Adet nedir? Regl sancısı ve kanaması nasıl azaltılır?

Adet, (periyot) kadınların aylık döngüsü ile oluşan normal vajinal kanamadır. Âdet, kadınlarda rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların, üreme ve döllenme amacıyla kan ile birlikte vücuttan atılması sürecidir. Tıp dünyasında menstrüasyon, halk arasında ise aybaşı, regl ya da hayız olarak bilinir. Ergenlikle birlikte kadın vücudu her ay kendini hamileliğe hazırlar; gebelik gerçekleşmez ise rahim astarını döker ve bu kan ile birlikte dışarı atılır. Periyotlar genellikle 11-14 yaşları arasında ergenlikle başlar ve 51 yaşlarında menopoza kadar devam eder. Genellikle 3 ila 5 gün sürer, kimi kadınlarda şiddetli ağrı ve aşırı kanama ile eziyetli şekilde olabilir. Adet sürecinde kanamanın yanı sıra, karın veya kramp ağrısı, bel ağrısı, şişkinlik, sinirlilik, baş ağrısı ve yorgunluk gibi durumlar yaşanabilir. Âdet döngüsü her 28 günde bir tekrarlar; sadece gebelik süresince durur.

Adet ağrısı & sancısı nedir? 

Mensturasyon adet dönemi sırasında duyulan ağrıdır. Tıbbi adı “dismenore”dir. Genellikle ağrı kanamadan önce ya da kanamayla birlikte başlar, aralıklı olarak 1 ila 3 gün içerisinde azalarak sonlanır. Adet sancısı sırasında hissedilen kramplara; mide bulantısı, ishal, baş dönmesi, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı, bel ve sırt ağrısı, yorgunluk eşlik edebilir. Bu süreç; hayatı olumsuz etkileyebilecek düzeyde sinirlilik, uykusuzluk ve konsantrasyon kaybı ile gelişebilir.

Menopoz nedir? Ne zaman başlar? Belirtileri ve tedavisi

Kadınların çoğu düzenli şekilde âdet görmeyebilir; 21-35 günde bir âdet görmek normal kabul edilir. Adet kanamaları azalarak 3 ila 7 gün devam eder. Bu süre zarfında yaklaşık 35-40 ml. kan kaybedilir. Bu miktar çoğu kadında 50 ml’nin altındadır.

Adet döngüsü nedir?

Adet kanaması düzenli olarak gerekleştiğinde bu durum adet döngüsü olarak adlandırılır. Adet döngülerinizin düzenli olması, vücudunuzun önemli bölümlerinin normal bir şekilde çalıştığının bir işaretidir. Adet döngüsünü, bedeni sağlıklı tutmak için hormonlar olarak adlandırılan önemli vücut kimyasalları tarafından sağlanır. Adet döngüsü vücudunuzun gebelik için hazırlandığı bir dizi doğal süreçtir. Ay boyunca hormon seviyelerinin yükselmesi ve düşmesi bu döngüyü kontrol eder. Adet döngüsü uzunluğu kadınlarda farklılık göstermekle birlikte yaklaşık 28 gündür.

Periyodunuz boyunca kalınlaşmış rahim astarını ve fazladan kanı vajinanızdan atarsınız. Döngünüzün süresi ya da kanamanızın şiddeti her ay aynı olmayabilir. Aynı zamanda diğer kadın dönemlerine göre de farklılık gösterebilir. Çoğu dönem 3 ila 5 gün sürer. Ancak, 2 ila 7 gün arasında yer alan süre normaldir. Adet başladıktan sonraki ilk birkaç yıl boyunca daha uzun döngüler yaygındır. Bir kadının döngüsü zaman içinde kısalma eğilimi gösterir ve artan yaşla birlikte daha düzenli hale gelir.

Regl döngüsü sırasında ne olur?

Döngünün ilk yarısında östrojen seviyeleri (kadın hormonu” yükselmeye başlar. Östrojen sağlığınız için çok önemli bir hormondur. Özellikle güçlü kemikler inşa etmenize ve yaşlandıkça onları güçlü tutmanıza yardımcı olarak önemli bir rol oynamaktadır.

Östrojen nedir? Ne işe yarar? Eksikliği ve fazlalığı ne tür sorunlar yaratır?

Östrojen ayrıca rahim astarını kalınlaştırır. Rahimin astarı gebelik oluşması durumunda embriyoyu besleyen bir yerdir. Rahim astarı kalınlaşırken, yumurtalıklardan birisinde bir yumurta olgunlaşmaya başlar. Ortalama 28 günlük döngünün yaklaşık 14’ünde yumurta yumurtalığı terkeder. Buna yumurtlama (ovülasyon) denir.

Hamile kalmak için en iyi zaman nedir?

Yumurta yumurtalıktan ayrıldıktan sonra fallop tüpü üzerinden rahime gider. Hormon seviyeleri yükselir ve hamilelik için uygun ortam oluşur. Bir kadının ovülasyondandan önceki 3 gün boyunca ya da ovülasyon gününde hamile kalma olasılığı yüksektir. Aklınızda tutun; ortalamadan daha kısa veya uzun döngüleri olan kadınlar, 14. günden önce veya sonra yumurtlayabilir. Yumurtanın bir erkeğin sperm hücresi tarafından döllenmesi ve uterus duvarına bağlanması durumunda bir kadın hamile kalır. Eğer yumurta döllenmezse, parçalanır. Daha sonra, hormon seviyeleri düşer ve adet döneminde kalınlaşmış rahim astarı dökülür.

Adet döneminde karşılaşılan sorunlar

Kadınlar, adet dönemi boyunca, ağrı, şiddetli kanamalar ve atlanan dönemler gibi çeşitli sorunlarla karşılaşabilirler. Adet öncesi sendromu; döneminizin başlamasından bir ila iki hafta önce gerçekleşir. Pek çok kadınlar çeşitli fiziksel ve duygusal belirtiler ve değişimler yaşarlar.

Embriyo nedir? Transferi nasıl yapılır? Aşamaları ve riskleri

Adet öncesi sendromunun sebep olduğu sorunlar:

• şişkinlik, sinirlilik
• sırt ya da bel ağrısı
• baş ağrısı, göğüs ağrısı
• akne, yemek isteği
• Aşırı yorgunluk
• depresyon, kaygı
• Stres duyguları
• uykusuzluk hastalığı
• kabızlık, ishal
• Hafif mide krampları

Her ay farklı belirtilerle karşılaşabilir ve bu belirtilerin şiddeti de değişebilir. Adet öncesi sendrom rahatsızlık vericidir, ancak gündelik hayatınıza engel olmadığı sürece genelde endişe verici değildir.

Aşırı adet görme, aşırı kanama (Menoraji) nedir?

Başka bir adet problemi ise aşırı adet görmedir, tıp dilinde menoraji olarak bilinir. Bir adet döneminde kadınların kaybettiği kanın miktarı kişiden kişiye değişir. Adet döneminin beş ila yedi günden daha uzun sürmesi yada ardışık birçok adet döneminde aşırı kanama olması menoraji olarak tanımlanır. Fazla kanamanın birçok nedeni olabilir. Doktorunuz, yaş grubunuzda en yaygın görülen sorunları değerlendirmelidir. Bazı sorunlar ciddi değildir ve tedavisi kolaydır. Anormal kanama tedavisini nedenine göre planlanır.

Aşırı adet kanaması neden olur? Ne iyi gelir? Testi ve tedavisi

Aşırı adet görme tek başına olabileceği gibi adet ağrısı gibi başka bir belirti ile birlikte de görülebilir. Aşırı adet görme mutlaka ciddi bir problem olduğu anlamına gelmez ancak kadını bedensel, duygusal ve sosyal olarak olumsuz etkileyebilir, hatta günlük yaşamını alt üst bile edebilir. Menorajiye çoğunlukla menopoz sonrasında olduğu gibi hormon düzeylerindeki, özellikle progesteron ve östrojendeki dengesizlikler sebep olur.

Ağır veya düzensiz regl kanamalarının diğer nedenleri şunlardır:

• Ergenlik,
• Vajinal enfeksiyonlar
• Serviksin iltihabı
• Etkin olmayan tiroid bezi (hipotiroidizm)
• Noncancerous uterus tümörleri (myom)
• Diyetteki değişiklikler veya egzersiz
• Adet kanamasının olmaması (Amenore)

Amenore nedir?

Adet kanamasının hiç olmaması veya adetlerin başladıktan sonra herhangi bir nedenle kesilmesine durumu amenore olarak isimlendirilir. Amenore bir hastalık değil semptomdur ve iki şekilde gerçekleşir; primer amenore, sekonder amenore.

Amenore (adetten kesilme) nedir, neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Amenore, bir genç kızın 15 yaşına kadar adet kanamasının başlamamış olması durumunda söz konusu olacaktır. Yada kadınların daha önce adet görmesine rağmen 90 gün süreyle kanamasının olmaması durumudur. Ayrıca tedaviye ihtiyaç duyan ciddi tıbbi durumlar gibi durumlarda da adet kanamaları kesilebilir.

Amenorya, menstrüel dönemin olmaması anlamına gelen tıbbi terimdir; bir hastalık değildir, ancak başka bir durumun belirtisi olabilir. Birincil amenore, bir kızın ilk periyodunu 16 yaşına kadar almadığı zaman ortaya çıkar. İkincil amenore, düzenli periyotları takiben üçten fazla adet görmeyen kadınları tanımlar. Amenorenin en yaygın nedeni gebeliktir. Altta yatan durumun tedavisi genellikle amenore’yi giderir.

Amenore ayrıca aşağıdaki durumlarda söz konusu olabilir

• Gebelik, Emzirme
• Aşırı kilo kaybı
• Yeme bozuklukları
• Aşırı egzersiz, Stres
• Doğum kontrolünü bırakmak

Eğer regl döngüleriniz düzenliyse bu, vücudunuzun önemli bölümlerinin normal şekilde çalıştığı anlamına gelir. Bazı durumlarda, adet kanamalarınızın olmaması, yumurtalıklarınızın normal miktarda östrojen üretmedikleri anlamına gelebilir. Bu hormonların yokluğu genel sağlığınız üzerinde önemli etkilere neden olabilir. Polikistik over sendromunun (PCOS) neden olan gibi hormonal sorunlar veya üreme organlarında ciddi sorunlar karşılaşılabilecek sorunlardan bazılarıdır. Eğer benzer bir sorun yaşıyorsanız bir doktorla konuşmanız önemlidir.

Kadınlarda kasık ağrısı neden olur? Tedavisi ve çözüm önerileri

Şiddetli kramplar ve ağrılı dönemler (Dismenore)

Gençlerde adet kramplarına ve ağrılarına çok fazla miktarda prostaglandin denilen bir kimyasal neden olur. Dismenore olan gençlerin çoğu ciddi bir hastalığa sahip değildir, ancak kramplar şiddetli olabilir. Daha yaşlı kadınlarda ağrı bazen uterin fibroidler veya endometrioz gibi hastalık veya durumlardan kaynaklanır.

Adet krampları ve ağrılarının tedavisi

Bol su için

Su içmek, kramplarınızı doğrudan etkilemez, ancak krampları daha da şiddetlendiren ödemin atılmasına yardımcı olur. Adet döneminiz başladığında, bir su şişesi edinin ve içiini daha çekici hale getirmek için şişenin içine biraz nane atın veya limon sıkın. Yediğiniz tuz miktarını azaltın (günde 2,300 mg’dan fazla olmamalıdır) ve alkolden kaçının – her ikisi de vücudunuzda ki suyu emer.

Hafif beslenin

Donuts, patates cipsi ve diğer yağlı kızartılmış gıdalar bu dönemlerde dostunuz değildir. Az yağlı, yüksek lifli diyet yapın: tahıllar, mercimek ve fasulye, sebze (özellikle koyu yeşil yapraklı olanlar), meyveler ve fındık tercih edin. E, B1 ve B6 vitaminleri, magnezyum, çinko ve omega-3 yağ asitleri gibi besinler bu acı veren kramplardan sorumlu hormon benzeri maddeleri keser veya kas gerginliğini ve iltihaplanmayı hafifletir.

Omega 3 nedir, ne işe yarar? Faydaları nelerdir, hangi gıdalarda bulunur?

Kafeinden uzak durun

Kafein, krampları daha da kötüleştirebilir, bu nedenle adet döneminizden önce ve sırasında kahveden uzak durun. Gazlı içecekler, enerji içecekleri, çikolata veya çay Sıkıntınızı arttırabilir.

Ağrıkesici kullanın

İbuprofen ve naproksen sodyum ağrıları hafifletir. Makyaj çantanızda veya arabanızda acil durumlar için ağrı kesici bulundurun, böylece çok ihtiyacınız olduğunda aramak zorunda kalmazsınız.

Adet azalması veya kesilmesine dikkat! Ciddi sorunların habercisi olabilir

Sıcak tutun

Bu günlerde, sizi rahatlatacak ısıyı elde etmek için bir ısıtıcıya ihtiyacınız yok. Farklı pek çok seçeneğiniz var. Sadece parmak krampları için tasarlanmış, mikrodalga fırında ısıtılabilen ısı yastığı, şarj edilebilir kablosuz ısı sargılarını ya da sadece adet sancıları için üretilmiş tek kullanımlık ısı sargılarından yararlanabilirsiniz.

Harekete edin

Egzersiz, beyninizde iyi hissetmenizi sağlayan endorfinleri, kimyasalları salgılamanızı sağlar. Bu yüzden yürüyüşe çıkmak iyi bir fikir olabilir.

Masaj

Günde 5 dakikadan kısa bir sürede karnınızdaki kan akışını artırabilir ve gerginliği azaltarak kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilirsiniz. Beklenen adet döneminizden birkaç gün önce başlayın. Adet döneminde karınlarına lavanta, Clary ada ve marjoram yağlarının karışımı ile krem sürden kadınlar, bir sonraki dönemde daha az kramp yaşadıklarını iddia ediyorlar. Bu uçucu yağların içeriğirinde ağrı kesici vardır. 

Aküpresür

Karnınızdaki, sırtınızdaki ve ayağınızdaki önemli yerlere dokunmak hem kan akışını artırabilir hem de vücudunuzu ve zihninizi biraz rahatlatmak için endorfinleri serbest bırakabilir. Ayrıca başparmak ve işaret parmağı arasındaki etli kısımda ağrı ve ağrıyı azaltan bir nokta vardır. Bu noktaları bulmanıza ve onları doğru şekilde uyarmanıza yardımcı olması için eğitimli, sertifikalı bir uzman adanışabilirsiniz.

Nefes egzersizleri yapın

Bazı basit egzersizler kramplara masaj kadar iyi gelebilir. Eğilmiş dizlerinizle sırt üstü yatarken derin diyafram nefesi almayı deneyin. Bir süre sonra kan dolaşımınızın hızlandığını ve kramplarınızın azaldığını farkedeceksiniz.

Kramp (kas spazmı) nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Uykunuzu düzenleyin

Güçlü kramplarınız olduğunda uyumak kolay olmayabilir. Gece dinlenmek için en iyisini yapmak için akıllı telefonunuzu kapatın. Adet döneminde de uyku rutininizi devam ettirmeye çalışın. Farklı uyku pozisyonlarını denemek zorunda kalabilirsiniz.

Ilık bir banyo yapın

Küveti doldurun, bazı kabarcıklar ekleyin ve en sevdiğiniz dergi veya kitapla yerleşin. Sıcak su kaslarınızı ve zihninizi sakinleştirmeye yardımcı olur. Küvet yoksa ılık bir duş da yatıştırıcı olabilir.

Doktorunuza başvurun

Çoğu kadın için, kramplar normaldir, ancak bazen daha ciddi bir durumun bir işareti olabilirler. Kramp sıklığınızın ne kadar yüksek olduğunu not edin ve doktorunuza danışın.

Regl kanaması ilk ne zaman başlar?

Eğer bir kız ilk periyodunu 15 yaşına kadar almadıysa veya meme büyümesi başladığı andan itibaren 2 ila 3 yıl geçtiyse, bir doktora görünmelidir.

Regl kanaması ne zaman sona erer?

Adet kanaması genellikle kadınların menopoz dönemine sürer. Menapoz 45-55 yaşları arasında, genellikle 50 yaş civarında oluşur. Menopoz, bir kadının artık yumurtlamadığı ve artık hamile kalamayacağı anlamına gelir. Adet dönemi gibi menopoz da kadından kadına değişebilir. Vücudunuzun menopoz hareketine başladığı zamana menopozal geçiş denir. Bu, 2 ila 8 yıl arasında herhangi bir yerde sürebilir.

Polikistik over sendromu nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Bazı kadınlar ameliyat veya başka tedaviler, hastalıklar veya başka nedenlerden dolayı erken menopoz yaşarlar. 90 gün boyunca bir süre kullanmazsan, doktorunu görmelisin. Hamilelik, erken menopoz veya dönemlerin durdurulmasına veya düzensiz hale gelmesine neden olabilecek diğer sağlık sorunlarını kontrol edecektir.

Adet kanaması ile ilgili ne zaman bir doktora gitmeli?

• 15 yaşına kadar adet dönemi başlamamışsa
• Göğüs büyümesi başladıktan sonraki 3 yılda adet dönemi başlamamışsa veya göğüsler 13 yaşına kadar büyümemişse
• Periyodunuz aniden 90 günden fazla süre kesilmişse
• Dönemleriniz düzensizlşmişse
• 7 günden fazla kanamanız varsa
• Her zamankinden daha çok kanamanız varsa ya da her 1-2 saatte birden fazla ped veya tampon kullanıyorsanız
• Dönemler arası kan kaybettinizse
• Döneminiz boyunca şiddetli ağrılarınız varsa
• Tampon kullandıktan sonra birdenbire ateşlendiyseniz ve hasta hissediyorsanız

Adet döneminde ne sıklıkta pedimi veya tamponumu değiştirmeliyim?

Bir tabletin kanla ıslanmadan önce değiştirilmesi gerekir. Her kadın en iyi neyin işe alacağına kendisi karar verir. En azından her 4-8 saatte bir tampon değiştirmelisiniz. Akışınız için gereken en düşük emici tamponu kullandığınızdan emin olun. Örneğin, döneminizin en hafif gününde junior veya düzenli tampon kullanın. En hafif günlerinde süper emici tampon kullanılması toksik şok sendromu (TSS) riskinizi artırır. TSS nadir ancak bazen ölümcül bir hastalıktır. TSS toksinler üretebilen bakterilerden kaynaklanır.

Vücudunuz toksinler ile savaşamazsa, bağışıklık sistemi (vücut savunması) tepki verir ve TSS semptomlarına neden olur (aşağıya bakın). Genç kadınların TSS alması daha muhtemel olabilir. Her türlü tamponun kullanılması TSS için yastıkları kullanmaktan çok daha fazla risk altına sokar. Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), tampon sorunlarından kaçınmaya yardımcı olmak için aşağıdaki ipuçlarını önerir:

• Yerleştirme için paketin talimatlarını izleyin
• Akışınız için en düşük emiciliği seçin
• Tamponu en az 4 ila 8 saatte değiştirin
• Pedler ve tamponlar arasında geçiş düşünün
• TSS’nin uyarı işaretlerini bilin (aşağıya bakın)
• Tambonları periyotlar arasında kullanmayın

Endometriozis (çikolata kisti) nedir? Belirtileri, nedenleri ve tedavisi

Tampon kullanırken bu TSS semptomlarından herhangi birine sahipseniz, tamponu çıkarın ve hemen doktorunuza danışın:

• Aniden yüksek ateş (102 derece üzeri)
• Kas ağrıları
• İshal, Kusma
• Baş dönmesi ve / veya bayılma
• Güneş yanığı benzeri döküntü
• Boğaz ağrısı
• Kan saklamış gözler

Regl ağrısını dindirmek için öneriler

• Ağrınızın başlayacağını hissettiğinizde uzanın, ağrı kesici alacaksanız hemen başlayın. Çünkü ağrı kesicilerin en etkili olduğu zaman ağrı başlangıcıdır
• Karnın alt tarafını ovuşturmak ve bu bölgeye sıcak torba uygulamak oldukça etkili olabilir. Sıcak uygulaması kasların gevşemesine sebep olarak ağrıyı azaltabilir. Ilık bir duş aynı etkiyle ağrıyı azaltabilir
• Germe egzersizleri gibi hafif egzersizler, yürüyüş ve yoga gibi aktiviteler yararlıdır
• Zencefil ve ahududu içeren içecekler ve çaylar ağrı kesici özellik gösterebilir. Bu dönemde bu tip içeceklerin tüketimi arttırılabilir
• Sigara ve alkol damarlarda daralma etkisi yaratacağından ağrıları arttırabilir
• Yağ tüketimi az olan ve yeşillikten zengin beslenenlerde regl ağrılarının daha az olduğuna dair bilgiler vardır. Bu dönemde kan kaybı olduğu için demir içeren besinler de mutlaka daha fazla tüketilmelidir
• Regl ağrıları fazlaysa ve diyet, beslenme değişiklikleri, ağrı kesicilere cevap vermiyorsa bir doktora mutlaka danışmak gerekir. Ağrıların arkasında endometriozis, adenomyozis, pelvik inflammatuvar hastalık veya miyom gibi bir problem olmadığından da emin olmak gerekir

Yoga nedir, nasıl yapılır? Yoganın sağlığa faydaları ve felsefesi

• Ağrılar anatomik bir problem olmadan da fazla oluyorsa doğum kontrol hapları ile kontrol altına alınabilir. Bir doktora danışarak doğum kontrol haplarına başlamak ağrıyı tümden ortadan kaldırabilir.
• Doğum kontrol hapları da adet ağrısını dindirmekte kullanılmaktadır. Doğum kontrol hapları endometriyumdaki kan miktarını azaltarak, ağrıyı önlemeye yardımcı olur. Böylece, adet kanamalan hafif ve daha az ağrılı olmaya eğilim gösterir. Bunlar prostaglandin adı verilen ve ağrıdan sorumlu olan maddelerin yapımını azaltarak krampları engelleyebilir.
• Sıcak uygulama: Alt karına koyulan sıcak su torbaları ve sıcak kompres uygulama, rahmin kan dolaşımının hızlanmasına yol açarak ağrıyı azaltmaktadır. Ilık duş almak, ayaklarını sıcak su içinde bekletmek de faydalı olacaktır. Yaklaşık 40 derece ısı önerilir ve ihtiyaç duyulan sıklıkta uygulanabilir

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör