Kaşıntı neden olur? Ne iyi gelir? Türleri ve tedavi yöntemleri

14 Mayıs 2015   |    5 Eylül 2022    |   Kategori: Cilt Sağlığı, Sağlık Sözlüğü Print

Kaşıntı, çok rahatsız edebilen önemli bir cilt sağlığı sorunudur. Tıbbi adı ‘pruritus’ olan kaşıntı uykusuzluğa, gerginliğe ve depresyona bile neden olabilir. Egzama gibi deri hastalıkları, gıda kaynaklı alerjiler, mantar enfeksiyonları, parazitler, şeker hastalığı, isilik, kurdeşen ve hormonal sorunlar kaşıntıya neden olabilir. Tüm vücudu etkileyen kaşıntılar genellikle bağışıklık hastalıkları, böbrek, karaciğer ya da tiroid bezi hastalıkları gibi hastalıklardan kaynaklanır. Kaşıntı tedavisi kaşıntının altında yatan nedene yöneliktir, sorun tedavi edildiğinde kaşıntı da kendiliğinden geçer. Cildi nemlendirmek, kaşındıran kıyafetlerden ve  kötü bakım ürünlerinden uzak durmak, kaşınan bölgeye soğuk su uygulamak; ya da doktor önerisi ile antihistaminik ya da steroidli kremler kullanmak kaşıntıya iyi gelebilir.

Kaşıntı neden olur?

  • Bazı dermatolojik hastalıkların belirtisi olabilir: egzama, mantar enfeksiyonları, dabaz, liken planus, suçiçeği, cilt kuruluğu, böcek sokması, uyuz, bitlenme, isilik, dermatitis herpetiformis, büllöz pemfigoid gibi.
  • Bazı iç hastalıkların göstergesi olabilir: Karaciğer, böbrek, tiroid ve kan hastalıkları, vitamin ve demir eksikliği, kanserler, paraziter hastalıklar.
  • Bazı ilaçların yan etkisi olabilir
  • Alerji kaynaklı: astım veya saman nezlesi olan kişilerde kuru kaşıntılar olabilir.

İsilik nedir, neden olur? İsiliğe ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

  • Stres kaynaklı olabilir: Sıkıntı ve stres vücutta belli bölgelerde veya yaygın kaşıntıya neden olabilir. Diğer nedenlerin araştırılmasına rağmen kaşıntısı devam eden hastaların bir psikiyatrist ya da psikolog tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Dermatolojide en fazla kaşıntılı hastalıklar uyuz, dabaz, egzama, liken planus, dermatitis herpetiformistir.

Şiddetli kaşıntı nedeni; uyuz

Yeni başlayan, şiddetli kaşıntısı olan hastalarda mutlaka ilk düşünülmesi gereken hastalık uyuz olabilir.

Uyuz belirtileri

  • Kaşıntının uykudan uyandıracak kadar şiddetli olması,
  • Parazitin bulaşıcı olması nedeniyle hastanın yakın temas ettiği kişilerde de kaşıntı olması,
  • Kaşıntının özellikle, koltuk altı, kasık, göbek çevresi, göğüs ucu, el bileği gibi bölgelerde yoğunlaşması,
  • Parazitin yürüdüğü yerlerde çizik çeklinde tünellerin (silion) oluşması,
  • Hastalığın diğer kaşıntı ilaçlarına cevap vermemesidir.

Ayrıca bu hastalarda kazıntı materyali mikroskobik olarak incelendiğinde de parazitler görülebilir.

Vücutta kırmızı lekeler ve kaşıntı nedeni Kurdeşen (Ürtiker)

Kurdeşen (ürtiker) kaşıntı, kızarıklık, kabarıklık ile seyreden bir hastalıktır. Halk arasında “dabaz” olarak da bilinen kurdeşende, kabarıklıklar bir gün içerisinde kaybolur başka yerlerde çıkar. Hastalığın tanısı klinik muayene ve öykü ile konulabilir. Ürtiker çok sayıda nedene bağlı olabilir fakat bunun için bazı alerji testleri ve kan tahlillerinin yapılması gerekir. Uzun süreli kurdeşen sorunu yaşayanların yarıya yakınında herhangi bir neden bulunmayabilir.

Ürtiker (kurdeşen) nedir? Neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavisi

Kaşıntılı kabarıklıkların sebebi Liken planus

Liken planus özellikle el bileği, karın ve bacakta mor, kaşıntılı kabarıklıklar ile seyreder. Bazen tüm vücuda yayılabilir. Hastaların ağız içerisinde beyazlıklar oluşabilir. Genellikle klinik muayene tanı için yeterlidir. Bazen tanıyı kesinleştirmek için deriden küçük bir parça almak (biyopsi) gerekebilir.

Hamilelikte kaşıntı

Nadir olmakla birlikte bazen hamilelik sırasında kaşıntı sorunu yaşanabilir. Genellikle karın bölgesi, kuyruk sokumu, göğüs, kollar ve dirseklerde kaşıntı meydana gelir. Hamilelik hormonal değişikliklerle birlikte, egzama gibi kaşıntıya neden olan cilt problemlerine de neden olabilir. Hamileliğe bağlı kaşıntılar doğumdan sonra kendiliğinden yok olur.

Alerjiye bağlı kaşıntı

Yine alerji de sık görülen kaşıntı nedenlerinden biridir. Burada temel neden cildin dokunduğu bazı maddelerin alerjik temas egzaması oluşturmasıdır.  Nikel takılar, dikenli bitkiler, kumaş boyası, lastik eldivenler ve kozmetik ürünler gibi alerjenlere karşı harekete geçen bağışıklık sistemi nedeniyle yanma hissiyle birlikte kaşıntı ve kızarıklık başlar.

Astım, egzama ya da saman nezlesine yatkınlığı olan kişilerde alerjik temas egzaması daha sık görülür. Alerjene maruz kalan vücudun ürettiği histamin isimli kimyasal deri hücreleri tarafından fazla salgılanırsa ciltte beyaz ve kırmızı kabarcıklar şeklinde kendini gösteren kurdeşene neden olur.

Yine besin alerjileri cilt kuruması, egzama, kurdeşen, vücutta kırmızı lekeler ve döküntüye neden olarak kaşıntıya sebep olabilir. Hangi besine alerjiniz olduğunu öğrenmek tedaviyi kolaylaştıracaktır. Acil durumlarda doktorunuzun önerdiği bir alerji hapı da kullanılabilir. En sık besin alerjisine neden olan gıdalar arasında; süt, soya, fıstık, yumurta, balık sayılabilir.

Güneşte durmak kaşıntıya neden olur mu?

Güneş altında kısa süre durmak bile bazı kişilerde bağışıklık sisteminin harekete geçmesi için yeterlidir. Güneşe bağlı kaşıntı bir gün gibi kısa bir süre içerisinde kendini gösterebilir; göğüs bölgesi ve kollarda ya da tüm vücutta kırmızı benekler ve kaşıntı, bünyenizin güneşe alerjik reaksiyon gösterdiği anlamına gelir. Sık görülen bu duruma karşı en iyi önlem cildinizi güneşten korumak ve nemlendirmektir.

Egzama (atopik dermatit) neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kaşıntıya neden olan ilaçlar

Bazı ağrı kesiciler, mantar ilaçları, penisilin ve antibiyotikler deride kaşıntıya ve döküntüye sebep olurlar. Bu gibi durumlarda en iyi çare, ilacı yazan doktorunuzla konuşarak ilacın yan etkisi olan döküntü ve kaşıntı konusunda müdahalede bulunmasını sağlamaktır.

Kaşıntının diğer nedenleri

Muayene sonrası, kaşıntının dermatolojik nedenli olmadığı düşünülüyor ise iç hastalıklar açısından bazı kan tahlilleri yapılmalıdır. Ayrıca alerjik bünyesi olanlarda alerji tahlilleri yapılmalıdır. Bu tetkiklere rağmen neden bulunmuyor ise hastanın kullandığı ilaçlar sorgulanmalı ve sorumlu ilaçlar kesilmelidir. İlaç öyküsü de bulunmayan hastalar bir psikiyatri uzmanı tarafından da değerlendirilmelidir.

Mezoterapi nedir? Kimlere, niçin uygulanır? Türleri ve iğnesi

Vücutta kaşınan bölgelere göre kaşıntı nedenleri

Makatta kaşıntı

Makatta kaşıntı neden olur?

  • Aşırı terlemek,
  • Kilolu olmak,
  • Sık tuvalete gitmek,
  • Tuvalet sonrası uygun temizlik yapılmaması
  • Baharatlı yiyeceklerin fazla tüketilmesi
  • Makat bölgesine sürülen ilaçlar, kullanılan fitiller,
  • Ağızdan kullanılan haplar
  • Cilt hastalıkları: Egzama, mantar, eritrazma, sedef hastalığı, liken planus, seboreik dermatit, liken skleroatrofik, paget hastalığı
  • Basur, anal fissür, anal prolapsus (Bunun için hastaların Genel Cerrahi uzmanı tarafından da değerlendirilmesi gerekebilir.)

Kıl kurdu neden olur? Nasıl dökülür? Belirtileri ve tedavisi

Makat (anüs), dışkıyı vücuda bırakan sindirim sisteminin en ucundaki açıklıktır. Makat bölgesindeki kasların görevi dışkının kontrollü bir biçimde dışarı atılmasıdır. Makat bölgesinde kaşıntıyla gelen hastalarda şeker hastalığı ve parazit tahlilinin de yapılması gerekir. Bazı parazit ve mantarlar da anal kaşıntıya neden olabilir. Bunlar arasında kıl kurdu (özellikle çocuklarda), uyuz, pediculosis, condyloma acuminata ve Candida veya tinea mantarlarına bağlı cilt enfeksiyonları bulunur.

Makatta kaşıntı tedavisi

Makattaki kaşıntının tedavisi altta yatan nedenlerin tedavisi ile mümkün olmaktadır. Özellikle dermatolojik nedenler bu konunun uzmanları tarafından irdelenip tedavi edilmelidir. İzlenecek aşamalar:

  • İlk aşamada kaşıntıya neden olan kremler, sabunlar, şampuanlar, banyo köpüğü, ıslak mendil ve tuvalet kağıdı gibi irritanları bırakmak
  • İç çamaşırlarını deterjan yerine sabun tozları ile yıkamak
  • Kafeinli içecekleri, alkolü (bira, şarap), süt ve süt ürünlerini azaltmak,
  • Fındık, domates, ketçap, çikolata, baharat ve baharatlı yiyecekler, üzüm, ve turunçgiller (limon, portakal, mandalina vb.) gibi gıdaları tüketmemek
  • Perianal bölgenin temiz, kuru ve deri bütünlüğünün korunmasına dikkat etmek gerekmektedir.

Ayrıca dışkılama sonrası o bölgenin temizliğinin sıcak su ile yapılması, ideal olan çömelme pozisyonunda perianal bölgeye telefon duş başlığı ile 3-5 dakika sıcak su uygulanması da tedavinin bir parçasıdır.

Uyuz hastalığı neden olur? Nasıl bulaşır? Belirtileri ve tedavisi

Bu işlem sonrasında bölgenin ya özel pamuklu kurutma havlusu ile kurulanması ya da saç kurutma makinesi ile kurutulması gerekmektedir. Çinko içeren bariyer kremler de kurulama sonrası kullanılmaktadır.

Günlük iç çamaşırı değiştirilmesi, perianal bölgeye küçük bir gazlı bez konulması terlemeyi ve özellikle gece kaşıntılarını önleyebilir. Bunlara ilaveten el tırnaklarının kısa kesilmesi kaşıma sırasındaki perianal bölgedeki derinin travmasını minimuma indirecektir.

Lifli gıdaların tüketilmesi dışkının normal kıvamda (sulu ya da sert değil) çıkarılmasını sağlar. Bu da bölgedeki travmayı azaltacak ve kaşıntı tedavisine yardımcı olacaktır. Ayrıca gece kaşıntılarını azaltmak için oral antihistaminik önerilmektedir.

Saçlı deride kaşıntı nedenleri

Saçta yeni başlayan şiddetli kaşıntısı olan hastalarda mutlaka bit ve sirke varlığı araştırılmalıdır. Saçta aşırı kepeklenmelerde kaşıntıya neden olabilir. Özellikle yağlı egzaması (seboreik dermatit) olan kişiler uzun süren kafa kaşıntısı şikayeti ile başvururlar. Saç için kullanılan şampuanlar, kremler ve boyalar alerji yaparak kaşıntıya neden olabilir. Saçlı deride inatçı kaşıntı nedenlerinden biri de şeker hastalığıdır. Bu nedenle açlık kan şekeri düzeyine bakılmalıdır. Ayrıca kaşıntı saçlı deriye yerleşen bazı dermatolojik hastalıkların (liken planus, mantar enfeksiyonu, nörodermatit) belirtisi olabilir.

Vajinada kaşıntı nedenleri

Vajina vücudun en kapalı tutulan bölgesidir. Genellikle kullanılan sentetik çamaşırlar nedeniyle devamlı nemli kalır ve dermatolojik sorunlarla daha sık karşılaşılır. Vulva hastalıklarının pek çoğunda ortak bir semptom olarak kaşıntı ön plana çıkmaktadır. Genital bölgede kaşıntı nedenleri: Enfeksiyonlar, kıl kurdu, uyuz, bit, atopik dermatit, seboreik dermatit, kontakt dermatit, vulvar intraapitelyal neoplazi, paget hastalığı, vulva kanseri gibi rahatsızlıklardır.

Vulvanın değişik sabunlarla yıkanması, tüylerin alınması, kullanılan petlere reaksiyon ve epilasyon gibi olaylar da kaşıntılara neden olabilir. Vajinada kaşıntı ciddiye alınması gereken bir semptomdur vulva kanseri gibi ciddi bir hastalığın tek belirtisi olabilir.

Vajina kaşıntısı neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Vajinada kaşıntıya ne iyi gelir?

Bu nedenle önemle üzerinde durulması gerekir. Bir takım pratik önlemler kaşıntının şiddetini azaltabilir. Bunlar;

  • Pamuklu iç çamaşırı kullanmak,
  • Geceleri iç çamaşırı giymemek,
  • Korse kullanmamak,
  • Temizlik ve çamaşır yıkamak için nötral sabun kullanmak,
  • Tüy dökücüler kullanmamak,
  • Cinsel ilişki öncesi kayganlaştırıcı kullanmamak,
  • Kaşıntıya neden oluyorsa pet kullanmamak.

Vajinada kaşıntı hakkında daha fazla bilgi almak için “Vajinada kaşıntı nedenleri ve tedavisi” yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz.

Bacaklarda kaşıntı

Bacaklardaki kaşıntı deri kaşıntısının nedenleri ile aynı olabilir. Bunların dışında özellikle uzun süre boyunca oturmaktan kaynaklanabilir.

Göz kapağı ve göz kaşıntısı

Genellikle alerjiye bağlı olan kaşıntılardır. Ancak gözün çok hassas olmasından dolayı hemen hemen her şey gözde alerji yapabilmektedir. Göz kaşıntısının nedenleri arasında: Yabancı cisimler, aşırı ışıklı ortamlar, uykusuzluk, iltihabi göz hastalıkları, bazı göz rahatsızlıkları, ortamda bulunan gazlar, göze kaçan sıvılar, polen, yabani otlar ve bunların tozları, grip, sinüzit, nezle gibi viral hastalıklar, çeşitli mantarlar, göz kapağı bozuklukları, konjuktivit gibi etkenler sıralanabilir.

Göz kaşıntısı hakkında daha kapsamlı bilgi almak için “Gözdeki ağrı, yanma, batma, kaşıntı ve kızarıklık nedenleri” yazımızı okuyabilirsiniz.

Gözdeki ağrı, yanma, batma, kaşıntı ve kızarıklık nedenleri

Kaşıntı için hangi tahliller yapılmalı?

Kaşınan bir hastada öncelikle iyi bir dermatolojik muayene yapılmalı ve hastanın ayrıntılı öyküsü alınmalıdır. Bu sayede kaşıntı dermatolojik bir hastalıktan mı kaynaklanıyor yoksa diğer nedenleri mi araştırmak gerekir çoğunlukla anlaşılabilir. Dermatolojik hastalığa bağlı kaşıntılarda tanıyı desteklemek için bazen biyopsi almak, mantar tahlili yapmak, alerji testi yapmak gerekebilir.

Alerji testi nedir, nasıl yapılır? Alerji testinin yan etkileri nelerdir?

Kaşıntıya ne iyi gelir?

Kaşıntının tedavisi nedene göre değişiklik gösterir:

  • Mantar enfeksiyonu: Mantar için krem veya hap kullanılır.
  • Egzama: Steroid içeren kremler ve kaşıntı hapı kullanılır
  • Kurdeşen: Kaşıntı hapı ve bazı iğneler kullanılır.
  • Cilt kuruluğu: Nemlendirici krem ve losyonlar kullanılmalıdır. Ayrıca sık banyo yapmaktan kaçınmalıdır.
  • İç hastalıklara bağlı kaşıntılar: İç hastalığın tedavi edilmesi ve bazı kaşıntı haplarının kullanılması gerekir. Bazı hastalarda güneş ışını tedavisi (fototerapi) faydalı olabilir.
  • İlaç yan etkisi: Kaşıntıya neden olan ilaç bırakılır.
  • Stres: Strese bağlı kaşıntısı olan hastalar psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
  • Yiyecek alerjisi: Acı, ekşi ve baharatlı yiyecekler kaşıntıyı arttırdığı için bu yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

2 Yorum
En Yeniler
Eskiler Beğenilenler
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Esdu
Esdu
1 yıl önce

Tebrikler

buy combigan eye drop online
buy combigan eye drop online
2 yıl önce

brimonidine timolol eye drop are used to treat extended pressure in the eye got about by glaucoma or a disease called hypertension of the eye. The two conditions are got about by high strain in your eye and can prompt torment from tension in your eye and thereafter can someday… Devamını oku »

Araç çubuğuna atla