Kireçlenme, diğer adıyla osteoartrit, çok yaygın bir eklem iltihabı hastalığıdır. Kemik uçlarındaki koruyucu kıkırdak yapı azaldığında oluşur. Osteoartrit, tüm eklemlere zarar verebilir. Ama özellikle eller, dizler, kalçalar ve omurga eklemlerini etkiler. En önemli belirtileri, eklemlerde ağrı, şişme ve sertliktir. Kireçlenme tedavisinin amacı eklem fonksiyonlarını iyileştirip korurken eklem ağrılarını ve iltihabı azaltmaktır. Tedavi, hastalığı iyileştiremez ise de, neden olduğu sorunları azaltır. Aktif kalmak ve sağlıklı bir kilo hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve ağrıyı ve eklem fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
İçindekiler
Kireçlenme (osteoartrit) en sık görülen kronik eklem sorunudur; tüm eklemleri etkileyebilir ama en sık diz, kalça, bel ve boyun ekleminde görülür. Normal eklemlerde her kemiğin ucunu kaplayan ve kıkırdak denilen dayanıklı ve kauçuksu bir materyal vardır. Bu kıkırdak eklem hareketi için pürüzsüz, kaygan bir yüzey sağlar ve kemikler arasında bir yastık görevi görür. (1)
Kireçlenme olduğunda bu kıkırdak kırılarak eklem içindeki kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu durum ağrı ve sertliğe neden olur. Genellikle yaşlılarda görülse de her yaştaki erişkinde de ortaya çıkabilir.
Normal yaşamın bir parçası olarak, vücutta bulunan eklemler sürekli olarak aşınmaya maruz kalır. Çoğu vakada vücut hasarı kendisi onarır ve herhangi bir belirti oluşturmaz. Kireçlenme, vücudun onaramadığı rahatsızlıklardan biridir.
Osteoporoz (kemik erimesi) nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
Zaman içerisinde farklı nedenlere bağlı olarak eklemlerde oluşur. Bu da hareketlerde zorlanmaya ve ağrıya yol açarak kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Kireçlenme, tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Hastalığı tetikleyen farklı nedenler vardır. (2)
Çeşitli genetik özellikler, bir kişinin kireçlenme yaşama olasılığını artırabilir. Bunlardan biri, vücudun kıkırdağını oluşturan bir protein olan kolajen üretiminde nadir görülen bir kusurdur. Bu anormallik kireçlenmenin 20 yaş gibi erken bir dönemde ortaya çıkmasına neden olabilir. Bir diğer kalıtsal sorun, kıkırdağın normalden daha hızlı yıpranması olabilir.
Osteoartrit (kireçlenme), genellikle orta ve ileri yaşlarda meydana gelir. Özellikle 50 yaşın üzerindeki bireylerde sıkça rastlanır. Yaşlanma ile kemik ve eklemlerin kıkırdak yapısında değişimler yaşanır. Buna bağlı olarak da kemik yapısının dayanıklılığı azalır. Bu da kemik erimesi ve kireçlenme gibi rahatsızlıkların oluşum riskini yükseltir.
Aşırı kilolu olmak, kalçalara ve dizlere fazladan baskı yapar. Yıllar boyunca fazla ağırlık taşımak eklemlerdeki kıkırdakların hızlı yıpranmasına neden olabilir.
Dolorex nedir? Ne için kullanılır? Endikasyonları ve yan etkileri
Araştırmalar, fazla kilolu olma ve ellerde kireçlenme riskindeki artış arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Bu çalışmalar aşırı yağ dokusunun eklemlere zarar verebilecek inflamatuar kimyasallar (sitokinler) ürettiğini göstermektedir.
Eklemlerdeki tekrarlayan hareketler veya yaralanmalar (kırık, cerrahi veya yıpranma gibi) osteoartrite yol açabilir. Örneğin bazı sporcular, kıkırdak yıkımını hızlandırabilecek şekilde eklemlere, tendonlara ve bağlara tekrar tekrar zarar verir.
Bazı mesleklere bağlı olarak uzun süre ayakta kalma, sürekli eğilme, ağır kaldırma veya başka hareketler kıkırdakların daha çabuk aşınmasını sağlar. Eklemi destekleyen kasların dengesizliği veya zayıflığı kıkırdak çökmesine yol açabilir.
Diabetik nöropati (şeker hastalığı), romatoid artrit (romatizmal hastalıklar) ve doğuştan kalça çıkığı gibi hastalıklar kireçlenmeye neden olabilir.
Voltaren (diklofenak) nedir? Ne için ve nasıl kullanılır? Yan etkileri
Eklemlerde kireçlenme oluşumunun en önemli faktörlerinden biri, hareketsiz yaşam sürmektir. Spor ve egzersiz yapmamak, masa başında çalışmak ve yatağa bağlı olmak, kireçlenme oluşumuna yol açabilir.
Kireçlenme, uzun süreli bir durumdur ve tamamen iyileştirilemez. Ama daha kötü gitmesi engellenebilir. Hastalığın belirti ve kötü etkilerini azaltmak için bazı tedaviler vardır. Hafif şikayetler, düzenli egzersiz, fazla kilolardan kurtulma, uygun ayakkabı seçimi, ağrı kesiciler gibi basit önlemler ile idare edilebilir.
Daha şiddetli şikayetlerin tedavisinde ise doktor tarafından önerilen ilaçlar ve fizyoterapist gözetiminde yapılan egzersizlere ihtiyaç duyulur. (4)
Bu tedavilerin yardımcı olmadığı veya eklemlerin hasarının çok ağır olduğu vakalarda hasar görmüş bir eklemi onarmak ve güçlendirmek için ameliyat yapılabilir.
Menisküs nedir, neden yırtılır? Belirtileri ve tedavi yöntemleri
Kireçlenme tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri tıbbi tedaviden önce gelir. Egzersiz başta olmak üzere doktorunuzun tavsiyeleri kireçlenmenin ilerlemesini önler ve sizi rahatlatır. (5)
Egzersiz yapmak, yaşınız veya zindelik seviyeniz ne olursa olsun kireçlenme yaşayan kişiler için en önemli tedavilerden biridir. Fiziksel olarak aktif kalmak kaslarınızı güçlendirir ve kireçlenme kaynaklı ağrılarınızın azalmasına yardımcı olur. Ayrıca egzersiz yapmak kireçlenmeye karşı korunmanızı da sağlar. Yüzme veya yürüyüş gibi düzenli olarak kendi başınıza yapabileceğiniz hafif egzersizleri tercih edebilirsiniz.
Bir fizik tedavi uzmanı, evde de uygulayabileceğiniz ekleminizdeki kasları güçlendirecek, hareket genişliğinizi artıracak ve ağrıyı azaltacak kişiye özel bir egzersiz programı önerebilir. Bunu önerilen şekilde uygulamak, kireçlenmenin ilerlemesini önler.
Glukozamin nedir? Ne işe yarar? Nasıl kullanılır? Faydaları ve yan etkileri
Bu hareket terapileri, derin nefes alma ile birlikte hafif egzersizler ve esneme hareketlerini (streching) içerir. Birçok insan bu terapileri hayatlarındaki stresi azaltmak için kullanır ancak araştırmalar tai chi ve yoga‘nın osteoartrit ağrısını azaltabileceğini ve hareket etmeyi kolaylaştırabileceğini ileri sürmektedir. (6)
Rantudil (asemetazin) nedir ve ne için kullanılır? Doz hesabı ve yan etkileri
Bilgili bir eğitmen tarafından yönlendirildiğinde, bu tedaviler güvenlidir. Ancak eklemlerinizde ağrıya neden olan hareketlerden kaçının.
Fazla kilolu kişilerin en fazla yaşadığı problemlerden biri kireçlenmedir. Vücudun ağır olması ve hareketsiz kalması özellikle dizde bulunan eklemleri olumsuz etkiler. Aynı zamanda kireçlenme olan kişilerin kilo alması da durumu daha fazla kötüleştirir. Kireçlenmeye karşı alınabilecek önlemlerden biri, sağlıklı bir kiloyu korumaktır.
Yoga nedir, nasıl yapılır? Yoganın sağlığa faydaları ve felsefesi
Kireçlenme rahatsızlığınız sırasında bazen ağrılarınızı kontrol altına almak için ilaç kullanımına ihtiyacınız olabilir. Bu durumda doktorunuz ağrınızın ciddiyetine ve diğer sağlık problemlerine bağlı olarak size aşağıdaki ilaçlardan birini önerebilir:
Majezik (flurbiprofen) ağrı kesici neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Yan etkileri
NSAİİ tabletleri peptik ülser, astım ve anjin gibi belirli koşullara sahip kişiler için uygun olmayabilir. NSAİİ’ler midenizi mide asidine karşı koruyan astarı parçalayabilir. Bu yüzden doktorunuz bu ilaçla birlikte bir mide ilacı da önerecektir.
Parasetamol (calpol) nedir? Ne için kullanılır? Yan etkileri nelerdir?
Kireçlenme sorununuzun nerede olduğuna ve yaşadığınız ağrıya bağlı olarak önerilebilecek birkaç farklı ameliyat türü vardır. (7) İşte artıları ve eksileri ile birlikte bu prosedürlerden bazıları:
Cerrah ekleminizin içinde artroskop adı verilen kalem boyutunda esnek bir tüp yerleştirir. Artroskop, bir fiber optik video kameraya sahiptir, böylece ekleminizin içi görülebilir. Birkaç küçük kesikle, doktor pürüzlü noktaları düzeltebilir. Ayrıca kistleri, hasarlı kıkırdakları veya kemik parçalarını çıkarabilir.
Bu hızlı bir ameliyattır ve diğerlerine göre iyileşme süresi daha kısadır. Bununla birlikte, çalışmalar artroskopik diz cerrahisinin sınırlı alanlarda kullanıldığını göstermektedir. Prosedür sadece çok özel problemlerde,- örneğin, spor yapmaya çalıştığınızda kilitlenen bir diziniz varsa- ya da diziniz hiç bir tedaviye yanıt vermediyse etkili gibi görünmektedir.
Cerrah kemiğinizin hastalıklı kısımlarını çıkarır ve bunları metal veya plastik parçalar kullanarak yapay bir eklem ile değiştirir. Protez ameliyatı genellikle ağrınızı önemli ölçüde azaltır ve yaşam kalitesini artırır. Bununla birlikte, yapay eklemler zamanla yıpranacaktır ve yaklaşık 20 yıl içinde başka bir değiştirme yapmanız gerekebilir.
Cerrah, hasarlı eklemin yakınındaki bir kemiği keser veya bacağınızı veya kolunuzu yeniden hizalamak ve basıncı kaldırmak için bir kemik parçası ekler. Bu zor bir ameliyattır ve ağrının giderilmesinde etkili görünmemektedir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?
Cerrah iki veya daha fazla kemiği birleştirerek bir sürekli eklem oluşturmak için iğne, plaka, vida veya çubuk kullanır. Zamanla, eklemler birbirine kaynar.
Bu ameliyat normalde bir ömür boyu ağrınızı azaltmalıdır. Ancak, hareketliliği ve esnekliği ortadan kaldırır ve diğer eklemlere baskı yapabilir. Bu da kireçlenmenin vücudunuzun diğer bölümlerine yayılmasına neden olabilir.
Kireçlenme ağrılarını azaltmak için evde uygulanabilecek bitkisel yöntemler bulunur. Bu yöntemler doktora danışılarak, kireçlenme olan bölgeye rahatlıkla uygulanabilir. Doktorunuza danışarak evde doğal yağlar ile yapabileceğiniz bu karışımlar, kireçlenen eklemleri rahatlatabilir.
Dicloflam nedir? Ne işe yarar? Ağrı tedavisinde kullanımı ve yan etkileri
Yapımı: Pelesenk yağından 1 tatlı kaşığı ve diğer tüm yağlardan 1’er yemek kaşığı alarak karıştırın. Yağ karışımını günlük olarak kireçlenme olan ekleme bir miktar sürerek masaj yapın. Bu yağı yaklaşık 1 hafta kullanabilirsiniz.
Malzemeler:
Susamın ve yağının faydaları nelerdir? Susam yağı nasıl kullanılır?
Yapımı; 1 bardak suyu kaynatın ve ocaktan alın. İçerisine kurutulmuş çınar yapraklarını ilave edin. Daha sonra tekrar 1 dakika kadar kaynatın. 10 dakika dinlendirin ve ardından yapraklarını süzün. İçebileceğiniz sıcaklığa geldiğinde tüketebilirsiniz. Haftada 1 kez yapmanız yeterlidir.
Karpal Tünel Sendromu nedir? Nedenleri, belirtileri ve tedavisi
YAZIYI PAYLAŞ
YORUMUNUZ VAR MI?