Çinko eksikliği neden olur? Kimlerde görülür? Belirtileri ve tedavisi

Çinko eksiği, yaygın görülen bir durumdur ve önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Çinko, bağışıklık sistemini destekler ve DNA’nın oluşumunda önemli bir rol oynar. Ancak vücut çinkoyu depolamaz. Bu nedenle çinko eksikliği yaşamamak için her gün düzenli olarak çinko içeren besinler tüketmek gerekir. Kırmızı ve beyaz et, balık, kabuklu deniz ürünleri, baklagiller ve tahıllar en çok çinko içeren besinlerdir. Ancak alkolizm, gastrointestinal hastalıklar ya da diyabet gibi bazı kronik sağlık sorunları çinko emilimini engelleyebilir. Bu tür sorunlar yaşayan kişiler için besinlerden alınan çinko yeterli olmayabilir. Bu nedenle çinko takviyesi kullanmaları gerekebilir. Saç dökülmesi, uyku hali, tat ve koku duyusunda azalma, büyüme geriliği, ishal çinko eksikliğinin yan etkilerinden bazılarıdır. Doğru beslenme ve çinko takviyeleri tedavi için yeterlidir. Ancak takviyeler bazı ilaçlarla etkileşime girebileceği için mutlaka bir doktora danışarak kullanılmalıdır.

Çinko eksikliği nedir?

Besinlerden yeterince çinko almadığınızda saç dökülmesi, uyku hali veya tat ve koku duyusunda azalma gibi yan etkiler yaşayabilirsiniz.

Çinkonun faydaları nelerdir? Eksikliği ve çinko içeren besinler

Çinko eksikliği neden olur?

Çinko eksikliği kimlerde görülür?

Aşağıdaki kronik rahatsızlıklara sahip kişiler çinko eksikliği yaşayabilir:

• Alkol bağımlılığı: Alkol bağımlılarının yaklaşık %30-50’si çinko eksikliği yaşar. Çünkü etanol tüketimi, çinkonun bağırsaktan emilimini azaltır ve idrarla çinko atılımını artırır. Ayrıca bir diğer faktör de yetersiz beslenmedir.
• Gastrointestinal sistem hastalıkları (Çölyak hastalığı, kronik ishal, Crohn hastalığı, pankreas hastalığı, ülseratif kolit vb.): Bu hastalıklar çinko emilimini azaltabilir ve esas olarak gastrointestinal sistemden ve daha az ölçüde böbrekten gelen endojen çinko kayıplarını artırabilir.

Çölyak hastalığı nedir? Nedenleri, belirtileri, testi ve tedavisi

• Kronik böbrek hastalığı
• Kronik karaciğer hastalığı
• Diyabet (şeker hastalığı)
• Orak hücre hastalığı

Ayrıca aşağıdaki kişilerde de çinko eksikliği görülebilir:

• Yaşlılar: Yaşlı yetişkinlerde yetersiz beslenme veya kullanılan bazı ilaçlar (örneğin klorthalidon veya hidroklorotiyazid gibi diüretikler) nedeniyle çinko eksikliği görülme riski yüksektir.

Crohn Hastalığı nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi

• Vejetaryenler ya da veganlar: Et ürünleri çinko bakımından yüksektir ve çinko emilimini artırır. Vejetaryenler ve veganlar et yerine yüksek miktarda baklagil ve tam tahıllı besinler tüketirler. Ancak bu gıdaların içerdiği fitatlar çinkoya bağlanırlar ve vücutta çinko emilimini bozarlar.
• Hamile ve emziren kadınlar: Gebelik ve emzirme annenin çinko depolarını tüketebilir. Bu nedenle özellikle bu süreçte çinko takviyesi gerekebilir.
• Yalnızca anne sütüyle beslenen 6 aydan büyük bebekler: Anne sütü, bebeğe ilk 4-6 ay için yeterli çinko sağlar, 6 aydan sonra bebekler yaşa uygun yiyecekler veya çinko içeren mama tüketmelidir.

Vegan nedir? Veganlık sağlık için riskli midir? Beslenme önerileri

Çinko eksikliği belirtileri

• Açıklanamayan kilo kaybı,
• İştah kaybı,
• Büyüme ve gelişme bozukluğu,
• Yaraların geç iyileşmesi,
• Uyuşuk hissetme,
• Koku ve tat duyusunda bozulma,
• İshal,
• Cinsel olgunlukta gecikme,
• Deri döküntüleri,
• Göz ve cilt yaraları,
• Bağışıklık sistemi sorunları,
• Saç dökülmesi,
• Erkekler ve erkek çocuklarda iktidarsızlık ve hipogonadizm vücudunun yeterli testosteron üretememesi).

Saç dökülmesi neden olur, nasıl önlenir? En etkili tedavi yöntemleri

Çinko eksikliği teşhisi

Eğer çinko eksikliği başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıyorsa sorunun kökenine inmek için ek testler de yapılabilir.

Çinko eksikliği tedavisi

Çinko içeren besinler

• Kırmızı et: Dana ve kuzu eti
• Kümes hayvanları: Hindi ve tavuk
• Kabuklu deniz ürünleri: İstiridye, yengeç, midye ve ıstakoz
• Balık: Pisi balığı, sardalya, somon ve dil balığı
• Süt ürünleri: Süt, yoğurt ve peynir
• Yumurta

Yumurtanın faydaları nelerdir? Yumurta kaç kaloridir? Kolesterole etkisi

• Baklagiller: Nohut, mercimek, barbunya vb.
• Tam tahıllar: Yulaf, kinoa, esmer pirinç vb.
• Kuruyemiş ve tohumlar: Kabak çekirdeği, kaju fıstığı, fındık vb.
• Bazı sebzeler: Mantar, kara lahana, bezelye, kuşkonmaz ve pancar
• Çinko ile güçlendirilmiş gıdalar: Hazır kahvaltılık gevrek, atıştırmalık, un vb.

Yulaf nedir, nasıl tüketilmelidir? Yulafın faydaları nelerdir?

Çinko takviyesi

Sadece çinko içeren takviyeler ya da multivitamin takviyeleri çoğu eczanede ve sağlık mağazasında bulunabilir. Ayrıca bazı soğuk algınlığı ilaçlarında ve boğaz pastillerinde de çinko vardır, çünkü çinkonun soğuk algınlığı tedavisine yardımcı olduğu düşünülmektedir. Ancak bu ilaçları hasta olmadan kullanmamak gerekir.

Zinco (çinko sülfat) nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri

Çinko takviyeleri bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. Eğer herhangi bir antibiyotik, artrit ilacı ya da diüretik (idrar söktürücü) kullanıyorsanız, çinko takviyesi kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. (3)

Günlük çinko ihtiyacı

• Çocuklar: 1-8 yaş arası çocuklar için önerilen çinko miktarı 3-5 mg arasında değişir ve çocuk büyüdükçe artar.
• Erkekler: 9-13 yaş arası erkekler için önerilen miktar günde 8 mg’dır. 14 yaşından sonra günlük 11 mg’a yükselir.
• Kadınlar: 8 yaşın üzerindeki kadınlar için önerilen günde 8 mg’dır. Ancak bu miktar 14-18 yaş arası 9 mg’a yükselir. Sonrasında tekrar 8 mg olarak devam eder.
• Hamile ve emziren kadınlar: Yaşa bağlı olarak günde 11-13 mg çinkoya ihtiyaç duyarlar.

YORUMUNUZ VAR MI?

Label

İsim*

Email*

Δ

Label

İsim*

Email*

Δ

0 Yorum

Inline Feedbacks

Tüm yorumları gör