Mide küçültme ameliyatı nasıl yapılır? Avantajları ve riskleri nelerdir?
Mide küçültme ameliyatı diyet ve egzersiz gibi yollarla kilo veremeyen ve hormonal sorunu olmayan obez kişilere uygulanan cerrahi bir işlemdir. Tıpta bariatrik cerrahi olarak da bilinen bu ameliyatın amacı, mideyi küçülterek gıda alımını sınırlamak ve/veya bağırsaklara bypass uygulayarak besinlerin emilimini azaltmaktır. Ameliyat açık veya laporoskopik cerrahi yöntemlerinden biri uygulanarak gerçekleştirilir. Günümüzde en sık kullanılan türleri tüp mide ameliyatı ve gastrik banttır. Küçülen mide hastada tokluk hissi uyandırarak daha az yemesini ve güvenli bir şekilde zayıflayarak zamanla ideal kiloya ulaşmasını sağlar. Ayrıca obezite kaynaklı tip 2 diyabet, yüksek tansiyon gibi birçok rahatsızlığı tedavi eder. Ancak ciddiye alınması gereken bir işlemdir, uzman bir doktor ekibinin muayenesi ve kesin önerisi olmadan yapılmamalıdır.
İçindekiler
Mide küçültme ameliyatı nedir?
Mide küçültme ameliyatı sindirim sisteminde değişiklik yaparak gıda alımını sınırlayan veya besinlerin emilimini azaltan son derece ciddi cerrahi bir müdahaledir. Tıp dilinde bariatrik cerrahi, halk arasındaysa zayıflama ameliyatı olarak da adlandırılır. Kapsamlı bir ameliyattır, mide delinmesi, ülser, midenin kalan kısmından karın boşluğuna sızıntı gibi ciddi risklere yol açabilir.
Bu nedenle hasta ameliyat sonrasında uzun bir süre sıkı takip altında tutulur. Ameliyatın başarısında hastanın doktor talimatlarına uyması önemlidir.(1)
Mide küçültme ameliyatı neden yapılır?
Mide küçültme ameliyatı mobid obeziteye sahip kişilerin zayıflamalarına yardımcı olmak ve hayati risk oluşturan şişmanlık nedenli sağlık sorunlarını tedavi etmek için uygulanır: (2)
- Reflü
- Kalp hastalığı
- Yüksek tansiyon
- Şiddetli uyku apnesi
- Tip 2 diyabet
- İnme
Obezite nedir?
Obezite vücutta sağlığı bozacak yoğunlukta anormal yağ birikmesidir. Bir kişinin obez olup olmadığı vücut kitle indeksine göre tespit edilir. Vücut kitle indeksi (VKİ) boya göre kilonun ölçüsüdür. Ağırlığı boy uzunluğunun karesine (metre cinsinden) bölerek bulunur. Bu ölçüme göre obezite sınıflandırması şöyledir:
- kategori obezite: 30-35 (VKİ)
- kategori obezite: 35-40 (VKİ)
- kategori obezite: 40 ve üzeri (VKİ)
Obezite nedir? Kimlere morbid obez denebilir? Tedavisi mümkün mü?
Mide küçültme ameliyatı kimlere yapılabilir?
Zayıflama ameliyatı eğer aşırı kilo hormonal bir sebebe dayanmıyorsa;
- Vücut kitle indeksi 40’tan daha yüksek olan aşırı şişman (morbid obez) kişilere
- Vücut kitle indeksi 35-40 ve tip 2 diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalığı, şiddetli uyku apnesi gibi aşırı kiloya bağlı ciddi sağlık sorunları olan hastalara
- Bazı durumlardaysa vücut kitle indeksi 30-34 ve kiloyla bağlantılı sağlık sorunları olan hastalara uygulanabilir.
Mide küçültme ameliyatlarının yaş aralığı 18-65’tir. 18 yaşın altındaki ergenler obeziteye bağlı rahatsızlıklara sahipse ebeveyn onayıyla ameliyat olabilirler. 65 yaş üzerindeki kişilerin ise genel sağlık durumu ve aşırı kilo kaynaklı sıkıntıları göz önünde tutularak ameliyata karar verilir. (2)
Kimler mide küçültme ameliyatından fayda görür?
Kilo vermek için mide küçültme ameliyatı olmak ciddi bir karardır. Ameliyat sadece sonrasında diyet, egzersiz gibi doğal yollarla kilo verme sürecini hızlandırmak için uygulanır. Bu nedenle zayıflama ameliyatına uygun görülen kişilerin daha sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürebilmek için kalıcı değişiklikler yapmaya istekli ve kararlı olması gerekir.
Metabolik Cerrahi nedir, nasıl uygulanır? Diyabet tedavisinde etkili midir?
Mide küçültme ameliyatına nasıl karar verilir?
Mide ameliyatları obeziteye sahip her kişiye uygulanamaz. Hastanın öncelikle bu ameliyata ve sonrasındaki sürece fiziksel ve psikolojik olarak hazır olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Ameliyata onay ancak hastayı muayene eden cerrah ile endokrinoloji, dahiliye, psikiyatri-psikoloji, anestezi ve reanimasyon uzmanının konsültasyon sonucuna göre verilir. Kardiyoloji, göğüs hastalıkları, fizik tedavi uzmanlarının da görüşleri alınabilir.
Mide küçültme ameliyatı türleri
Tüp mide ameliyatı (Sleeve gastrektomi)
Bu ameliyat günümüzde en çok tercih edilen mide ameliyatı türüdür ve midenin yaklaşık %80’i alınarak gerçekleştirilir. Kalan mide bir muzu andıran tüp şeklinde bir kesedir. (1)
Avantajları
- Midenin tutabileceği yiyecek miktarını kısıtlar.
- Karşılaştırmalı çalışmalar uzun vadede kilo vermede en az gastrik bypass kadar etkili olduğunu göstermektedir.
- Bağırsak hormonlarında olumlu değişikliklere neden olarak tokluk hissini artırır.
- Yaklaşık 2 gün hastanede yatmak çoğunlukla yeterlidir.
Dezavantajları
- Geri dönüşü olmayan bir prosedürdür.
- Uzun sürede vitamin/mineral eksiklikleri potansiyeli vardır.
- Komplikasyon riski ayarlanabilir gastrik banda göre daha yüksektir.
Gastrik bypass
Gastrik bypass iki aşamadan oluşur. İlk önce midenin üst kısmı geri kalanından ayrılarak hacmi yaklaşık 30 mililitre olan küçük bir mide kesesi oluşturulur. Daha sonra ince bağırsağın ilk kısmı kesilir ve bölünen ince bağırsağın alt ucu açılarak yeni oluşturulan mide kesesine bağlanır. (3)
İşlem, kesilen ince bağırsağın üst kısmının daha ilerideki ince bağırsağa bağlanmasıyla tamamlanır. Ameliyat sonrasında tüketilen yiyecekler midenin çoğunu ve ince bağırsağın üst kısmını atlar, böylece vücut daha az kalori emer.
Avantajları
- Uzun vadede ciddi (% 60-80) kilo kaybı sağlar.
- Tüketilen yiyecek miktarını sınırlandırır.
- Enerji harcamasını artıran koşulları yaratabilir.
- Bağırsak hormonlarında iştahı azaltan ve tokluğu artıran olumlu değişiklikler üretir.
İnsülin nedir, ne için kullanılır? İnsülin direncinin belirtileri ve tedavisi
Dezavantajları
- Diğer mide küçültme ameliyatlarından daha karmaşık bir işlem olduğundan ciddi komplikasyonlar görülebilir.
- Uzun vadede B12, B9 (folat) vitaminleri ve demir, kalsiyum, mineral eksikliklerine yol açabilir.
- Daha uzun hastanede kalmak gerekebilir.
- Diyet önerilerine, yaşam boyu vitamin/mineral takviyesi alımına ve hasta takip sürecine uyumu gerektirir.
Ayarlanabilir gastrik bant
Bu ameliyatla midenin üst kısmının etrafına balon gibi şişirilebilir bir bant yerleştirilerek küçük bir mide kesesi oluşturulur. Geri kalan mideyle arasında dar bir geçit bırakılır. Ardından karın derisinin altına konulan bir porta dışarıdan solüsyon enjekte edilerek bant şişirilip besinlerin geçişi ayarlanır. Yiyecekler normalde olduğu gibi sindirilerek emilir. Ameliyat sonrasında bant açıklığının boyutunu ayarlamak için birkaç izleme ziyaretine ihtiyaç duyulur. (4)
Avantajları
- Midenin alabileceği yiyecek miktarını azaltır.
- Yaklaşık % 40-50 arasında kilo kaybına neden olur.
- Midenin kesilmesini ve bağırsakların yeniden yönlendirilmesini içermez.
- 24 saatten daha kısa bir hastanede kalış süresi gerektirir.
- Bant ayarlanabilir veya gerek duyulduğunda çıkartılabilir.
- Komplikasyon oranı en düşük mide küçültme ameliyatıdır.
- Vitamin/mineral eksikliği riski çok düşüktür.
Dezavantajları
- Diğer cerrahi işlemlerden daha yavaş kilo kaybı
- Vücuda yabancı bir cihaz yerleştirilmesi ve bu cihazın mideye zarar verme riski
- Ameliyat sonrası diyet ve takip ziyaretlerine sıkı bağlı kalma gerekliliği
Duedonal Switch’li Biyopankreatik Diversiyon (BPD/DS)
İki ana adımı gerektiren ve nadiren uygulanan bir cerrahi işlemdir. İlk adım tüp mide ameliyatına benzer. Yine midenin büyük bir kısmı alınır ama gıdayı ince bağırsağa bırakan valf, normal olarak mideye bağlanan ince bağırsağın sınırlı bir kısmıyla birlikte kalır. İkinci adımda ince bağırsak ayrılarak iki ayrı yol ve ortak bir kanal oluşturulur. Böylece alınan gıdalar bağırsağın büyük bir bölümünü atlayarak dışarı atılır. (5)
Avantajları
- Ortalama 5 yıllık bir takip süresinde % 60-70’den fazla kilo kaybı
- Diyetlerin zamanla normale dönebilmesi
- Yağ emilimini % 70 azaltması
- Bağırsak hormonlarında olumlu değişikliklerle neden olarak iştahı azaltıp tokluk hissini artırması
- Diyabet sorununu çözmeye yönelik en etkili mide küçültme ameliyatı olması
Dezavantajları
- Diğer cerrahi uygulamalara göre daha ciddi komplikasyonlar
- Hastanede uzun kalmayı gerektirmesi
- Uzun vadede ciddi vitamin-mineral-protein eksikliğine bağlı sorunlar
- Diyet, vitamin takviyesi alımı ve takip ziyaretlerine sıkı bağlı kalmak
Intra gastrik balon (Mide balonu)
Halk arasında mide balonu olarak bilinen intragastrik balon, endoskopik yöntemin kullanıldığı cerrahi olmayan bir mide küçültme işlemidir. Cerrahi tedavi uygulanamayan (VKİ 35’ten küçük) kişilere diyet-egzersize destek olmak veya VKİ 60’tan büyük kişileri ameliyata hazırlamak için uygulanır.
Balonun 6 ay sonra mideden çıkarılması gerekir. Bu prosedürün dezavantajı ise balon mideden çıkarılınca çoğu hastanın verdiği kiloları geri almasıdır. (6)
Mide küçültme ameliyatı nasıl yapılır?
Mide küçültme ameliyatı iki yöntemle yapılır:
- Açık ameliyat: Cerrah karında tek ve büyük bir kesi yapar. Riskleri nedeniyle günümüzde artık pek tercih edilen bir yöntem değildir. Genelde yüksek obezite seviyesi olan, daha önce mide ameliyatı geçiren veya daha başka karmaşık tıbbi sorunlara sahip kişilere uygulanır.
- Laparoskopik ameliyat: Bu yöntemde sadece birkaç küçük kesi yapılır ve ameliyat laparoskop denilen ışıklandırılmış özel kamera sistemiyle monitöre aktarılan görüntülere bakılarak kesiden içeri sokulan ince cerrahi aletlerle gerçekleştirilir. Açık cerrahiden daha az risk taşıdığı, daha az ağrıyla yara oluşumuna neden olduğu ve ameliyat sonrası iyileşme süreci daha hızlı olduğu için mide küçültme ameliyatlarında genelde bu yöntem tercih edilir.
Mide küçültme ameliyatı öncesi hazırlık
- Hasta sigara kullanıyorsa ameliyattan en az 6 hafta önce sigarayı bırakmalıdır.
- Yeme-içme ve ilaçlar konusundaki kısıtlamalara uyulmalıdır.
- Bir fiziksel aktivite-egzersiz programına başlamak gerekebilir.
Bazı durumlarda ameliyattan önce kilo vermek ve kan şekeri seviyesini normale yaklaştırmak ameliyatla ilgili sorun yaşama riskini azaltabilir.
Mide küçültme ameliyatının riskleri nelerdir?
Tüm büyük ameliyatlarda olduğu gibi, mide küçültme ameliyatları hem kısa hem de uzun vadede potansiyel sağlık riskleri oluşturur. Cerrahi prosedürle ilişkili riskler şunlardır:
- Aşırı kanama
- Enfeksiyon
- Anesteziye olumsuz reaksiyonlar
- Kan pıhtılaşması
- Akciğer veya solunum problemleri
- Midenin kalan kısmından karın boşluğuna sızıntı
- İshal
- Ölüm (nadir)
Uzun vadeli risk ve komplikasyonlar cerrahi tipine bağlı olarak değişir. Genelde şunları içerebilir:
- Bağırsak tıkanması
- İshal, bulantı veya kusmaya neden olan dumping sendromu (hızlı gastrik boşalma)
- Safra kesesi taşları (hızlı kilo kaybından dolayı)
- Karın bölgesinde fıtık gelişimi
- Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
- Anemi ve osteoporoz (yeterli miktarda besin alamamaktan dolayı)
- Mide delinmesi (gastrik bantlar buna yol açabilir)
- Ülser
- Bulantı, kusma ve yutma sorunları
- Ölüm (nadir)
Mide küçültme ameliyatı sonrası
- Ameliyattan sonra dinlenmek ve toparlanmak gerekir. Takip şekli ameliyat türüne göre değişmekle birlikte, yeterli miktarda vitamin ve mineral aldığınızdan emin olmak için doktorunuzun önerdiği takviyeleri almayı ihmal etmemelisiniz.
- Evin içinde yürümek ve dolaşmak, daha çabuk iyileşmenize yardımcı olabilir. Yavaş yavaş başlayın ve güvenli bir şekilde yapabileceğiniz fiziksel aktivite türü hakkında doktorunuzun tavsiyelerine uyun. Kendinizi iyi hissettikçe fiziksel aktiviteleri artırın.
- Ameliyattan sonra, çoğu hasta sıvı diyetten süzme peynir, yoğurt veya çorba gibi yumuşak bir diyete ve birkaç hafta sonra katı gıdalara geçer. Doktorunuz veya diyetisyeniniz hangi yiyecekleri ve içecekleri alabileceğinizi ve hangisinden kaçınmanız gerektiğini size söyleyecektir. Öğünleriniz küçük porsiyonlardan oluşmalı ve yiyecekler iyice çiğnenmelidir.
Mide küçültme ameliyatı fiyatı
Mide küçültme ameliyatının türü, hastanede yatış süresi, ameliyat öncesi yapılacak testler, doktor-hastane seçimi ve hastanenin bulunduğu il gibi faktörler bu cerrahi prosedürün fiyatını belirler. Bu faktörlere bağlı olarak mide küçültme ameliyatları 20 bin TL ile 80 bin TL arasındadır. SGK vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan ve ameliyat zorunluluğu doktor heyeti tarafından onaylanan kişilerin ameliyat masraflarını kısmen karşılamaktadır.
Mide küçültme ameliyatı olacaklara öneriler
- Mide küçültme ameliyatı son derece tehlikeli ve nadiren ölümle sonuçlanan komplikasyonlar içerebilen cerrahi bir işlemdir. Bu nedenle diyet, egzersiz ve kilo vermeye yardımcı güvenilir bazı ilaçları denemeden ameliyat fikrine sarılmayın.
- Mide küçültme ameliyatı ancak diyet ve egzersizle desteklendiğinde kalıcı sonuçlar doğurabilir. Ameliyat sonrasında yaşam tarzınızı değiştirmek faydalı olacaktır.
- Böyle bir ameliyata psikolojik olarak hazır olmak çok önemlidir. Bir uzmanla görüşerek kendinizi gerçekçi bir şekilde değerlendirin.
- Ameliyata karar verdiğinizde ameliyat olacağınız cerrahı ve hastaneyi çok iyi araştırın. Mide küçültme ameliyatı başarı yüzdelerini öğrenin.
- Doktorunuzdan mide küçültme ameliyatı riskleri hakkında detaylı bilgi alın.
- Mide küçültme ameliyatı geçiren hastalarla iletişime geçin ve deneyimlerini öğrenin.
Kaynaklar ve Referanslar:
1- Types of Bariatric Surgery,2- Guide to bariatric surgery,3- Bariatric Surgery BenefitsYAZIYI PAYLAŞ
Benzer Yazılar
Meme küçültme ameliyatı nasıl yapılır? Göğüs küçültme hareketleri
Bariatrik cerrahi (obezite ameliyatı) nedir, kimlere uygulanır?
Meme estetiği nasıl yapılır? Göğüs büyütme ve küçültme ameliyatları
Mide kanseri (gastrik kanser) neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Obezite nedir? Kimlere morbid obez denebilir? Tedavisi mümkün mü?
YORUMUNUZ VAR MI?