahriş olmuş sinir kökleriyse, bu bölgeye kortikosteroid enjekte edilir. Kortikosteroidler, bu bölgedeki iltihabı baskılayarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Ancak yan etkilerinden dolayı steroid enjeksiyonları sınırlı uygulanır. (6)

Siyatik ağrısı için kayropraktik terapi

Bu tedavi uzman bir kayropraktör tarafından gerçekleştirilmelidir. Bir tür manuel manipülasyon yöntemi olan kayropraktide amaç, omurganın hizalanmasını sağlamaktır. Bel fıtığı ya da spinal stenoz gibi siyatik ağrısına neden olabilecek durumların tedavisinde uygulanabilir.

Siyatik ağrısı için masaj terapisi

Masaj terapisi kan dolaşımını düzenleyerek ve kasların gevşemesini saplayarak ağrının hafiflemesine yardımcı olur. Ayrıca vücudun salgıladığı doğal bir ağrı kesici olan endorfin hormonunun da salgılanmasını arttırır.

Siyatik tedavisinde hangi yöntem etkili? Fizik tedavi ve cerrahi

Siyatik ağrısının cerrahi tedavisi

Uygulanan tedavilerin hiçbiri işe yaramıyorsa, bağırsak ya da mesane kontrolü kaybı varsa, ilaçlara rağmen ağrı azalmıyorsa son seçenek olarak ameliyat düşünülebilir. Siyatik için iki ana cerrahi seçeneği vardır:

• Diskektomi: Bu prosedürde cerrah, siyatik sinire baskı yapan diskin sinire temas eden kısmını çıkarır. Ancak bazen tüm diski çıkarmak gerekebilir. Operasyon genel anesteziyle yapılır ve hasta aynı gün evine gidebilir.
• Laminektomi: Lamina, omuriliği kaplayan omurganın arka kısmıdır. Operasyon sırasında cerrah, siyatik sinire baskı yapan lamina ve dokuları çıkarır. Genel anestezi ile yapılır ve yaklaşık 2 saat sürebilir.

Siyatik ağrısı ne kadar sürer?

Siyatik ağrısı akut veya kronik olabilir. Akut ağrı 1-2 hafta içinde düzelir. Ağrı azaldıktan sonra da bir süre uyuşukluk hissedilebilir. Ayrıca tekrarlama riski de vardır. Bazı durumlarda akut siyatik ağrısı kronikleşebilir yani kalıcı hale gelir. Bu, yaşam boyu süren bir problemdir. Ancak, genellikle akut ağrıya göre daha az şiddetlidir.

Siyatik ağrısı bitkisel tedavi

• Papatya çayı: Papatya çayı kas gevşetici özelliği ile siyatik ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir. Günde 3 bardak içebilirsiniz.
• Epsom tuzu: Küveti ılık suyla doldurun. İçine 1 bardak Epsom tuzu, 2 yemek kaşığı okaliptüs yağı ve birkaç damla lavanta ve papatya yağı ekleyin. 20 dakika kadar suyun içinde bekleyin. Ağrınız düzelene kadar bunu her gün uygulayın.

Papatya çayının faydaları nelerdir? Papatyanın iyi geldiği hastalıklar

Siyatik ağrısı egzersizleri

Evde yapabileceğiniz bazı basit egzersizler ve esneme hareketleri, siyatik ağrınızın hafiflemesine ve gücünüzü yeniden kazanmanıza yardımcı olabilir. Bu egzersizleri her gün düzenli yaptığınızda ağrınızın 2 hafta içinde azaldığını, 4-6 hafta içinde de tamamen geçtiğini göreceksiniz.

Siyatik ağrısı için hangi doktora gidilir?

Siyatik ağrısında herhangi bir hastanenin nöroloji ya da ortopedi bölümüne başvurabilirsiniz. Ayrıca tedavi sürecinde bir fizyoterapist sizi yönlendirebilir.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör