A, B, C, D, E ve K Vitaminleri hakkında temel bilgiler ve sağlığa faydaları

10 Mart 2014   |    30 Temmuz 2023    |   Kategori: Beslenme ve Diyet, Vitaminler Print

Vitaminler, yaşam için gerekli, çok küçük miktarlarıyla hücre metabolizmasında önemli tepkimeleri uyaran organik bileşiklerdir. Vitaminlerin çoğu vücut tarafından yapılamadığı için besinlerimizle alınması gerekmektedir. Bu besinlerin bir kısmı çiğ olarak, bir kısmı da belirli pişirme süreçlerinden geçerek soframıza gelir. Bu hazırlama ve pişirme süreçleri esnasında oluşabilecek vitamin kayıpları insan sağlığını yakından ilgilendirmektedir. Vitamin gruplarını etkileyen ısı, ışık gibi etkenler ile asidik ve alkali ortamlar vardır. O nedenle her besin grubunun vitamin kayıplarına neden olmadan tüketilmesi yaşamın sağlıklı sürdürülmesi açısından gereklidir. Vitaminler genel özellikleri açısından yağda  eriyen vitaminler (A,D,E,K) ve suda eriyen vitaminler (C ve B) olarak iki grup altında toplanır.

A Vitamini nedir, neye yarar?

A vitamini; görme, büyüme, üreme, embriyo gelişmesi, kan yapımı, bağışıklık sistemi ve doku hücresi farklılaşmasında gerekli bir vitamindir. A vitamini yağda erir, ısıya dayanıklıdır, emilimi için safra asitlerine ihtiyaç vardır.

A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

A Vitaminin Vücut Çalışmasındaki Görevleri

  • Vücudun hastalıklara karşı bağışıklık sisteminin oluşumunda yardımcıdır
  • Kemik dokusunun ve üreme sisteminin gelişiminde yardımcıdır.
  • Gözlerinizin karanlıkta normal olarak görmesine ve karanlığa alışmasına yardım eder.
  • Epitel (barsak,deri vb) doku yapımı, gelişimi ve korunmasında görev alır. A vitamini yetersizliğinde böbreklerde, sindirim organlarında bozukluklar görülebilir. Solunum ve üreme sistemi ile sindirim sisteminde; ağız, mide ve ince bağırsakların ve idrar yollarındaki dokuların sağlıklı şekilde devamlılığını sağlayarak, enfeksiyonlardan korur.
  • Karotenoid formları bir antioksidan olarak çalışırlar ve çeşitli kanser türleri ile yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı koruyucu etki gösterebilirler

A Vitamini yetersizliği ve fazlalığı 

A vitamini vücutta depo edilen bir vitamindir. Bu nedenle yetersizlik belirtileri, uzun süre A vitamini alınmadığında görülür. Yetersiz ve denge¬siz beslenenlerde ve büyümenin hızlı olduğu çocukluk, gebe ve emziklilik dönemlerinde sorun ortaya çıkar.

A vitamini Yetersizliği Belirtileri

  • Epitel dokuların (derinin kuru ve pütürlü bir durumda olması, gözdeki epitel dokunun bozulması, kuruması ve koruyucu tabakanın kaybı) bozulması.
  • Bağışıklık sisteminin bozulması nedeniyle enfeksiyon hastalıklarına yakalanma sıklığının artması.
  • Vitamin A yetersizliği sindirim organlarında da kendini göstermekte ve mide yaraları oluşabilmektedir.

A vitamini yetersizliğinde çocuklarda normal büyüme ve gelişme sağlanamamaktadır. Özellikle çocuklarda sık görülen enfeksiyon hastalıkları, vücut direncinin düşük olması büyümede gerilik konusunun önemini ortaya çıkarmaktadır. A vitamininden yeterli beslenen bir birey günlük ihtiyacın 10 katı kadar A vitamini alırsa vücutta zehirlenme etkisi görülür. Zehirlenmenin ilk belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi, kusma şeklindedir.

Vitaminler sadece kanserden korumuyor; tedavi başarısını da arttırıyor

Fazla alınmasında kara¬ciğerde büyüme, eklemlerde ağrı, baş ağrısı, kuru ve pul pul dökülen deri, kusma ve iştah kaybı, uzun kemiklerde kalınlaşma, saç dökülmesi, deride sararma ve kafa içi basıncın artması, sinir sisteminde hasar ve doğumsal bozukluklar da gözlenebilir.

Günlük A Vitamini Gereksinmesi

Besinlerde A vitamini retinol ve A vitamini ön maddesi karoten olarak bulunur. Günlük ihtiyaçlar Retinol eşdeğeri (RE) olarak şöyledir: 0-12 aylık bebeklerde 375mcg, 1-3 yaş grubu çocukta 400mcg, 7-10 yaş grubu çocukta 700mcg, 11-14 yaş grubu çocukta 800mcg, 15-18 yaş grubu çocukta 1000 mcg retinoldür. İhtiyaç yetişkin erkek için 1000 mcg, kadın için 800 mcg ‘dır.

A Vitamini en çok hangi besinlerde bulunur

A vitamini iki yolla sağlanır; retinol formundaki A vitaminini hayvansal kaynaklı karaciğer, balık yağı, süt, tereyağı, yumurta gibi besinlerden alırız. Bitkisel kaynaklardan ise beta karoten gibi karote-noidleri alır ve bunları A vitaminine dönüştürürüz. Karotenoidlerin ( A vitamini ön maddesi) kaynakları kırmızı ve sarı portakal ile birçok koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. En çok sarı turuncu (havuç , kış kabağı vb.) koyu yeşil yapraklı sebzeler ile sarı ve turuncu meyvelerde (kayısı, şeftali vb.) bulunur.

D Vitamini nedir, neye yarar?

D vitamini; yağda eriyen bir vitamindir; emilimi için yağ ve safraya ihtiyaç vardır. Balık yağı ve güneş ışığında bulunan D vitamini eksikliğinde raşitizm görülür. Raşitizmde kemik ve dişlerde bozukluk ve eğriliğe neden olur. Dişler geç çıkar, kafa kemikleri yumuşar ve eğrilir. Eklemlerde şişkinlik görülür.

D Vitaminin Vücut Çalışmasındaki Görevleri

En önemli işlevi kalsiyum metabolizmasını denetlemek ve düzenlemek¬tir. Kemikler kalsiyum deposudur. Kalsiyumun kemiklere taşınmasına ve yerleşmesine yardımcı olur. Aynı zamanda fosfor metabolizmasına da yardımcı olmaktadır.

D vitamini neye yarar, hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

D Vitamini Yetersizliği

Güneş ışığını doğrudan alamayan bireylerde, hızlı büyüyen çocuklarda, az güneş alan ülkelerde, D vitamini eksikliği görülür. D vitamini yetersizliğinin yaygın olarak görülme nedeni doğal yiyeceklerde yeterince bulunmamasındır. Eksikliğinde çocukluk çağı raşitizmi görülür. Bu hastalıktan korunma için güneş ışınlarından yararlanmak gerekir. Pencere camları ve kapalı giysiler güneş ışınlarını engeller. Güneş ışınları dik gelmeli, hergün 15-30 dakika süre ile güneşlenme düzenli olarak yapılmalıdır.

Açık tenliler güneş ışığından daha zor D vitamini oluştururlar. Osteomalasia erişkin dönemde görülen bir kemik hastalığıdır. Kemikler yumuşak, kalsiyum ve fosfor oranı düşüktür. Sık doğum yapan, yetersiz ve dengesiz beslenen, güneşten yararlanamayan kadınlarda görülen bir hastalıktır. Vitamin D suda erimediği için fazlası idrarla atılamaz ve bu nedenle ihtiyaçtan fazlası ve gelişigüzel alınması sakıncalıdır.

D Vitamini fazla alınması

Fazla alınması eklemlerde ve yumuşak dokularda anormal kireçlenme¬ye neden olur. Yine çocuklarda fazla ve gelişigüzel kullanıldığında büyü¬mede duraksama, kusma, böbreklerde taş oluşumu gözlenir.

Günlük D Vitamini Gereksinmesi

Gebe ve emziklilerin, güneşten doğrudan yararlanamayan kişilerin D vitamini almaları veya güneş ışınlarından düzenli yararlanmaları gerek-mektedir. Çocuklara doğumdan 15-20 gün sonra ek D vitamini 400 IU verilmelidir. 400 IU vitamin D 1 çay kaşığı balık yağı ile de sağlanabilir. Çocuk, genç ve yetişkin bireylerin günlük ihtiyacı 10 mcg’dır.

D Vitaminin en çok hangi besinlerde bulunur

Balık yağı, balık, karaciğer, yumurta sarısı, tereyağı, zenginleştirilmiş besinler (örneğin margarin) ve güneş ışınlarıdır.

Vitamini nedir, neye yarar?

Günlük yiyeceklerde yeterli miktarlarda bulunduğundan insanlarda yetersizlik belirtilerine sıklıkla rastlanmamaktadır. Çok önemli bir vitamin olan E vitamini yağda erir, güneş ışınlarına duyarlıdır. Oksijen ve demir ile hemen okside olur, emilimi için safra asitlerine ihtiyaç vardır. Bitkisel sıvı yağ miktarı arttığında vitamin E’ye ihtiyaç artar.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

  • Yağların emiliminde bir bozukluk oluştuğunda E vitamini emilimi de azalır.
  • Hücre zarının koruyucusudur (antioksidan)
  • Damar içerisinde akışkanlığı sağlar, damar tıkanıklığını önler. (ateroskleroz)
  • Erken doğmuş bebeklerde demirin kullanılmasına yardımcı olarak kansızlığı engeller

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Günlük besinler içinde yeterli miktarda bulunduğundan yetersizlik be-lirtilerine insanlarda sıklıkla rastlanmamaktadır. Deney hayvanlarında E vitamini eksikliği kısırlığa, kalp ve diğer kaslarda yorgunluğa, karaciğer hastalıklarına, kırmızı kan hücrelerinin kolayca parçalanmasına neden ol-maktadır. Aşırı alındığında zararlı etkisi görülmemiştir.

Günlük E Vitamini Gereksinmesi

Günlük ihtiyaç yetişkin erkeklerde 10 mg, kadınlarda 8 mg ve çocuklar¬da 3-10 mg arasında değişmektedir.

E Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler

Bitkisel yağlar, tahıl taneleri , yağlı tohumlar, soya, yeşil yapraklı seb¬zeler , baklagillerdir.

Vitamini nedir, neye yarar?

Kanın pıhtılaşma etmeni olarak tanımlanan K vitamini günlük yiyeceklerimizde yeterince vardır ve kalın bağırsakta bakterilerce yapıldığı için yetersizliğinde oluşan bir hastalık yoktur. K vitamini emilimi için safra asitlerine ve yağa ihtiyaç vardır.

K vitamini neye yarar? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

Vitamin K karaciğerde kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde kanın pıhtılaşması engellendiği için kanama durmayabilir. Kemik gelişimi için de önemlidir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Karaciğer ve sindirim sistemi bozukluklarında özellikle safra akımının engellendiği durumlarda K vitamini kullanılması yetersizleşir. Uzun süren antibiyotik tedavileri de bağırsakta harabiyet yapacağından vitamin K etkinliğini azaltarak yetersizlik yapabilir. Fazlalık belirtisi olarak suda çözünen türevleri yenidoğan sarılığı (hiperbiluribinemi) yapar.

Günlük K Vitamini Gereksinmesi

Günlük ihtiyaç yetişkin erkekler için 80 mcg, kadınlar için 65 mcg, bebekler için 5-10 mcg, çocuklar için 15-20 mcg’ dir.

K Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler

En zengin kaynakları, ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıklardır.

B1 Vitamini (tiamin) nedir, neye yarar?

B grubu vitaminleri arasında ilk sıradaki B1 (tiamin) vitamini suda erir, sinir ve sindirim sistemi sağlığı için çok önemlidir. Bitkisel ve hayvansal kaynaklarda bulunur.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

En önemli görevi enerji metabolizmasındadır. Değişik besinlerle vücuda alınan besin öğelerinin vücutta enerjiye çevrilmesi, yine en önemli enerji kaynaklarından olan karbonhidratlardan enerji yapımında B1 vitamininin önemli bir işlevi vardır.

B Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Yetersizlik ve Fazlalıkları

  • Yorgunluk ve isteksizlik,iştah azalması, kusma ve sindirim sisteminde bozukluklar, kalp yetmezliği , huzursuzluk sık¬lıkla görülen yetersizlik belirtileridir.
  • Beriberi denilen ve sinir sistemi bozukluğu şeklinde tanımlanan, eklemlerde şişlik ve ağrı, denge bozukluklarına neden olan hastalıklar en önemli yetersizlik belirtisidir.

Fazlalık belirtileri hakkında bir bilgi yoktur.

Günlük B1 Vitamini Gereksinmesi

B1 vitamini enerji metabolizması için gerekli olduğundan fazla karbon-hidrat tüketen kişilerde ihtiyaç daha fazladır. B1 vitamini vücutta depo edilen bir vitamin değildir. O nedenle günlük beslenme içinde alınması gereklidir. Pratik olarak her 1000 kalori için kişinin 0.4 mg B1 vitamini alması uygundur.

B1 Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler

Karaciğer ve diğer organ etleri, et, süt, kuru baklagiller, tahıllar (buğ¬day, mısır, pirinç), ceviz, fındık, yumurtadır.

B2 Vitamini (riboflavin) nedir, neye yarar?

Işığa duyarlı olması nedeniyle riboflavin bulunan yiyecekler ışıkta bekletilmemeli, suda eriyen bir vitamin olduğu içinde sebzelerin pişirilme suyu ve yoğurdun suyu dökülmemelidir.

Fiziksel ve kimyasal özellikleri

  • Suda kısmen, alkali çözeltilerde çok iyi çözünür.
  • Turuncu-sarı renkte kristal yapıya sahip bir maddedir.
  • Isıya, nötr ve asit ortamda dayanıklı, alkali ortamda dayanıksızdır.
  • Işığa karşı hassasdır. Bu nedenle riboflavin içeren besinler ışıkta fazla bekletilmemelidir.
  • Işıkta ve kuvvetli alkali ortamda vitamin özelliğini yitirir.

Vücuttaki görevleri

  • Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasında dolayısıyla enerji metebolizmasında görev alır.
  • Göz sağlığında ve karanlıkta görmede etkilidir.
  • Cilt ve deri sağlığını koruyucu rolü vardır.
  • Sindirim kanalı mukozasının yapı ve görevinde etkilidir.
  • Büyümede etkilidir.
  • Hemoglobin sentezinde etkilidir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Besinlerle alınması gerekli bir vitamindir. Ye¬tersizliğinde

• Deride yaralar (dermatit), dudaklarda (keylozis, angular lezyon) ve göz çevresinde kesik şeklinde yaralar oluşur.

• Sinir sisteminde bozukluk, anemi (kansızlık) görülebilir.

• Gözde yanma ve kızarıklık, ishal oluşabilir.

Günlük Riboflavin Gereksinmesi

Büyümenin hızlı olduğu çocukluk döneminde ihtiyaç fazladır. Vücutta depo edilmediği için günlük olarak alınması gerekmektedir. İhtiyacın üzerinde alındığı zamanda idrarla atımı fazladır. Riboflavin ihtiyacı her 1000 kalori için 0.6 mg’ dır.

Riboflavinin En Çok Bulunduğu Besinler

Karaciğer, et, süt ve ürünleri, yumurta , peynir, balık, yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllardır.

Decavit Pronatal nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri

Niasin (Nikotinik asit) Vitamin PP nedir?

Niasin; su ve alkolde çözünen asit, alkali, ışık ve ısıya dayanıklı bir vitamindir. Nikotinamid ve nikotinik aside verilen ortak isim “niasin”dir. Bu vitaminin yetersizliğinde “pellegra” hastalığı görülür. Bu nedenle niasine pellegra hastalığını önleyici (pellegra preventive) anlamındaki sözcüklerin ilk harfleri alınarak PP vitamini de denilmektedir. Bu vitaminin NAD ( nikotinamid adenin dinüleotit ) ve NADP ( nikotinamid adenin dinükleotid fosfat ) olmak üzere iki yardımcı enzimi vardır. Yardımcı enzimlerin temel görevi “hidrojen” taşımaktır. Hidrojenlerin moleküller arasında taşınması sırasında yüksek enerji kaynağı olan ATP ( Adenosin Tri Fosfat ) üretilir. Gıdalardaki niasin serbest ya da proteinlere bağlı olarak bulunur. Hayvansal ürünler ve baklagillerdeki niasin serbest, tahıllardakilerin bir kısmı niasitine bağlı bulunur.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

B grubu vitaminlerinden biri olarak karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasında görevlidir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Diyette yeterince niasin alınmaması sonucu sinir sistemi, sindirim sistemi ve güneş gören deride simetrik yaralarla kendini gösteren pellegra hastalığı oluşur. Pellegra hastalığı daha çok tek yönlü beslenen;özellikle de sadece mısır tüketen toplumlarda görülür. Hastada iştahsızlık, halsizlik belirtileri yaygın olup, kol ve bacakların güneş gören yerlerinde yaralar oluşur. Depresyon yani ruhsal bozukluk hastalarda yaygındır.

Günlük Niasin Gereksinmesi

Besinlerle alınan iyi kalite protein vücut için gerekli niasin gereksinimini karşılar. Özellikle de bir amino asit olan triptofan vücutta niasine dönüştü¬ğü için alınan miktar niasin eş değeri olarak saptanmalıdır. Günlük niasin ihtiyacı her 1000 kalori için 6.6 mg’dır.

Niasinin En Çok Bulunduğu Besinler

Et, balık, kümes hayvanları, karaciğer, maya, tahıllar, kuru baklagiller ve yeşil yapraklı sebzelerdir.

Folik asit nedir, neye yarar?

Folik asit, kansızlığa karşı koruyan B grubu vitaminidir. Folat olarak da bilinir. Folik asit, vücutta serbest duruma geçtikten sonra kullanılır. Özellikle sağlıklı bir gebelik için hayati öneme sahiptir. Hamile kadınlarda folik asit eksikliği özürlü bebek doğumuna neden olur.

Folik asitin görevleri

Amino asit ve kan hücrelerinin yapımı için gereklidir. Folik asitin vücutta deposu yoktur ve bağırsaktaki mikroorganizmalar tarafından da sentez edilir. Vücutta görev yapabilmesi için C vitaminine ihtiyaç vardır.

Folik asit nedir? Folat vitaminin faydaları ve gebelikte kullanımı

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Yetersizliğinde kan yapımında azalma olmaktadır. Özellikle gebe ka-dınlarda ve çocuklarda yetersizlik belirtileri yaygındır. Yetersizlik nedeni; yetersiz beslenme (özellikle yetersiz sebze ve meyve tüketimi), emilim bo-zukluğu ve vücuttan aşırı kayıp olmasıdır. Alkoliklerde de ve gebelikte folik asit yetersizliği görülebilir.

Günlük Folik Asit Gereksinmesi

Günlük ihtiyaç yetişkin erkek ve kadında 400 mcg’dır. Gebe kadınlara günlük 600 emziklilere 500 mcg önerilmektedir.

Folik Asitin En Çok Bulunduğu Besinler

Karaciğer, diğer organ etleri, yeşil yapraklı sebzeler,maya, kuru baklagiller ve tahıllardır. Besinlerin hazırlanması, işlenmesi ve depolanması aşamaları folik asit kaybına neden olur. Bu nedenle sebzelerin pişirilmesi ve saklanması ilkelerine dikkat edilmelidir.

B6 Vitamini (piridoksin) nedir, neye yarar?

Vitamin B6 suda kolayca çözünür, ışığa ve alkali ortama duyarlıdır. B6 vitamini, piridoksin, pridoksamin ve pridoksal olmak üzere üç şekilde bulunur. Hayvansal ve bitkisel gıdalarda fosfat formundadır. B6 vitamini hayvan ve bitki dokularında proteinle birlikte bulunur.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında yardımcıdır. B6 vitamini aynı zamanda bağışıklık sistemi için gereklidir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

B6 vitamini yetersizliğinde en önemli bulgu sinir sisteminde, kan hüc-relerinde görülür. Deride yaralar oluşur. Sinir sistemi bozukluğuna bağlı olarak bayılma nöbetleri (konvulsiyon) görülür. Dudak kenarları ve dilde yaralar, huzursuzluk ve hipokromik anemi denilen kansızlık, çocukluk çağında sık görülen B6 vitamini eksikliklerinden biridir. Büyüme geriliği, sindirim sistemi bozukluğu ve böbrekte taş oluşumu da B6 eksikliğinde görülen hastalıklardan bazılarıdır. Fazlalık belirtileri bilinmemektedir.

Günlük B6 Vitamini Gereksinmesi

Çocukluk çağında anne sütü ile beslenmeyip hazır mamalarla beslenen çocuklarda ihtiyaç fazladır. Aynı şekilde iyi kalite proteinli besinlerle beslenenlerde ihtiyaç azalabilir. Günlük ihtiyaç 1.5-2 mg‘dır.

B6 Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler

Et, karaciğer, böbrek, tahıllar ve kuru baklagillerdir.

B12 Vitamini nedir, neye yarar?

Vitamin B12, hayvansal gıdalarda bulunur ama ilaç olarak üretilerek kahvaltılık gevrekler gibi bazı gıdalara eklenebilir. Kırmızı kan hücreleri oluşumunda, DNA üretiminde ve beyinle sinir sisteminin sağlıklı işlemesinde çok önemli bir görevi vardır. B12 vitamini, karaciğer, kalp ve böbrek dokularında önemli oranda bulunmaktadır.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

Bağışıklık sisteminde, protein metabolizmasında, sinir sisteminde ve kemik iliğinde kan hücrelerinin yapımında görevlidir.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

B12 yetersizliğinde sinir sisteminde bozukluklarla pernisiyöz anemi oluşur. Kol ve bacaklarda uyuşma, duyu azalması, ruhsal bunalım ve kasılmalar en belirgin eksiklik belirtisidir. Özellikle sadece bitkisel kaynaklı besin tüketenlerde, besinlerin saklanması ve pişirilmesindeki aksaklıklarda vitamin kaybı çok olmaktadır. Bu vitamin sadece hayvansal kaynaklı besinlerde bulunmaktadır.

Günlük B12 Vitamini Gereksinmesi

İnsanlar vitamin B12 ihtiyacını hayvan dokularından sağlarlar. Günlük ihtiyaç 2 mcg ‘dır. Gebelik ve emziklilikte ihtiyaç 2.6 mcg’dır.

B12 Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler

Et ,süt, peynir, yumurta ve balıktır. B12 vitamini bitkisel besinlerde bulunmaz.

Decavit Pronatal nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri

Pantotenik asit nedir, neye yarar?

Pantotenik asit, karbonhidrat, lipit ve aminoasit metabolizmasında asetil gruplarının taşınmasında rolü olan B grubu vitaminidir. Vitaminin metabolizmada etkin şekline Koenzim A (CoA) denir. CoA parçası olarak pantotenik asit, karbonhidrat, yağ ve proteinden enerji elde edilmesinde de çok önemli rol oynar. Pantotenik asit bitkiler ve bakteriler tarafından sentezlenir. pantotenik asit antipellegra faktörü olarak büyük önem taşır.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

Karbonhidrat, protein ve yağ meta¬bolizması için gerekli B grubu vitamin-lerden biridir. Sinir sisteminin, bazı hor¬monların çalışmasında ve yağların sen¬tezinde etkindir. Pantotenik asit suda erir, besinlerin pişme suyuna geçer, asit ve alkalilere karşı duyarlıdır.

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Pantotenik asit yetersizliğinde insanlarda kusma, karın ağrıları ,kasılma nöbetleri, yorgunluk gibi belirtiler saptanmıştır. Laboratuvar hayvanlarında yapılan deneylerde büyüme geriliği, kısırlık, sinir sistemi bozukluğu, saç renginde değişme, deride yaralar, ince barsak ülserleri, saç dökülmesi şeklinde bulgular vardır. Fazlalık belirtileri bilinmemektedir.

Günlük Pantotenik Asit Gereksinmesi

Bu vitamin tüm besinlerde bulunduğu için yetersizlik belirtileri sık görülmemektedir. Günlük ihtiyaç 4-7 mg kadardır.

Pantotenik Asitin En Çok Bulunduğu Besinler

Tüm hayvansal ve bitkisel besinleri tüketmekle yeteri kadar pantotenik asit alımı sağlanır.

Biotin nedir, neye yarar?

Biotin bazı hayvanlar için büyüme etmeni olarak yumurta akında bulun-muştur. Kayıplara dayanıklı bir vitamindir; ancak suda çözünür. Biotin doğal olarak iki formda bulunur; bunlardan biri serbest D-biotin diğeri ise biyositindir. Biyositin koenzim formunda görev yapar. Biotin insan ve hayvan bağırsaklarında sentez edilir. Biotin dokularda serbest veya proteinlere bağlı olarak bulunur.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

Biotin, vücudumuzda ince barsak bakterileri tarafından sentezlenir. Karbonhidrat metabolizmasında görev alır ve enerji oluşumuna katkı verir.

Biotin (H Vitamini) nedir? Ne işe yarar? Faydaları nelerdir?

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Günlük tükettiğimiz besinlerde biotin yeterli miktarda bulunduğundan eksiklik belirtileri görülmemektedir. Halk arasında besleyici olur düşüncesi ile yumurta çiğ olarak tüketilmektedir. Çiğ yumurta akında avidin adlı bir protein vardır ve bu protein biotinin vücutta kullanılmasını engeller. Çiğ yumurta yiyenlerde saç dökülmesi, deri yaraları oldukça sık görülen durumlardır. O nedenle yumurtanın pişirilerek tüketilmesi vücut için daha yararlıdır. Yetersiz tüketiminde deri yaraları, iştahsızlık, kas ağrıları, solukluk gibi belirtiler ortaya çıkar. Fazlalık belirtileri bilinmemektedir.

Günlük Biotin Gereksinmesi

Biotin, vücutta barsak bakterileri tarafından üretilmekte ve günlük be-sinlerle vücuda yeteri kadar alınmaktadır. Yetişkinler için önerilen tüketim miktarı günlük 20-30 mcg‘dır.

Biotinin En Çok Bulunduğu Besinler

Tüm yiyeceklerde yeteri kadar bulunur. En çok bulunduğu besinler ka-raciğer yumurta sarısı, soya unu, etler ve mayadır.

C Vitamini (askorbik asit) nedir, neye yarar?

Vitamin C, suda erir, ışıkla temasta rengi koyulaşır, ısıya dayanıksız bir vitamindir. C vitamini kimyasal adı ‘askorbik asit’tir. İnsan vücudunda sentezlenemediği her gün düzenli olarak tüketmek gerekir. Yüksek tansiyonu dengeleme, demir eksikliğini önleme ve doku onarımına yardımcı olma gibi pek çok önemli görevi bulunur.

Vücut Çalışmasındaki Görevleri

  • Vitamin C, bağ dokularını bir arada tutan,
  • Zehirlenmeler ve ateşli hastalıklarda vücudu koruyan ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir vitamindir.
  • Vücudumuzda kan yapımı için gerekli olan demir ve folik asidin kana geçmesini kolaylaştırır ve kullanımını arttırır. Böylelikle kansızlığı önler.
  • Damar çeperlerini güçlendirerek kanamaya ve gözde katarakt olu-şumuna engel olur.
  • Meme kanseri ve güneş ışınlarının oluşturduğu deri kanserlerinin gelişimini yavaşlatır. Antioksidan bir vitamindir.

C Vitamini hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği

Yetersizlik ve Fazlalıkları

Vitamin C yetersizliğinde; diş etlerinde kanama, dişlerde anormallikler, yorgunluk, isteksizlik ve eklem ağrıları görülebilir. Aşırı yetersizliği skorbüt hastalığına neden olur. Diş etlerinde kanama, eklemlerde şişlik ve ağrılarla belirti veren skorbüt hastalığını tedavi eden vitamin olarak bilinmektedir.. Ateşli hastalıklara dirençsizlik, sık hasta olma, bağışıklık sisteminin zayıflığı da yetersiz alıma bağlanabilir. Fazla alındığı takdirde idrarla atılır. İhtiyaçtan çok fazla alımlarda böbreklerde taş oluşumuna, ishale, allerjik deri belirtilerine neden olabilir.

Günlük C vitamini Gereksinmesi

Günlük vitamin ihtiyacı ortalama 75-90 mg’dır. Çocukluk çağında yani hızlı büyüme döneminde, gebelikte ve emziklilikte, ateşli hastalık döneminde ihtiyaç artar. Vücudumuzda oluşan değişik yara ve yanıkların tedavisinde ihtiyacı 5-10 misli artırmak gerekmektedir. C vitamininin deposu olmadığı için günde 3 öğün şeklinde besinlerle birlikte alınmalıdır. Böylece demir yetersizliği anemisinin önlenmesi de mümkün olur.

C Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler;

Limon,portakal, mandalina gibi turunçgiller, çilek, böğürtlen, kuşburnu, domates, lahana, patates ile ıspanak, marul, yeşil biber asma yaprağı gibi yeşil yapraklı sebzeler zengin kaynaklarıdır. Bu besinleri taze olarak tüketmek, bekletmemek kayıpları önlemek açısından önemlidir.


Referanslar: 1- Vitamin A,  2- B vitamins and folic acid, 3- Vitamin C, 4- Vitamin D - 5- Vitamin E 6- 1- Vitamin K,

YAZIYI PAYLAŞ

YORUMUNUZ VAR MI?

guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Araç çubuğuna atla